Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης

Δευτέρα 13 Μαΐου 2013

ΕΥΦΗΜΕΣ ΜΝΕΙΕΣ

 Η 'Ιερά Οδός' της συγγραφής, για να χρησιμοποιήσω τις δύο απ’ τις τρεις λέξεις του προηγούμενου μυθιστορήματός του Πολυχρόνη Κουτσάκη ('Ιερά Οδός Μπλουζ', ο τίτλος του) απαιτεί πλήρη αφοσίωση!  Οπως και η 'Ιερά Οδός' της πραγμάτωσης του οποιουδήποτε μεγάλου εγχειρήματος, άλλωστε! Μας το δίδαξε, γι’ άλλη μια φορά, αυτό ο Πολυχρόνης με τον 'Βενιζέλο' του...

ΕΥΦΗΜΕΣ ΜΝΕΙΕΣ
Γράφει ο Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης







Ο Βενιζέλος του Πολυχρόνη Κουτσάκη (1)


Το απολαμβάνω μελετώντας το και το μελετώ απολαμβάνοντάς το. Για το καινούργιο (6ο!) μυθιστόρημα του συμπολίτη μας συγγραφέα Πολυχρόνη Κουτσάκη 'Οταν ήταν ευτυχισμένος', που κυκλοφορήθηκε πρόσφατα από τις εκδόσεις 'ΠΑΤΑΚΗ' και θα παρουσιαστεί επισήμως το προσεχές Σάββατο 18 Μαΐου (ώρα 7.30 μ.μ.) στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων, ο λόγος. Το διαβάζω, έχοντας, βλέπετε, ανά χείρας, σε ρόλο... φρένου, το μολυβάκι μου αυτή, τη δεύτερη φορά. Να συνεχίσω την ανάγνωση απολαμβάνοντάς τη με καλεί η ροή των γεγονότων που αφορούν τα έργα και τις ημέρες του Ελευθερίου Βενιζέλου, απ’ την εποχή που 'ήταν ευτυχισμένος' κοντά στη Μαρία Κατελούζου, τη γυναίκα της ζωής του, στα Χανιά μέχρι την ύστατη ώρα του αποχαιρετισμού του απ’ τον Μανούσακα, εξ ονόματος της Κρήτης και της Ιστορίας, στο Ακρωτήρι. Να σταματώ για να υπογραμμίζω λέξεις και φράσεις και για να σημειώνω και τούτο και τ’ άλλο και το παράλλο στα περιθώρια των σελίδων αισθάνομαι ταυτόχρονα την ανάγκη. Είναι ο ευρηματικός τρόπος του συγγραφέα να δίνει τις μεγάλες, μα και τις μικρές, τις δημόσιες, μα και τις ιδιωτικές στιγμές, του Εθνάρχη, μέσα από τις διηγήσεις ιστορικών, αλλά και φανταστικών, προσώπων. Είναι το πολυεπίπεδο θεατρικό στήσιμο του μυθιστορήματος. Είναι οι ξεναγήσεις στα Χανιά απ’ το 1887 μέχρι το 1936, αλλά και σε όλους τους άλλους τόπους που βρέθηκε ο Δημιουργός της σημερινής Ελλάδας. Είναι η 'κουτσάκειος' προσέγγιση του εσωτερικού κόσμου του Βενιζέλου. Είναι οι μεγάλες αλήθειες που αναδύονται σαν συμπεράσματα μεγάλων πράξεων. Είναι οι λέξεις και οι φράσεις της κρητικής διαλέκτου που κρατούν σαν καντουνάδες το όλο γλωσσικό οικοδόμημα. Είναι η πανταχού παρούσα και τα πάντα πληρούσα μορφή της Μαρίας Κατελούζου που κουβαλά μέχρι τέλους ο αγαπημένος της. Είναι πάνω απ’ όλα και πρώτα απ’ όλα ο ξεχωριστός, ιδιάζων και ιδιαίτερος τρόπος γραφής, το 'κουτσάκειο' ύφος, η συγκινησιακή χρήση της γλώσσας, εκ μέρους του, σε βαθμό υπέρτατο. Η αίσθηση δηλαδή ότι θέλεις να προχωρήσεις ως αναγνώστης για να δεις τη συνέχεια, ενώ ταυτόχρονα επιθυμείς να κουβεντιάσεις ως μελετητής, για να μην πω ως σπουδαστής, με τον συγγραφέα για να αναλύσεις και να εμπεδώσεις τα που συλλέγεις. Τι καλά να βρεθεί ένας υπουργός Παιδείας και να μοιράσει το βιβλίο του Πολυχρόνη στα σχολειά, όπως έγινε προ ετών με τα 'Ματωμένα Χώματα' της Διδώς Σωτηρίου. Πόσα έχουν να ωφεληθούν τα παιδιά μας, απολαμβάνοντάς το και μελετώντας το!

Ο Βενιζέλος του Πολυχρόνη Κουτσάκη (2)


'To βιβλίο αυτό δεν είναι βιογραφία. Ναι, είναι προϊόν εξαντλητικής έρευνας. Ναι, περιέχει αναφορές σε πραγματικά περιστατικά, λόγους που εκφώνησε ο Βενιζέλος, στιγμές που σημάδεψαν τη σύγχρονη Ιστορία της Ελλάδας, πραγματικές αφηγήσεις ανθρώπων της εποχής. Ναι, ακόμα και η μυθοπλασία του έχει «πατήσει» πάνω σε γνωστά γεγονότα (π.χ. στην κόντρα του Βενιζέλου με την Εκκλησία). Ναι, δεν προδίδει την ιστορική αλήθεια εισάγοντας οποιοδήποτε μείζον φανταστικό ιστορικό γεγονός. Αλλά αυτό που διαβάσατε είναι μυθιστόρημα και ο Βενιζέλος που πρωταγωνίστησε είναι ο Βενιζέλος που εγώ φαντάστηκα'. Απαραίτητη θεωρεί τη διευκρίνιση αυτή ο συγγραφέας, όπως και μερικές άλλες, που έχουν να κάνουν με τη ροή του μυθιστορήματος και τα πρόσωπα πραγματικά ή φανταστικά. Ούτε όμως για 'αγιογραφία' πρόκειται. Το 'πως ένας άνθρωπος στα όρια (ή και πέρα από τα όρια) της τρέλας μετατρέπεται σε ηγέτη των κρητικών επαναστάσεων και έπειτα στον άνθρωπο που αλλάζει τον ρου της Ιστορίας της χώρας', η κινητήρια έγνοια του. Εδώ 'κόλλησε'! Για να γράψει το 'Οταν ήταν ευτυχισμένος' ως θεατρικό έργο στην αρχή (ευτύχησε να το δει να παίρνει το Β’ κρατικό Βραβείο από το Υπουργείο Πολιτισμού το 2005) και το περί ου ο λόγος, στις σημερινές εύφημες μνείες, μυθιστόρημα. Είναι μαγνήτης ο Βενιζέλος για τον 'βενιζελοθρεμμένο' συγγραφέα μας! 'Είναι τρομερό βιβλίο, ο Πολυχρόνης δεν παίζεται στο γράψιμο', μου είπε επί λέξεις ένας δικός μου άνθρωπος που έτυχε να το διαβάσει πριν από μένα. Συμφωνώ απόλυτα επαυξάνοντας. Οντως ο Πολυχρόνης Κουτσάκης, που ειρήσθω εν παρόδω είναι επίκουρος καθηγητής στο Πολυτεχνείο Κρήτης, επιβεβαιώνει και με αυτό του το βιβλίο (το 12ο κατά σειρά) ότι κινείται, παρά το γεγονός ότι είναι μόλις 38 ετών, σε πολύ υψηλά συγγραφικά επίπεδα. Εχει το ταλέντο γι’ αυτό, θα μου πείτε! Καμιά αντίρρηση. Μόνο που, για να θυμηθώ μια φράση του Ουμπέρτο Εκο το γράψιμο είναι 5% ταλέντο και 95% δουλειά... Μερικές χιλιάδες σελίδων ήταν μας λέει, στο επιλογικό του σημείωμα, το υλικό που μάζεψε κι αμέτρητες οι ώρες που ξόδεψε κλέβοντάς τες από παντού. Η 'Ιερά Οδός' της συγγραφής, για να χρησιμοποιήσω τις δύο απ’ τις τρεις λέξεις του προηγούμενου μυθιστορήματός του ('Ιερά Οδός Μπλουζ', ο τίτλος του) απαιτεί πλήρη αφοσίωση!  Οπως και η 'Ιερά Οδός' της πραγμάτωσης του οποιουδήποτε μεγάλου εγχειρήματος, άλλωστε! Μας το δίδαξε, γι’ άλλη μια φορά, αυτό ο Πολυχρόνης με τον 'Βενιζέλο' του...

Χανιώτικα νέα (13.05.2013)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου