«Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική», μας λέει ο Οδυσσέας Ελύτης, με πολλή περηφάνια στο “Αξιον εστίν”. Μου ’ρθε πολλές φορές ο στίχος αυτός στον νου μου περιδιαβάζοντας τις προάλλες στις σελίδες του Λεξικού, που μου έστειλε, ύστερα από πρόταση του φίλου μου του Παναγιώτη, με μια θερμή αφιέρωση ο Χριστόφορος Χαραλαμπάκης. Ισως να ήταν και στο δικό του μυαλό αυτός ο στίχος, ενώ δούλευε για 10 χρόνια τα πιο πολλά χωρίς αμοιβή και με εξαντλητικούς ρυθμούς για να το ξετελέψει. Μα και όλων, των πολλών, που ενεπλάκησαν σ’ αυτή τη διαδικασία, μπορεί να ήταν. Και βέβαια στο μυαλό όλων εκείνων που θα το χρησιμοποιήσουν θα είναι. Τη γλώσσα μας έδωσαν ελληνική…
Δείτε περισσότερα... ΕΥΦΗΜΕΣ ΜΝΕΙΕΣ
Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης
Τη γλώσσα μας έδωσαν ελληνική (1)
Ακούγοντάς τον να μιλά για το Λεξικό φανταζόμουν ότι αφού ξεπέρασε τις λάμιες και τις δυσκολίες, αφού ολοκλήρωσε πολυάριθμους άθλους, έφτασε στη βασιλοπούλα, την οποία ανάστησε με τρυφερότητα και αγάπη και μας την παράδωσε ολοζώντανη και σφριγηλή. Αυτά, μεταξύ άλλων, έγραψε στο περίπου, όπως μου εκμυστηρεύτηκε, αναφερόμενος στην παρουσίαση του “Χρηστικού Λεξικού της Νεοελληνικής Γλώσσας” (Εθνικό Τυπογραφείο, Αθήνα 2014) της Ακαδημίας Αθηνών, που έκανε στο συνέδριο με θέμα “Το μέλλον των γλωσσικών επαγγελμάτων”, ο έχων την ευθύνη της σύνταξης και της επιμέλειάς του καθηγητής Γλωσσολογίας Χριστόφορος Γ. Χαραλαμπάκης (φωτ.), ο και καλός μου φίλος και τακτικός συνεργάτης της εφημερίδας μας, υπεύθυνος του Γραφείου Αθηνών της Γενικής Δ/νσης Μετάφρασης της Αντιπροσωπίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Παναγιώτης Αλεβαντής. Βασιλοπούλα (και τι βασιλοπούλα!), που την ανάστησε ο συμπατριώτης μας καθηγητής η ελληνική γλώσσα… Το προσυπογράφω! Και με τα δύο μου χέρια, που λέει ο λόγος, μετά και την ακρόαση, ιδίοις ωσί, της περί ου ο λόγος 40λεπτης παρουσίασης, στο Διαδίκτυο (http://blod.gr/lectures/Pages/viewlecture.aspx?LectureID=1774). «Ενα λεξικό είναι ένα σισύφειο έργο. Νομίζει κανείς ότι τελειώνει, αλλά δεν τελειώνει ποτέ και σκέφτομαι αυτό που είπε ο Κωνσταντίνος Ασώπιος: “Οστις γονείς εφόνευσεν, όστις θεόν υβρίσει, λεξικογράφος να γενεί/ εις άφεσιν ελπίσει”. Δεν ξέρω τι φόνο είχα κάνει σε άλλη ζωή και μπήκα σ’ αυτήν την περιπέτεια, πραγματικά μια δοκιμασία, κι απορώ κι εγώ πώς βγήκα αλώβητος». Τα που είπε, εν είδει προλόγου, ο Χριστόφορος Χαραλαμπάκης πριν προχωρήσει στη συνέχεια στο γιατί της έκδοσης ενός ακόμα και μάλιστα τέτοιας λογής Λεξικού απ’ την Ακαδημία Αθηνών. Ενός λεξικού “γίγαντος”, 1.819 σελίδων, τρίστηλου, με έγχρωμα λήμματα, σε χαρτί βίβλου των 60 γραμμαρίων, διαστάσεων 21Χ29, 50 εκατοστά και βάρους 3 κιλών και 650 γραμμαρίων!
«Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική», μας λέει ο Οδυσσέας Ελύτης, με πολλή περηφάνια στο “Αξιον εστίν”. Μου ’ρθε πολλές φορές ο στίχος αυτός στον νου μου περιδιαβάζοντας τις προάλλες στις σελίδες του Λεξικού, που μου έστειλε, ύστερα από πρόταση του φίλου μου του Παναγιώτη, με μια θερμή αφιέρωση ο Χριστόφορος Χαραλαμπάκης. Ισως να ήταν και στο δικό του μυαλό αυτός ο στίχος, ενώ δούλευε για 10 χρόνια τα πιο πολλά χωρίς αμοιβή και με εξαντλητικούς ρυθμούς για να το ξετελέψει. Μα και όλων, των πολλών, που ενεπλάκησαν σ’ αυτή τη διαδικασία, μπορεί να ήταν. Και βέβαια στο μυαλό όλων εκείνων που θα το χρησιμοποιήσουν θα είναι. Τη γλώσσα μας έδωσαν ελληνική…
Τη γλώσσα μας έδωσαν ελληνική (2)
«Η Ακαδημία με το Χρηστικό Λεξικό δεν αποβλέπει σε ρύθμιση της γλώσσας, αποδεδειγμένως ανεδαφική, τουλάχιστον από τα χρόνια του Κοραή. Παρουσιάζει με συστηματικό τρόπο και επιστημονικώς εξακριβωμένα την πραγματική μορφή της Νεοελληνικής, τον γλωσσικό πλούτο της και τις θαυμαστές εκφραστικές δυνατότητές της· παράλληλα με το Λεξικό δίδονται οι αναγκαίες λεξικογραφικές πληροφορίες για την κατανόησή της από τους Ελληνες και την εκμάθησή της από τους ξένους. Το μέγα πλήθος των νεολογισμών και των νέων σημασιών που περιέχονται στο “Χρηστικό Λεξικό” είναι η αψευδής μαρτυρία αυτού του γεγονότος, που δείχνει τη δημιουργική δύναμη των Ελλήνων στη γλώσσα και διαψεύδει όσους θρηνούν για τη φθορά της».
Τα που επισημαίνει, μεταξύ των άλλων, στον πρόλογο του περί ου ο λόγος στις σημερινές “Εύφημες Μνείες” Λεξικού ο γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών Βασίλειος Χ. Πετράκος. Να προσθέσω σ’ αυτά (που εμφανώς παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον καθώς ανατρέπονται τα λεγόμενα περί λεξιπενίας) και κάποια άλλα στοιχεία που βρήκα από διάφορες πηγές, σχετικά: Σύμφωνα με αυτά την απόφαση έκδοσης του Λεξικού έλαβε ομόφωνα η Ολομέλεια της Ακαδημίας Αθηνών τον Ιούνιο του 2003, με επιστημονικό υπεύθυνο τον τότε γενικό γραμματέα Νικόλαο Ματσανιώτη (μέχρι το 2010) και στη συνέχεια τον προαναφερθέντα Βασίλειο Πετράκο. Πολύτιμη η βοήθεια και των δύο, όπως και των άλλων μελών της Συμβουλευτικής Επιτροπής άλλωστε, αλλά και των άλλων βασικών συνεργατών. Υπερπολύτιμη, ωστόσο, του έχοντος την ευθύνη της σύνταξης και της επιμέλειας Χριστόφορου Γ. Χαραλαμπάκη που δούλεψε αμέτρητες εργατοώρες για να βάλει σε τάξη τα 75.000 λήμματα, σύμπλοκα και στερεότυπες εκφράσεις από τα 120.000 που υπάρχουν στην ηλεκτρονική βάση. Αξιος ο μισθός όλων! Η ηθική ικανοποίηση της παρουσίασης σ’ ένα συνεχές σώμα κειμένων τριών εκατομμυρίων λέξεων, που αποτελούν τον θησαυρό της νεοελληνικής γλώσσας στη σημερινή δυναμική της μορφή! Τη γλώσσα μας έδωσαν ελληνική…
Τα που επισημαίνει, μεταξύ των άλλων, στον πρόλογο του περί ου ο λόγος στις σημερινές “Εύφημες Μνείες” Λεξικού ο γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών Βασίλειος Χ. Πετράκος. Να προσθέσω σ’ αυτά (που εμφανώς παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον καθώς ανατρέπονται τα λεγόμενα περί λεξιπενίας) και κάποια άλλα στοιχεία που βρήκα από διάφορες πηγές, σχετικά: Σύμφωνα με αυτά την απόφαση έκδοσης του Λεξικού έλαβε ομόφωνα η Ολομέλεια της Ακαδημίας Αθηνών τον Ιούνιο του 2003, με επιστημονικό υπεύθυνο τον τότε γενικό γραμματέα Νικόλαο Ματσανιώτη (μέχρι το 2010) και στη συνέχεια τον προαναφερθέντα Βασίλειο Πετράκο. Πολύτιμη η βοήθεια και των δύο, όπως και των άλλων μελών της Συμβουλευτικής Επιτροπής άλλωστε, αλλά και των άλλων βασικών συνεργατών. Υπερπολύτιμη, ωστόσο, του έχοντος την ευθύνη της σύνταξης και της επιμέλειας Χριστόφορου Γ. Χαραλαμπάκη που δούλεψε αμέτρητες εργατοώρες για να βάλει σε τάξη τα 75.000 λήμματα, σύμπλοκα και στερεότυπες εκφράσεις από τα 120.000 που υπάρχουν στην ηλεκτρονική βάση. Αξιος ο μισθός όλων! Η ηθική ικανοποίηση της παρουσίασης σ’ ένα συνεχές σώμα κειμένων τριών εκατομμυρίων λέξεων, που αποτελούν τον θησαυρό της νεοελληνικής γλώσσας στη σημερινή δυναμική της μορφή! Τη γλώσσα μας έδωσαν ελληνική…
Μεταξύ άλλων έχουν καταγραφεί 5.000 νεολογισμοί, που δεν υπάρχουν σε κανένα άλλο νεοελληνικό λεξικό (π.χ. αναγνωρισιμότητα, αναρτητέος, αντικαπνιστής, αξιολογητής, γενόσημα, ιός Εμπολα, αγγλ. Ebola virus, 1976, μπότοξ, πέλετ, σι ντι ες, σκάιπ, αγγλ. skype, 2003), πολλοί από τους οποίους αποτελούν διεθνισμούς υπό μορφή μεταφραστικών δανείων. Αναλύονται εκατοντάδες αθησαύριστοι ως τώρα επιστημονικοί κλάδοι, όπως γεωπληροφορική, ιχυθυοπαθολογία, μουσειογραφία, ψυχοφαρμακολογία.
Η έννοια “Χρηστικό Λεξικό”, σε αντιδιαστολή με το “Ιστορικό Λεξικό”, αποκτά εδώ ευρύτερη σημασία. Η Ακαδημία Αθηνών έθεσε ψηλότερα τον πήχη.
Η έννοια “Χρηστικό Λεξικό”, σε αντιδιαστολή με το “Ιστορικό Λεξικό”, αποκτά εδώ ευρύτερη σημασία. Η Ακαδημία Αθηνών έθεσε ψηλότερα τον πήχη.
Read more: http://www.haniotika-nea.gr/evfimes-mnies-11/#ixzz3QaiecrAE
Under Creative Commons License: Attribution Non-Commercial
Follow us: @HaniotikaNea on Twitter | haniotika.nea on Facebook
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου