Τετάρτη 31 Ιουλίου 2024

ΕΥΘΥΒΟΛΑ ΚΑΙ ΜΗ

 ΛΟΓΙΑ, ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ



Γράφει ο Νεκτάριος Ευ. Κακατσάκης 

«Θα ’θελα αυτήν την µνήµη να την πω…
Μα έτσι εσβήσθη πια… σαν τίποτε δεν αποµένει -
γιατί µακριά, στα πρώτα εφηβικά µου χρόνια κείται.
∆έρµα σαν καµωµένο από ιασεµί…
Εκείνη του Αυγούστου - Αύγουστος ήταν; - η βραδιά…
Μόλις θυµούµαι πια τα µάτια· ήσαν, θαρρώ, µαβιά…
Α ναι, µαβιά· ένα σαπφείρινο µαβί».

                                                Κ.Π. Καβάφης


...Κανονικά από αύριο, στο έµπα τ’ Αυγούστου, δεν θα πρέπει να υπάρχουν ειδήσεις!
Όλα θα σταµατήσουν! Ίσως κι η γη να πρέπει να σταµατήσει να γυρίζει εγωιστικά γύρω από τον εαυτό της…
Τι πιο... πραγµατικό από το να σταθεί κι αυτή µπροστά στην εικόνα ενός νέου άντρα -Αύγουστος τ’ όνοµα του- που λούζεται  στην αστροφεγγιά κι από τα γένια του στάζουν άστρα γιασεµιά, όπως λέει ο ποιητής!
Να σταθεί η γη, να πάψει να γυρίζει, να µείνει ακίνητη και ν’ απολαύσει πώς κρέµονται στον ουρανό τ’ αστέρια, πώς χρυσαφίζει η θάλασσα, κάτω από το φως του φεγγαριού!
Ν’ αφουγκραστεί τους όρκους αιώνιας αγάπης των δύο παιδιών που κρατούν τις αναπνοές τους καθώς πάλλονται οι καρδιές τους, καθώς πρωτοκοιτάζονται βαθειά µες στις κόρες των µατιών τους!
«Ένας τέτοιος Αύγουστος αξίζει όσο χίλιες ζωές», θα ακουστούν λόγια ψιθυριστά, τόσο χαµηλόφωνα να µην τ’ ακούσουν τ’ αστέρια, να µην σβηστούν από τ’ ακροθαλάσσι! 
…Λόγια και εικόνες που κρατούν όσο οι αίσθησες του ανθρώπου είναι δυνατές, όσο οι θύµησες δεν ξεθυµαίνουν καθώς περνούν οι χρόνοι!
…Το ’χει ο Αύγουστος αυτό το προνόµιο· να µπορεί να κρατά αιχµαλωτισµένες τις ψυχές σε µία στιγµή ή και σε πολλές!
Το µπορεί να αγκιστρώνει µε ένα τρόπο µαγικό,  “αλαφροϊσκιωτο” νέες εικόνες στις µνήµες των ανθρώπων, να δηµιουργεί ιστορίες που θα θυµούνται, άλλες που θα  διηγούνται κι άλλες που θα κρατούν καλά κρυµµένες ως ακριβό φυλακτό εντός τους…!

Χανιώτικα νέα (Τετάρτη, 31.8. 2024) 

Δευτέρα 29 Ιουλίου 2024

ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ

ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΩΧΑΜΕΝΤ ΝΟΥΡ ΝΤΑΜΠΑΣ 

ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ



Γράφει ο Νεκτάριος Ευ. Κακατσάκης 

«Πρώτος στην πρώτη του επιλογή, τη Σχολή Οικονοµικών Επιστηµών στο Ρέθυµνο, ο Μοχάµεντ Νουρ Νταµπάς, µαθητής του Λυκείου Νέας Κυδωνίας Χανίων». Με αυτές τις λέξεις κατά νου οδηγώ από τα Χανιά προς την Αγία Μαρίνα όπου έχουµε δώσει ραντεβού να µιλήσουµε για την επιτυχία του αυτή!


Η συνάντησή µας στο ξενοδοχείο όπου εργάζεται ο πατέρας του Νουρ ως συντηρητής εδώ και πολλά χρόνια! Ο κ. Οµάρ Νταµπάς βρίσκεται στην Κρήτη από το 1998! Εδώ έφτιαξε την οικογένειά του, εδώ γεννήθηκαν και τα 4 παιδιά του…
ΧΑΜΟΓΕΛΑΣΤΗ ΥΠΟ∆ΟΧΗ
Κόσµος µπαινοβγαίνει στην είσοδο του ξενοδοχείου! Πλησιάζω προς τη ρεσεψιόν!
«Ήρθατε για το παιδί;», µου λέει χαµογελαστή µία από τις κοπέλες που βρίσκονται εκεί και που δείχνει να γνωρίζει τον σκοπό της επίσκεψής µου!
Ίσως να µην γνωρίζει όµως πως ο Νουρ, την επιτυχία του αυτή την οφείλει -όπως διαπίστωσα και κατά τη διάρκεια της συνοµιλίας µας- τόσο στη δική του πολύ ισχυρή θέληση να επιτύχει έναν στόχο που είχε από µικρός, στη συστηµατική και πολύωρη µελέτη -δίχως να µαθήµατα φροντιστηρίου- αλλά και λόγω της εντός σχολικού ωραρίου βοήθειας από τους καθηγητές του στο Λύκειο!
«Ο κ. Αθανασάκης µου έκανε Οικονοµικά, ο κ. Λενταράκης Μαθηµατικά, ο κ. Μπουζάκης Πληροφορική και ο κ. Σταυριανάκης Ν. Ελληνικά» µου λέει όταν τον ρωτάω πώς κατάφερε να γράψει στην Πληροφορική 19,5, στην Οικονοµία 19,2, στα Μαθηµατικά 16,3 και στη Νεοελληνική Γλώσσα 13,6!
«Παντού µέσα στο σπίτι γύρω γύρω είχε βιβλία, αλλά τώρα πια δεν βλέπεις τίποτα», µου λέει ο πατέρας του.
«∆ηλαδή πόσες ώρες διάβαζες;», τον ρωτάω!
«Και 12 ώρες» µου λέει χαµογελαστός!
Ήταν πάντοτε ένας καλός µαθητής, ακόµη κι όταν επέστρεψαν και έµειναν για 2,5 χρόνια µε τη µητέρα και τα αδέλφια του στη Συρία στο Ταρτούς – Χαµιντιέ, τόπο καταγωγής του πατέρα του! «Και στο σχολείο εκεί ήταν άριστος ακόµη και στα αραβικά» µου λέει ο πατέρας του, µε τον Νουρ να συµπληρώνει ότι «όταν και πάλι ήρθαµε πίσω εδώ, µπήκα στην 4η τάξη στο ∆ηµοτικό Σχολείο της Αγιάς Μαρίνας»!
Ο λόγος επιστροφής της οικογένειας και πάλι πίσω στην Κρήτη ήταν οι δύσκολες συνθήκες και ο πόλεµος, ωστόσο το Χαµιντιέ πάντα είναι µέσα στην καρδιά του Νουρ! Καθόλη τη διάρκεια της συνοµιλίας µας, µου κάνει ιδιαίτερη εντύπωση η ευγένεια, το χαµόγελο και η ηρεµία που αποπνέει αυτός ο µικρός µαθητής που έχω απέναντί µου! Ωστόσο ακόµη περισσότερο µου κινεί το ενδιαφέρον η πολύ καλή σχέση που βλέπω να υπάρχει ανάµεσα στον γιο και στον πατέρα! Έχω την αίσθηση ότι αυτό αποτελεί ίσως από τα ισχυρότερα συστατικά για την επιτυχία του Νουρ!
«Τι θα ’θελες να ακολουθήσεις στο µέλλον, πώς βλέπεις τον εαυτό σου ας πούµε σε 10 χρόνια από τώρα» τον ρωτάω!
«Λογιστής σε κάποια εταιρεία για το µέλλον! Θα ήθελα να έχω (δική µου) οικογένεια, δικό µου σπίτι»!
Μου επισηµαίνει ότι δεν θα είχε θέµα αν δεν έβρισκε µια δουλειά στην Ελλάδα, να πήγαινε και σε µία από τις χώρες της Ευρώπης όπου σε πολλές από αυτές υπάρχουν και συγγενείς του! Μου διευκρινίζει ωστόσο πως δεν θα ήθελε την Αµερική γιατί είναι µακριά!
ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΦΟΙΤΗΤΗΣ!
«Είµαι σίγουρος πως έτσι όπως ήσουν καλός µαθητής στο σχολείο, το ίδιο θα συµβεί και ως φοιτητής» του λέω και µου χαµογελά. «Έτσι πιστεύω», µου λέει!
«Και τώρα Ρέθυµνο; Έχεις κάνει καµιά έρευνα, καµιά προεργασία», τον ρωτάω.
«Ναι, Ρέθυµνο γιατί είναι κοντά! ∆εν θα είναι πολλά τα έξοδα! ∆εν έχουµε ακόµη αποφασίσει αν θα µείνω εκεί ή θα πηγαινοέρχοµαι. Μέσω σόσιαλ µιλάω µε παιδιά από όλη την Ελλάδα που θα βρεθούν και αυτά στο Ρέθυµνο φοιτητές», µου απαντά!
«ΜΕΤΑΞΩΤΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ»
Μιλήσαµε και για άλλα µε τον Νουρ και τον πατέρα του! Μια επιτυχία όσο µεγάλη και αν είναι, αποτελεί την κορυφή ενός παγόβουνου που στη βάση του κρύβονται πολλά: δυσκολίες, αγωνίες, αγώνας συνεχής σε µια πραγµατικότητα που για τον καθένα άνθρωπο είναι διαφορετική κ.λπ.!
Απόσταγµα και καταστάλαγµα αυτής της συνάντησης που νιώθω την ανάγκη να καταγράψω είναι ότι οι αξιοπρεπείς άνθρωποι, οι σηµαντικοί, οι παράδειγµα προς µίµηση ζουν ανάµεσά µας και κυρίως είναι εκείνοι που περνούν απαρατήρητοι!
Ο Νίκος Καρούζος τους αποκαλεί «µεταξωτούς ανθρώπους». «Είναι όσοι προσέχουν τι λες, και δεν είναι ωσεί παρόντες στην κουβέντα, µε το µυαλό τους στο τι θα πουν οι ίδιοι για να εντυπωσιάσουν. Άνθρωποι µε ανοιχτούς πόρους και πλατιά καρδιά… Υπεράνθρωποι; Όχι. Απλώς, µεταξωτοί… Φαίνονται από µακριά».

Σ.Σ. Ιδιαίτερες ευχαριστίες στον κ. Αντώνη Αθανασάκη, καθηγητή στο Λύκειο Νέας Κυδωνίας για τη βοήθειά του ώστε να πραγµατοποιηθεί αυτή η συνάντηση!

Χανιώτικα νέα (Σάββατο, 27.7.2024) 

 

Κυριακή 28 Ιουλίου 2024

ΠΟΙΗΣΗ

ΓΕΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ




Ξάπλωσαν τ’ όνειρό μας
στην προκρούστεια κλίνη οι ληστές.
Βγήκε αρκετά μακρύ…
Πήραν τα σύνεργα
και το κουτσούρεψαν.
Το πέταξαν στις λάσπες
κι έφυγαν.
Τώρα πια,
αφού το πλύνουνε,
θα το πουλήσουνε
μισοτιμής στους «Σαμαρείτες».
Αυτοί θα το ξανακυλήσουνε στις λάσπες
και θα το μοσχοπουλήσουν για «αρχαίο».

 Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης

¨ΚΑΖΟΒΑΡ" , Γ' έκδοση,

Πολιτιστική Εταιρεία Κρήτης- Πυξίδα, Χανιά 2014

Σάββατο 27 Ιουλίου 2024

ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ

2ο ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ 

ΣΕΛΙΔΕΣ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ ΤΗΣ ΠΕΡΑΣΜΕΝΗΣ ΣΧΟΛ. ΧΡΟΝΙΑΣ



Καλοί µου φίλοι, καλό Σαββατοκύριακο!
Ένα πολύ ενδιαφέρον και πρωτότυπο ταξίδι στην περασµένη σχολική χρονιά κάνουν στον σηµερινό Παιδότοπο οι γνωστές για τις δράσεις τους δασκάλες του 2ου Οικολογικού Νηπιαγωγείου Χανίων Εύη ∆ήµου, Κατερίνα Αλεξανδράκη και Ελένη Αναγνωστάκη, µένοντας και «ξεναγώντας» µας κάθε µήνα σ’ ένα «σταθµό»… Συγχαρητήρια για όλα όσα κάνετε, έτσι όπως χάριν των παιδιών τα κάνετε και τόσο όµορφα τα παρουσιάζετε, καλές µου συναδέλφισσες! Γι’ αυτά που γράφετε εδώ και βέβαια για τα πάµπολλα άλλα, κάποια απ’ τα οποία έχουν φιλοξενηθεί κι εφέτος, αλλά και προηγούµενες χρονιές σ’ αυτήν τη σελίδα...
Σας χαιρετώ µε αγάπη όλους!
Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης, δάσκαλος - λογοτέχνης


Ιούνης, τέλειωσε η σχολική χρονιά…

Μα πως κυλάει έτσι ο καιρός; Σαν το ποταμάκι από κείνο το βουνό που λέει κι ο ποιητής…ευτυχώς όμως εγώ, το σχολείο, κρατάω ημερολόγιο και όταν αγαπημένα μου παιδιά μου λείπετε , το ανοίγω, κοιτάζω τις εικόνες, διαβάζω τα όμορφα που κάνατε μαζί με τις κυρίες σας και ανυπομονώ να έρθει ο Σεπτέμβριος να χτυπήσει το πρώτο κουδούνι!

Χανιώτικα νέα (Σάββατο, 27.7.2024) 












Σεπτέμβριος

Ένα δημιουργικό ταξίδι χωρίς σύνορα πραγματοποιήθηκε στο νηπιαγωγείο μας από τον Σεπτέμβρη ως τον Φλεβάρη! Στο πλαίσιο του προγράμματος etwinning συνεργαστήκαμε με νηπιαγωγεία από την Ρουμανία, την Τουρκία, την Ελλάδα, την Λιθουανία και την Πορτογαλία με στόχο την καλλιέργεια της δημιουργικότητας των παιδιών μέσα από παιγνιώδης παιδαγωγικές διαδικασίες!


Οκτώβριος

Ο Οκτώβρης έβαλε τα φωτεινά του ρούχα και μας περίμενε ηλιόλουστος στην λίμνη της Αγιάς! Χάρη τους αγαπητούς μας φίλους και συνεργάτες του ΚΠΕ Βάμου και τις όμορφες δράσεις που διοργάνωσαν για όλα τα παιδιά απολαύσαμε την Γιορτή των Πουλιών! Μα και μάθαμε τόσα πολλά για την ζωή των πουλιών και την σημαντικότητα της λίμνης μας!


Νοέμβριος

Επαναβράβευση του σχολείου μας !Μια φορά οικολογικό πάντα οικολογικό!Από το 2009 έως και σήμερα μέσα από δράσεις περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης αποκτάμε την πράσινη σημαία και μαθαίνουμε να ακούμε και να φροντίζουμε το περιβάλλον γύρω μας! Η γη μας, το σπίτι μας!

Δεκέμβριος

Στην ανοιχτή αγκαλιά της Δημοτικής Πινακοθήκης Χανίων , τα κάλαντα της Χίου ζωντάνεψαν και έδωσαν μιαν άλλη διάσταση στους πίνακες του Κ. Βολανάκη…Αγέρηδες, κύματα, ναυτικοί, καλάντισαν : « Καλησπερίζω φέρνοντας αγέρα μυρωμένο, απ τ αφρισμένα κύματα χιλιοτραγουδισμένο, Άγιε μου Βασιλάκη μου και Άγιε μου Νικόλα, προστάτευε τους ναυτικούς την ώρα του κυκλώνα…» Και το παιδικό καράβι πήρε τη θέση του στις θάλασσες του ζωγράφου…Αέρα στα πανιά σας αγαπημένα μας παιδιά! Ευχαριστούμε την κα Γιαννουλάκη που έκανε την πινακοθήκη ... μουσείο της γειτονιάς!


Ιανουάριος

Χάρη στην κα Τιγιάνα Μίτροβιτς, ειδική παιδαγωγό και εκπαιδευόμενη Σύμβουλο Ψυχικής Υγείας οι συναντήσεις γονέων του σχολείου έγιναν ξεχωριστές και πολύτιμες! Μέσα από τις χρήσιμες και διαφωτιστικές εισηγήσεις της!


Φεβρουάριος

Η ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου διοργανώνεται κάθε χρόνο από το Πανευρωπαϊκό Δίκτυο Εθνικών Κέντρων Ενημέρωσης και Επαγρύπνησης στις 06/02/24 και εορτάστηκε σε 180χωρες στον κόσμο. Μέσα σε αυτές, και εμείς, διοργανώνοντας δράσεις με παιγνιώδη τρόπο με υλικό που αντλήσαμε από την σελίδα, https://saferinternet4kids.gr. Γίναμε ντετέκτιβ του Διαδικτύου και μάθαμε να ξεχωρίζουμε την αλήθεια και το ψέμα!Και ΟΧΙ, δεν υπάρχουν πια δεινόσαυροι!Και ΝΑΙ ,άλλα δέντρα χάνουν τα φύλλα τους το Χειμώνα άλλα ΟΧΙ! Εξαλλου το είδαμε με τα μάτια μας στην αυλή του σχολείου!Διαδίκτυο δεν μας ξεγελάς εύκολα!

Μάρτιος

«Λένε πως πρέπει να δίνεις εκείνη τη μέρα…» οι μαθητές μας είδαν τους γονείς και τις κυρίες να στήνουν ένα μεγαλο τραπέζι κάτω από τον πλάτανο, είδαν μουσικούς να τους προσφέρουν την πρώτη τους πατινάδα, είδαν ένα μεγάλο γαϊτανάκι να στήνεται για χάρη τους, είδαν μπαμπάδες και μαμάδες του συλλόγου από το πρωί στην ψησταριά, είδαν πως μια αγκινάρα φτάνει να φάνε όλοι…κι έτσι είδαν πως γίνεται ένα γλέντι απο καρδιάς…δίνοντας!και έτσι γιορτάσαμε παραδοσιακά την Τσικνοπέμπτη!


Απρίλιος

Οι ιστορίες γράφονται, παίζονται, εικονογραφούνται! Οι ιστορίες διαβάζονται γι αυτό και μείς ανυπομονούμε να κάνουμε τον Μεγάλο Περίπατο της Ανάγνωσης και να πάμε στο Δημοτικό σχολείο!Η αλλιώς πως συνδυάζεται η Φιλαναγνωσία με την μετάβαση! Ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα δράσεων με αφορμή τον εορτασμό για το παιδικό βιβλίο που επιμελήθηκαν οι νηπιαγωγοί και οι δασκάλες της Α’ δημοτικού! Ευχαριστούμε την ζωγράφο Κα Περάκη, την συγγραφέα Κα Πλανάκη και την κούκλοπαίχτρια Katarina!


Μάιος

« Οι μικροί χαρταετοί συναντούν το μεγάλο Μίκη» και οι κυρίες από 13 Νηπιαγωγεία του ν. Χανίων προετοιμάζουν τον ουρανό για το πιο δημιουργικό ταξίδι! Ευχαριστούμε το 14ο Νηπιαγωγείο Χανίων για την πρόσκληση σε αυτό το etwinning έργο, και όλα τα συνεργαζόμενα νηπιαγωγεία για την ουσιαστική συμπόρευση!



Ιούνιος

Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus+, φιλοξενήσαμε σπουδάστριες και σπουδαστές της παιδαγωγικής σχολής LVR που εδρεύει στο Düsseldorf της Γερμανίας. Ανταλλάχθηκαν απόψεις σχετικά με τα εκπαιδευτικά προγράμματα των δυο χωρών και παρουσιάστηκαν από πλευράς μας καλές πρακτικές για μια αποτελεσματική, δημιουργική και παιγνιώδη σχολική καθημερινότητα. Τι κι αν δεν ήξεραν ελληνικά; Η παγκόσμια γλώσσα του παιχνιδιού έδειξε τον δρόμο… Κουτσό, κρυφτό, ζωγραφομαχίες, ισορροπία, κι έναν φιλικός ποδοσφαίρου Ελλάδα-Γερμανία!!! Γιατί ΠΑΙΔΙ σημαίνει ΠΑΙΖΩ … σε κάθε χώρα! Ευχαριστούμε την Δημοτική πινακοθήκη Χανίων και την κα Άννα Νεμπαυλάκη για την φιλοξενία , την ξενάγηση και το δημιουργικό εργαστήρι που ακολούθησε! ”landscape stories” από τα ΧΑΝΙΑ στο DÜSSELDORF!


Η προϊσταμένη του Νηπιαγωγείου Εύη Δήμου και οι νηπιαγωγοί: Κατερίνα Αλεξανδράκη και Ελένη Αναγνωστάκη

Χανιώτικα νέα (27.7.2024) 

https://www.haniotika-nea.gr/paidotopos-2o-oikologiko-nipiagogeio-chanion-selides-imerologioy-tis-perasmenis-scholikis-chronias/

Τετάρτη 24 Ιουλίου 2024

ΕΥΘΥΒΟΛΑ ΚΑΙ ΜΗ

ΧΑΝΙΑ ΣΗΜΕΡΑ... 



Γράφει ο Νεκτάριος Ευ. Κακατσάκης 
Τουρίστες ασθµαίνοντες εν µέσω καύσωνα, ανάµεσα σε τροχοφόρα που παρκάρουν ή διπλοπαρκάρουν σε δρόµους, στενάκια, πεζοδρόµια, διαβάσεις!
Πολλοί είναι εκείνοι που παρακολουθούν την πόλη να µεταµορφώνεται σε κάτι άλλο από εκείνο της παιδιάστικης θωριάς τους!
Λάθος διαδροµή ακολουθούµε!
Κάθε που µας “αποχαιρετά” ένας άνθρωπος που νοιαζόταν και αγωνιζόταν για το καλό των Χανιών -όπως προ ηµερών ο Μιχάλης Ανδριανάκης- αντιλαµβανόµαστε το µέγεθος της απώλειας αλλά και τον φόβο που ελλοχεύει για το µέλλον αυτής της πόλης!
...Καταγράφεται ένα ακόµη δυσαναπλήρωτο κενό!
∆υστυχώς ένα ακόµη κενό στη µνήµη µόνο εκείνων που έχουν µνήµη, που έχουν γνώση και νοιάξιµο αληθινό για την περιοχή µας! Που µειοψηφούν(;) έναντι εκείνων που καθορίζουν το µέλλον µας µέσα από το ιλουστρασιόν χαρτί της νεοκαθοριζόµενης πραγµατικότητας!
...Κι εδώ ο κακός και άσχηµος µιµητισµός µιας αλλοπρόσαλλης ανάπτυξης που κοιτάζει το εφήµερο… συµφέρον, καταστρέφοντας την ίδια την ιστορία και τον πολιτισµό ενός τόπου που δεν του πρέπει τέτοιος ατιµωτικός θάνατος· ατιµωτικός διότι ξεπουλιέται σταδιακά και σταθερά!
∆εν πρόκειται -και πάλι- να απαριθµήσουµε τα ανοιχτά θέµατα  που ζητούν λύση, αν θέλουµε να συνεχίσουµε να ζούµε ανθρώπινα στην περιοχή µας!
Η λειψυδρία είναι από τα τελευταία που προέκυψε ειδικά στην περιοχή του Σελίνου!
Τι κάναµε λάθος, τι δεν προσέξαµε, τι δεν προβλέψαµε, πόσο αδιαφορήσαµε;
Ερωτήµατα που έχουν απαντήσεις και που είναι γνωστές τοις πάσι!
Πλέον καλούµαστε να δούµε κατάµατα την πραγµατικότητα και να µην συνεχίσουµε να σπρώχνουµε τα µικρά και µεγάλα προβλήµατα κάτω από το χαλί, λες και νοµίζουµε ότι ο τόπος µας θα σταµατήσει να υπάρχει όταν δεν θα είµαστε εµείς εδώ...!  

Χανιώτικα νέα (Τετάρτη, 24,7.2014) 

Σάββατο 20 Ιουλίου 2024

ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ

ΔΗΜ. ΣΧ. ΕΜΠΡΟΣΝΕΡΟΥ ΑΠΟΚΟΡΩΝΟΥ

ΜΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΡΗΤΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ 

Καλοί µου φίλοι, καλό Σαββατοκύριακο!
∆είγµατα (κείµενα και εικόνες) από ένα ιδιαίτερα επιµεληµένο µεγάλου σχήµατος 4/σέλιδο έντυπο µε τίτλο ‘‘Κρητικές κουβέντες’’ (Χορηγία: Ασφάλειες ΜΕΓΑΛΑΚΑΚΗ) που κυκλοφορήθηκε µε τη λήξη της σχολικής χρονιάς 2023 - 24, από το 2/θ ∆ηµ. Σχ. Εµπρόσνερου Αποκορώνου, φιλοξενούνται στον σηµερινό Παιδότοπο. Να ‘ναι καλά ο και γνωστός στους αναγνώστες της στήλης διευθυντής του Μανόλης Τζιλιβάκης που επιµένει µαζί µε τους κατοίκους του όµορφου αυτού χωριού να το κρατούν ανοιχτό και ζωντανό που µε πληροφόρησε σχετικά και µου το έδωσε. Αυτό κι αν είναι δώρο! «Τις λέξεις µας και τα µάτια σας» είναι σαν να τον ακούω να λέει στα Μπρονιεριτάκια…
Να συγχαρώ και τον ίδιο και τους συναδέλφους του που επιµένουν να λειτουργούν τη ∆ασκαλοσύνη και µε αυτόν τον τρόπο...
Σας χαιρετώ µε αγάπη όλους!
Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης δάσκαλος - λογοτέχνης

 

 

Από τα κείμενα της εργασίας

Η παρούσα εργασία έγινε για την ντοπιολαλιά του Αποκόρωνα το σχολικό έτος 2023-2024 με τους μαθητές των Ε΄ και Στ΄ τάξεων του σχολειού μας: Ειρήνη Γιανναράκη του Γεωργίου,Ειρήνη Γιανναράκη του Αντωνίου,τον απίθανο σκιτσογράφο μας Λεωνίδα Μοχλάκη, Φιόνα Ντόλιχ, Παναγιώτη και Βαγγελιώ Κουργιαλιδάκη, Μανούσο Κονταράκη και Σάββα Ντόλιχ. Από πάνω τους το άγρυπνο μάτι του δασκάλου Τζιλιβάκη Εμμανουήλ… Βαθύτατες ευχαριστίες στον κύριο Παύλο Μεγαλακάκη που μας έδωσε την ευκαιρία η εργασία μας να έχει τη μορφή που έχετε στα χέρια σας.

*

Ξεκίνησε σαν μια αστεία κουβέντα στο Μάθημα της Γλώσσας μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικών από διάφορα μέρη της Ελλάδας. Έτσι σκεφτήκαμε να καταγράψουμε τις 100 πιο συχνές λέξεις της ντοπιολαλιάς της περιοχής Εμπρόσνερου Αποκορώνου Χανίων, αντιπροσωπευτικές για το δυτικοκρητικό γλωσσικό ιδίωμα. Στην ερμηνεία μας βοήθησε το λεξικό του Αντωνίου Ξανθινάκη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2001



Οι 55 από τις 100 κρητικές λέξεις

Αίγα=κατσίκα «Άμε ν΄αρμέξεις τσοι αίγες»

Αμπώχνω= σπρώχνω, «Μη με ξαναμπώξεις γιατί θα σε ραβδίσω»

Αναντρανίζω= ανασηκώνομαι, «Αναντράνισε λιγάκι και μην καμπουριάζεις»

Βεντέμα= μεγάλη παραγωγή καρπού, « Μεγάλη βεντέτα έχουνε οφέτος οι ελιές μας».

Βόλακας = μεγάλη πέτρα, «Από τη μπόρα γέμισε βολάκους ο δρόμος».

Βούι= βόδι, «Ο κύρης μου έσφαξε το βούι μας».







Γαέρνω=επιστρέφω, «Εγάηρα αργά από τα χωράφια».

Γιάντα=γιατί, «Γιάντα δεν έφερες προσφάι».

Γιουρουντώ=ορμάω για επίθεση, «Μου γιουρούντηξε ένας σκύλος».

Γλακώ=τρέχω, «Γλάκα να πιάσεις τα ωζά που εφύγανε».

Γούζιομαι=παραπονιέμαι ενοχλητικά, «Μη γούζιεσαι όλη την ώρα».

Γροικώ=ακούω, «Δε γροικάς που σου μιλώ;».

Διάλε ντο γεις = απολύτως κανένας ,Έπήγα στο σπίτι ντου μα δεν ήτονε διάλε ντο γεις.

Δέτης= έκταση γης που ενώνει δύο χωράφια που είναι σε διαφορετικό ύψος.

Εδά=τώρα, «Έλα εδά, όι σε δέκα ώρες».

Είντα = Τι, ερωτηματική αντωνυμία ,»Είντα κάνεις κουμπάρο;;;»

Έχνη=ζώα (γενικά), «Σήμερα είναι η σειρά μου να πάω στα έχνη».

Ζουρίδα=νυφίτσα, «Άκουσα τσοι φωνές τση ζουρίδας».

Ζυγώχνω=διώχνω μακριά, «Εζυγωξάντονε, γιατί με ενοχλούσε».

Θέτω=ξαπλώνω να κοιμηθώ, «Θέσε γερά γερά γιατί είναι ώρα σου».

Θωρώ=βλέπω, «Θώριε μπροστά σου, μπουνταλά!».



Κατέω= γνωρίζω, «Το κατέω πως έχω μιαν τρύπια τζέπη».

Κάτης=γάτος, «Με τσαφούνισε ένας άγριος κάτης».

Κούκλης= πετεινός, «Ο κούκλης μας με τζίμπησε».

Κουκούγερος= μασκαράς τις Αποκριες, «Να ντυθούμε κουκουγέροι απόψε;».

Κουλούκι = σκυλάκι, «Εκουτσάθηκε το κουλούκι μου».

Κουράδι= κοπάδι ζώων, «Το κουράδι μου βοσκά στο χωράφι».

Λαλώ= κινούμαι,προχωρώ, «Λάλιε μπρε συ πιο γρήγορα γιατί θα φτάσουμε αύριο!!!».

Μαμούνα=μικρό έντομο, «Μέσα στην κουφάλα του δένδρου κρύβεται μια μαμούνα».

Μπαλωθιές= πυροβολισμοί, «Ακούω μπαλωθιές στα χωράφια».

Μπεγίρι= το άλογο, «Μην πηδολογάς σα ντο μπεγίρι».

Μπέμπω= στέλνω, «Μπέψε ντονε στο μπακάλη».

Μικιός (μιτσός)= ο μικρός, «Είναι πολλά μικιός ακόμα»

Ντερμιτζής=σιδεράς, «Επήγα την τσάπα στο ντερμιτζή και μου την έφτιαξε».

Ξανοίγω=κοιτάζω επίμονα, «΄Ηντα ξανοίγεις, μπρε».

Ξα σου= κάνε ό,τι θέλεις (στην εξουσία σου), «Δεν διάβασα σήμερα. Ξα σου!».

Ξετσιλακώνω= πλακώνω και λιώνω, «Παραπάτησα και ξετσιλάκωσα όλες τσοι ντομάτες».

Οζά=ζώα, «Μάζωξε τα οζά σου να μην κάνουν ζημιές στις ελιές μου».

Ολιά=λιγάκι, «Πεινάω μια ολιά».

Ολόγρος=εντελώς βρεγμένος, «Όφου,άλλαξε ρούχα κι είσαι ολόγρος».

Όξω=έξω, «Έβγα όξω γλήγορα».



Παπουτσόσυκα=φραγκόσυκα, «Ω τα παντέρμα τα παπουτσόσυκα ωραία που’ ναι».

Παρακατσεύγω=παρακολουθώ κρυφά, «Επαρακάτσευε από την κλειδαρότρυπα».

Ποθές=πουθενά, «Πού πάεις; Ποθές σου λέω!».

Πορίζω=βγαίνω έξω, «Πόρισε όξω γλήγορα!».Πόρος=η είσοδος σε ένα μέρος.

Ρίφι=το μικρό κατσικάκι, «πηδολογά συνέχεια ντο ρίφι».

Σκληρίζω= στριγκλίζω ,»Μην σκληρίζεις σα να σε σφάζουνε».

Στέξου=σταμάτα, «Στέξου μια στιγμή να σου πω».

Στιβάνι= κρητική παραδοσιακή ανδρική μπότα, «Μην πετάς τα στιβάνια σου όπου βρεις».

Τάξε μου=τάχα μου, «Ήρθε,τάξε μου πως θέλει να μου μιλήσει».

Τερεζής = φραγκοράφτης, «Επαράγγειλα του τερεζή ένα νέο κουστούμι».

Τροζάθηκα=τρελάθηκα, «Ετροζάθηκα από τη χαρά μου όντε τον είδα».

Φιλιότσος = βαφτισιμιός, «Αγόρασες δώρο του φιλιότσου σου;».

Φκαιρέζω = αδειάζω ,»Εκφαίρεσε τσ’ ελιές σ΄ένα τζουβάλι».

Φυρομυαλίζω= χάνω το μυαλό μου, «Εφυρομυάλισε τάξε μου και κάνει τροζάδες».

Χιλετζιάρης=ζαβολιάρης, «Μην είσαι χιλετζιάρης, αλλιώς δεν σε ξαναπαίζω!».

Χοχλακίζω=βράζω, «Βάλε τα μακαρόνια,δε θωρείς το νερό που χοχλακίζει;».




Αντί επιλόγου

Κάθε βδομάδα, μια συγκεκριμένη μέρα, την ώρα της Γλώσσας τα παιδιά "φέρναν" από το σπίτι τους ρωτώντας τα μεγαλύτερα μέλη της οικογένειάς τους μια κρητική λέξη που την καταγράφαμε στον υπολογιστή. Επιτόπου γινόταν μια πρώτη ... διαλογή αφού πολλές λέξεις λέγονται και σε όλη την Ελλάδα και δεν αποτελούν μόνο μέρος της ντοπιολαλιάς του νησιού μας… Όταν μαζέψαμε 110 λέξεις αρχίσαμε να συγκρίνουμε την ερμηνεία που δίναν οι γονείς ή οι παππούδες με αυτή που υπάρχει στο λεξικό του Ξανθινάκη... Μετα σκεφτήκαμε προτάσεις που να περιέχουν μέσα την κάθε λέξη με Κρητικό "χρώμα" φυσικά… Βγάλαμε στο τέλος και τις περισσευούμενες και έτοιμη η εργασία! Μανόλης Τζιλιβάκης, δάσκαλος , διευθυντής του Σχολείου


Χανιώτικα νέα (20 Ιουλίου 2024) 


https://www.haniotika-nea.gr/paidotopos-mia-ergasia-gia-tis-kritikes-lexeis/





Παρασκευή 19 Ιουλίου 2024

ΠΟΙΗΣΗ

ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ 



Οι παππούδες παίζουν βόλους 

με τα εγγόνια των-

σαν τα μάτια των τους φυλάγουν

μαζί με τα όποια πολύτιμα. 

Όλοι οι βόλοι στα εγγόνια. 


Τα εγγόνια παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια

στα τελευταίας τεχνολογίας κινητά των-

αύριο, μεθαύριο 

θα τ’ αντικαταστήσουν μ’ άλλα.

Όλα τα ηλεκτρονικά παιχνίδια στους παππούδες. 


Χαμογελά ο Θεός όταν παίζουν 

τα εγγόνια με τους παππούδες των. 

Παιδαριογέροντες… *



Η λέξη «παιδαριογέροντες» προέρχεται από τη βυζαντινή αγιογραφία, όπου τα παιδάρια – νήπια, και προπάντων το Θείο Βρέφος, εικονίζονται με σοβαρή, σχεδόν γεροντική, έκφραση.


ΒΑΓΓΕΛΗΣ Θ. ΚΑΚΑΤΣΑΚΗΣ (" Τα χελιδόνια του μοναχού" , Β' Έκδοση, " Πυξίδα της Πόλης" , Κοινωφελές Ίδρυμα "Αγία Σοφία", Χανιά 2020)


https://www.facebook.com/kakatsakes/posts/pfbid02tMZ5CzMyagrRYcdDKt8CiWMUht29bwfEAZXhFuGCupV2MJnejbNZMpkwptHjDcErl?comment_id=846095773776767&notif_id=1721628040998498&notif_t=feed_comment&ref=notif

https://www.facebook.com/kakatsakes/posts/pfbid0pW7N2KS9jD47RzTdJ2NXrGRSQ8p8kTLg3c6AUMZP9HB8NnwuFf4dmaLKA6vSu9Xjl?comment_id=1013845603673286&notif_id=1721542301065809&notif_t=feed_comment&ref=notif


Πέμπτη 18 Ιουλίου 2024

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΚΑΚΑΤΣΑΚΗΣ: O TΗΣ ΔΑΣΚΑΛΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ ΓΕΩΡΓΟΣ




Ελένη Χωρεάνθη
Επιλέγω και παρουσιάζω συγγραφείς
Βαγγέλης Θ Κακατσάκης Δάσκαλος/ποιητής/ πεζογράφος/ δημοσιογράφος
“Ο της Δασκαλοσύνης γεωργός”
Τον Βαγγέλη Κακατσάκη, “Τον της Δασκαλοσύνης Γεωργό”, όπως ο ίδιος ευφυώς αυτοχαρακτηρίστηκε σε ερώτησή μου, εκτός από τη μακροχρόνια συνεργασία του με τα ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ, ως ποιητή τον γνωρίζω από τις συλλογές ποιημάτων του και από την ωραία και πολύ ενδιαφέρουσα συνεργασία μας στον προσφιλέστατο “Παιδότοπο”. Έχω υπόψιν μου και μια πρόσφατη, πρώτη, συλλογή εξαιρετικών διηγημάτων του. Έτσι για μια πιο καλή επαφή και γνωριμία με τον ίδιο και το έργο του, επέλεξα να κάνουμε μια πολύ σύντομη παρουσίασή του στο προφίλ μου και στο δικό μου blog ΣΧΕΔΙΑΣΜΑΤΑ, και του υπέβαλα μερικές ερωτήσεις / απορίες μου. Εκείνος πρόθυμα ανταποκρίθηκε:
*
1. Σας γνώρισα ως δάσκαλο - ποιητή. Ποια από τις δύο ιδιότητες πιστεύετε ότι σας εκφράζει περισσότερο; Και πώς το ερμηνεύετε αυτό.
Απάντηση: Πρώτα πρώτα να σας ευχαριστήσω που με φιλοξενείτε στο ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ σας, δείχνοντας την αγάπη σας, για πολλοστή φορά στο πρόσωπό και στο όποιο έργο μου. τιμή για μένα. Ξέρω καλά την προσφορά σας στην Λογοτεχνία αλλά και στην Δασκαλοσύνη. Στην ερώτησή σας, τώρα. Πιστεύω ότι με εκφράζουν το ίδιο και οι δύο. Υπηρέτησα τη Δασκαλοσύνη 39 χρόνια, πώς να μην αγαπώ την ιδιότητα του δασκάλου; Άρχισα να γράφω ποιήματα όντας μαθητής της Γ΄ Γυμνασίου και έχουν εκδοθεί μέχρι τώρα σε βιβλία έξι ποιητικές μου συλλογές, ενώ πολλά ποιήματά μου είναι ανέκδοτα. Πώς να μην αγαπώ την ιδιότητα του ποιητή; Έτσι κι αλλιώς ο δάσκαλος για μένα είναι ποιητής και ο ποιητής δάσκαλος...
*
2. Τι έχετε αποκομίσει από την εμπειρία σας και θεωρείτε εμβληματικό το ρόλο “Δάσκαλος ποιητής”;
Απάντηση: Όντως εμβληματικός ο ρόλος “δάσκαλος – ποιητής”.Ο δάσκαλος είναι ποιητής και ο ποιητής δάσκαλος, το πιστεύω μου. Κοινός τους παρονομαστής για μένα η λέξη γεωργός. Μου αρέσει πολύ η ενασχόληση με τη γη…
*
3. Ξαναδιαβάζοντας τα ποιήματα της “ΚΑΖΟΒΑΡ”, παρατηρώ τεράστια διαφορά από τα ποιήματα των άλλων συλλογών σας, τόσο ως προς τη θεματολογία και το περιεχόμενο, όσο και ως προς την τεχνική. Πού οφείλεται αυτή η στροφή;
Απάντηση: Τα περισσότερα ποιήματα της “ΚΑΖΟΒΑΡ” γράφτηκαν τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης, ύστερα από “Τα άλογα του χρόνου”, που είναι η πρώτη μου ποιητική συλλογή. Η όποια στροφή για σας στις επόμενες ποιητικές μου συλλογές έγινε “ανεπαισθήτως”, υπηρετώντας τις ανάγκες έκφρασης άλλων δεδομένων...
*
4. Η εμμονή να εστιάζετε σε θέματα που όχι μόνο άπτονται αλλά είναι συνυφασμένα με τη μοναχική/ μοναστηριακή ζωή και τα χελιδόνια, αλλά και σε μια βιωματική σχέση με την εκκλησία, πού οφείλεται;
Απάντηση: Βιωματική η σχέση με την εκκλησία χάρις στην μητέρα μου, παιδιόθεν. Αδιανόητο γι αυτήν να μην μας πηγαίνει κάθε Κυριακή και κάθε μεγάλη γιορτή στην εκκλησία. Ήμουν μαθητής Δ΄ Δημοτικού, όταν ο παπάς του χωριού με έβαλε στο ψαλτήρι… Αυτό που επισημαίνετε το συναντά ο αναγνώστης στην τελευταία ποιητική μου συλλογή “Τα χελιδόνια του μοναχού”. Στον απόηχο μιας από τις επισκέψεις μου στο Άγιο Όρος η γραφή των περισσότερων ποιημάτων της…
*
5. Το πρόσφατο βιβλίο σας, η συλλογή “Πότες θα κάμει ξεστεριά…”, επτά διηγήματα, «μνήμες μιας άλλης Κρήτης..., ιδιαίτερα συγκλονιστικών ποιητικών διηγημάτων, αποκαλύπτουν έναν σπουδαίο πεζογράφο παράλληλα με τον ποιητή. Να περιμένουμε εκπλήξεις;
Απάντηση:Τιμή για μένα τα λόγια σας για την “Ξεστεριά¨μου που, ειρήσθω εν παρόδω. πήρε πέρυσι το 1ο Βραβείο “Μάρκος Αυγέρης” Πεζού Λόγου της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών. Αγαπώ την πεζογραφία και την υπηρετώ, όπως την ποίηση, καθώς και την δημοσιογραφία, όντας για πολλά χρόνια τακτικός συνεργάτης της εφημερίδας “Χανιώτικα Νέα”. Χαρά για μένα να αξιωθώ στην έκδοση και άλλων βιβλίων μου…”
Είστε σαφέστατος και σας ευχαριστώ πολύ. Τιμή και χαρά μου να παρουσιάσω τον τιμημένο και με “Πρώτο Βραβείο” της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών”, για τη συλλογή διηγημάτων του “Πότες θα κάνει ξεστεριά”, σημαντικό σύγχρονο Χανιώτη Δάσκαλο Ποιητή, έναν ΄πανάξιο “γεωργό”, όχι μόνο της γης, όπως ευφυώς απαντά στην ερώτησή μου και “της...Δασκαλοσύνης γεωργό”.
*
Γεννήθηκε στα 1948 κι έζησε τα παιδικά και τα εφηβικά του χρόνια σε μια χώρα λεηλατημένη υλικά και ηθικά, αιμόφυρτη, φτωχή καταπληγωμένη από τις μεγάλες συμφορές και μετεμφυλιακά μίση. Η εφηβεία του συμπορεύεται με τις πολιτικοκοινωνικές ανακατατάξεις, τη δικτατορία των συνταγματαρχών, την επάνοδο της Δημοκρατίας στη χώρα και με όσα συν και πλην δημιούργησε η μετάλλαξη της ελληνικής κοινωνίας από αγροτική σε νεοαστική και με όσα προκάλεσε ο νέος τρόπος ζωής με την περίφημη «παγκοσμιοποίηση» που ανάτρεψε τα πάντα και επέβαλε τους δικούς του όρους ζωής και συμπεριφοράς. Αιώνιες, βασικές αξίες καταπατήθηκαν, αλώθηκαν τα ιερά και τα όσια.
Μέσα σε τούτον το χώρο όπου συμβιούν οι πάντες, ο ποιητής, ευθύς εξαρχής, διαχωρίζει τη θέση του και αυτοσυστήνεται ως εάν ήταν ο πρώτος ζωντανός άνθρωπος που συνειδητοποίησε την ύπαρξή του ανάμεσα στο πολυώνυμο πλήθος, μέσα στο άναρχο χάος μιας «ακυβέρνητης πολιτείας» και τον ξεχωριστό του ρόλο που εκ των πραγμάτων έχει επιφορτιστεί να επιτελέσει στο θέατρο της καθημερινής ανθρώπινης περιπέτειας. Και ύψωσε το ανάστημά του για να δηλώσει πως υπάρχει έστω και ένας, ας είναι και «ο πρώτος ζωντανός» που θα αντισταθεί και θα σταθεί «γυμνός, ανυπόδητος και πένης» ενάντια σ’ εκείνους που μετέβαλαν την πατρίδα του σε πόλη Κάζοβαρ, «σε χώρα τυφλών, σακάτηδων, γερόντων» κραυγάζοντας:
«Ιδού εγώ! Ο πρώτος που χαστούκισε το χάος
Ο πρώτος που λούστηκε γυμνός στο ηλιοφώς
Ιδού εγώ
Ο πρώτος ζωντανός γυμνός, ανυπό
δητος και πένης,
σε χώρα τυφλών, σακάτηδων, γερόντων, / μόνος πορεύομαι.../ Ο έσχατος νεκρός.../...μόνος καθεύδω/
Ιδού εγώ!
Ο πρώτος και ο έσχατος άνθρωπος»
Πόσο μακριά έβλεπε ο ποιητής, πόσο ζούσε αυτό που συμβαίνει κάθε μέρα στον τόπο μας και στον κόσμο. Με τη δύναμη των όπλων τάχα για να παγιωθεί ειρήνη, έκαναν τον κόσμο Κάζοβαρ:
«...Αυτοί που έμπηξαν το μαχαίρι
στην πόρτα της δικής μας άνοιξης,
κρύφτηκαν μέσα στο πλήθος.
...Βαδίζουμε ξυπόλητοι
στην ανθρακιά των ονείρων μας.
… Πιο χαμηλά από τα δάκρυα,
δένουμε κόμπο τη σημαία μας.
Εδώ είμαστε!
Μόνοι, ανέστιοι κι ανυπόδητοι...
Λάβετε φάγετε /την αδυναμία μας!»
Ο ποιητής έχει το σθένος να δώσει απάντηση και σε κάθε κατηγορία για δήθεν ολιγωρία και σιωπή:
«…Μα εμείς ξέρουμε, γιατί / πήγαν χαμένες τόσες άνοιξες...
Ξέρουμε, /πόσο χώμα χρειάζεται / στη μικρή αυλή μας /για να ριζώσει
η αστραπή του ονείρου../...γιατί προσμένουμε την ανάσταση».
Τι κι αν προσπάθησαν να σπείρουν την απελπισία; Εκείνοι οι γενναίοι πια άντρες:
« Αντι για ψωμί τις μέρες εκείνες
δείπνησαν τη λεβεντιά.
Ήπιαν το κρασί της δόξας,
έτσι χορτάτους τους βρήκε ο θάνατος.
Η Κρήτη φόρεσε το μαύρο τσεμπέρι της
κι έψαλλε το ‘Χριστός Ανέστη’.
Ο θάνατος αυτός ονομάστηκε
Αθανασία”.
Αφιερωμένο στα παιδιά του, τον Νεκτάριο και τον Θεμιστοκλή, η συλλογή “Οπως ψωμί”, 54 αφηγηματικών, ως επί το πλείστον, βιωματικών ποιημάτων που για να γίνουν ζυμώθηκαν οι λέξεις «όπως το ψωμί», περιγράφουν στιγμές και εικόνες από την απλή, τη γεμάτη από την ποίηση των απλών πραγμάτων καθημερινότητα των ανθρώπων της ελληνικής υπαίθρου σε πρώτο επίπεδο, αλλά μέσα από τις απλές, ανεπιτήδευτες ποιητικές εικόνες διοχετεύονται σύγχρονα μηνύματα και προβληματισμοί του ποιητή, όπως βιώνει τη σύγχρονη πραγματικότητα στην ωραία πόλη των Χανίων.
Ωστόσο, θέλει να βγει από το κέλυφος της μοναξιάς και ν’ ανοιχτεί στους ωκεανούς αναζητώντας λιμάνι για να δέσει το πλεούμενο που θα τον έφερνε σε μια καρδιά. Ως:
*
«Αλιεύς ελπίδων
σε φουρτουνιασμένες θάλασσες.
περιποιητής φυτών
στους γκρεμνούς της μη εξουσίας.
Ποιμήν αγαθών προβάτων
και διώκτης αιμοβόρων λύκων.
Ο ποιητής!
Αίρων την οδύνη του σύμπαντος κόσμου.
Σε ρόλο Σίμωνος Κυρηναίου.
Ο ποιητής»
*
Πότε «παίζοντας με τις λέξεις», υποσυνείδητα ίσως, μπορεί και συνειδητά, επαναλαμβάνει με άλλα λόγια: Στην αρχή μου είναι το τέλος μου, το τέλος μου είναι στην αρχή μου, σχηματίζοντας τον κύκλο της ζωής που αρχίζει με τη γέννηση και κλείνει με τον θάνατο. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει αρχή και τέλος όπως ορίζει ο καντηλανάφτης της ζωής, ο χρόνος. Καi για τον εξορκισμό των εντός και εκτός δαιμόνων του κακού:
*
«Ένα πρωτομαγιάτικο στεφάνι
στην πόρτα της πατρίδας.
Όπως παλιά.
Επειγόντως...»
*
Τίποτα δεν περνάει απαρατήρητο. Ο Κακατσάκης ζει τη σύγχρονή του πραγματικότητα. Συγκινείται από όσα συμβαίνουν γύρω του. Ο θάνατος από πνιγμό ενός νέου, παλιού μαθητή του τον συγκλονίζει.
Η Μαρία, δεκαπεντάχρονη ανύπαντρη μητέρα, που πάει στην εκκλησία να «σαραντίσει» με την ευλογία του ιερέα, αλλά δεν τον βρίσκει και κάνει την Παναγιά να ντρέπεται για κείνη...Δεν είναι μόνο η μικρή Μαρία που συγκινεί τον ποιητή, είναι η δυστυχία της δεινοπαθούσας κοινωνίας που τη βλέπει παντού και απευθυνόμενος στον Κύριο των δυνάμεων:
*
«Στους συννεφιασμένους ουρανούς των καιρών μας.
Στα μετέωρα χέρια των ζητιάνων.
Στην καθημερινότητα που μας τρομάζει
(...)Παντού Σταυρωμένο σε βλέπουμε, Κύριε!
Κάθε μέρα Μεγάλη Παρασκευή...
*
Όταν συνάντησε την Ευδοκία ο κόσμος έγινε πιο όμορφος πιο απλός στα μάτια του, η Ευδοκία ευδόκησε να γίνει ο δρόμος της ζωής του «η οδός η άγουσα» στον άγνωστο κόσμο των κρυμμένων μυστικών και ανεξήγητων μυστηρίων ώσπου ερευνώντας να ανακαλύψει τα σύμβολα / κλειδιά για να ανοίξει τη θύρα του παραδείσου και να εισέλθει στον κήπο της Εδέμ όπου θα συναντήσει την ποίηση για να συνεχίσει το ατελείωτο ταξίδι στις θάλασσες και τους ωκεανούς των λέξεων αλιεύοντας το υλικό και σμιλεύοντας το καλλιτεχνικό του έργο, το σώμα των στίχων που στοιχειώνει το έργο του:
«Επιμένω να ταξιδεύω
στη θάλασσα των ματιών σου
κι ας είναι (σ)κουρ(ι)ασμένη
η πυξίδα τού «σ’ αγαπώ».
Επιμένω ν’ αναζητώ
ένα σινιάλο σου
για να πιάσω λιμάνι,
να δέσω επιτέλους τη βάρκα μου...»
(Ενθάδε κείται, απόσπασμα)
Ωστόσο, όμως ο ποιητής δεν έχει αυταπάτες. Γνωρίζει πως η ζωή πάνω στη φλούδα της γης είναι πρόσκαιρη, η αιωνιότητα υπάρχει, αν υπάρχει, σε άλλη, ασύλληπτη διάσταση χώρου και χρόνου:
«Ωστόσο, το ξέρω.
Ταξιδεύοντας θα ‘ρθει
να με βρει ο θάνατος
μεσοπέλαγα.
Ωραίος τόπος τα μάτια σου
για το «ενθάδε κείται»
(Ενθάδε κείται, απόσπασμα)’
*
Τα χελιδόνια του μοναχού, που έφτασαν μόλις από την Κρήτη, έφεραν την άνοιξη και τη χαρά στην ψυχή μου. Ο καθάριος ήχος του χορού των αγγέλων και των χελιδονιών συλλειτουργούντων με τον μοναχό και οι ομορφιές της φθινοπωρινής φύσης που μοσκοβολάει ο βασιλικός, ευωδιάζουν οι βαρσάμοι κι ο αροσμαρής ολοχρονίς:
Μυρίζουν οι βασιλικοί, μυρίζουν κι οι βαρσάμοι
μα τ’ άρωμα τ’ αροσμαρή είναι που ξεχωρίζει,
μυρίζει αιωνιότητα
το τραγούδι του κορυδαλλού
π’ ολοχρονίς του χρόνου
τ’ αρέσει στον αροσμαρή να έχει τη φωλιά του –
εκεί κι αν νιώθει άρχοντας…”
Ποίηση ατόφια, αλλά πολυσήμαντη, εστιασμένη στα αμετακίνητα βάθρα της Ορθοδοξίας, υμνούσα και ευλογούσα τον Θεό και τους αγίους αυτού, ψάλλοντας με τον μοναχό και τους αγγέλους, συλλειτουργούσα με τα «Χελιδόνια του μοναχού». Η γραφή του είναι απλή, αλλά περιεκτική, όπως και η σκέψη του. Σύντομη και αποσπασματική, κοφτή, σπαθάτη. Έχει την καθαρότητα και την ομορφιά της φυσικής καθημερινής ομιλίας και την αθωότητα του πρωτογενούς αποφθεγματικού λόγου, αποτέλεσμα της στενής σχέσης του με την καθημερινότητα, τη φυσική ζωή στην ύπαιθρο και την απτή πραγματικότητα. Ακολουθεί τη φυσική ροή των πραγμάτων συντονίζοντας τους έξωθεν προσλαμβανόμενους ήχους με τους βηματισμούς της καρδιάς του, με το συναίσθημα. Εκφράζει τα διανοήματά του με ρέουσα καθημερινή ομιλία και καθαρές εικόνες:
“...Μόνος, γυμνός και ανυπόδητος,
με ποταμίσια, μέχρι πελμάτων γενειάδα,
και στην εικόνα του,
όντας, ωστόσο, στο εκκλησάκι του,
κάτω από τη σκιά ενός θεόρατου πλάτανου,
δίπλα σε μια αστείρευτη γάργαρη πηγή,
καταμεσής στην πλατεία του χωριού,
ν’ αφήνει καθημερινά το τέμπλο
και να προστρέχει σε βοήθεια των χωριανών,
η τωρινή του απασχόληση.
(«Ο Γυμνός άγιος»)
Με πολλή άνεση συνδυάζει το γήινο με το ουράνιο απλά και φυσικά, Εντάσσει στην ποίησή του ό,τι τον θέλγει, όσα τον συγκινούν, όσα τον προβληματίζουν. Όλα όσα εμπίπτουν στην αντίληψη και την ευαισθησία του τα καταγράφει με άνεση, χωρίς να τον απασχολεί ιδιαίτερα η μορφή, αλλά η ουσία του ποιητικού του λόγου:
Ορθοδοξία είναι
και η ανοιχτή πόρτα για τον ζητιάνο
και η λειτουργία στην εκκλησία του εμείς
και ο σεβασμός στις όποιες επιλογές των άλλων
και ο πλούτος του μη κατέχειν
και η ενατένιση του ουρανού.
Ο Χριστός
στη θέση του εμπερίστατου συνανθρώπου.
Η ορθοδοξία είναι ορθοπραξία.
(«Ορθοδοξίας ανάγνωσμα»)
Η ποίηση του Βαγγέλη Κακατσάκη είναι γεμάτη εικόνες και βιώματα θρησκευτικού βίου, γεμάτη ψαλμωδίες, πετάγματα χελιδονιών, λαλιές πουλιών κι αρώματα:. Μοσχοβολάει βάρσαμο, βασιλικό κι αροσμαρή, ρέει κελαρυστή και λαμπερή κι ευφραίνει την ψυχή μας.
Μυρίζουν οι βασιλικοί, μυρίζουν κι οι βαρσάμοι
μα τ’ άρωμα τ’ αροσμαρή είναι που ξεχωρίζει,
μυρίζει αιωνιότητα
το τραγούδι του κορυδαλλού
π’ ολοχρονίς του χρόνου
τ’ αρέσει στον αροσμαρή να έχει τη φωλιά του –
εκεί κι αν νιώθει άρχοντας...
(«Άρωμα αροσμαρή»)
Ξεκινώντας να γράψω τις εντυπώσεις μου για το Πότες θα κάμει ξεστεριά…, σκέπτομαι πως δεν είναι καθόλου τυχαίο που αγαπούν και τιμούν τον ποιητή τους οι συμπολίτες του. Το πιο σημαντικό στην περίπτωση του Βαγγέλη Κακατσάκη, ενός ανθρώπου με έντονη και ουσιαστική παρουσία στα πνευματικά πράγματα του τόπου του. Στα εφτά διηγήματα της συλλογής αναδεικνύεται μια άλλη πτυχή του ταλέντου του: του πεζογράφου, του διηγηματογράφου, πόσο δυναμικός φανερώνεται στα διηγήματά του ο γενναίος, αβίαστος και απρόσκοπτος, λιτός ποιητικός λόγος, διακοσμημένος με υπέροχα ιδιωματικά στοιχεία της ντοπιολαλιάς, ενταγμένα τόσο οργανικά στο κείμενο, αποτελούν αναπόσπαστα οργανικά μέλη της εκφραστικής του και μοσχοβολούν βασιλικό κι αροσμαρή. Κυρίως τον απασχολεί ο άνθρωπος και η μοίρα του τόπου του. Συγγραφέας ελληνοκεντρικός και ανθρωποκεντρικός, δεν μπορεί παρά να εστιάζει το ενδιαφέρον του στον άνθρωπο ως θύτη και θύμα, δημιουργό και καταστροφέα, και στον τόπο, στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Αλλά πάντα μέσα από το πρίσμα της αισιοδοξίας, ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές του καθημερινού βίου, συχνά αβίωτου των ηρώων του:
“...Η μέρα αναμάζωνε/ τους ύστερους απλοκαμούς της απ’ τα ψηλώματα/ κι ο Θοδωρομανόλης,/
ορθός απ’ ώρα στην ξώπορτα του σπιτιού του,/ αφρουκαζόταν/ τη μαύρη αναπνιά της νύχτας γύρω του./ Πρώτη φορά στη ζωή του/ ένιωθε μια παράξενη χαρά για τον ερχομό της./ Άλλες βραδιές, με το λιοβασίλεμα,/ κλειδωμαντάλωνε τα πορτοπαράθυρα/ κι έπεφτε σε συλλογή...”
Ο λυρισμός ρέει αβίαστα από μέσα του.
“…Η νύχτα τύλιξε γκαρδιακά/ το στημονερό αψηλό κορμί του Θοδωρομανόλη/ στη δροσουλιασμένη της αγκαλιά. Πάνω του ο ουρανός, περβόλι φυτεμένο με τάξη και μαστοριά/ απ’ τα χέρια του Μεγάλου γράφει: Ζευγά,/ συντρόφευε τα ζάλα του/ που τάχαιναν ολοένα/ κι έκαναν τα ογρά φύλλα του μονοπατιού/ να τριζοβολούν σαν πεθαμένα…”
Αλλού γράφει:
Τ”...α άστρα είχαν ξεφυτρώσει από ώρα στον ουρανό. Ξεστεριά! Οι κούμαροι και οι αροδαμοί μοσκομύριζαν. Πόσο μορφονιά ήτανε φέτος η άνοιξη! Η θαλασσινή αερινάδα ζόρισε απ’ το Φλεβάρη τα νια μπουμπούκια να προβάλουν τα κεφαλάκια τους. Με το έμπα τ’ Απρίλη που ’φτασε και το χαμπάρι του Σηκωμού, είχανε κιόλας στελειώσει έρωτα με τον ήλιο.
Κι αλλού:
“...Ξημέρωνε! Τα μπουμπούκια τίναζαν τα κεφαλάκια τους κι ετοιμάζονταν να πουν καλημέρα στον ήλιο. Για μια στιγμή, της πέρασε η ιδέα να πάρει τον κατήφορο, να γυρίσει στο σπίτι της. Οι δουλειές είχαν απομείνει πίσω. Οι όρνιθες ατάιστες. Τα κρεβάτια ξέστρωτα. Το σπίτι άνω κάτω. Μα τα πόδια της ήταν τόσο βαριά, για να κάμουν έναν τόσο μεγάλο δρόμο. Ο γκρεμνός έχασκε δυο βήματα μπροστά της και περίμενε το τέλος…”
*
Συμπερασματικά: Πρόκειται για αξιόλογο, χαμηλών τόνων έργο, ελληνοπρεπές, ανθρωποκεντρικό, εστιασμένο στις ακατάλυτες, στις αιώνιες, πανανθρώπινες αξίες της Ορθοδοξίας και του Ελληνοχριστιανικού πολιτισμού.
*
Αν θέλετε να δείτε το κείμενο στο blog μου, πατήστε το σύνδεσμο εδώ; ⬇️


https://www.facebook.com/elenhor5/posts/pfbid02KMY3sKxZTTmrtGUCB2am7VCYomKSTqH254xvAnpmuApvDQJkkxr1i1tTA8gicf57l?notif_id=1721252858919035&notif_t=feedback_reaction_generic_tagged&ref=notif

https://www.facebook.com/kakatsakes/posts/pfbid06wQTgvVjNu6uwcczyxyLEDt7tnc3Dqr69UERqofVvBztRGJFuTEbTJ3m8btQqsVnl?notif_id=1721284315685402&notif_t=feedback_reaction_generic&ref=notif