ΣΤΑ ΠΕΤΑΧΤΑ

ΝΑ ΝΤΥΝΟΜΑΣΤΕ μασκαράδες τις Απόκριες; ρώτησαν μια φορά τον Παππού, τον μεγάλο Ειρηναίο Γαλανάκη, όταν ήταν δεσπότης στην Κίσαμο κάποιες κοπελιές του Οικοτροφείου Θηλέων. Να ντύνεστε, παιδιά μου, να ντύνεστε. Να ντύνεστε όμως μόνο τις Απόκριες κι όχι ολοχρονίς του χρόνου. Σοφός ο Παππούς!

Γράφει ο Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης

Φίλες και φίλοι, καλημέρα!
ΟΠΩΣ ΔΕ ΛΕΙΠΕΙ ο Μάρτης απ’ τη Σαρακοστή, έτσι δεν λείπει και ο Φλεβάρης απ’ τις Απόκριες, που ξεκινούν ως γνωστό απ’ την Κυριακή του Τελώνη και του Φαρισαίου και κρατούν τρεις εβδομάδες. Περίοδος Αποκριάς, λοιπόν, από προχθές που άνοιξε το Τριώδιο.

ΑΝΟΙΓΩ ΠΑΡΕΝΘΕΣΗ: Τριώδιο λέμε το λειτουργικό βιβλίο της εκκλησίας μας που περιλαμβάνει τους ύμνους που ψάλλονται από την Κυριακή του Τελώνη και του Φαρισαίου μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο. Λέγεται Τριώδιο γιατί περιλαμβάνει τρεις μόνο ωδές. Κατά συνεκδοχή λέμε Τριώδιο τις τρεις εβδομάδες της Αποκριάς. Κλείνω την παρένθεση.

ΣΟΦΟΙ ΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ της εκκλησίας. Είδαν και αποείδαν ότι θα μπορέσουν να ξεκόψουν τους χριστιανούς από τα ειδωλολατρικά έθιμα και το αποφάσισαν. Συγκέντρωσαν όλα τα έθιμα που τελούνταν τέλη χειμώνα - αρχές άνοιξης στις τρεις εβδομάδες της Αποκριάς. Ετσι και η πίτα ολόκληρη και ο σκύλος χορτάτος!

ΠΡΟΦΩΝΗ ή Απολυτή, αλλά και Αμολητή, λέγεται η εβδομάδα που διανύουμε, γιατί την προφωνούσαν, τη διαλαλούσαν, ώστε ο κάθε Χριστιανός να προμηθευτεί τα χρειαζούμενα. 'Προφωνούμαι σοι, πτωχέ, το σακίν σου πώλησον, την εορτήν διάβασον', λέει μια βυζαντινή παροιμία. Ακόμα και το σακάκι του, μας λέει, έπρεπε να πουλήσει ο φτωχός για να περάσει κι αυτός τη γιορτή. Πώς λέμε, ας πάει και το παλιάμπελο; Κάπως έτσι...

ΝΑ ΝΤΥΝΟΜΑΣΤΕ μασκαράδες τις Απόκριες; ρώτησαν μια φορά τον Παππού, τον μεγάλο Ειρηναίο Γαλανάκη, όταν ήταν δεσπότης στην Κίσαμο κάποιες κοπελιές του Οικοτροφείου Θηλέων. Να ντύνεστε, παιδιά μου, να ντύνεστε. Να ντύνεστε όμως μόνο τις Απόκριες κι όχι ολοχρονίς του χρόνου. Σοφός ο Παππούς! Πάμε παρακάτω.

ΤΗΝ ΤΡΟΪΚΑ έχει περιλάβει τελευταία ο Ηλίας ο Σταματάκης και δεν την αφήνει σε χλωρό κλαρί. Η τελευταία του μαντινάδα για την αφεντιά της. 'Την τρόικα την αγαπώ, Χριστέ μου, πώς μ’ αρέσει/ απού μας έκαμε κομψούς με δαχτυλίδι μέση'. Για να δούμε τι θα γράψει ακόμη!

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ, χρυσάφι στη Θράκη, τι έχουμε να φοβούμαστε; Μεταξύ σοβαρού και αστείου η ερώτηση που έκανα στον φίλο μου τον γερω-δάσκαλο. Τους λύκους που έρχονται ντυμένοι πρόβατα, αυτούς να φοβόμαστε. Στα σοβαρά η απάντησή του.

'ΤΑ ΚΑΝΑΜΕ ΘΑΛΑΣΣΑ στην Ελλάδα αρκετές φορές', είπε 'την ανάγκην φιλοτιμίαν ποιούμενος' ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, κατά την έναρξη των διαλέξεών του στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια. Μετά το... 'παγκάλειον' 'μαζί τα φάγαμε' το... γιωργοπαπανδρεϊκόν 'μαζί τα κάναμε θάλασσα'. Λες και βγαίνει το μερίδιο της ευθύνης του καθενός απ’ τον πρωθυπουργό που χειρίστηκε εξουσία μέχρι τον άνεργο σουβατζή γείτονά μου, κατά μέσο όρο!

ΔΕΝ ΤΑ ’ΒΑΨΕ και μαύρα ο φ(θ)ανατικός Αεκτζής γείτονάς μου επειδή νίκησε ο Πλατανιάς προχθές την ομάδα μας. Ουδέν κακόν αμιγές καλού, μου είπε. Αν νικούσε η ΑΕΚ, ο Πλατανιάς δύσκολα θα γλύτωνε τον υποβιβασμό, λέει, κι έτσι του χρόνου δε θα ’χαμε στα Χανιά να παρακολουθούμε παιχνίδια Α’ Εθνικής...

'MH ΘΑΥΜΑΖΕΙΣ τον ταώ· έχει χρυσάς πτέρυγας, αλλά μυαουρίζει ως η γάτα· προτίμησε την γάταν, η οποία δεν μιμείται κανέν άλλο ζώον'. Από τη 'Χρυσή Διαθήκη' του Πολύβιου Δημητρακόπουλου.

ΕΝΑ ΘΡΑΚΙΚΟ φύλο, οι Τραυσοί, είχαν περίεργα έθιμα για τη γέννηση και τον θάνατο. Οταν γεννιόταν ένα παιδί, συγκεντρωνόταν όλη η οικογένεια και θρηνούσαν για όσα επρόκειτο να πάθει στη ζωή του, αναφέροντας μάλιστα όλες τις συμφορές που μπορούσαν να βρουν έναν άνθρωπο. Οταν αντίθετα, πέθαινε, κάποιος, τον έθαβαν με χαρές και γέλια, γιατί πίστευαν ότι στο εξής θα ήταν ευτυχής, αφού θα γλύτωνε από όλα τα βάσανα. (Από το βιβλίο 'Η αλλη όψη της Ιστορίας', εκδ. Σαββάλας).

'Ρύζι έχει κει κάτω κοντά στο ποτάμι./ Εκεί ψηλά στο βουνό χρειάζονται ρύζι./ Αν το ρύζι το κρύψουμε στις αποθήκες,/ θ’ ακριβήνει το ρύζι γι’ αυτούς εκεί πάνω·/ οι μαούνες του ρυζιού θα ’χουν λιγότερο ρύζι/ και το ρύζι φτηνότερο θα ’ναι για μένα./ Τι είναι στ’ αλήθεια το ρύζι;/ Πού να ξέρω το ρύζι τι είναι!/ Ποιος να το ξέρει τάχα;/ Δεν ξέρω το ρύζι τι είναι./ Ξέρω την τιμή του μονάχα'.
Από το 'Τραγούδι του έμπορα' του Μπέρτολτ Μπρεχτ
(μετάφραση: Μάριος Πλωρίτης).
ΧΑΙΡΕΤΩ ΣΑΣ ΚΙ ΑΓΑΠΩ ΣΑΣ!
(petaxta.blogspot.com)

Χανιώτικα νέα (26.02.2013)