ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ

ΧΑΡΗΣ ΣΤΡΑΤΙΔΑΚΗΣ
ΠΆΜΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΗΠΟ ΧΑΝΙΩΝ

Καλοί μου φίλοι, καλό Σαββατοκύριακο!
Eνα μνημείο κι όχι μόνο ένα πάρκο ο Δημοτικός Κήπος Χανίων. Eνα μνημείο που ειρήσθω εν παρόδω, τα μάλα έχει αναβαθμιστεί τα τελευταία τριάντα χρόνια, χάρις και στις επίπονες και επίμονες προσπάθειες του Βασίλη Σταθάκη, που κατάφερε να κάμει το καφενείο του, το περίφημο “Καφέ – Κήπος”, “πρωτεύουσα” του Συνδέσμου των Ιστορικών Καφενείων της Ευρώπης και σημαντικό πνεύμονα πολιτιστικών και άλλων εκδηλώσεων. «Eνα μνημείο ιστορικό αλλά ταυτόχρονα και φυσικό, πολιτιστικό, κοινωνικό και τοπιακό», όπως υπογραμμίζει ο γνωστός Ρεθεμνιώτης τ. σχ. σύμβουλος – συγγραφέας Χάρης Στρατιδάκης, που άφησε τη δασκαλική του σφραγίδα και στον νομό μας, απ’ όπου “βγήκε”(;) πριν από δυο χρόνια στη σύνταξη, στο τελευταίο του βιβλίο με τίτλο “Δημοτικός Κήπος: η δροσερή ανάσα των Χανίων (Ιστορία, πανίδα, χλωρίδα, εκπαιδευτικές δραστηριότητες)”.

Απ’ αυτό το βιβλίο το υλικό του σημερινού Παιδότοπου, που φιλοξενεί, κάποιες από τις 45(!) προτεινόμενες εκπαιδευτικές δραστηριότητες, διανθισμένες με τη σχετική εικονογράφηση. Εξ ονύχων ο λέων…
Πάντα άξιος να υπηρετείς τη Δασκαλοσύνη, έτσι όπως την υπηρετείς και με το σύνολο συγγραφικό σου έργο και με το εν λόγω βιβλίο σου, φίλε Χάρη! Να ακούεις ότι υπάρχουν σχολικές τάξεις, που εμπνευσμένες απ’ αυτό, εκτελούν κάποια απ’ τις προτεινόμενες δραστηριότητες ή απλά κάνουν το μάθημα τους κάτω απ’ τα δέντρα του Κήπου, η δικαίωσή σου!
Σας χαιρετώ με αγάπη όλους!
Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης,
Δάσκαλος
Σημείωση: Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να έχουν δωρεάν πρόσβαση στο βιβλίο
τόσο μέσω του διαδικτύου,
όσο και έντυπα στους τόμους που θα προσφερθούν στη Δημ. Βιβλ. Χανίων και στις άλλες βιβλιοθήκες της Κρήτης.


Δραστηριότητα 12: Ανακαλύπτω την ιστορία του Κήπου με πηγές τις προτομές του.



Οι προτομές του Κήπου και η αναμνηστική του στήλη παρέχουν μια εξαιρετική ευκαιρία για γνωριμία με την τοπική ιστορία των Χανίων. Υπενθυμίζουμε ότι πρόκειται για:
• την προτομή του επισκόπου Κισσάμου και Σελίνου Δωρόθεου Κλωνάρη (1854-1902).
• την προτομή του οπλαρχηγού και πληρεξούσιου βουλευτή Σφακίων Σταυριανού Πολέντα – Σισανέ (1856-1949).
• την προτομή του επαναστάτη και στρατιωτικού Παύλου Γύπαρη (1882-1966).
• την προτομή του δημοσιογράφου και λογοτέχνη Ιωάννη Κονδυλάκη (1862-1920).
• την αναμνηστική χάλκινη πλάκα που αναφέρεται στη Μάχη της Κρήτης το 1941.
Αφού χωριστούν σε πέντε ομάδες, οι μαθητές αναλαμβάνουν να συγκεντρώσουν περισσότερα στοιχεία για τους εικονιζόμενους και για τις επαναστάσεις και πολέμους μέσα στους οποίους έζησαν. Οι πηγές για τις πληροφορίες αυτές είναι πολλές. Για παράδειγμα, σχετικές πληροφορίες μπορούν να αντληθούν από την Παιδική – Εφηβική Βιβλιοθήκη, από το διαδίκτυο (η περιοχή του “Καφέ Κήπος” διαθέτει δωρεάν ασύρματη πρόσβαση) ή ακόμα και από τους περαστικούς. Στην τελευταία αυτή περίπτωση οι μαθητές θα διαπιστώσουν την γενικευμένη άγνοια για τους ανθρώπους αυτούς που αγωνίστηκαν για την ελευθερία της Κρήτης αλλά και της Μακεδονίας και της Ελλάδας γενικότερα.
Αφού συγκεντρώσουν τις πληροφορίες τους, οι ομάδες συγκεντρώνονται στην περιοχή που βρίσκονται οι προτομές και παρουσιάζουν τα ευρήματά τους στην ολομέλεια.


Δραστηριότητα 16: Ζηλεύω την ιστορική έκθεση του Κήπου και ζητώ να δημιουργήσουμε κι εμείς μία για την ιστορία του Σχολείου μας.



Ξεκινούμε με μια ξενάγηση στην ιστορική έκθεση που στεγάζεται μόνιμα στο εσωτερικό του “Καφέ Κήπος”. Εκεί θα δούμε φωτογραφίες, ζωγραφικούς πίνακες, αφίσες αλλά και ιστορικά σκεύη σερβιρίσματος από την ιστορία του Κήπου και του καφενείου που παραδοσιακά στέγαζε στο κέντρο του.
Μεταξύ άλλων θα δούμε:
• μια ιστορική καρτ ποστάλ με τις εικόνες του Κήπου και του περίπτερου καφενείου στο κέντρο του των τελών του 19ου αιώνα
• φωτογραφίες με το κτήριο της Κρητικής Βουλής στη βορειοδυτική πλευρά του Κήπου
• φωτογραφίες από την κοινωνική ζωή στον Κήπο κατά την περίοδο της Κατοχής από τις Μεγάλες Δυνάμεις
• φωτογραφία από τα Ανθεστήρια του έτους 1915
• μια φωτογραία τραβηγμένη κάτω από τα δέντρα με τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τους οπαδούς του λίγο πριν αναχωρήσει τον Σεπτέμβριο του 1916 για τη Θεσσαλονίκη, προκειμένου να αναλάβει επικεφαλής της κυβέρνησης της Εθνικής Άμυνας
• φωτογραφίες του Κήπου από την πλευρά του σταδίου, πριν και μετά τη δημιουργία του με χρηματοδότηση της Έλενας Βενιζέλου
• έναν πίνακα ζωγραφικής με τον Κήπο του έτους 1936
• φωτογραφίες από διάφορες περιόδους λειτουργίας του θερινού κινηματογράφου
• φωτογραφίες από συναυλίες διαφόρων εποχών στο παλκοσένικο του Κήπου και πολλά άλλα.
Με αφορμή την έκθεση αυτή ο εκπαιδευτικός μπορεί να ωθήσει τους μαθητές του στην αναζήτηση στοιχείων για την ιστορία του σχολείου τους, στα πλαίσια του μαθήματος της ευέλικτης ζώνης ή της (τοπικής) ιστορίας. Άλλωστε αρκετά είναι τα σχολεία που το έχουν επιχειρήσει μέχρι σήμερα, δημιουργώντας μάλιστα μια σχετική φωτογραφική έκθεση στους διαδρόμους και στους χώρους των γραφείων τους. Είναι σίγουρο ότι οι μαθητές ανταποκρίνονται με το παραπάνω, και μάλιστα προσκομίζοντας πλούσιο φωτογραφικό υλικό στις περιπτώσεις που και οι γονείς τους διετέλεσαν μαθητές του ίδιου σχολείου.


Δραστηριότητα 20: Βρίσκω και εξηγώ παροιμίες για τα δέντρα



Πολλές είναι οι ελληνικές παροιμίες που αναφέρονται στα δέντρα. Ο εκπαιδευτικός μπορεί να αναθέσει στους μαθητές του να συγκεντρώσουν μερικές από αυτές και να τις έχουν μαζί τους κατά την επίσκεψή τους στον Κήπο. Εκεί, κάτω από τη δροσιστική σκιά των δέντρων, μπορούν να αναζητήσουν όλοι μαζί τη μεταφορική σημασία των παροιμιών που αναφέρονται σ’ αυτά:
• Βλέπει το δέντρο και δε βλέπει το δάσος.
• Δεν τον αφήνουν σε χλωρό κλαδί.
• Κάθε δεντράκι με τον ίσκιο του.
• Μήτε δέντρο χωρίς ξεράδι, μήτε άνθρωπος χωρίς ψεγάδι.
• Ξέρει ο Θεός ποιο δέντρο μαραίνει.
• Οταν γεράσει το δεντρί, ξεράδια δεν του λείπουν.
• Τα μεγάλα δάση μένουνε βουβά.
• Το δάσος από τα ξύλα του καίγεται.
• Το δέντρο από τον καρπό του γνωρίζεται.
• Το δέντρο δεν κόβεται με μια τσεκουριά.
• Ο πλάτανος θέλει νερό κι η λεύκα θέλει αέρα.
• Οταν πέσει το δέντρο, ο καθένας κόφτει ξύλα.
• Κοντά στα ξερά καίγονται και τα χλωρά.
Παραθέτουμε επίσης εδώ δυο παροιμίες στην κρητική διάλεκτο:
• Και το μικρότερο δεντρό έχει τον ασκιανό του.
• Το δένδρο απού ’χει το γκαρπό όλο πετροβολάται.


Δραστηριότητα 38: Κάνω κολάζ με τα πεσμένα φύλλα των δέντρων του Κήπου.

Η δραστηριότητα αυτή καλό θα είναι να διεξαχθεί το φθινόπωρο. Θα μπορούσε μάλιστα να συνδυαστεί με την ανάλογη του μαθήματος της Μελέτης Περιβάλλοντος, κάτω από ένα τίτλο, όπως “Πόσα δέντρα του Κήπου ρίχνουν τα φύλλα τους το φθινόπωρο”. Οπωσδήποτε τα δέντρα και οι θάμνοι αυτοί δεν είναι πολλοί, είναι όμως αρκετοί ώστε να προχωρήσουμε στη δραστηριότητα του κολάζ με τα φύλλα τους. Εξυπακούεται ότι τα κολάζ αυτά δεν αναφέρονται κατ’ ανάγκη σε δέντρα αλλά και σε άλλες συνθέσεις, ακόμα και αφηρημένες. Εάν μάλιστα μαζέψουμε αρκετά φύλλα, μπορούμε να πάρουμε το περίσσευμα στο σχολείο και να τα χρωματίσουμε.
Δεν χρειάζεται να αναφέρουμε ότι οι συνθέσεις αυτές μπορούν να γίνουν και με ζωντανά φύλλα, μόνο που αυτά σε λίγο καιρό όχι μόνο θα χάσουν το χρώμα τους αλλά και θα πάρουν ακανόνιστα σχήματα, αν δεν αφήσουμε πιεσμένη τη σύνθεσή μας κάτω από κάποιο βάρος.

Χανιώτικα νέα (04.02.2017)