ΕΥΦΗΜΕΣ ΜΝΕΙΕΣ

Ποιος είπε ότι ο Γρηγοράκης έχει πεθάνει;

Σίγουρα δεν ήταν του χαρακτήρα του τέτοιες τιμές. Οτι δεν τον άγγιζαν, για να χρησιμοποιήσω τρεις στίχους απ’ την “Σατραπεία” του Αλεξανδρινού Ποιητή, παραφράζοντάς τους ελάχιστα, “ο έπαινος του δήμου και των σοφιστών/ τα εύκολα αλλά και τα δύσκολα εύγε,/ η Αγορά, το Θέατρο και οι Στέφανοι”.
Αλλα ζητούσε η ψυχή του, γι’ άλλα γνοιαζότανε... Για τον Μιχάλη Γρηγοράκη, την μνήμη του οποίου τίμησε η εφημερίδα μας προχθές Σάββατο 28 Μαρτίου, στο Μεγάλο Αρσενάλι της Πόλης, ο λόγος. Παρόλα αυτά ή αν θέλετε κόντρα σ’ αυτά. Οπως είπα και στην εισήγησή μου.
Την όφειλαν αυτή την τιμή στον Μιχάλη Γρηγοράκη τα “Χανιώτικα νέα”. Κι αυτό γιατί στάθηκε απ’ την πρώτη στιγμή της εμφάνισής τους στο λιακωτό της δημοσιότητας, τον Δεκέμβρη του 1967, μέχρι τον Απρίλη του 2008, όταν η κακή μοίρα τον χτύπησε κατακέφαλα εν μέση οδώ, δίπλα στον Γιάννη Γαρεδάκη, σε καθημερινή βάση, στην όλη πορεία τους. Την όφειλε, όμως, και ο τόπος μας, τα Χανιά, η Κρήτη ολόκληρη. Κι αν έκαμε “δούλες” στ’ αλώνι του λαϊκού μας πολιτισμού, κι αν λίχνισε με το θρινάκι του το μάλαμα που αλώνεψε, κι αν γέμισε τις αποθήκες του εξ αδιανεμήτου κρη(ι)τικού μας πλούτου ο Μιχάλης Γρηγοράκης!
Δεν βάζω το χέρι μου στην φωτιά ότι θα ήταν σωματικά παρών στην περί ης ο λόγος εκδήλωση, αν δεν είχε φύγει για την Χώρα των Μακάρων. Το ότι χαιρόταν και αγαλλιούσε η ψυχή του παρακολουθώντας την, απ’ το άλλο ημισφαίριο της ζωής, όμως, είμαι σίγουρος.
Τον έβλεπα, έτσι ως υπήρξε, ωραίο ως Ελληνα, για να χρησιμοποιήσω μια φράση του Νίκου Εγγονόπουλου, καθ’ όλη την διάρκειά της, να υπομειδιά ευχαριστημένος. Απ’ την αθρόα προσέλευση του κόσμου που ξετρούλιαξε την αίθουσα εκδηλώσεων του Μεγάλου Αρσεναλιού. Απ’ τα που λέχθηκαν γι’ αυτόν απ’ τον μια ζωή συμπορπατηχτή του Γιάννη Γαρεδάκη, απ’ την “κερά” του (έτσι αποκαλούσε την συντρόφισσα της ζωής του, την κυρία Ελένη), απ’ τους άλλους ομιλητές, απ’ τους εκπροσώπους των αρχών.
Απ’ τα που ακούστηκαν στα πηγαδάκια που ανοίχτηκαν στο τέλος της εκδήλωσης, για πάρτη του, στο φουαγιέ. Κυρίως απ’ τις υποσχέσεις που δόθηκαν, απ’ το βήμα ή στο αυτί του Γαρεδάκη, ότι θα εκδοθούν κι άλλα βιβλία του.
Ποιος, είπε ότι ο Γρηγοράκης έχει πεθάνει; Δεν πεθαίνουν ποτέ εκείνοι που άφησαν έργο όπως το δικό του. Δεν πεθαίνουν ποτέ εκείνοι που άφησαν στο πέρασμά τους, όπως ο Διγενής τις πατημασιές του, τα χνάρια τους. Δεν πεθαίνουν ποτέ όσοι έχουν έτοιμα βιβλία για έκδοση. Εν διαρκεί εγρηγόρσει βρίσκονται οι Γρηγοράκηδες.

Κορυφαία , κατά τη γνώμη μου, στιγμή της Ημερίδας για τον Μιχάλη Γρηγοράκη, ήταν όταν διαβάστηκαν “οι δυο δικές του κουβέντες”, που όπως είπε ο Γιάννης Γαρεδάκης είχε γράψει για την περίσταση, προβλέποντας, ότι δεν θα ήταν παρών. Οι κουβέντες αυτές είναι οι εξής:
“Κυρίες και κύριοι, φίλοι καλοί μου, σας ευχαριστώ πολύ, για το κουράγιο που είχατε να 'ρθετε και να τιμήσετε, με την παρουσία σας, αυτήνε τη βραδιά. Ομως επιτρέψετέ μου ν' απευθύνω ένα μεγάλο ευχαριστώ στη Λίλη Γαρεδάκη, στο Γιάννη Γαρεδάκη και στην κερά μου την Ελένη, που τώρα και τριανταπέντε χρόνια υπομένουν καρτερικά τις παραξενιές μου. Παρεξενιές, που έχουν σχέση με την έρευνα και τη μελέτη, μα και μ’ ένα κάποιο - κατά καιρούς - ψευτοσυγγραφιλίκι μου. Και πάλι σας ευχαριστώ!”

Οι χανιώτικες ρούγες του Γρηγοράκη

Στο ξέφωτο της Αγάπης, στην πλατεία Αγάπης που υπάρχει στην ποίηση του Γρηγοράκη, μια πλατεία στην οποία ο ποιητής συνομιλεί και με αγαπημένα του πρόσωπα, βρίσκει επίσης θέση ο μεγάλος του έρωτας, ο αθεράπευτος καημός του για τις ρούγες της αγαπημένης πολιτείας: “Αχ της ζωής μου ο καημός!... Χανιώτικες μου ρούγες/ που μέσα στην απλοϊκή, ξένιαστη πολιτεία/ απλώνεστε αρχοντικά σαν αετού φτερούγες/ να σας περνώ, να σας θωρώ και να μη σας χορταίνω/ και τη χαρά, το θαυμασμό μέσα μου να πληθαίνω”.
Ο καημός αυτός για τις χανιώτικες ρούγες και ο οποίος προκαλεί την πλήθυνση της χαράς και του θαμασμού που υπάρχει στον ποιητή, δεν είναι κενός λόγος “κύμβαλον αλαλάζον”, αλλά στάση ζωής. Η για σαράντα ένα χρόνια, σχεδόν σε καθημερινή βάση αρθρογραφία του, εκτός από θέματα λογοτεχνικού, ιστορικού και λαογραφικού περιεχομένου και σε θέματα σχετικά με την κοινωνική και πνευματική ζωή του τόπου μας αποδεικνύει ακριβώς αυτήν του την αγάπη, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύει και τον προικισμένο δημοσιογράφο, χώρια απ’ όλα τ’ άλλα...
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Από την εισήγηση του γράφοντος στην “Ημερίδα στη Μνήμη του Μιχάλη Γρηγοράκη” με τίτλο “Εν αρχή ην ο ποιητής Γρηγοράκης”.
Βαγγέλης Κακατσάκης
e-mail:kakatsakis@sch.gr
>> τυπώστε αυτό το άρθρο

Χανιώτικα Νέα(30.03.09)