ΜΝΗΜΟΝΕΥΟΜΕΝ

”Η λεγομένη ανωτέρα τάξις να συμμορφωθεί με τα έθιμα της χώρας, αν θέλη να εγκλιματισθή εδώ. Να γίνει προστάτης των πατρίων, όχι διώκτρια. Να ασπασθή και να εγκολπωθή τας εθνικάς παραδόσεις. Να μην περιφρονεί αναφανδόν ό,τι παλαιόν, ό,τι εγχώριον, ό,τι ελληνικόν. Να καταπολεμηθή ο ξενισμός, ο πιθηκισμός, ο φραγκισμός. Να μην νοθεύονται τα θρησκευτικά και οικογενειακά έθιμα. Να καλλιεργθηθή η σεμνοπρεπής βυζαντινή παράδοσις εις την λατρείαν, εις την διακόμησιν των ναών, την μουσικήν και την ζωγραφικήν. Να μή μιμώμεθα πότε τους Παπιστάς και πότε τους Προτεστάντας. Να μην χάσκωμεν προς τα ξένα. Να στέργωμεν και να τιμώμεν τα πάτρια”.

Read more at: http://www.literature.gr/

”Η λεγομένη ανωτέρα τάξις να συμμορφωθεί με τα έθιμα της χώρας, αν θέλη να εγκλιματισθή εδώ. Να γίνει προστάτης των πατρίων, όχι διώκτρια. Να ασπασθή και να εγκολπωθή τας εθνικάς παραδόσεις. Να μην περιφρονεί αναφανδόν ό,τι παλαιόν, ό,τι εγχώριον, ό,τι ελληνικόν. Να καταπολεμηθή ο ξενισμός, ο πιθηκισμός, ο φραγκισμός. Να μην νοθεύονται τα θρησκευτικά και οικογενειακά έθιμα. Να καλλιεργθηθή η σεμνοπρεπής βυζαντινή παράδοσις εις την λατρείαν, εις την διακόμησιν των ναών, την μουσικήν και την ζωγραφικήν. Να μή μιμώμεθα πότε τους Παπιστάς και πότε τους Προτεστάντας. Να μην χάσκωμεν προς τα ξένα. Να στέργωμεν και να τιμώμεν τα πάτρια”.

Read more at: http://www.literature.gr/

THE GREAT ONES Ο Παπαδιαμάντης και τα ξένα ήθη, του Παντελή Λιάκα By Literature | December 20, 2014 0 Comments Ολόκληρη η ουσία της πεζογραφίας του περικλείεται μέσα σε μια φράση του ίδιου: «Το έπ’ έμοι, ενόσω ζω, και αναπνέω καί σωφρονώ, δεν θα παύσω να υμνώ μετά λατρείας τον Χριστόν μου, να περιγράφω μετ’ έρωτος την φύσιν, καί να ζωγραφώ μετά στοργής τα γνήσια ελληνικά ήθη». Στενότερα ηθογράφος στην αρχή, διεύρυνε με τον καιρό την ηθογραφία του και την τεχνική του, ώστε να θεωρείται ότι αυτός εγκαινίασε τη διηγηματογραφία στην Ελλάδα. Προσέδωσε στο έργο του τέτοια ποιότητα, που τον καθιέρωσε ως πρωταγωνιστή της ελληνικής πεζογραφίας. Οι εμπνεύσεις του, τροφοδοτούμενες από ένα απόθεμα μνήμης, διαποτίζονται από τον ποιητικό οίστρο και τη μαγεία του λόγου. Του άρεσε να ζει στον κλειστό εσωτερικό του κόσμο και να ζητά την πνευματική ανακούφιση ζωγραφίζοντας τις αναμνήσεις του στα ποιήματά του και στον ποιητικότατο πεζό του λόγο, στα διάφορα διηγήματά του, που τα περισσότερα ξαναζωντανεύουν τους παλιούς θρύλους του νησιού του. Οι ήρωές του, απλοί, ταπεινοί, γραφικοί, βασανισμένοι, γίνονται οι πυρήνες των δραματικών συγκρούσεών τους με τη ζωή. Η καθαρεύουσα που χρησιμοποιεί, σπάνια γίνεται δυσνόητη, γιατί διαπνέεται από τον κραδασμό και τη θέρμη του πλέον ευσυγκίνητου ανθρωπισμού. Ωστόσο, σιγά-σιγά απλοποιούσε τη γλώσσα, βάζοντας περισσότερα λαϊκά στοιχεία, και λίγο πριν το θάνατό του έγραψε και διηγήματα στη δημοτική. Το έργο του δεν περιορίζεται στην περιγραφική γοητεία, αλλά εισχωρεί στο δράμα της ανθρώπινης ψυχής. Στις εικόνες του, που έχουν την ίδια ζωγραφική γοητεία, είτε αναφέρονται στο Αιγαίο, είτε σε φτωχογειτονιά της Αθήνας, εμφυσά την πνοή της λυρικής του έξαρσης, ενσταλάζει το βυζαντινό μυστικισμό του και αποθέτει την τρυφερότητα της χριστιανικής του αγάπης. Ο Παπαδιαμάντης θεωρούσε κίνδυνο για την ελληνική κοινωνία τον μιμητισμό, την ξενομανία, “το να χάσκη τις προς τα ξένα”, την είσοδο στην πατρίδα μας του δυτικού τρόπου ζωής. Έτσι παρατηρεί με βαθύ πόνο την αλλοίωση των ηθών, τη χαλάρωση της ορθοδόξου πίστεως του λαού, την παραχάραξη της πλούσιας και ωραίας ελληνικής γλώσσας. Δυστυχώς γράφει “κηρύττεται πλέον φανερά η αγραμματωσύνη, και το ανωφελές του ορθώς γράφειν ή ομιλείν”, ώστε “κατήντησε να γίνει όλη σχεδόν η γλώσσα νόθον και κίβδηλον κατασκεύασμα”. Ακολουθούν οι Έλληνες γράφει “τα της χριστιανικής λατρείας άνευ πίστεως και χρηστού συνειδότος”. Το άηθες, η ηθοφθορία, η ανηθικότητα, το μισάδελφο αρχίζουν να κυριαρχούν κι επικρατούν. Ο Παπαδιαμάντης δεν ήταν υπέρ της αρχαίας, της εκκλησιαστικής, της καθαρεύουσας και της δημοτικής. Ήταν υπέρ της ελληνικής σε όλες τις μορφές της χωρίς παράλληλα να αποστρέφεται τη χρήση ξένων εκφράσεων π.χ αγγλικών, γαλλικών, ιταλικών τούρκικων κτλ. Δεν είχε κανένα δισταγμό να χρησιμοποιήσει λέξεις και φράσεις άλλων λαών, διότι τις θεωρούσε μέρος του λαικού μας πολιτισμού. Δεν ήταν βέρος καθαρευουσιάνος ,όπως τον κατηγορούσαν πολλοί, καθώς αυτός δεν ήθελε μια γλώσσα καθαρή αλλά μια γλώσσα Ελληνική. Υποστήριζε την αρχαία γλώσσα αλλά παράλληλα χρειαζόταν και την τροφοδοσία των ξένων γλωσσών αρκεί αυτό να γίνεται με μέτρο, ο ίδιος γράφει ”Όπως έν ζωντανόν σωμα δεν δύναται να ζήση δι’ ενέσεων, τρόπον τινά, από κόνιν αρχαίων σκελετών και μνημείων, άλλο τόσο δεν δύναται να ζήση, ειμή μόνον κακήν και νοσηράν ζωήν, τρεφόμενον με τουρσία και κονσέρβας ευρωπαικάς”. Η Ελληνική είναι μια ζωντανή γλώσσα στην οποία έχουν επίδραση οι ξένες γλώσσες στο πλαίσιο μιας ενιαίας αλληλεπίδρασης ή αλληλεγγύης όπως την αποκαλεί ο Παπαδιαμάντης. ”Φοβερά είναι του ξενισμού η επίδρασις. Είναι αναγκαιότατον κακόν, το οποίον ποτέ δεν απείργεται. Εάν κλείση τις την θύραν, θα εισέλθη δια των παραθύρων. Εάν κλείση τα παράθυρα, θα εισδύση δια των ρωγμών και των σχισμάδων. Εάν στουπώση τις τάς σχισμάδας, θα εισχωρήσει αοράτως δι’ αυτού του συμπαγούς σώματος της οικοδομής”.”Υπάρχει και αλλυλεγγύη, επί τέλους. Αδύνατον είναι γλώσσα ζωντανή, σύγχρονος, έχουσα πόθον και αξίωσιν να ζήσει, να μή αισθάνεται βαθείαν την αλληλεγγύην αυτήν. Άλλ΄η γλώσσα η Ελληνική έπρεπε να βλέπη μακράν, ως φάρον παμφαή, την λαμπράν αίγλην της αρχαίαν χωρίς να έχη τέρμα τον φάρον αυτόν. Ο φάρος οδηγεί εις τον λιμένα, δεν είναι αυτός ο λιμήν”. Ο Παπαδιαμάντης δεν απαιτεί την επιστροφή στην Αρχαία γλώσσα, καθώς δεν είναι αυτός ο λιμένας αλλά υπέρβαση και προχώρημα πέρα από την Αρχαία. Ως προς την μεγάλη επίδραση των ξένων γλωσσών μας αναφέρει ”Πάλιν τάς γλώσσας τάς νεωτέρας έπρεπε να τάς έχη σύμπλους, χωρίς να ρυμουλκήται από καμμίαν εξ’ αυτών. Διότι ο νεωτερισμός είναι ανάγκη, δεν έπεται ότι πρέπει να το παρακάμνωμεν εις τον νεωτερισμόν. Το ζήτημα δεν είναι πως να εμφορηθώμεν κατά κόρον από ξενισμούς, αλλά πως να φέρωμεν αντίδρασιν, πως να μετριάσωμεν την ανάγκην του ξενισμού. Χαλινου και όχι πτερνιστήρος η οργώσα φύσις έχει ανάγκην”. Το ελληνικό πρέπει να προτιμάται συνήθως αλλά όταν κάτι ξενικό είναι ευφωνότερο ή κομψότερο -από αισθητικής άποψης- του ελληνικού τότε πρέπει να αντικαθίσταται ”Ούτω, όπου ονομασίας καθαρώς νεωτερικάς δεν δυνάμεθα να αποφύγωμεν -οίον ονόματα, φράσεις, τρόπους εκφράσεων- οφείλομεν να τα υιοθετώμεν. Όπου όμως υπάρχει το αντίστοιχον, πολύ, ευφωνότερον και κομψότερον εις την γλώσσαν μας, εκεί πρέπει το ελληνικόν να προτιμάται”. Ο Παπαδιαμάντης γενικά αποστρεφόταν την βίαιη εισαγωγή ξένων εθίμων στον ελληνικό βίο, ειδικά όταν αυτά αντιπροσωπεύουν κάτι μή σοβαρό και εφήμερο. Οτιδήποτε το δυτικό δεν είναι απαραίτητα και καλό και αντίστροφα οτιδήποτε το ελληνικό δεν είναι απαραίτητα ευτελές. Επίσης κάτι καινούργιο δεν είναι καλό πάντα, ούτε ένα παλιό είναι απαραίτητα κακό. Ο πιθηκισμός και η υιοθέτηση δυτικών προτύπων χωρίς σύνεση είναι κατακριτέα σε κάθε περίπτωση, καθώς αυτά προκαλούν την αλλοίωση και αλλοτρίωση της προσωπικότητας μας. ”Δεν έπαυσαν τα άχυρα και τα σκύβαλα του πολιτισμού να μας έρχωνται διαρκώς με την πνοήν των ανέμων. Όλοι οι αργέσται και οι ζέφυροι και οι ιάπυγες μας φέρνουν τ’ απορρίμματα, τα καθάρματα των δογμάτων και των θεωριών, των μεθόδων και των τρόπων, των ηθών και των έξεων, από την Εσπερίαν”. Ο Παπαδιαμάντης είχε κατηγορηθεί ως άνθρωπος παραγκωνισμένος από τα δρώμενα του τόπου του, ένας απολίτικος που δεν τον ένοιαζε η μοίρα της χώρας του. Αντίθετα ήταν ένας άνθρωπος με βαθιά πολιτική βούληση και επαγρυπνούσε για όλα τα ζητήματα της πατρίδας του. ”Η λεγομένη ανωτέρα τάξις να συμμορφωθεί με τα έθιμα της χώρας, αν θέλη να εγκλιματισθή εδώ. Να γίνει προστάτης των πατρίων, όχι διώκτρια. Να ασπασθή και να εγκολπωθή τας εθνικάς παραδόσεις. Να μην περιφρονεί αναφανδόν ό,τι παλαιόν, ό,τι εγχώριον, ό,τι ελληνικόν. Να καταπολεμηθή ο ξενισμός, ο πιθηκισμός, ο φραγκισμός. Να μην νοθεύονται τα θρησκευτικά και οικογενειακά έθιμα. Να καλλιεργθηθή η σεμνοπρεπής βυζαντινή παράδοσις εις την λατρείαν, εις την διακόμησιν των ναών, την μουσικήν και την ζωγραφικήν. Να μή μιμώμεθα πότε τους Παπιστάς και πότε τους Προτεστάντας. Να μην χάσκωμεν προς τα ξένα. Να στέργωμεν και να τιμώμεν τα πάτρια”.

Read more at: http://www.literature.gr/

THE GREAT ONES Ο Παπαδιαμάντης και τα ξένα ήθη, του Παντελή Λιάκα By Literature | December 20, 2014 0 Comments Ολόκληρη η ουσία της πεζογραφίας του περικλείεται μέσα σε μια φράση του ίδιου: «Το έπ’ έμοι, ενόσω ζω, και αναπνέω καί σωφρονώ, δεν θα παύσω να υμνώ μετά λατρείας τον Χριστόν μου, να περιγράφω μετ’ έρωτος την φύσιν, καί να ζωγραφώ μετά στοργής τα γνήσια ελληνικά ήθη». Στενότερα ηθογράφος στην αρχή, διεύρυνε με τον καιρό την ηθογραφία του και την τεχνική του, ώστε να θεωρείται ότι αυτός εγκαινίασε τη διηγηματογραφία στην Ελλάδα. Προσέδωσε στο έργο του τέτοια ποιότητα, που τον καθιέρωσε ως πρωταγωνιστή της ελληνικής πεζογραφίας. Οι εμπνεύσεις του, τροφοδοτούμενες από ένα απόθεμα μνήμης, διαποτίζονται από τον ποιητικό οίστρο και τη μαγεία του λόγου. Του άρεσε να ζει στον κλειστό εσωτερικό του κόσμο και να ζητά την πνευματική ανακούφιση ζωγραφίζοντας τις αναμνήσεις του στα ποιήματά του και στον ποιητικότατο πεζό του λόγο, στα διάφορα διηγήματά του, που τα περισσότερα ξαναζωντανεύουν τους παλιούς θρύλους του νησιού του. Οι ήρωές του, απλοί, ταπεινοί, γραφικοί, βασανισμένοι, γίνονται οι πυρήνες των δραματικών συγκρούσεών τους με τη ζωή. Η καθαρεύουσα που χρησιμοποιεί, σπάνια γίνεται δυσνόητη, γιατί διαπνέεται από τον κραδασμό και τη θέρμη του πλέον ευσυγκίνητου ανθρωπισμού. Ωστόσο, σιγά-σιγά απλοποιούσε τη γλώσσα, βάζοντας περισσότερα λαϊκά στοιχεία, και λίγο πριν το θάνατό του έγραψε και διηγήματα στη δημοτική. Το έργο του δεν περιορίζεται στην περιγραφική γοητεία, αλλά εισχωρεί στο δράμα της ανθρώπινης ψυχής. Στις εικόνες του, που έχουν την ίδια ζωγραφική γοητεία, είτε αναφέρονται στο Αιγαίο, είτε σε φτωχογειτονιά της Αθήνας, εμφυσά την πνοή της λυρικής του έξαρσης, ενσταλάζει το βυζαντινό μυστικισμό του και αποθέτει την τρυφερότητα της χριστιανικής του αγάπης. Ο Παπαδιαμάντης θεωρούσε κίνδυνο για την ελληνική κοινωνία τον μιμητισμό, την ξενομανία, “το να χάσκη τις προς τα ξένα”, την είσοδο στην πατρίδα μας του δυτικού τρόπου ζωής. Έτσι παρατηρεί με βαθύ πόνο την αλλοίωση των ηθών, τη χαλάρωση της ορθοδόξου πίστεως του λαού, την παραχάραξη της πλούσιας και ωραίας ελληνικής γλώσσας. Δυστυχώς γράφει “κηρύττεται πλέον φανερά η αγραμματωσύνη, και το ανωφελές του ορθώς γράφειν ή ομιλείν”, ώστε “κατήντησε να γίνει όλη σχεδόν η γλώσσα νόθον και κίβδηλον κατασκεύασμα”. Ακολουθούν οι Έλληνες γράφει “τα της χριστιανικής λατρείας άνευ πίστεως και χρηστού συνειδότος”. Το άηθες, η ηθοφθορία, η ανηθικότητα, το μισάδελφο αρχίζουν να κυριαρχούν κι επικρατούν. Ο Παπαδιαμάντης δεν ήταν υπέρ της αρχαίας, της εκκλησιαστικής, της καθαρεύουσας και της δημοτικής. Ήταν υπέρ της ελληνικής σε όλες τις μορφές της χωρίς παράλληλα να αποστρέφεται τη χρήση ξένων εκφράσεων π.χ αγγλικών, γαλλικών, ιταλικών τούρκικων κτλ. Δεν είχε κανένα δισταγμό να χρησιμοποιήσει λέξεις και φράσεις άλλων λαών, διότι τις θεωρούσε μέρος του λαικού μας πολιτισμού. Δεν ήταν βέρος καθαρευουσιάνος ,όπως τον κατηγορούσαν πολλοί, καθώς αυτός δεν ήθελε μια γλώσσα καθαρή αλλά μια γλώσσα Ελληνική. Υποστήριζε την αρχαία γλώσσα αλλά παράλληλα χρειαζόταν και την τροφοδοσία των ξένων γλωσσών αρκεί αυτό να γίνεται με μέτρο, ο ίδιος γράφει ”Όπως έν ζωντανόν σωμα δεν δύναται να ζήση δι’ ενέσεων, τρόπον τινά, από κόνιν αρχαίων σκελετών και μνημείων, άλλο τόσο δεν δύναται να ζήση, ειμή μόνον κακήν και νοσηράν ζωήν, τρεφόμενον με τουρσία και κονσέρβας ευρωπαικάς”. Η Ελληνική είναι μια ζωντανή γλώσσα στην οποία έχουν επίδραση οι ξένες γλώσσες στο πλαίσιο μιας ενιαίας αλληλεπίδρασης ή αλληλεγγύης όπως την αποκαλεί ο Παπαδιαμάντης. ”Φοβερά είναι του ξενισμού η επίδρασις. Είναι αναγκαιότατον κακόν, το οποίον ποτέ δεν απείργεται. Εάν κλείση τις την θύραν, θα εισέλθη δια των παραθύρων. Εάν κλείση τα παράθυρα, θα εισδύση δια των ρωγμών και των σχισμάδων. Εάν στουπώση τις τάς σχισμάδας, θα εισχωρήσει αοράτως δι’ αυτού του συμπαγούς σώματος της οικοδομής”.”Υπάρχει και αλλυλεγγύη, επί τέλους. Αδύνατον είναι γλώσσα ζωντανή, σύγχρονος, έχουσα πόθον και αξίωσιν να ζήσει, να μή αισθάνεται βαθείαν την αλληλεγγύην αυτήν. Άλλ΄η γλώσσα η Ελληνική έπρεπε να βλέπη μακράν, ως φάρον παμφαή, την λαμπράν αίγλην της αρχαίαν χωρίς να έχη τέρμα τον φάρον αυτόν. Ο φάρος οδηγεί εις τον λιμένα, δεν είναι αυτός ο λιμήν”. Ο Παπαδιαμάντης δεν απαιτεί την επιστροφή στην Αρχαία γλώσσα, καθώς δεν είναι αυτός ο λιμένας αλλά υπέρβαση και προχώρημα πέρα από την Αρχαία. Ως προς την μεγάλη επίδραση των ξένων γλωσσών μας αναφέρει ”Πάλιν τάς γλώσσας τάς νεωτέρας έπρεπε να τάς έχη σύμπλους, χωρίς να ρυμουλκήται από καμμίαν εξ’ αυτών. Διότι ο νεωτερισμός είναι ανάγκη, δεν έπεται ότι πρέπει να το παρακάμνωμεν εις τον νεωτερισμόν. Το ζήτημα δεν είναι πως να εμφορηθώμεν κατά κόρον από ξενισμούς, αλλά πως να φέρωμεν αντίδρασιν, πως να μετριάσωμεν την ανάγκην του ξενισμού. Χαλινου και όχι πτερνιστήρος η οργώσα φύσις έχει ανάγκην”. Το ελληνικό πρέπει να προτιμάται συνήθως αλλά όταν κάτι ξενικό είναι ευφωνότερο ή κομψότερο -από αισθητικής άποψης- του ελληνικού τότε πρέπει να αντικαθίσταται ”Ούτω, όπου ονομασίας καθαρώς νεωτερικάς δεν δυνάμεθα να αποφύγωμεν -οίον ονόματα, φράσεις, τρόπους εκφράσεων- οφείλομεν να τα υιοθετώμεν. Όπου όμως υπάρχει το αντίστοιχον, πολύ, ευφωνότερον και κομψότερον εις την γλώσσαν μας, εκεί πρέπει το ελληνικόν να προτιμάται”. Ο Παπαδιαμάντης γενικά αποστρεφόταν την βίαιη εισαγωγή ξένων εθίμων στον ελληνικό βίο, ειδικά όταν αυτά αντιπροσωπεύουν κάτι μή σοβαρό και εφήμερο. Οτιδήποτε το δυτικό δεν είναι απαραίτητα και καλό και αντίστροφα οτιδήποτε το ελληνικό δεν είναι απαραίτητα ευτελές. Επίσης κάτι καινούργιο δεν είναι καλό πάντα, ούτε ένα παλιό είναι απαραίτητα κακό. Ο πιθηκισμός και η υιοθέτηση δυτικών προτύπων χωρίς σύνεση είναι κατακριτέα σε κάθε περίπτωση, καθώς αυτά προκαλούν την αλλοίωση και αλλοτρίωση της προσωπικότητας μας. ”Δεν έπαυσαν τα άχυρα και τα σκύβαλα του πολιτισμού να μας έρχωνται διαρκώς με την πνοήν των ανέμων. Όλοι οι αργέσται και οι ζέφυροι και οι ιάπυγες μας φέρνουν τ’ απορρίμματα, τα καθάρματα των δογμάτων και των θεωριών, των μεθόδων και των τρόπων, των ηθών και των έξεων, από την Εσπερίαν”. Ο Παπαδιαμάντης είχε κατηγορηθεί ως άνθρωπος παραγκωνισμένος από τα δρώμενα του τόπου του, ένας απολίτικος που δεν τον ένοιαζε η μοίρα της χώρας του. Αντίθετα ήταν ένας άνθρωπος με βαθιά πολιτική βούληση και επαγρυπνούσε για όλα τα ζητήματα της πατρίδας του. ”Η λεγομένη ανωτέρα τάξις να συμμορφωθεί με τα έθιμα της χώρας, αν θέλη να εγκλιματισθή εδώ. Να γίνει προστάτης των πατρίων, όχι διώκτρια. Να ασπασθή και να εγκολπωθή τας εθνικάς παραδόσεις. Να μην περιφρονεί αναφανδόν ό,τι παλαιόν, ό,τι εγχώριον, ό,τι ελληνικόν. Να καταπολεμηθή ο ξενισμός, ο πιθηκισμός, ο φραγκισμός. Να μην νοθεύονται τα θρησκευτικά και οικογενειακά έθιμα. Να καλλιεργθηθή η σεμνοπρεπής βυζαντινή παράδοσις εις την λατρείαν, εις την διακόμησιν των ναών, την μουσικήν και την ζωγραφικήν. Να μή μιμώμεθα πότε τους Παπιστάς και πότε τους Προτεστάντας. Να μην χάσκωμεν προς τα ξένα. Να στέργωμεν και να τιμώμεν τα πάτρια”.

Read more at: http://www.literature.gr/

Η λεγομένη ανωτέρα τάξις να συμμορφωθεί με τα έθιμα της χώρας, αν θέλη να εγκλιματισθή εδώ. Να γίνει προστάτης των πατρίων, όχι διώκτρια. Να ασπασθή και να εγκολπωθή τας εθνικάς παραδόσεις. Να μην περιφρονεί αναφανδόν ό,τι παλαιόν, ό,τι εγχώριον, ό,τι ελληνικόν. Να καταπολεμηθή ο ξενισμός, ο πιθηκισμός, ο φραγκισμός. Να μην νοθεύονται τα θρησκευτικά και οικογενειακά έθιμα. Να καλλιεργθηθή η σεμνοπρεπής βυζαντινή παράδοσις εις την λατρείαν, εις την διακόμησιν των ναών, την μουσικήν και την ζωγραφικήν. Να μή μιμώμεθα πότε τους Παπιστάς και πότε τους Προτεστάντας. Να μην χάσκωμεν προς τα ξένα. Να στέργωμεν και να τιμώμεν τα πάτρια”.

Read more at: http://www.literature.gr/

ΜΝΗΜΟΝΕΥΟΜΕΝ,,, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΝ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΝ



"Η λεγομένη ανωτέρα τάξις να συμμορφωθεί με τα έθιμα της χώρας, αν θέλη να εγκλιματισθή εδώ. Να γίνει προστάτης των πατρίων, όχι διώκτρια. Να ασπασθή και να εγκολπωθή τας εθνικάς παραδόσεις. Να μην περιφρονεί αναφανδόν ό,τι παλαιόν, ό,τι εγχώριον, ό,τι ελληνικόν. Να καταπολεμηθή ο ξενισμός, ο πιθηκισμός, ο φραγκισμός. Να μην νοθεύονται τα θρησκευτικά και οικογενειακά έθιμα. Να καλλιεργθηθή η σεμνοπρεπής βυζαντινή παράδοσις εις την λατρείαν, εις την διακόμησιν των ναών, την μουσικήν και την ζωγραφικήν. Να μή μιμώμεθα πότε τους Παπιστάς και πότε τους Προτεστάντας. Να μην χάσκωμεν προς τα ξένα. Να στέργωμεν και να τιμώμεν τα πάτρια”.