Ηχοαναστοχασμός! Να και η λέξη που μας παραπέμπει στις πρωτεϊκές μουσικές συλλαβές της αποκορωνιώτικης επικράτειας, που εκτείνεται στον Ισκιο των Λευκών Ορέων απ? την αρχαία Απτέρα, όπου τι σύμπτωση, έγινε σύμφωνα με τον μύθο η τελική αποπτέρωση των Σειρήνων, μετά την ήττα τους απ? τις Μούσες μέχρι του Θε τον Κήπο και από τη Δραπανοκεφάλα μέχρι τα Κουρνοπατήματα!
ΕΥΦΗΜΕΣ ΜΝΕΙΕΣ
Γράφει ο Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης
[...] Πάνω απ? όλα και πρώτα απ? όλα, ωστόσο, παιδί των συγγραφέων του, του Γιάννη Λεντάρη και του Γιώργου Γιακουμινάκη, είναι το βιβλίο 'Λαϊκή Μουσική Παράδοση και Καλλιτέχνες του Αποκόρωνα'. Ανθός της αγάπης τους για τη λαϊκή μουσική μας παράδοση και γενικότερα την πολιτιστική μας κληρονομιά, μα και καρπός επίμονης, επίπονης και πολύχρονης έρευνας.
'Οταν θέλουμε κάτι πολύ, το σύμπαν συνωμοτεί για να το πετύχουμε', έχει πει ο πολύς Πάολο Κοέλιο στον 'Αλχημιστή' του. Ε, λοιπόν, το βιβλίο αυτό, έτσι όπως βγήκε με το σκίτσο του λυράρη και του λαγουτιέρη στην άπλα της αποκορωνιώτικης ρίζας στο εξώφυλλο και μ? αυτά ακριβώς τα περιεχόμενα, το ήθελαν πολύ, ως εντολοδόχοι της Ομοσπονδίας, οι συγγραφείς του κι έκαναν τα πάντα για να βάλουν στη συνωμοσία όλους εκείνους που έπρεπε να βάλουν.
Ενα το κρατούμενο, που λέγαμε κι εμείς οι παλιοί δασκάλοι. Συν το ό,τι ξόδεψαν ατελείωτες εργατοώρες για να συλλέξουν το υλικό για τους καλλιτέχνες και για να τεκμηριώσουν τα γραφόμενα στην αναλυτική εισαγωγή τους, που καλύπτει διαχρονικά από τα βάθη των αιώνων μέχρι σήμερα την πορεία της παραδοσιακής μας μουσικής. Από την εποχή του Χρυσόθεμη, του τραγουδιστή απ? την αρχαία Τάρρα των Σφακίων, που αναδείχθηκε πρώτος νικητής στις δελφικές γιορτές των Πυθίων, τραγουδώντας ύμνους για τον Θεό Απόλλωνα, μέχρι την εποχή του οπλαρχηγού Τσακίρη απ? τους Κεφαλάδες που χόρευε κάνοντας τρία ζάλα στον κατακόρυφο τοίχο του σπιτιού του, χωρίς να χάσει τα βήματα του χορού και την ισορροπία του και την εποχή μας, την εποχή του Γριβογιάννη απ? τον Τζιτζιφέ, που μας δίνει στις 'θύμησές' του οδηγίες για τους σκοπούς που τραγουδιούνται τα 'ριζίτικα'.
Ετερος εξ? ετέρου σοφός. Πολλά τα ψήγματα χρυσού που βρήκαν κατά τις έρευνές τους στις πηγές ο Γιάννης Λεντάρης και ο Γιώργος Γιακουμινάκης και τα έβαλαν για να τα συναντήσουμε εμείς, ως αναγνώστες, στις σελίδες του βιβλίου τους. Οπως το φτιάξιμο της λύρας από ξύλο ξυνομουριάς, η συνοδεία των οργανοπαικτών απ? το ρυθμικό χτύπημα των κουταλιών, που έκανε με μεγάλη επιτυχία ο γνωστός, προπάντων ως ριμαδόρος Χαράλαμπος Χαβρές, απ? του Μπαμπαλή το Χάνι (για να μην ξεχνούμε και πως λέγανε τον τόπο που βρισκόμαστε) και ο ξεχασμένος τοπικός στο Κόκκινο Χωριό χορός 'Σιλίμπρο', για παράδειγμα. Πραγματικό χρυσωρυχείο, ιδιαίτερα τα βιογραφικά των καλλιτεχνών, στα οποία παρουσιάζονται ακέραιοι στην ωραιότητά τους, άλλοι εν συντομία και άλλοι εν εκτάσει, όπως ο Χαρίλαος, αυτός ο ψηλορείτης της κρητικής μουσικής, το 'ιερό τέρας της λύρας', που η δοσμένη, μυθιστορηματικά, ζωή του καλύπτει πολλές σελίδες. [...]
Η Μουσική Παράδοση του Αποκόρωνα (2)
[...] Ας έρθουμε, όμως, ας μου επιτραπεί ο όρος, στα φυλλοκάρδια της λαϊκής μουσικής παράδοσης του Αποκόρωνα, που, όπως υπογραμμίζουν στην εισαγωγή τους οι συγγραφείς μας, 'συνεχίζει να διατηρεί τον αρχέγονο δεσμό της και τα πρότυπα απ? όπου ξεκίνησε η μακραίωνη ιστορία της', για να συμπληρώσουν στη συνέχεια ότι 'αν και ανήκει, όπως είναι φυσικό άλλωστε, στη γενικότερη ενότητα της μουσικής παράδοσης της Κρήτης διατηρεί μια αυτοτέλεια έκφρασης και το δικό της τοπικό χρώμα: 'Το ξεροστερνιανό νερό λένε πως εχ? αβδέλες/ μα κείνο το μαργιόλικο εχ? όμορφες κοπέλες', η διάσημη, αφιερωμένη στις κοπελιές του Ξεροστερνιού μαντινάδα, για παράδειγμα, που σαν 'ηχοαναστοχασμός', για να χρησιμοποιήσω μια λέξη απ? το εξαίρετο σημείωμα του Κακαβελάκη, εξακολουθεί να κάνει τον γύρο του κόσμου και να συγκινεί, τους όπου γης Κρητικούς, μα και τους όπου γης ερωτευμένους. Ηχοαναστοχασμός! Να η λέξη, στο μετερίζι της οποίας δημιούργησαν με τις μαντινάδες και τις κοντυλιές τους, με τις ρίμες και τα ριζίτικά τους, αλλά και με τους χορούς των, οι αναφερόμενοι στο βιβλίο, παραδοσιακοί και 3 μη παραδοσιακοί καλλιτέχνες της μουσικής και γλεντιστάδες του Αποκόρωνα. Μα και η λέξη που μας παραπέμπει στις πρωτεϊκές μουσικές συλλαβές της αποκορωνιώτικης επικράτειας, που εκτείνεται στον Ισκιο των Λευκών Ορέων απ? την αρχαία Απτέρα, όπου τι σύμπτωση, έγινε σύμφωνα με τον μύθο η τελική αποπτέρωση των Σειρήνων, μετά την ήττα τους απ? τις Μούσες μέχρι του Θε τον Κήπο και από τη Δραπανοκεφάλα μέχρι τα Κουρνοπατήματα: Στο κελάηδημα μιας ποταμίδας κατά Μπούτακα μεριά, στο κουάξ - κουάξ ενός βορθακού στον Κοιλιάρη, στα κρυφομιλήματα των κυμάτων στην ακτή της Κεράς, στο ντιν νταν της καμπάνας της Φρεδιανής Βαγγελίστρας, στις ψιλές φωνούλες που βγάζουν τα λέρια των οζών που βόσκουν πάνω απ? την Αχατζηκιά τις νύχτες με φεγγάρι, στον γδούπο του νερού στον παλιό νερόμυλο των Αρμένων, στους υπόηχους που λειτουργούνταν απ? τις βδέλες στις στέρνες του Ξεροστερνιού και στο τακ - τουκ που έκανε ο αργαλειός μιας κοπελιάς στα Σελλιά, κρατώντας το ίσο στο τικ - τακ της καρδιάς της [...]
Σημείωση: Οι σημερινές 'Εύφημε Μνείες' είναι αποσπάσματα από την ομιλία του γράφοντος κατά την παρουσίαση του βιβλίου που έγινε στο Ινστιτούτο Τύπου (Αγία Σοφία) στους Αγίους Πάντες Αποκορώνου στις 24 Ιουλίου τ.ε.
Χανιώτικα νέα (29.07.2013)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου