ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΔΩ ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΚΕΙ

Της Μεγάλης Σαρακοστής

Hρθε ο Ντυνάμεος!

Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης

Της Μεγάλης Σαρακοστής

Σαράντα οκτώ μέρες, για την ακρίβεια, κι όχι σαράντα κρατά η Σαρακοστή, που άρχισε χθες Καθαρά Δευτέρα και θα τελειώσει το Μεγάλο Σάββατο. Μεγάλη Σαρακοστή το ακριβές όνομα που της έδωσε ο λαός μας, προφανώς για να την ξεχωρίζει απ’ αυτήν των Χριστουγέννων που αρχίζει στις 14 Νοεμβρίου και τελειώνει στις 24 Δεκεμβρίου.

Τον καιρό που δεν υπήρχαν ημερολόγια, όπως γράφει στο “Λαογραφικό Ημερολόγιό” της η Αικατερίνη Τσοτάκου – Καρβέλη, οι άνθρωποι, για να καταλαβαίνουν τις εβδομάδες της Σαρακοστής που έφευγαν, έπαιρναν μια κόλλα χαρτί και σχεδίαζαν μια γυναίκα, σαν καλόγρια, με εφτά πόδια. Στο τέλος κάθε εβδομάδας, το Σάββατο, έκοβαν κι ένα πόδι. Το τελευταίο το έκοβαν το Μεγάλο Σάββατο. Ακόμα χρησιμοποιούν αυτόν τον τρόπο σαν “εργαλείο μάθησης” κάποιες νηπιαγωγοί.

Λείπει ο Μάρτης από τη Σαρακοστή; Καθαρά ρητορικό το ερώτημα που θέτει η λαϊκή παροιμία, που χρησιμοποιείται σκωπτικά για πρόσωπα που αρέσκονται να παίρνουν μέρος σε κάθε σοβαρό γεγονός. Φυσικά, “ποτέ των ποτών” δεν λείπει ο τρίτος μήνας του χρόνου, στο σύνολό του ή εν μέρει απ’ τη Σαρακοστή.

Hρθε ο Ντυνάμεος!

(φωτό)http://www.pentapostagma.gr

«Οι Απόκριες περνούσανε με την αρχοντιά και τα γλέντια του κρητικού νοικοκυριού. Μα η Καθαρά Δευτέρα καθάριζε τα πάντα: οι νοικοκυράδες πλύνανε τα πιατοτσίκαλα μ’ αλουσιές (νερό και στάχτη) κι η Σαρακοστή άρχιζε απλή και ασκητική μ’ ελιές, με λούμπινα και παππούλες. Κάπου – κάπου στα κατωμέρια οι φαμελιές τρώγανε και λίγο χαλβά ή ταραμά μ’ αυτό ήταν μια εξαίρεση και μεγάλη πολυτέλεια. Και το βράδυ σαν έγερνε ο ήλιος οι καμπάνες αργοχτυπούσαν κι άρχιζαν τα σπερνά και οι μετάνοιες».

«Ηρθε ο Ντυνάμεος. Πάμε ν’ ακούσουμε τον Ντυνάμεο, έλεγαν οι γιαγιάδες κι οι μητέρες στα παιδιά κι ανάμεσά των οι γειτόνισσες και ξεκινούσαν για την Εκκλησία. Και φτάνοντας εκεί ανάβανε κεριά, φιλούσανε τα κονίσματα κι ακούανε τους ψαλμούς που διάβαζε ο παπάς. Ελέησόν με ο Θεός, ελέησον με… πόθεν άρξομαι θρηνείν τας του αθλίου μου βίου πράξεις..!».

«Ωστόσο φτάνανε από τα χωράφια κι οι άντρες, οι σκαφτιάδες νεοζευγολάτες. Τ’ αμπελοσκάμματα κι οι καλλουργιές πέφτανε πάντα Σαρακοστή κι οι παππούδες μας λείπανε στα χωράφια. Μα καθ’ αργά όταν χτυπούσαν τα σπερνά, σκολάζανε, σηκώνανε τα τσαπιά στον ώμο και φτάνανε ίσια στην εκκλησία. Αφήνανε τα σύνεργα της δουλειάς των έξω στην πόρτα και μπαίνοντας μέσα χτυπούσανε τα σκονισμένα στιβάνια των στις πλάκες και βγάζανε τα κεφαλομάντιλα (σαρίκια). Ωστόσο ο παπάς προχωρούσε στην ψαλτική κι έδινε το σύνθημα: “Κύριε των Δυνάμεων μεθ’ ημών γενού…”».

Οι τρεις πρώτες παράγραφοι απ’ το κείμενο του μακαριστού μητροπολίτη Κισάμου και Σελίνου Ειρηναίου Γαλανάκη με τίτλο “Κύριε των Δυνάμεων…” που βρίσκεται στο βιβλίο του “Ο Χριστός σημάδεψε την Κρήτη” (Γ’ έκδοση, Χανιά 2001).

Χανιώτικα νέα (15.03.2015)

Read more: http://www.haniotika-nea.gr/tis-megalis-sarakostis/#ixzz42yXhFdME 
Under Creative Commons License: Attribution Non-Commercial 
Follow us: @HaniotikaNea on Twitter | haniotika.nea on Facebook