ΕΥΦΗΜΕΣ ΜΝΕΙΕΣ

.

Η Αση Γωνιά κι ο κόσμος ούλος (1)

'Οσο ζει, αναπνέει και σωφρονεί, για να θυμηθώ τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, στον «Λαμπριάτικο Ψάλτη», των αδυνάτων αδύνατο να σταματήσει ο Σήφης Ι. Πετράκης να γράφει ασηγωνιώτικες ιστορίες, διασώζοντας το πρόσωπο της «Απάνω Κρήτης», όπως θα ?λεγε ο Νίκος Καζαντζάκης, μ? ό,τι αυτό σημαίνει'. Αυτά, μεταξύ άλλων, έγραψα στη στήλη αυτή παρουσιάζοντας το προηγούμενο βιβλίο 'Ιστορίες της ορεινής μαδαρίτικης γης', ο τίτλος του, του και εκλεκτού τακτικού συνεργάτη της εφημερίδας μας ασηγωνιώτη καπετάνιου της πένας. Τα ίδια, τα οποία θα μπορούσα να έχω γράψει και για το πρώτο βιβλίο της σειράς, το 'Ιστορίες τσ? Αση - Γωνιώτικης ρίζας', επαναλαμβάνω, προτάσσοντάς τα σαν πρόλογο στην παρουσίαση του τελευταίου του 'Ορεινές μαδαρίτικες αθιβολές τσ? Αση - Γωνιώτικης ρίζας', που μόλις κυκλοφορήθηκε. Η Αση - Γωνιά και ο κόσμος ούλος, μας λέει και στις καινούργιες ιστορίες του, μαζί με τον καπετάνιο του πενακιού, τον αδελφό του τον Χρήστο, που τις ζωντανεύει, όπως και στα προηγούμενα βιβλία, με τα σκίτσα του. Ενας κόσμος ξεχωριστός, ένας κόσμος μικρός μα και ταυτόχρονα μέγας, για να θυμηθούμε τον Οδυσσέα Ελύτη στον γνωστό στίχο του ο κόσμος της Αση - Γωνιάς. Αυτόν τον ωραίο στη γνησιότητά του και γνήσιο στην ωραιότητά του κόσμο, σ? όλο το μεγαλείο του, σ? όλες τις εκφάνσεις του, μ? όλο το πλούσιο παρελθόν του, όλο το δυναμικό παρόν του κι όλο το ελπιδοφόρο μέλλον του μας παρουσιάζει, έχοντας σαν εργαλείο όλον τον απίστευτο πλούτο της ασηγωνιώτικης ντοπιολαλιάς, ο Σήφης. Κι αυτόν θα συνεχίσει να μας παρουσιάζει και στα επόμενα βιβλία του.


Η Αση Γωνιά κι ο κόσμος ούλος (2)

Ασηγωνιώτικες αθιβολές. Αθιβολές για το χθες και αθιβολές για το σήμερα. Αθιβολές για τα πρόσωπα κι αθιβολές για τα πράγματα. Αθιβολές για τα πράγματα των προσώπων κι αθιβολές για τα πρόσωπα των πραγμάτων. Αθιβολές για θρύλους κι αθιβολές για ιστορικά γεγονότα. Αθιβολές για τα ήθη και τα έθιμα κι αθιβολές για την επικαιρότητα. Αθιβολές σοβαρές που σε προβληματίζουν κι αθιβολές αστείες που σε ξεκουράζουν. Αθιβολές της καθημερινότητας κι αθιβολές των σκολάδων. Λογιών των λογιών τα λουλούδια που έχει ακόμα και στην κάθε πεζούλα του, ο ασηγωνιώτικος μπαξές του Σήφη! Το ?χει αυτό το μέγα χάρισμα ο συγγραφέας μας! Να ζωντανεύει με τις ιστορίες του ακέραιο τον όμορφο ασηγωνιώτικο κόσμο έτσι όπως σήμερα αναπνέει το υπάρχον ζείδωρο οξυγόνο, για να χρησιμοποιήσω λέξεις απ? τον πρόλογο του πρώην νομάρχη Χανίων Γιώργου Κατσανεβάκη. Το διαπιστώνουμε σ? όλες, σχεδόν, και τις 51 ιστορίες του, αυτό. 'Σκύβω και αφουγκράζομαι τη γη τη βασανισμένη, την ηρωική, τη γη την Αση - Γωνιώτικη που περισσεύουν οι πέτρες και τα χάλαρα', γράφει, μεταξύ των άλλων, στον δικό του πρόλογο ο συγγραφέας. Και συμπληρώνει: 'Προσπαθώ να ακούσω το γέρο και τη γριά Ασηγωνιώτισσα που με τρεμάμενη φωνούλα που ίσα που ακούγεται, μου λένε για τη ζωή που πέρασαν και τους ανθρώπους που έζησαν εδώ, για τα παλιά ήθη και έθιμα'. Πάνω, απ? όλα όμως τη σημερινή ασηγωνιώτικη ζωή βιώνει... Στην Αση - Γωνιά τις περισσότερες μέρες του χρόνου διανταλλάσσει, βλέπετε, και δεν αφήνει μάζωξη για μάζωξη... Η Αση Γωνιά κι ο κόσμος ούλος...

Οι βυζαντινές τοιχογραφίες στην Κίσαμο

Οπως κάθε χρόνο την Πρωτοχρονιά τα παιδιά λένε τα κάλαντρα του Αϊ - Βασίλη... Οπως κάθε χρόνο την Πρωτοχρονιά κόβουμε στο σπίτι μας βασιλόπιτα... Οπως κάθε χρόνο την Πρωτοχρονιά κάποιοι επιμένουν να κρατάνε διάφορα άλλα έθιμα... Ετσι και κάθε χρόνο, έναν μήνα περίπου πριν απ? το φεύγα του παλιού, ο ιδιαίτερα δραστήριος Σύλλογος Προβολής Κισάμου 'Η Γραμπούσα' έχει το 'έθιμο' να κυκλοφορεί ένα επιμελημένο θεματικό Ημερολόγιο Τοίχου για τον νέο χρόνο, με κισαμίτικο περιεχόμενο. Εχω τα περισσότερα απ? τα 20 υπέροχα αυτά Ημερολόγια των προηγούμενων ετών, (να ?ναι καλά ο και ποιητής, φίλος πρόεδρος της 'Γραμπούσας' που απ? το 1998 που μου τα στέλνει), πάντα έτοιμα για πολλές και ποικίλες κισαμίτικες αναζητήσεις, αλλά και για νοσταλγικά ταξίδια κατά Κίσαμο μεριά. Μαζί με αυτά θα φυλάξω, βέβαια, και το φετινό, που είναι αφιερωμένο στις τοιχογραφίες παλιών βυζαντινών εκκλησιών της Κισάμου, όταν με το καλό τελειώσει η χρονιά. Και γιατί το εισαγωγικό σημείωμα του εφόρου Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Μιχάλη Ανδριανάκη με τίτλο 'Τοιχογραφημένοι ναοί της Κισάμου', είναι ό,τι καλύτερο μπορούσε να γραφτεί τελικά, αλλά και γιατί οι φωτογραφίες του γνωστού Κισαμίτη (απ? τα Ζυμπραγού) φωτογράφου Φάνη Μανουσάκη είναι ξεχωριστές. Εκ των ων ουκ άνευ ότι και το φετινό Ημερολόγιο της 'Γραμπούσας', που όπως επισημαίνει ο Θανάσης Δεικτάκης, είναι 'ένα προσκύνημα για τον πιστό, μια παρακαταθήκη για τον ιστοριοδίφη, για τον αγιογράφο, για τον καλλιτέχνη, για τον ερευνητή ευρύτερα', αλλά και 'μια προσφορά στην Κρήτη μας, στην παράδοσή της, στην ιστορική πορεία της, όπως καταγράφεται με τούτα τα έργα τα ιερά στη βορειοδυτική άκρη της μεγαλονήσου', εντυπωσιάζει για τους θησαυρούς που κρύβει και φιλοξενεί η Κίσαμος!. Ενας κόσμος ξεχωριστός, ένας κόσμος μικρός μα και ταυτόχρονα μέγας, για να θυμηθούμε τον Οδυσσέα Ελύτη στον γνωστό στίχο του ο κόσμος της Αση - Γωνιάς. Αυτόν τον ωραίο στη γνησιότητά του και γνήσιο στην ωραιότητά του κόσμο, σ? όλο το μεγαλείο του, σ? όλες τις εκφάνσεις του, μ? όλο το πλούσιο παρελθόν του, όλο το δυναμικό παρόν του κι όλο το ελπιδοφόρο μέλλον του μας παρουσιάζει, έχοντας σαν εργαλείο όλον τον απίστευτο πλούτο της ασηγωνιώτικης ντοπιολαλιάς, ο Σήφης. Κι αυτόν θα συνεχίσει να μας παρουσιάζει και στα επόμενα βιβλία του.