ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

Ο ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΑΠΟΚΟΡΩΝΑΣ
ΕΝΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΣΕ ΣΠΗΛΙΟ




Γράφει ο Αντώνης Γ. Πλυμάκης
Οδεύοντας από το χωριό Φυλακή Αποκορώνου, στην περιοχή του οποίου και ο γνωστός Μινωικός τάφος, προς Αση Γωνιά, δίπλα από τον ποταμό Μουσελά, ή περιοχή είναι κατάφυτη και υπέροχου φυσικού κάλους με πολύ ιστορία. Αρκετά πριν φτάσουμε στη γέφυρα Αση Γωνιάς (Γύπαρη) δεξιά θα πρέπει να ερευνήσουμε μέσα στην οργιώδη βλάστηση για να ανακαλύψουμε υποτυπώδες μονοπάτι που φέρνει στη ρίζα μιας κατακόρυφης βραχοπλαγιάς.
Aπό εκεί λαξευτά σκαλοπάτια ανεβάζουν ψηλά στον γκρεμνό όπου, όταν φθάσεις πεζοπορώντας για λίγα λεπτά, αντικρίζεις ξαφνικά μπροστά σου το μεγάλο άνοιγμα μιας σπηλιάς και τα ερείπια από ένα παλιό μοναστηράκι. Είναι το μοναστηράκι και το σπήλαιο του Αϊ Νικόλα του Χωστού, όπως λέγεται, ονομασία που την οφείλει προφανώς στην κρυμμένη και απρόσιτη θέση του. Οι άνθρωποι της Αργυρούπολης από απέναντι, αλλά και του Αποκόρωνα από τα χωριά Πάτημα, Φυλακή και κυρίως τα Δράμια, πανηγυρίζουν εδώ τον Άγιο, όχι στη γιορτή του την 6η του Δεκέμβρη, αλλά την πρώτη του Σεπτέμβρη, γιατί σαν κι αυτή την ημέρα, πριν εκατό περίπου χρόνια, οι οικογένειες των Στραπατσάκηδων από την Αργυρούπολη και των Μουζουράκηδων από τα Δράμια, κατάφεραν τον Αγά της περιοχής να τους πουλήσει τον χώρο του Μοναστηριού αυτού, που είχε καταπατηθεί από τους Τούρκους.
Υπέγραψαν τότε τα σχετικά συμβόλαια και ο Αι Νικόλας ξαναλειτουργήθηκε έπειτα από χρόνια και καιρούς.
Στο εσωτερικό του σπηλαίου, στα δεξιά της εισόδου, έχει κτισθεί το εκκλησάκι του Αγίου, ενώ αμέσως εξωτερικά και βόρεια, υπάρχουν υπολείμματα κελιών, όπως επίσης και νότια μέσα στην οργιώδη βλάστηση. Μια πηγή με παγωμένο νερό τρέχει λίγο πιο κάτω από το Μοναστηράκι και κάτω στο ποτάμι υπάρχει ακόμη το κτήριο του νερόμυλου των καλογέρων.
Οι δυο οικογένειες έχουν εκ περιτροπής η καθεμιά το πανηγύρι. Τον ένα χρόνο οι Μουζουράκηδες και τον άλλο οι Στραπατσάκηδες.
Μετά τη θεία λειτουργία μοιράζονται τα παραδοσιακά τασιμάρια. Το 2001 λειτουργήθηκε από τους Μουζουράκηδες. Την ίδια ημέρα επίσης τελείται δέηση για τη μνήμη των καλογέρων που σφαγιάστηκαν.
«Οστεοφυλάκιον καλογέρων Ι.Μ. Αγίου Γεωργίου Δραμιών, σφαγιασθέντων από τους Τούρκους για τους απελευθερωτικούς τους Αγώνες»
Η Μονή αυτή υπήρχε στα Δράμια, στον χώρο όπου η σημερινή ανακαινισμένη εκκλησία του Αι Γιώργη, και μέχρι προ 50 χρόνια σώζονταν ακόμη μερικά από τα κελιά και κάποιοι από τους άλλους χώρους της, αλλά δυστυχώς στο όνομα του «εξωραϊσμού» ισοπεδώθηκαν …από τα σκαφτικά μηχανήματα.
Ο Νίκος Ψιλάκης στον Β’ τόμο του μνημειώδους έργο του «Μοναστήρια της Κρήτης» αναφερόμενος στο Μοναστήρι του Αι Γιώργη γράφει πως πιθανόν είχε σχέση αυτό με τη Μονή Μυριοκεφάλων και ότι ήταν γνωστό σαν ο Αι Γιώργης στα Δράμια. Ακόμη ότι είχε πολύ μεγάλη περιουσία και 30.000 ελαιόδεντρα και ότι οι Τούρκοι δήμευσαν και άρπαξαν την περιουσία αυτή. Αυτό έγινε για εκδίκηση των Τούρκων για τις επιθέσεις των καλογέρων κατά ομοφύλων τους.
Αναφέρει ακόμη για την σφαγή 40 καλογέρων και ότι η καταστροφή της Μονής έγινε γύρω στο 1770.
Κατά τα υπάρχοντα ιστορικά στοιχεία, αλλά και την παράδοση, οι καλόγεροι αυτής της Μονής για να εκδικηθούν για τις κακουχίες, τις σφαγές και τις προσβολές με τις οποίες οι βάρβαροι Τούρκοι της περιοχής καταδυνάστευαν τους χριστιανούς, δεν άφηναν ευκαιρία να μην τους χτυπήσουν ανελέητα.
Η περιοχή των Δραμιών ήταν περαστική από τους Τούρκους, που είχαν λόγους να μεταβούν στα παραθαλάσσια ή στις πολιτείες των Χανίων και του Ρεθύμνου. Την ημέρα οι καλόγεροι είχαν κρυμμένα τα ντουφέκια τους στην κουφάλα μιας αιωνόβιας ελιάς, ή σε διπλανούς θάμνους και τις νύχτες, ή τα ξημερώματα έστηναν ενέδρες σαν τους σημερινούς κομάντος και εξαφάνιζαν περαστικούς Τούρκους μαζί με τα υποζύγιά τους.
Βέβαια, οι ομόφυλοί των, τους αναζητούσαν και δεν μπορούσαν να δικαιολογήσουν αυτές τις εξαφανίσεις, που σε συγκεκριμένες περιπτώσεις τις απέδιδαν σε φόνους ή αντεκδικήσεις μεταξύ των Τουρκαλάδων.
Μετά όμως, από καιρό, άρχισαν να υποψιάζονται τους καλογέρους, πού όταν στην τελευταία εξόρμησή τους σκότωσαν το μοναχοπαίδι ομόφυλής τους, αποφάσισαν να τους εξοντώσουν. Όσες φορές επιχείρησαν να τους εγκλωβίσουν, οι καλόγεροι γίνονταν άφαντοι, αφού κρύβονταν ή στον Αι Νικόλα ή σε πιο δύσκολες καταστάσεις στη σπηλιά της Σκοτεινής και του Ψιμάκη (τότε δεν πρέπει να είχε αυτή την ονομασία).
Την περίοδο εκείνη, το σπήλαιο του Αι Νικόλα δεν είχε τα λαξευτά σκαλιά που υπάρχουν στο τελευταίο μέρος του μονοπατιού, αλλά εκεί ανέβαιναν με μια ανεμόσκαλα, την οποία μετά τραβούσαν επάνω. Στο σημείο αυτό η παράδοση παρουσιάζεται με διαφορετικές αναφορές. Έτσι φαίνεται να τους πρόδωσε κάποιος με οφέλη από μέρους των Τούρκων, τους ανακάλυψαν στο σπήλαιο και έσφαξαν και τους σαράντα.
Γλύτωσε μόνο ένας νεαρός καλόγερος που είχε μεταβεί στο Ρέθυμνο για προμήθειες. Όταν αυτός επέστρεψε, αντίκρισε το φοβερό θέαμα των σφαγιασθέντων μοναχών, που τα κορμιά τους ήταν σκορπισμένα στην πλαγιά. Με αφάνταστη οδύνη και κόπο τους έθαψε εκεί και με το αίμα τους σχημάτισε σαράντα σταυρούς στον βράχο.
Από το σημείο αυτό, αν ερευνήσει κανείς λίγο ψηλότερα από ένα πατάρι στον βράχο, θα ανακαλύψει τέσσερις – πέντε σταυρούς, που σώζονται ακόμη. Επειδή παρουσιάζουν μεγάλη φθορά – με την πάροδο 247 χρόνων.
Άλλη παραλλαγή της παράδοσης, αναφέρει ότι κάποιος – μάλλον γυναίκα – έβαλε στο άλεσμά τους, ή στο ψωμί που τους ζύμωσε ήρα που προκάλεσε υπνηλία, ή ένα είδος νάρκωσης κι έτσι τους έπιασαν στον ύπνο όλους. Η ήρα είναι το παράσιτο των δημητριακών που οι αρχαίοι ονόμαζαν «μεθυσμένη» ακριβώς επειδή έχει ιδιότητες ναρκωτικές.
Ο Καδής της περιοχής κατάσχεσε τότε την περιουσία της μονής του Αϊ Νικόλα και την παραχώρησε σαν αποζημίωση στη μάνα του μικρού Τούρκου μέχρι που με το συμβόλαιο που προανέφερα, ο Αι Νικόλας πέρασε πάλι από τους απόγονους της Τουρκάλας στους Χριστιανούς.
Προσωπική μου άποψη είναι ότι ο Άγιος του σπηλαίου είναι ο τοπικός Άγιος Νικόλαος ο Κουρταλιώτης που πανηγυρίζει την ίδια ήμερα στο Κουρταλιώτικο Φαράγγι.

Χανιώτικα νέα (27.09.2017)