ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 1 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2017
ΕΤΑΙΡΟΣ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ "ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ" ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΩΝ ΚΑΚΑΤΣΗΔΩΝ (ΚΑΚΑΤΣΑΚΗΔΩΝ)

Νίππος, 23 Αυγούστου 2017 Αναμνηστική φωτογραφία της Οικ. των Κακάτσηδων (Κακατσάκηδων) στην εκδήλωση τιμής και μνήμης για τον Οπλαρχηγό των Κρητικών Επαναστάσεων Θεοκλή Νικ. Κακάτση που τέλειωσε με την παράδδοση της σημαίας του στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών 'Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος."

Την Παρασκευή 1 Δεκεμβρίου 2017 και ώρα 19:00, το Εθνικό Ίδρυμα «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» διοργανώνει στις εγκαταστάσεις του στην Χαλέπα, εκδήλωση για τον εορτασμό της επετείου της Ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει αναφορά στην επέτειο και παραστασιακό δρώμενο με τίτλο «Στιγμές από την 1 η Δεκεμβρίου του 1913» από μαθητές του 2ου Γυμνασίου και Λυκείου Ελευθερίου Βενιζέλου,

Η εκδήλωση θα κλείσει με τις αναγορεύσεις της Ανώνυμης Ναυτιλιακής Εταιρείας Κρήτης (ΑΝΕΚ), της Οικογένειας Κακατσάκη και του Γεωργίου Κασαπάκη σε εταίρους του Ιδρύματος.

Εξάλλου, το πρωί της ίδιας ημέρας η Περιφερειακή Ενότητα Χανίων, ο Δήμος Χανίων και το Εθνικό Ίδρυμα “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος” διοργανώνουν τις καθιερωμένες εκδηλώσεις για τον εορτασμό της επετείου, στον Μητροπολιτικό Ναό Χανίων όπου θα τελεστούν Θεία Λειτουργία - Μνημόσυνο (07:30) και Επίσημη Δοξολογία (11:00), καθώς και στο Φρούριο Φιρκά, όπου ο Δήμαρχος Χανίων Αναστάσιος Βάμβουκας θα εκφωνήσει τον πανηγυρικό της ημέρας (11:30).

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η αναγόρευση της Οικογένειας Κακατσάκη  σε εταίρο  γίνεται λόγω της δωρεάς της αιματοβαμμένης και διάτρητης από σφαίρες σημαίας του οπλαρχηγού των Κρητικών Επαναστάσεων Θεοκλή Νικ. Κακάτση και του σπασμένου από οβίδα σταυρού της από την Οικογένεια Δημητρίου Νικ. Κακατσάκη στο Ίδρυμα. Αυτή έγινε στο τέλος της εκδήλωσης τιμής και μνήμης για τον Οπλαρχηγό στις 23 Αυγούστου στο Νίππος Αποκορώνου.

ΕΥΘΥΒΟΛΑ ΚΑΙ ΜΗ

ΓΕΙΑ ΣΟΥ, ΒΑΣΙΛΗ!



Γράφει ο Νεκτάριος Ευ. Κακατσάκης
Λυτρωμένος, αναπαμένος, ευχαριστημένος! Τούτος ο Χειμώνας θα ’ναι ο πιο γλυκύς κάτω από τα βλέφαρά σου που ’κλεισαν πάνω στο κρεβάτι εκστρατείας· ένα από τα ελάχιστά σου υπάρχοντα σε τούτον εδώ τον… κάτω κόσμο!
Το μπλε του Θεού που αγαπούσες ας είναι πια το μόνιμο χρώμα που θα αντικρίζεις Βασίλη.
Τούτος ο Χειμώνας που σε πήρε κάνοντάς σου το πιο ανεκτίμητο δώρο, αρχίζει να μας περονιάζει με την υγρασία του, κυρίως! Εμείς το λέμε που ’χουμε κι ένα κεραμίδι πάνω απ’ το κεφάλι μας…!!!
Μας περονιάζει μα όχι ως τα τόσο που περόνιαζε το δικό σου το λιπόσαρκο κορμί που έφερες σαν την “άδικη κατάρα” γύρω-τριγύρω στο κέντρο τούτης της πόλης που σε… “φιλοξενούσε” για περίπου δέκα χρόνια…
Και φίλους έκαμες κι εχθρούς έκαμες, ανθρώπους και ζώα που κάποιες νύχτες έγλυφαν τα πόδια σου ή ανέβαιναν πάνω στις κουβέρτες σου να βρουν κι αυτά λίγη “ξερή” ζεστασιά.
Ας είσαι -είσαι το ξέρω- καλά Βασίλη. Θα περάσει ανώδυνα τούτος ο Χειμώνας για σένα, ο Χειμώνας που δεν θα ψάχνεις γωνιά στο “Ερμής” να σύρεις το κρεβάτι σου να γείρεις να κοιμηθείς.
Ανώδυνος κι ανεπαίσθητος για σένα τούτος ο παγωμένος μήνας ο Δεκέμβρης που θα ’ρθει. Παράπονο δεν έχεις, η ψυχή δεν κρυώνει! Η ψυχή δεν έχει ανάγκη να φάει για να σταθεί στα πόδια της! Δεν έχει ανάγκη από δυο – τρία ή παραπάνω πενηντόλεπτα όσα το αντίτιμο των κουλουριών που πούλαγες…
Κι άλλα πολλά δεν έχεις τώρα πια ανάγκη, για σκέψου!
Ανάγκη να μιλήσεις, να ξεδώσεις, να ξεσπάσεις…
Εμείς ακόμη εδώ παλεύουμε τον δικό μας εγωισμό που έφυγες και δεν έχουμε ένα δικό μας άνθρωπο να μας προϋπαντήσει ή να μας αποχαιρετήσει πρωινά, μεσημέρια, απογεύματα, βράδια και νυχτιές, καθώς ερχόμαστε και φεύγουμε απ’ τις δουλειές μας!

Παλεύουμε τον εγωισμό μας που έφυγες και μας άφησες(!) και δεν μπορούμε να το χωνέψουμε… κι ας τώρα πια γνωρίζουμε πως ξεκουράστηκες, πως βρέθηκες στα ουράνια δώματα!
Καλή ξεκούραση Βασίλη, καλό και ήσυχο ύπνο ας γευθεί η κουρασμένη σου ψυχούλα!
Γεια σου Βασίλη…


Χανιώτικα νέα (29.11,2017)

ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΔΩ ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΚΕΙ

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΡΙΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΚΡΗΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΤΟΛΕΔΟ

Για δυο φίλους τον Καζαντζάκη και τον Ζορμπά, που “συναντηθήκανε” στον “Περαία μια φορά”, μας μιλά, σ’ ένα απ’ τα πιο γνωστά τραγούδια του ο αξέχαστος Κώστας Μουντάκης (βλ. και “Στάσεις”, 17.10.17). Σε τρείς φίλους, στον πρώτο κι άλλους δυο επίσης Μεγάλους Ελληνες, τον Ελ Γκρέκο (και τον Μίκη Θεοδωράκη αναφέρεται ο και συγγραφέας του μνημειώδους έργου (εκδ. “ΣΠΥΡΟΥ” και “ΜΙΛΗΤΟΣ”) “Μίκης Θεοδωράκης: Θρησκεία μου είναι η Ελλαδα” (βλ. “Στάσεις 31.10.17) Γιώργος Λογοθέτης, στο διάρκειας μιας ώρας και κάτι ντοκιμαντέρ του “Συνάντηση στο Τολέδο”.

”Συνάντηση στο Τολέδο: Μίκης Θεοδωράκης – Ν. Καζαντζάκης – Ελ Γκρέκο”, και ο τίτλος ενός απ’ τα κεφάλαια του προαναφερθέντος βιβλίου, το οποίο χαρακτήρισα σαν “εκδοτικό θαύμα”. Αντιγράφω την αρχή του. «Ηταν βράδυ, 11 Μαΐου 1990, όταν φτάσαμε στο Τολέδο, την πρώην περίφημη πρωτεύουσα της Ισπανίας, την πόλη που φιλοξένησε για δεκαετίες τον άλλο μεγάλο Κρητικό: Τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο. Εδώ στο Τολέδο, ο Μίκης αισθάνεται την ανάγκη να μιλήσει στον Ελ Γκρέκο. Ισως αυτός να καταλάβει, να κατανοήσει, να δικαιολογήσει τις απρόσμενες αποφάσεις του. Ομως δεν χρειάζεται να πει τίποτα. Γιατί ένας άλλος Κρητικός, τα έχει προβλέψει όλα. Το μόνο που χρειάζεται ο ψηλός επισκέπτης είναι να σταθεί με δέος και σεβασμό μπροστά στον μεγάλο σύντεκνο από την Κρήτη, και να επαναλάβει τα λόγια που ο Νίκος Καζαντζάκης, πρόβλεψε στη δική του “Αναφορά προς τον Γκρέκο…”.


“Ανθός” και “καρπός” αυτής της επίσκεψης το περί ου ο λόγος ντοκιμαντέρ, στο οποίο με παρέπεμψε στο μήνυμα που μου έστειλε για να με ευχαριστήσει για την αναφορά μου στο βιβλίο του ο Γιώργος Λογοθέτης. “Αντίδωρο στην πολύπλευρη κρίση”, “Αριστούργημα”, “Τι ωραίο Δώρο στο Μάτι και στην ψυχή”, κάποια απ’ τα σχόλια, εκείνων που το έχουν δει στο Διαδίκτυο. Ενα ρήμα, το ρήμα “εξεστάθηκα!” το δικό μου. Περιττό να γράψω ότι το συστήνω ανεπιφύλακτα.

«Ο Δημοσιογράφος Γιώργος Λογοθέτης καταγράφει με τον δικό του τρόπο μια συνάντηση στο Τολέδο της Ισπανίας, όπου αναπαύεται ο μεγάλος Κρητικός ζωγράφος Δομήνικος Θεοτοκόπουλος. Στη συνάντηση παίρνει μέρος και ο Νίκος Καζαντζάκης που έγραψε τα κείμενα που διαβάζει ο ηθοποιός Δημήτρης Καρέλλης. Συμμετέχουν: Γιώργος Νταλάρας – Μαρία Δημητριάδη». Λιτό το σημείωμα που παρουσιάζει το ντοκιμαντέρ. Μένω ιδιαίτερα στη φράση «με τον δικό του τρόπο» και θυμούμαι αυτό που είπε ο Μίκης ο… Ουρανομήκης (για να χρησιμοποιήσω το επίθετο που του έδωσε ο μακαριστός Ειρηναίος Γαλανάκης): «Ο Γιώργος Λογοθέτης έσκυψε όσο κανένας άλλος στην πολιτική και καλλιτεχνική μου δράση και στο έργο μου, δημιουργώντας μερικά από τα πιο σημαντικά ντοκουμέντα που με αφορούν». Ηλίου φανεινότερον στο ντοκιμαντέρ που έχει σαν θέμα του τη “συνάντηση” του μεγαλύτερου Ελληνα μουσικοσυνθέτη, με τον μεγαλύτερο Ελληνα ζωγράφο και τον μεγαλύτερο Ελληνα συγγραφέα, αυτό.

Συναντηθήκανε τρεις φίλοι, τρεις Κρητίκαροι, στο Τολέδο μια φορά… και για να συνυπογράφουν το απόσπασμα απ’ την αναφορά του Συγγραφέα στον Ζωγράφο, τονισμένη απ’ τον Μουσικοσυνθέτη, συναντηθήκανε: «Η αξία του ανθρώπου δεν είναι η νίκη, αλλά ο αγώνας για τη νίκη. Και ξέρω ακόμα τούτο το δυσκολότερο. Δεν είναι ούτε ο αγώνας για τη νίκη. Η αξία του ανθρώπου είναι να ζει και να πεθαίνει παλικαρίσια και να μη καταδέχεται αμοιβή. Κι ακόμα ετούτο, ακόμα πιο δύσκολο: η βεβαιότητα πως δεν υπάρχει αμοιβή, να σε γεμίζει χαρά, περηφάνια κι αντρεία…». Σ’ ευχαριστούμε Γιώργο Λογοθέτη, Ωραίε Λευκαδίτη, με την κριτική ματιά για τη μεσολάβηση. Ο Θεός της Κρήτης να συνεχίσει να σ’ ευλογεί!

Χανιώτικα νέα (28.11.2017)

  

ΧΡΥΣΑ

ΜΗΝ ΠΥΡΟΒΟΛΕΙΤΕ ΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΥΣ

Γράφει η Χρύσα Κακατσάκη

Είναι ευλογία ή κατάρα να κατοικούμε σ’ έναν τόπο και να αντικρίζουμε το ίδιο φως, που αντίκριζαν οι πρόγονοί πριν χιλιάδες χρόνια; Έχουμε αποφασίσει να γίνουμε επιτέλους μια ευνομούμενη χώρα ή θα εξακολουθούμε να παραπαίουμε μεταξύ αυθαιρεσίας και νομιμοφάνειας; Στα διλήμματα αυτά καλείται να απαντήσει η ελληνική πολιτεία με σθένος και παρρησία για ν’ αποφύγει την παρελκυστική πολιτική, τασσόμενη και με τον αστυφύλαξ και με τον χωροφύλαξ.

Η επένδυση  του Ελληνικού έχει εξελιχθεί σε σίριαλ αλά Φώσκολος, όπου υπάρχουν οι καλοί, οι κακοί και στη μέση το χρήμα. Για να αποδίδουμε τα του Καίσαρος τω Καίσαρι η υπόθεση  χρονίζει και σέρνεται στη διελκυστίνδα της γραφειοκρατίας πάνω από 10 χρόνια, επειδή καμία από τις προηγούμενες  κυβερνήσεις δεν είχε  το θάρρος να πράξει τα δέοντα. Δειλές, μοιραίες και άβουλες αντάμα δεν τολμούσαν να αντιμετωπίσουν κατάματα το πρόβλημα, σαν την κακή νοικοκυρά που κρύβει τα σκουπίδια κάτω από το χαλί. Η σημερινή κυβέρνηση καλείται να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά, αφενός προχωρώντας στην υλοποίηση του έργου σύμφωνα με τις μνημονιακές δεσμεύσεις και αφετέρου τηρώντας  τον αρχαιολογικό νόμο και τις κείμενες διατάξεις  για την περιβαλλοντική προστασία.

Η σχεδόν ομόφωνη απόφαση του ΚΑΣ  την προηγούμενη βδομάδα που κηρύσσει αρχαιολογικό χώρο μια έκταση 280 στρεμμάτων, ξεκαθαρίζει το τοπίο από επιστημονικής πλευράς. Τα μέλη του δεν πτοήθηκαν ούτε από τη λάσπη ούτε από  την κατασυκοφάντηση και τις προσωπικές επιθέσεις που προηγήθηκαν. Το χειρότερο όλων ήταν η πλήρης διαστρέβλωση της αλήθειας που οργανώθηκε από τις μιντιακές παρεμβάσεις και τον αντιπολιτευτικό παροξυσμό με κινητήριο μοχλό την παραπληροφόρηση, δημιουργώντας την εντύπωση  ότι η ανάμειξη της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας σημαίνει αυτομάτως και ματαίωση του έργου. Η προϊστορία όμως ανάλογων περιπτώσεων, όπως στις γραμμές του ΟΣΕ, στο Δέλτα Φαλήρου, στο μετρό Αθήνας και Θεσσαλονίκης κλπ, άλλα δείχνει. Επίσης, επειδή  scripta manent, η αμφισβητούμενη ύπαρξη αρχαιοτήτων αποδεικνύεται σε εμπεριστατωμένο άρθρο της Γιώτας Συκκά, δημοσιευμένο στην «Καθημερινή» το 2003, όπου περιγράφει διεξοδικά τους θησαυρούς που κείτονται στο χώμα, μερικοί εκ των οποίων έχουν ήδη ανασκαφεί και άλλοι περιμένουν να έρθουν στο φως.

Όλη επομένως η δυσφήμιση των αρχαιολόγων που τους παρουσιάζουν στην καλύτερη περίπτωση γραφικούς και στη χειρότερη επικίνδυνους, γιατί υπονομεύουν το μέλλον της χώρας, εκπορεύεται εκ του πονηρού. Το «έγκλημα καθοσιώσεως» για το οποίο κατηγορούνται είναι πως ζητούν να εφαρμοσθεί η ισονομία και να ισχύσει για τον ιδιώτη  επενδυτή ό,τι ισχύει και για κάθε απλό πολίτη, χωρίς προνομιακή μεταχείριση. Ίσως να είναι οι τελευταίοι εναπομείναντες ρομαντικοί  που επιζούν υπογείως σ’ ένα πυρηνικό και ταυτόχρονα ζωογόνο περιθώριο, επιμένοντας στα θρυμματισμένα κτερίσματα του χρόνου, στην εικονογραφημένη καθ’ ημάς ωραιότητα. Ίσως να μοιάζουν με τον «σαλό» της Αγέλαστης πέτρας που ζέσταινε με τις ανάσες του τις μνήμες του γενέθλιου τόπου. Το σίγουρο πάντως είναι ότι η βαριά μας βιομηχανία, όπως αποκαλούμε τον πολιτισμό, οφείλει να παραμείνει μια κιβωτός αβύθιστη, απόδειξη της οντολογικής μας συνοχής  σε πείσμα  των πρόχειρων και  ευκαιριακών δοκιμασιών.

Το δίλημμα επομένως αρχαιότητες ή επενδύσεις είναι επί της ουσίας ανυπόστατο. Κάλλιστα μπορούν να συνυπάρξουν, απολύτως συμβατές με την κυοφορία της ανάπτυξης, όσο και αν ένας αρχαϊκός κούρος, που τυχόν ανακαλυφθεί, θα χαμογελά αμήχανα στους γειτονικούς ουρανοξύστες, αισθητικής Ντουμπάι.

ΠΟΙΗΣΗ

η άλλη φωνή (Α)

Στιγματίζουμε τη στάση

των ανόητων συμπολιτών μας.

Εμείς δεν παίρνουμε μέρος

σ’ αυτήν την ιεροσυλία.

Εμείς ανοίγουμε λάκκους,

μόνο για να φυτεύουμε δέντρα.

Εμείς είμαστε νομοταγείς πολίτες.

Εμείς κλείνουμε τους λάκκους,

που ανοίγουν οι ανόητοι.

Είμαστε οι πολλοί

και θέλουμε να ζήσουμε!

η πρώτη φωνή (Β)

Θέλουν -λένε- να ζήσουν.

Έστω με τα σπαθιά∙

έστω με τις ψυχές λασπωμένες∙

έστω με δίχως φτερά∙

έστω υπό σκιάν θανάτου

Από σήμερα -μέρα έβδομη-

δηλώνουμε:

Η ζωή, είναι Ζωή,

μόνο αν της δώσουμε φτερά∙

μόνο αν τα χέρια μας είναι καθαρά∙

μόνο αν οι ψυχές μας

κλείνουν μέσα τους τον ουρανό!

ΒΑΓΓΕΛΗΣ Θ. ΚΑΚΑΤΣΑΚΗΣ ("ΚΑΖΟΒΑΡ",

Γ'΄ΈΚΔΟΣΗ. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ ΠΥΞΙΔΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ,

ΧΑΝΙΑ 2014)

ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ

Γ1 ΤΑΞΗ 10^ου ΔΗΜ. ΣΧ. ΧΑΝΙΩΝ

«Α ΝΑ ΧΩ  ΖΩΑ!»

Φίλες και φίλοι, καλό Σαββατοκύριακο!

«Σπίτι με κήπον» ο τίτλος ενός από τα «κρυμμένα» ποιήματα του μεγαλύτερου νεοέλληνα ποιητή, του Κ. Π. Καβάφη, που ωστόσο έχουν ανθολογηθεί στο βιβλίο της «Γλώσσας» της Γ’Δημοτικού.  «Α να χω ζώα», λέει σ’ έναν στίχο ο Αλεξανδρινός Ποιητής , για να μας αραδιάσει στη συνέχεια, με τον δικό του χαρακτηριστικό τρόπο τα ζώα που θέλει… «Ά να χω ζώα» και ο τίτλος του σημερινού Παιδότοπου που περιέχει αποσπάσματα από τα «σκέφτομαι και γράφω που έγραψαν και κάποιες από τις ζωγραφιές που έκαναν τα παιδιά της Γ1 τάξης του 10^ου Δημ. Σχ. Χανίων στο στάδιο της έκφρασης. Στα ζώα που έχει ο κήπος του σπιτιού των ονείρων τους εστιάζουν το ενδιαφέρον τους. Να δώσω πρώτα τα συγχαρητήριά μου στη δασκάλα, τη Μαρίνα Φλεμετάκη, ή στους μαθητές και τις μαθἠτριές της;  Μάλλον το πρώτο. Κατά τον δάσκαλό και οι μαθητές του. Πάντα άξια, κυρία Μαρίνα! Πάντα τέτοιες εργασίες να κάνετε στην τάξη σας, καλά μου Τριτάκια (ένα από αυτά και η εγγονή μου η Ευδοκία) για να χαίρονται και οι γονείς σας και οι οι γιαγιάδες με τους παππούδες σας και όλοι οι άλλοι που σας αγαπούν!

Σας χαιρετώ με αγάπη όλους!

Βαγγέλης Θ.Κακατσάκης

Το εξοχικό μου βρίσκεται στους πρόποδες ενός επιβλητικού βουνού δίπλα στις εκβολές μιας σμαραγδένιας λίμνης. Είναι ένα απλό διώροφο σπιτάκι με ένα μεγάλο περιβόλι όπου έχω φυτέψει με αγάπη διάφορα είδη δέντρων με την βοήθεια και τις χρυσές συμβουλές του παππού  μου […]

Δίπλα από το σπίτι μου βρίσκεται ένας μικρός στάβλος με πέντε ζωηρά άλογα, δέκα ναζιάρες γάτες και τρεις σκύλους – φύλακες που είναι για μένα οι πιο καλοί φίλοι.

Γύρω – γύρω από το σπίτι υπάρχει ένας χώρος με αγριολούλουδα που δίνουν ευωδία και ομορφιά σε όλο τον χώρο: μαργαρίτες, ανεμώνες , αγριοτριανταφυλλιές, κυκλάμινα […]

Νεφέλη Νίκου

Αν είχα ένα αγρόκτημα θα έβαζα πολλά ζώα! Ας πούμε μια γάτα, έναν σκύλο, προβατάκια, μια κατσίκα, ένα γκρίζο γαϊδουράκι. Επίσης μια ασπρόμαυρη αγελάδα, ένα στρουμπουλό γουρούνι που να κυλιέται μέσα στις λάσπες. Ένα άλογο, μια χήνα και έναν όμορφο κούνελο! […]

Σοφία Μπιαντσάρντι

Θα ήθελα να είχα ένα σπίτι στην εξοχή. Θα ήταν δίπλα σε δάση και ποτάμια. Να είχα μια μεγάλη αυλή με πολλά ζώα όπως κότες, σκύλους, γάτες, άλογα και πολλά άλλα.

Βαγγέλης Βλαμάκης

[…] Θα ήθελα επίσης μια οικογένεια με κουτάβια. Θα είχα και χήνες, κουνέλια και πρόβατα. Οι αγελάδες θα μου έδιναν γάλα. Εκεί θα υπήρχαν και κότες με κοτοπουλάκια και γαλοπούλες με γαλοπουλάκια.

Φρειδερίκη Δασκαλάκη

[…] Θα ήθελα να είναι κοντά η θάλασσα να έκανα πολλές βουτιές και πολλά μπάνια. Επίσης θα ήθελα να φοράω τη μάσκα μου και να μελετάω τα πολλά και παράξενα είδη ψαριών.

Κέλλυ Χατζησταύρου

Το ονειρεμένο μου σπίτι θα ήθελα να έχει και έναν μεγάλο κήπο. Ο κήπος θα ήθελα να έχει δέντρα, λουλούδια και κυρίως ζώα. Όπως άλογα, χήνες, γάτες, σκύλους και πάπιες. […]

Γιάννης Σπανουδάκης

[…] Θα ήθελα να είχε γύρω απ’ το εξοχικό μου παπαρούνες, τριαντάφυλλα, μαργαρίτες και κυκλάμινα. Επίσης θα ήθελα έναν γάιδαρο, τρία γουρουνάκια, επτά κότες και έναν κόκορα.

Στράτος Λυμπερίδης

Ήθελα να’ χα ένα σπίτι εξοχικό με μεγάλη πισίνα και πολλά ζώα. Την πισίνα την θέλω για να περνώ όμορφα το καλοκαίρι μου παρέα με τους φίλους μου και την οικογένειά μου. Γύρω απ’ την πισίνα θα έχω δύο σκύλους για φύλακες. […]

Κώστας Αμαραντίδης

[…] Θα ήθελα να έχω και ζώα. Δύο γάτες πολύχρωμες, δύο άλογα να είναι διαφορετικά το ένα από το άλλο και δύο ξεχωριστούς σκύλους. Θα ήθελα και μια χαριτωμένη μαϊμού να κάνει ζαβολιές, να σκαρφαλώνει στα δέντρα και να πειράζει τους περαστικούς.

Άντα Παριωτάκη

[…] Τον παπαγάλο τον ονόμασα Αδριανή και τα δύο κουταβάκια τα λένε Μυρτώ και Ευδοκία. Τις δύο γάτες τις ονόμασα Σοφία και την άλλη Κέλλυ. Το ένα κοτοπουλάκι το λένε Έλλη, το άλλο Ευτυχία και τη μαμά που είναι μπροστά την λένε Φρειδερίκη. Θα ‘θελα να ‘χω και δύο άλογα. Το ένα άλογο να το λένε Άντα και το άλλο να το λένε Μικαέλα. Φυσικά θέλω και ένα προβατάκι που να το λένε Νεφέλη.

Ραφαέλα Παπαδογεωργάκη

[…] Τα ζώα που έχω είναι δύο καφέ άλογα, λίγα προβατάκια, ένα γουρουνάκι και κοτούλες που μου δίνουν αυγά. Ακόμα έχω έναν μπλε παπαγάλο, τον Κορνήλιο, μια άσπρη γάτα, την Κλεοπάτρα, και έναν όμορφο ζωηρό σκύλο που τον λένε Ροκάν επειδή συνέχεια ροκανίζει.[…]

Μυρτώ Λάμπρου

Στο πλάι θα έχει ένα περίεργο γκαράζ για να βάζω το αυτοκίνητό μου. Στην πίσω μεριά θα ήθελα να έχει μια μικρή φάρμα με πολλά ζώα. Τα αγαπημένα μου ζώα θα ήταν τα άλογα γιατί είναι μεγάλα και γρήγορα.

Δημήτρης Μετζιδάκης

[…] Θα ήθελα και πολλά ζώα όπως τρεις γάτες, ένα άλογο και έναν σκύλο. Στο εξοχικό μου που θα είχε μεγάλο χώρο θα έκανα ιππασία. Θα προτιμούσα βέβαια το εξοχικό μου να είναι κοντά στη θάλασσα.

Αδριανή Κοκκίνου

[…] Επίσης θέλω δύο πολύχρωμα παγώνια που όταν φεύγω θα με χαιρετάνε ανοίγοντας τα φτερά τους σαν βεντάλια και τρία ροζ γουρουνάκια και θα γελάω όταν κάνουν οϊκ οϊκ. Α! να μην ξεχάσω τις μαϊμουδίτσες που θα κρέμονται πάνω στα δέντρα. Και βέβαια θα έχω μεγάλο εξοχικό – σπίτι και θα είμαι χαρούμενη.

Ευτυχία Κατσαφράκη

ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΔΩ ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΚΕΙ

ΜΕΤΑ ΑΠΟ 25 ΧΡΟΝΙΑ...

Είσαι πάντα εκεί και με περιμένεις! Στις φωτογραφίες των εγγονιών σου που στολίζουν το περβάζι του τζακιού στο σπίτι που έκτισες πέτρα την πέτρα. Στο ανάλαφρο βήμα του δεξιού ποδιού του Νεκτάριου, που χορεύει πεντοζάλη. Στο μετάλλιο του μεγάλου Θεοκλή που αστράφτει στο στήθος του. Στο ανοιχτό βιβλίο Ιστορίας που διαβάζει ο δεύτερος Θεοκλής. Στο δεξί χέρι της Δέσποινας που κρατά τη σημαία του σχολείου της στην παρέλαση. Στη γεμάτη απορία έκφραση του Γιάννη, που βλέπει τον Ιούδα να καίγεται. Στ’ ανοιχτά χειλάκια της Ζωής έτσι όπως συλλαβίζουν τα “λα λα όλα” της. Είκοσι πέντε χρόνια τώρα (τόσα περάσανε απ’ το φευγιό σου στο άλλο ημισφαίριο της ζωής) είσαι πάντα εκεί και με περιμένεις. Προπάντων κάθε χρόνο, σαν σήμερα, που τυχαίνει να είναι μαζί με το συναπάντημα σου και η ημέρα των γενεθλίων μου… Μαζί, Θεού θέλοντος, θα τα γιορτάσουμε κι εφέτος, πατέρα!
Έχω να σου πω πολλά, μα δεν θα σου πω τίποτα. Το ξέρω ότι τα ξέρεις όλα όσα συνέβησαν τα χρόνια που πέρασαν απ’ την ημέρα που έφυγες, πατέρα! Και τα καλά και τα κακά. Και τα όμορφα και τα άσχημα, σ’ όλες τους τις λεπτομέρειες. Απλώς να θυμηθούμε εκείνο το «δεν θέλω να τρώγω τζάμπα το ψωμί μου» που είπες τα τελευταία σου λόγια, έτσι όπως μας τα μετέφερε έξω απ’ την Εντατική, λίγα λεπτά πριν βυθιστείς σε λήθαργο, η Χρυσούλα, η μικρή σου χαϊδεμένη, θέλω: «να είστε πάντα αγαπημένοι», είπες. Είχες, λέει, μαζέψει όλες σου τις δυνάμεις για να μιλήσεις, όπως μόνο εσύ ήξερες να τις μαζεύεις, για να το πεις σαν απάντηση στα λεγόμενα της: «Θα βγεις γρήγορα από εδώ, μπαμπά και θα πάμε όλοι μαζί να μαζώξουμε τσ’ ελιές».
«Σαν σήμερα/ -πάνε χρόνια από τότε- /βγήκα στο φως του κόσμου./ Σαν σήμερα/ -μισόν αιώνα, παρά τέσσερα χρόνια, αργότερα-/ έφυγε για τον άλλο κόσμο/ ο πατέρας μου./ «Δεν θέλω να τρώγω τζάμπα το ψωμί μου»,/ είπε· κι έφυγε/ βέβαιος πως δεν είχε αφήσει/ κανέναν απλήρωτο λογαριασμό»./ Μακάρι κι εγώ/ όταν έρθει η σειρά μου να φύγω,/ να ’μαι το ίδιο βέβαιος/ πως έχω πληρωμένους/ όλους μου τους λογαριασμούς». Το ποίημά μου “24 Νοεμβρίου”, (ποιητική συλλογή “Οταν γίνεις ποίημα”, “Πυξίδα της Πόλης”, Χανιά 2013).


Εδώ Μάντρα!

”Δεν ανοίγει η πόρτα από τα χαλάσματα στην Μάντρα./ Τα θολωμένα νερά./ Στοιβαγμένα όνειρα, σωριασμένα./ Αλλα ζωντανά και άλλα πεθαμένα./ Μια μάνα περνάει από τις χαραμάδες και ψάχνει στο φεγγάρι σκεπάσματα./ Ένας πατέρας δαγκώνει ακόμα το χώμα/ και φωνάζει τον γιο του/ Λίγο πιο πέρα, ο ορίζοντας/ κουμπώνει το παλτό του/ και αφήνει απ’ έξω τον Πέτρο”. Βασίλης Κ. Παππάς.
Ποίηση, εκτός όλων των άλλων είναι και η συγκινησιακή χρήση της γλώσσας σε βαθμό υπέρτατο. Γι’ αυτό και επέλεξα το συγκεκριμένο ποίημα που αλίευσα απ’ το Βιβλίο των Προσώπων (facebook). Λέει πολλά σ’ αυτό ο “διαδικτυακός φίλος” άγνωστος σ’ εμένα προσωπικά, ποιητής. Γεμάτο εικόνες, τραγικές εικόνες, εικόνες φρίκης, το ποίημά του. Εδώ Μάντρα! Η Μάντρα στο έλεος του πάλαι ποτέ ποταμού της, που λογικό ήταν κάποτε να διεκδικήσει το δίκιο του. Η Μάντρα σαν σήμα κατατεθέν του “σύγχρονου” κράτους μας. Και βέβαια, η Μάντρα του πένθους και της καταστροφής.
“Φταίει το ζαβό το ριζικό μας”/ Φταίει ο Θεός που μας μισεί!/ Φταίει το κεφάλι το δικό μας!/ Φταίει πρωτ’ απ’ όλα το κρασί!/ Ποιος φταίει; Ποιος φταίει;/ Κανένα στόμα δεν το ‘βρε και δεν το ‘πε ακόμα». Και το ποίημα “Μοιραίοι” του Κώστα Βάρναλη διαρκώς στον νου μου τις τελευταίες μέρες. Εδώ Μάντρα! Κι εδώ, κι εδώ, κι εδώ Μάντρα… Να “παύαμε” κάποτε να είμαστε «βουβοί, μοιραίοι, κι άβουλοι αντάμα», προσμένοντας «ίσως, κάποιο θάμα», στη “μάντρα” μας!

Χανιώτικα νέα (24.11.2017)

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ ΣΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΟΥ ΑΡΚΑΔΙΟΥ

«Θα πάω να πολεμήσω και να σκοτωθώ στην Κρήτη»

Η άγνωστη ιστορία του υπολοχαγού Βασιλείου Παλαμά, θείου του εθνικού μας ποιητή, που κατακρεουργήθηκε από τους Τούρκους 

Γράφει η Ευαγγελία Νικολακάκη-Μανιουδάκη
«Που δεν σας αχολόγησε το βροντερό της φήμης και μένετε αλειτούργητοι στην εκκλησιά της μνήμης».
Ενας από αυτούς τους ευγενείς νέους, που οι σπαραχτικές φωνές των παιδιών της Κρήτης και ο θρήνος των μανάδων από τις θηριωδίες των Τούρκων κατακτητών, είχαν φτάσει στα αφτιά των και είχαν βρει θέση μέσα στη καρδιά τους, ήταν και ο Βασίλειος Παλαμάς αδελφός του πατέρα του ποιητή Κωστή Παλαμά. Ο ίδιος ο ποιητής γράφει: «Παιδάκι, στο δάσκαλο που στάθηκε μπροστά μου, φοβερίζοντάς με με τη βέργα, μίλησα, παιδάκι εγώ πολύ ντροπαλό, κι ολότελα σιγαλό, μίλησα και είπα: -Δάσκαλε, μη με χτυπάς: Θα πάω να πολεμήσω και να σκοτωθώ στην Κρήτη! Μου άναβε τη φαντασία, ο ηρωικός θάνατος του υπολοχαγού, του θείου μου, κομματιασμένου από τον Τούρκο σε μια συμπλοκήν, που ηρωικά αντιστάθηκε, και κρατώ και ξεφυλλίζω κάποτε και πότε το βιβλίο του Γάλλου ανώνυμου φιλέλληνα, στην Κρήτη εθελοντής, απομνημονεύει εκεί τα συμβάντα και σ’ ένα κεφάλαιο του βιβλίου που αναφέρει το τέλος του πολεμικού προγόνου μου».
ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ
«Για την ημέρα εκείνη θυμούμαι μόνο πως το σπίτι μας έξαφνα και μονομιάς έγινε σκοτεινότερο κι ακόμα πιο σιωπηλό, όμως ποτέ λυπητερότερος θόρυβος δε θυμούμαι να τάραξε τη μακαριστή γαλήνη του πατρικού μου σπιτιού …Ενας πίσω από τον άλλο, πρόβαλλαν κάποτε ανεβαίνανε δυό δυό μαζί… Οταν τελείωσαν τ’ ανεβοκατεβάσματα, με τον πατέρα μόνος ένας έμεινε, ο ένας ο δικός του, ο υποταχτικός του, ο μόνος που τον άφηνε καμιά φορά να του συντροφεύη την ασυντρόφευτη μοναξιά. Και θυμούμαι τότε πως άκουσ’ αυτά:
– Διδάσκαλε, πώς έγινε το κακόν;.
– Έπεσεν εις την μάχην. Τους περικύκλωσαν οι τακτικοί του Μουσταφά. Οι άλλοι εξ ανάγκης παρεδόθησαν. Αυτός ετράβηξεν εμπρός, εμπρός ίσα προς τας τάξεις του εχθρού. Δεν ήθελε να αιχμαλωτισθή. Τον πρώτον στρατιώτην που συνήντησε τον εκτύπησε. Και τον εκρεούργησαν. «Πως εχάθη!». «Ως μάρτυς».
…Ποιος είταν ο χαμένος; Ποιος ο μάρτυς; Είταν ο θείος μου, ο νεώτερος αδερφός του πατέρα»..
Ο ήρωας μας Βασίλης Παλαμάς ήρθε στην Κρήτη  εθελοντής στο σώμα του συνταγματάρχη Π. Κορωναίου που έφτασε στο νησί στις 24 Σεπτεμβρίου 1866.
Διαβάζοντας τον ιστορικό Βασίλειο Ψιλάκη μαθαίνουμε ότι στις 16 Ιανουάριου 1867 μία από τις μάχες με σημαντικές απώλειες, η μάχη του Καμαριώτη, φονεύθηκαν περίπου 15 από τους εκλεκτότερους αγωνιστές, ο στρατιωτικός ιατρός I. Βασιλείου, ο οπλαρχηγός Π. Ντεντιδάκης και ο αξιωματικός Βασίλης Παλαμάς ο οποίος κατακρεουργήθη: «…αλλ’ εδώ επανελήφθη την 16ην (Ιανουάριου 1867) του μηνός η μάχη με περισσότερον πείσμα, παραταθείσα μέχρι της νυκτός, δι’ αυτό και η μάχη αυτή ωνομάσθη μάχη του Καμαριώτη, και είναι από τας σπουδαιοτέρας της επαναστάσεως και δια την διάρκειαν των αγώνων και δια τας σημαντικάς απώλειας των αγωνιστών. Διότι εξ αυτών εφονεύθησαν μεν περίπου 15 από τους εκλεκτοτέρους, μεταξύ των οποίων ο στρατιωτικός ιατρός Βασιλείου της σημαντικής οικογένειας των Βασιλείου της Ερμιονίδος, ετραυματίσθησαν δε όχι ολίγοι, μεταξύ των οποίων θανασίμως εις τον μηρόν ο θαυμασίως όπως πάντοτε αγωνισθείς αρχηγός Μαλεβιζίου και Τεμένους Παυλής Ντεντιδάκης, ο οποίος μεταφερθείς εις Κράναν Μυλοποτάμου απεβίωσεν εις ηλικίαν 38 ετών, συνελήφθη δε αιχμάλωτος ο αξιωματικός Β. Παλαμάς, ο οποίος κατεκρεουργήθη».
Από τον Κριάρη Παναγιώτη διαβάζουμε: «Ημείς θρηνούμεν 25 φονευθέντας και πληγωθέντας, εν οις τον ήρωα I. Βασιλείου, στρατιωτικόν ιατρόν, ηρωικώς πεσόντα εις τους πόδας της ημετέρας σημαίας, τον οπλαρχηγόν Π. Ντεδιδάκην Κρήτα θανασίμως πληγωθέντα, και τον υπολοχαγόν της οικονομίας Β. Παλαμάν, συλληφθέντα και βαρβάρως μεληδόν κατακοπέντα».
Το κλίμα που επικράτησε μετά τη θυσία του Αρκαδίου και τις ωμότητες των Τούρκων, αφύπνισαν τους λογίους της Ευρώπης όπως τον μεγάλο ανθρωπιστή Βίκτωρα Ουγκώ και διαβάζουμε από τον Κωστή Παλαμά: «Αλλ’ ο Βίκτωρ Ουγκώ από τους βάθους της εξορίας του δεν ελησμόνει τους αδικούμενους, και αντί ασμάτων συνέτασσε προκηρύξεις και απηύθυνεν επιστολάς. Γνωστή είναι η κατά τον Αύγουστον του 1856 επιστολή του προς τον κ. Ρηγόπουλον. Αλλ’ ιδίως οι αγώνες της Κρήτης εύρον παρ’ αυτώ τον ένθερμον προασπιστήν και κήρυκα. Κατά Φεβρουάριον του 1867 εις την προκήρυξιν των επαναστατών Κρητών απαντά, ως εν ονόματι της ελευθερίας, ο γηραιός εξόριστος της Γκερνεσέυ. Η επισημοτάτη των επιστολών αυτού είναι η κατά τον Φεβρουάριον του 1869 απευθυνθείσα προς τους Αμερικανούς, δι’ ης προσεκάλει εκείνους να σπεύσωσιν εις βοήθειαν της Κρήτης. “Κατά τον 18ον αιώνα η Γαλλία απελευθέρωσε την Αμερικήν, κατά τον 19ον αιώνα, οποία μεγαλοπρεπής ανταπόδοσις, η Αμερική να ελευθερώση την Ελλάδα! Αμερικανοί, χρεωστείτε προς ημάς το μέγα εκείνο χρέος, την Ελευθερίαν! Ελευθερώσατε την Ελλάδα, και σας απολλάττομεν αυτού. Να το πληρώσετε εις την Ελλάδα, είναι ως να το πληρώσετε εις την Γαλλίαν!”. Εκτοτε πολλάκις μέχρι των τελευταίων αυτού ημερών το όνομα της Ελλάδος εξήλθε πανηγυρικώς υπό των χειλέων του».
Ιδού και μία απάντηση του V. Hugo εις μία επιστολή των επαναστατών: «Φεβρουάριος 1867. Γράφοντας αυτές τις γραμμές, υπακούω σε μια εντολή που μου ήρθε από ψηλά, μια εντολή που αποστολέας της είναι η ίδια η αγωνία. Έλαβα από την Ελλάδα μια δεύτερη έκκληση. Πήρα ένα γράμμα από το στρατόπεδο των εξεγερμένων, από τον Ομαλό, στην επαρχία Κυδωνίας, ένα γράμμα βαμμένο στο αίμα των μαρτύρων, γραμμένο μέσα στα ερείπια, μέσα στους νεκρούς, μέσα στην τιμή και την ελευθερία.{…} Μου λέει: “Συνέχισε αυτό που άρχισες. Συνεχίζω, λοιπόν, κι αφού το θέλει η ετοιμοθάνατη Κρήτη, ξαναπαίρνω το λόγο{…} Η λέξη Αρκάδι είναι γνωστή, ελάχιστα γνωστά όμως είναι τα γεγονότα. Ιδού, λοιπόν, οι ακριβείς και σχεδόν άγνωστες λεπτομέρειες. Στο Αρκάδι, τη μονή που ίδρυσε ο Ηράκλειος στο όρος Ίδη, 16.000 Τούρκοι επιτίθενται σε 197 άντρες και 543 γυναικόπαιδα. Οι Τούρκοι έχουν 26 κανόνια και 2 ολμοβόλα, οι Έλληνες μόνο 240 τουφέκια. Η μάχη διαρκεί δύο μέρες και δύο νύχτες. 1.200 μπάλες τρυπούν το μοναστήρι, ένας τοίχος γκρεμίζεται, μπαίνουν μέσα οι Τούρκοι, οι Ελληνες συνεχίζουν τη μάχη, 150 τουφέκια είναι εκτός λειτουργίας, μάχονται άλλες έξι ώρες στα κελιά και στις σκάλες, στην αυλή κείτονται 2.000 πτώματα{…}Δε μένει πια παρά μία οχυρωμένη αίθουσα, η αποθήκη των πυρομαχικών{…} Μια τρομερή έκρηξη έρχεται σε βοήθεια των ηττημένων, η αγωνία γίνεται θρίαμβος, και το ηρωικό μοναστήρι που πολέμησε σαν φρούριο πεθαίνει σαν ηφαίστειο. Τα Ψαρά δεν είναι πιο επικά, το Μεσολόγγι δεν είναι πιο υπέροχο. Αυτά είναι τα γεγονότα.{…}».
Δυο μήνες μετά τα τραγικά γεγονότα του Αρκαδίου, υπερευαισθητοποιημένος ο Βασίλειος Παλαμάς, βάδισε συνειδητά μπροστά στη μάχη. Ο πόνος της ψυχής του ήταν μεγαλύτερος από τον πόνο της πληγής. Ο δικός μας Βασίλης Παλαμάς, δικός μας γιατί, όλος, κόκκαλα, σάρκες, σκορπίστηκαν στην κρητική γη, τη δαφνοφυτεμένη. Όπου η γη αυτή τον αγκάλιασε, έγινε παιδί της, δαφνοστεφανομένο. Για μας ναός να ψάλλομε τη θυσία του για το άδικο της σκλαβιάς και για το δίκιο της λευτεριάς. Όπως κομματιάστηκαν τα παιδιά, οι μανάδες, οι νέοι, οι γέροντες του Αρκαδιού, κομματιάστηκε και ο εθελοντής μας. Και γίνανε ομάδι στης δόξας τους το θρόνο.
Αντί επιλόγου παραθέτουμε το ποίημα “Ο πληγωμένος εθελοντής” του Σοφοκλή Καρύδη: Χρυσά πουλάκια, που ψηλά περήφανα πετάτε!/ Κρατήστε τα φτεράκια σας, αν ς’ την Ελλάδα πάτε,/ να φέρτε προσκυνήματα ς’ τη μάνα μ’ εκεί πέρα…/ Δεν έχω παρά μια φτωχή ο άμοιρος μητέρα…/ Θα την ευρήτε ς’ το γιαλό με μάτια βουρκωμένα,/ όσα καράβια έρχουνται, να ερωτά για μένα…/ Ειπέτε της, πως την πονώ και πως την συλλογούμαι,/  και κάποτε ς’ τον ύπνο μου την βλέπ’, όταν κοιμούμαι/ πέτε της πως δεν πέθανα, πως είμαι λαβωμένος/ και πως τη νύχτα κάθουμαι σκοπός αρματωμένος…/ Πως το φεγγάρι έπιασα μόνο και μόνο φίλο,/ μια καλησπέρα με αυτό εχθές για να της στείλω…/ Πέτε της να μην καρτερή, πουλιά μου, το παιδί της,/ όσο πατούν Αγαρηνοί τα χώματα της Κρήτης…/ Της Κρήτης είμαστε παιδιά εδώ που πολεμούμε,/ η Κρήτη είναι μάνα μας, γη αυτή θα σκοτωθούμε./ Κι αν της πουν πως έπεσα, σαν μάνα, ας με κλάψη/ κ’ ένα κερί ς’ την εκκλησιά ας πάγη να μ’ ανάψη./ Πέτε της, όντας μούδωκε, πουλιά μου, την ευχή της,/ να μην αφήσ’ ωρκίσθηκα τα χώματα της Κρήτης,/  αν δεν την δούμ’ ελεύθερη, ή να ταφούμε όλοι…/ Είνε γλυκό, ειπέτε της, ς’ τον πόλεμο το βόλι,/ και του παιδιού ο θάνατος ‘ς τη μάνα πανηγύρι/ γιατί δοξάζει και τιμά και μάνα του και κύρη…/ Όσο γυναίκες και παιδιά οι Μουσουλμάνοι σφάζουν,/ Και οι αντίχριστοι φωτιά ς’ ταις εκκλησιαίς μας βάζουν,/ να έχω την κατάρα σου! Να μην γυρίσ’ οπίσω!/ Το χέρι μ’ από τ’ άρματα αν μια στιγμή αφήσω./ Ψυχαίς, π’ αγκαλιασθήκατε εις του Βαφέ τη μάχη!/ Τον ένδοξό σας θάνατο ζηλεύω να μου λάχη…/ Πουλιά μου! Φίλοι μου πολλοί εκεί θα σας ρωτήσουν./ Πέτε τους, όσοι έρχουνται εδώ να πολεμήσουν,/ έχουν το βράχο στρώμα τους, το χιόνι πάπλωμά τους,/ τον καταρράχτη σκέπασμα και φλόγα την καρδιά τους…/ Την πείνα και την αγρυπνιά την συνειθίσαμ’ όλοι/ και σβένουμε τη δίψα μας ς’ ταις μάχαις με το βόλι./ Πουλιά μου, χαιρετήστε τους κι αυτούς από τα μένα,/ και πέτε τους να μη θαρρούν πως βρίσκουμαι σε ξένα…/ Τι άλλο να ζητήσουμε μπορούσαμ’ εδώ πέρα;/ Αρνήθηκες ποτές νερό και χόρτο, σαν μητέρα,/ ή τάφος ς’ όποιον έρχεται να την ελευθερώση;/ Τι άλλο ημπορούσ’ εδώ σε πόλεμο να δώση;/ Αν μερικοί ατίμασαν προχθές το όνομά τους/ και παραδώκανε τυφλοί ς’ τον Τούρκο τ’ άρματά τους,/ τέτοιοι προδότες Έλληνες ποτέ δεν έχουν αίμα,/ παρά των Τούρκων όλοι τους είν’ γέννημα και θρέμμα./ Εάν κανέναν απ’ αυτούς, πουλιά μου, απαντήστε,/ είνε αφωρισμέν’ η γη που στέκουν!… μην καθήστε!/ Κηρύξετε πουλάκια μου, αυτό που θενά πάτε,/ κι όσους μας στέλνουνε τροφή και βόλια χαιρετάτε,/ κ’ ειπέτε τους, κανένας μας πώς δεν θενά γυρίση,/ αν ο εχθρός ελεύθερη την Κρήτη δεν αφήση…/ Αν πέση όλων μας εδώ τα κόκκαλ’ ας σηκώσουν/ και ς’ άλλη γη ελεύθερη ας πάγουν να τα χώσουν…/ Μια χάρη σας ζητώ στερνή, ελεύθερα πουλιά μου!/ Αν πεθαμένη εύρετε την άμοιρη γριά μου,/ εις τα χρυσά σας τα φτερά τα δάκρυα μου κρατήστε/ και με αυτά το μνήμα της το άγιο ραντίστε…/ Πηγαίνετε, χρυσά πουλιά, και αν ξαναπεράστε,/ στον τάφο ‘δω του φίλου σας για μια νυχτιά κουρνιάστε.
• Κωστής Παλαμάς, “Απαντα”, τόμοι 4, 9, 12, 15 Eκδόσεις Μπίρης.
• Βασίλειος Ψιλάκης “Ιστορία της Κρήτης”, τόμος 4.
• Παναγιώτης Κριάρης “Ιστορία της Κρήτης από αρχαιοτάτων χρόνων”.
• “Η Κρήτη, Ένας λαός αντιστεκόμενος, ένα σύμπαν μυθικό, Εκδόσεις ΓΙΑΛΛΕΛΗ.
• “Οι εραστές της Λεφτεριάς”, Ευαγγελία Νικολακάκη – Μανιουδάκη.

Χανιώτικα νέα (11.11.2017)

ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΔΩ ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΚΕΙ

Της Τριμάρτυρης* 

Μου αρέσει πολύ να βλέπω στην εικόνα των Εισοδίων τη μικρούλα Παναγία να προσέρχεται χαμογελαστή, μα και με άκρα ευσέβεια, μαζί με τους γέροντες γονείς της και με τη συνοδεία νεανίδων που κρατούν αναμμένες λαμπάδες, στο Ναό, όπου την περιμένει ο Ζαχαρίας για να την οδηγήσει στα Άγια των Αγίων. Μα πιο πολύ μου αρέσει να τη φαντάζομαι ν’ αφήνει το κεντρικό κλίτος της Τριμάρτυρης, όπου το σπίτι της, εδώ κι 150 χρόνια και να υπερίπταται πάνω απ’ την αγαπημένη μας πολιτεία, πάντα έτοιμη να προστρέξει σε βοήθεια εκείνων που την έχουν ανάγκη. Να δώσει χαρά στους θλιμμένους, απαντοχή στους απογοητευμένους, προστασία στους αδικουμένους…

Τείχος και προστασία για όλους τους Χριστιανούς η Παναγία. Ξεχωριστό, ωστόσο, τείχος και ιδιαίτερη προστασία, ειδικά για την πόλη μας, η μικρούλα Παναγία της Τριμάρτυρης. Και γιατί είναι δεμένη με τα πρόσωπα και τα πράγματα του παρελθόντος της. Και γιατί αποτελεί το αποκούμπι του παρόντος και του μέλλοντός της. Ιερή κληρονομιά της πόλης η εικόνα της Παναγίας που δεν συνδέει μόνο τους αιώνες, αλλά και τους ανθρώπους, που την προσκυνούν με άκρα ευλάβεια.
[... ]

 Βοήθειά μας η Χανιώτισσα Παναγιά!

*Χανιώτικα νέα (21.11.2015)

ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΔΩ ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΚΕΙ

Η ΧΑΝΙΩΤΙΣΣΑ ΠΑΝΑΓΙΑ

«Χανιώτισσά μου Παναγιά προστάτευε την πόλη/ κι εμείς σ’ ανάβουμε κεριά καθημερνή και σκόλη». Η μαντινάδα του αξέχαστου μαντιναδολόγου φίλου μου Ηλία Σταματάκη στον νου μου με το που πιάνω μολύβι αποφασισμένος να κάνω στάση στη σημερινή μεγάλη γιορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου. Φύλακας και Προστάτις της πόλης των Χανίων η μικρή Μαρία, που προσέρχεται, συνοδευόμενη από τους γονείς της και μια χορεία νεανίδων που κρατούν αναμμένες λαμπάδες στον Ναό, όπου την περιμένει ο Ζαχαρίας για να την οδηγήσει στα Αγια των Αγίων.

Αρρηκτα συνδεδεμένος με τα νεότερα ιστορικά γεγονότα της πόλης μας ο Καθεδρικός Ναός των Εισοδίων, η γνωστή μας Τριμάρτυρη, όπως είχα γράψει και πριν από τρία χρόνια, τέτοια μέρα “Στα πεταχτά”. Εδώ έβρισκαν άσυλο και καταφύγιο οι κατά καιρούς διωκόμενοι Χριστιανοί κατά τις εθνικές εξεγέρσεις. Εδώ, το 1898, εψάλη η δοξολογία για την ανάληψη των καθηκόντων του αρμοστή Γεωργίου. Εδώ το 1913 εψάλη η δοξολογία για την Ενωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Εδώ το 1936 και το 1964 εψάλησαν και οι νεκρώσιμες ακολουθίες του Ελευθερίου Βενιζέλου και του Σοφοκλή Βενιζέλου αντίστοιχα. Εδώ τελούνται όλες οι επίσημες δοξολογίες για τις εθνικές μας επετείους… «Ω Παναγία Τριμάρτυρη που τα Χανιά, στολίζεις/ της Κρήτης μέρες δύσκολες μα κι ένδοξες θυμίζεις». Τα λέει όλα στη μαντινάδα του ένας φίλος ιερωμένος.

Κάποιες από τις εγκατεσπαρμένες σε διάφορες συγγραφές παραδόσεις για την Τριμάρτυρη: 1) Μετά το 1850 ο χώρος εχρησιμοποιείτο για την συγκέντρωση του λαδιού από τους φορολογούμενους Χριστιανούς, αλλά επειδή ήταν άδικη η φορολογία το λάδι χυνόταν. 2) Ενα παιδί του Μουσταφά (του τελευταίου ιδιοκτήτη του σαπουναριού που ειχε μετατραπεί ο ναός) έπεσε στο φρεάτιο και ο ίδιος ανέκραξε «Παναγία μου, σώσε το παιδί μου και θα σου αφήσω το σπίτι σου». Αυτό και έγινε 3) Ο Οθωμανός γείτονας Ντολμά, επειδή καταπλακώθηκε ο γιος του και με την επίκληση της Παναγίας σώθηκε, πρόσφερε χρήματα για την αποπεράτωση. Κατ’ άλλους σκοτώθηκε και οι εισφορές ήταν για τη μνήμη του! Λέγεται όμως ότι και επειδή σκοτώθηκε αξίωσε τη διακοπή του έργου. 4) Ο τελευταίος πρωτομάστορας, ο Χατζη-Αγγελής Τσερκάκης από τα Ροδωπού, ονειρεύτηκε μια γυναίκα μαυροφορεμένη που τον διέταξε να φύγει, λέγοντάς του «Εγώ το σπίτι μου δεν θέλω να είναι σαπουναριό!». Ηταν η Παναγία που δεν δεχόταν να μολύνεται ο ναός της. Ο Αγγελής φοβήθηκε, ενημέρωσε τον Μουσταφά, τον ιδιοκτήτη του σαπουναριού, κι έφυγε παίρνοντας μαζί του στα Ροδωπού την εικόνα που ήταν στον χώρο. Η εικόνα, όμως, παραδόξως επέστρεψε στον χώρο της. (Πηγή: Η μελέτη του και ιστορικού ερευνητή παπα-Μιχάλη Βλαβογιλάκη “Ιερός Μητροπολιτικός ναός των Εισοδίων”).

«Υπάρχει ένα θέμα ωραίο:/ να γράψεις στίχους μουσικούς, χλωμούς, νησιώτικους/ που να διαβάζονται/ με τη βοήθεια της φλόγας/ ενός μικρού κεριού που τρέμει,/ κι από ψυχές που τρέμουν και ποθούν…/ Υπάρχει ένα θέμα εσπερινό, ωραίο πολύ:/ για λιτανείες κοριτσιών λευκοντυμένων/ αγνών παιδιών -στα χέρια να κρατούν/ λαμπάδες και χρυσάνθεμα». Και το ποίημα του Ματθαίου Μουντέ “Εισόδια” (παραπάνω το πρώτο μέρος του) στον νου μου, κάθε χρόνο, με αφορμή τη Μεγάλη Γιορτή της Τριμάρτυρης. “Υπάρχει ένα θέμα ωραίο” να γράψω τέτοιες μέρες, στις κατά καιρούς στήλες μου (“Ακροθιγώς”, “Ευφημες μνείες”, “Στα πεταχτά”, “Μια στάση εδώ μια, στάση εκεί”) στα “Χανιώτικα νέα”, για τη Χανιώτισσα Παναγιά…

Χανιώτικα νέα (21.11.2017)

ΧΡΥΣΑ

Η ΝΕΜΕΣΗ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

Γράφει η Χρύσα Κακατσάκη
Μια μικρή περιήγηση στους μύθους και στα έργα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας αποδεικνύει ότι παραμένουμε σταθερά ανεπίδεκτοι μαθήσεως. Εχουμε και λέμε: Ο πολεοδόμος Ιππόδαμος είχε προβλέψει κλίσεις στους δρόμους για την απομάκρυνση των νερών της βροχής. Ο Πλάτωνας στους Νόμους του αναφέρει τα τσουχτερά πρόστιμα που επιβάλλονταν για παράνομη υλοτόμηση και ήταν από τους πρώτους που προειδοποίησαν ότι η αποψίλωση δασών προκαλεί διάβρωση των εδαφών. Ορίζει μάλιστα ειδικό σώμα τριών αστυνόμων, επιφορτισμένο με αρμοδιότητες πολεοδομικού και περιβαλλοντικού χαρακτήρα. Ο Θεόφραστος αναζήτησε τις ισορροπίες των οικοσυστημάτων.
Και τελειώνουμε με το μύθο του Ερυσίχθονα, του πλεονέκτη και άξεστου βασιλιά της Θεσσαλίας, που θέλοντας να χτίσει ένα μεγαλόπρεπο παλάτι, άρχισε να κόβει αλόγιστα τα δέντρα του δάσους, παρά τις συμβουλές της Δήμητρας να μην το κάνει. Γι’ αυτό η θεά τον τιμώρησε να πεινάει συνεχώς και να μην μπορεί με τίποτα να χορτάσει. Λιμοκτονώντας και έχοντας χάσει τα πάντα, ο Ερυσίχθονας καταβρόχθισε τελικά τις ίδιες του τις σάρκες.
Μετά απ’ αυτά, κοντεύω ν’ ασπαστώ τη θεωρία του Φαλμεράιερ πως έχουμε τόση σχέση με τους προγόνους μας όση η Μάνδρα με τον Παρθενώνα.

ΠΟΙΗΣΗ

ο ποιητής (Α)

Τρεις μέρες τώρα ανοίγουν

λάκκους στην Κάζοβαρ,

ίσαμε το μπόι ενός ανθρώπου∙

καταμεσής στις πλατείες,

στα γραφεία και στις εκκλησίες∙

στους δρόμους και στα μαγαζιά.

Ανοίγουν λάκκους στις καρδιές∙

με λοστούς, με σκαλίδες,

με δυναμίτες, με μισόλογα,

με παθιασμένες λέξεις, με συνθήματα...

ΒΑΓΓΕΛΗΣ Θ. ΚΑΚΑΤΣΑΚΗΣ ("ΚΑΖΟΒΑΡ",

Γ'΄ΈΚΔΟΣΗ. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ ΠΥΞΙΔΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ,

ΧΑΝΙΑ 2014)

ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ

ΣΤ2 ΤΑΞΗ 3ου ΔΗμ. ΣΧ. ΧΑΝΙΩΝ
ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ!..  ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ!..

Καλοί μου φίλoι, καλό Σαββατοκύριακο!
«Εδώ Πολυτεχνείο!… Εδώ Πολυτεχνείο!» μας λένε τα παιδιά της Στ2 τάξης του 3ου Δημ. Σχ. Χανίων με κάποιες (δεν χώρεσαν όλες) από τις ομαδικές ζωγραφιές τους σήμερα, μια μέρα μετά τον εορτασμό της 44ης επετείου απ’ την εξέγερση των φοιτητών.  Τρία κείμενα, το ποίημα της Κωστούλας Μητροπούλου “Οι τρεις μέρες”, ένα κεφάλαιο από το μυθιστόρημα της Ζωρζ Σαρή “Τα γενέθλια” και δύο αναμνήσεις από αυτόπτες μάρτυρες των γεγονότων, που εμπεριέχονται στο βιβλίο τους της “Γλώσσας” στην ενότητα για το Πολυτεχνείο, συν κάποια σχετικά βίντεο, οι πηγές της έμπνευσης τους. Ασχολήθηκαν πολύ με το θέμα οι μαθητές μου, με διαβεβαίωσε ο και φίλος μου απ’ τα παλιά δάσκαλος τους Ανέστης Ματζουράνης που είχε και τον ρόλο του εμψυχωτή. Να ‘ναι καλά και αυτός και τα παιδιά, τα μισά περίπου απ’ τα οποία είναι ξενάκια.
Σας χαιρετώ με αγάπη όλους!
Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης,
δάσκαλος


Εδώ Πολυτεχνείο

«Εδώ Πολυτεχνείο!
Σας μιλάει ο ραδιοφωνικός σταθμός των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων. Είμαστε ο μόνος σταθμός που μετά από έξι χρόνια δικτατορίας στην Ελλάδα μπορεί να λέει ελεύθερα την αλήθεια. Αυτή τη στιγμή στην Αθήνα πανηγυρίζει όλος ο λαός. Χτυπούν οι καμπάνες χαρμόσυνα παντού, γιατί αυτή τη στιγμή γεννιέται και σημαίνει η ώρα της λευτεριάς».
Η φωνή βγαίνει μέσα από ’να μαύρο κουτάκι, ένα τρανζίστορ της Αννας που είναι ακουμπισμένο πάνω στο χαμηλό τραπεζάκι, ανάμεσα στα δύο κρυστάλλινα βάζα με τις ασημένιες σκαλιστές βάσεις.
Είναι Παρασκευή βράδυ.
Από δω και τρεις μέρες οι φοιτητές κατέλαβαν το Πολυτεχνείο. Έφτιαξαν ένα πομπό, απ’ αυτόν ακούγεται η φωνή τους.
“Εδώ Πολυτεχνείο”.
Στο σαλόνι, στις πολυθρόνες με την μπλε στόφα, κάθονται η Μαρία και η Αννα. Ακούνε. Ο Αντρέας περπατάει πάνω κάτω. Ακούει κι αυτός.
“Πού να βρίσκεται ο Παύλος; Μέσα στο Πολυτεχνείο; Κι αυτή η φωνή του αγοριού που λέει και ξαναλέει: Εδώ Πολυτεχνείο. Εδώ Πολυτεχνείο… πόσο μοιάζει με τη φωνή του Μάνου”…
Η Μαρία το μεσημέρι κατέβηκε να δει. Θαμπώσανε τα μάτια της! Κόσμος πολύς γύρω τριγύρω, και μέσα από τα κάγκελα απλώνονταν τα χέρια για να δεχτούν τις προσφορές του λαού: τρόφιμα, τσιγάρα, σοκολάτες, λουλούδια. Τα παιδιά τραγουδούσαν τραγούδια της λευτεριάς. Υψωμένα πλακάτ έγραφαν: ΚΑΤΩ Η ΧΟΥΝΤΑ – ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ – ΨΩΜΙ  – ΠΑΙΔΕΙΑ – ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ. Άλλα συνθήματα είχαν γραφτεί πάνω στους τοίχους και πάνω σε πανό από χοντρό κάμποτο*: ΛΑΕ ΠΟΛΕΜΑ – ΣΟΥ ΠΙΝΟΥΝΕ ΤΟ ΑΙΜΑ – ΟΛΟΙ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ – ΕΡΓΑΤΕΣ – ΑΓΡΟΤΕΣ – ΦΟΙΤΗΤΕΣ. Οι διαδηλωτές σκαρφάλωναν στα τρόλεϊ και στα λεωφορεία που περασαν γεμάτα κόσμο και έγραφαν πάνω τους: ΚΑΤΩ Η ΧΟΥΝΤΑ. Ο τηλεβόας έκανε έκκληση: Συμπαρασταθείτε μας. Μια σκάλα ήταν στημένη από τη μεριά της Στουρνάρα. Οι νέοι την ανέβαιναν και πηδούσαν μέσα στον χώρο του Πολυτεχνείου. Ο κόσμος κοιτούσε, δεν έφευγε, δε φοβόταν. Λες κι ήταν πανηγύρι. Μύριζε λευτεριά. […]
Ζωρζ Σαρή, Τα γενέθλια, Εκδ. Κέδρος, Αθήνα 1979 (απόσπασμα απ’ το κεφάλαιο
“Εδώ Πολυτεχνείο”).


Οι τρεις μέρες





Ήταν του αύριο η γενιά
δεκαοχτώ, δεκαεννιά,
ήταν χιλιάδες τα παιδιά
και τρία τα μερόνυχτα.
Την πρώτη μέρα τραγουδούν,
την πρώτη νύχτα μας καλούν,
την πρώτη μέρα η λευτεριά
γραμμένη λέξη με μπογιά.
Τη δεύτερη τη μέρα τους,
τη μάνα, τον πατέρα τους
καμώνονται πως τους ξεχνούν
κι όλη μέρα τραγουδούν.
Την τρίτη τη φαρμακερή
φωνή λαλεί από το πρωί
το όνειρο να μη χαθεί
κι η ιστορία να γραφτεί.
Ήταν του σήμερα η γενιά,
παιδιά με ανοιχτή καρδιά,
τα σημαδέψαν στα τυφλά
και σκότωσαν τη λευτεριά.
Κωστούλα Μητροπούλου
Αναμνήσεις από αυτόπτες μάρτυρες
Α. «Την ημέρα εκείνη είχα υπηρεσία. Μόλις άρχισαν τα επεισόδια, μπήκαμε επιφυλακτικά. “Οι φοιτητές καίνε την Αθήνα” μας έλεγαν, και εμείς τους πιστεύαμε.
Στις 1.15 το πρωί της 17ης Νοεμβρίου φτάσαμε στη διασταύρωση των λεωφόρων Αλεξάνδρας και Πατησίων. Υπήρχαν οδοφράγματα, φωτιές και ακινητοποιημένα λεωφορεία. Με γρήγορες μανούβρες αριστερά δεξιά, μπρος πίσω, άνοιξα τον δρόμο και προχωρήσαμε. Ο κόσμος μας φώναζε “είμαστε αδέλφια, είμαστε αδέλφια” Εγώ όμως τους έβλεπα σαν παράσιτα.
Είχε πάει 2 το πρωί. Φτάνοντας μπροστά στην πόρτα, έστριψα το άρμα προς το Πολυτεχνείο. Οι στρατιωτικοί δίνουν προθεσμία λίγων λεπτών στους φοιτητές για να αποχωρήσουν από το Πολυτεχνείο, να παραδοθούν. Δεκάδες φοιτητές κρέμονταν από τα κάγκελα, ενώ εκατοντάδες βρίσκονταν στον προαύλιο χώρο.
Τότε ήρθε ο επικεφαλής και μου λέει: “Θα μπούμε μέσα, θα ρίξουμε την πύλη. Ετοιμάσου!’. Μέχρι που μπήκα μέσα, πίστευα αυτό που έκανα. Στη συνέχεια έγινε ο εφιάλτης της ζωής μου.
Η καγκελόπορτα έπεσε αμέσως. Με το που έπεσε η πύλη του Πολυτεχνείου, εισέβαλαν οι αστυνομικοί για να συλλάβουν τους φοιτητές. Όπως περνούσαν οι φοιτητές, θυμάμαι ότι έριχναν μέσα στα τανκς πακέτα με τσιγάρα και ό,τι προμήθειες είχαν μαζί τους. Όταν γυρίσαμε, το άρμα έμοιαζε με περίπτερο. Όσο σκέφτομαι ότι οι φοιτητές μας έδιναν σάντουιτς και τσιγάρα μετά απ’ όσα τους κάναμε…
Δεν μπορώ να το συχωρέσω αυτό το πράγμα στον εαυτό μου. Σκέφτομαι τι πήγα και έκανα! Ντρέπομαι γι’ αυτό που ήμουν, γι’ αυτό που έκανα».
Εφημερίδα Το Βήμα, 9/11/03
(Απόσπασμα από ανάμνηση αυτόπτη μάρτυρα)







Τα ονόματα των παιδιών
• Ζάκο – Πρωτοπαπαδάκης Προκόπης
• Καραβοκύρης Άγγελος
• Καρυπίδη Μίνα
• Κοκοτσάκη Άννα
• Κουκουράκη Μάρθα
• Κρομμυδάκης Κωνσταντίνος
• Λαμψακινού Ανδριάννα
• Μαρνόι Νικόλα
• Μπασόλλι Μαρίτσα
• Μπενάκης Στέλιος
• Ορφανουδάκης Στέλιος
• Πατεράκης Γιάννης
• Σπασόβσκα Μελίνα
• Τζίντζιτς Εύα
• Ψαρογαράκης Στέφανος – Παναγιώτης

ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΔΩ ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΚΕΙ

ΕΚΕΙΝΟ ΤΟ ΒΡΑΔΥ



«Οταν θα μεγαλώσω μάνα»/ έλεγε εκείνο το βράδυ/ ο πιο μικρός,/ «θα φτάνω κι εγώ το μάνταλο/ και θ’ ανοίγω την αυλόπορτα,/ όπως τ’ αδέλφια μου»./ «Ναι! όταν μεγαλώσεις, γιέ μου»,/ του ‘λεγε η μάνα του,/ «τότε θα φτάνεις το μάνταλο./ Να έτσι! Κοίταξ’ εμένα, παιδί μου,/ κοίταξ’ εμένα μάτια μου»./ «Ναι! μα πότε μεγαλώνει, ένα παιδί;»/ «Ενα παιδί μεγαλώνει, γιε μου,/όταν μπορεί να φτάνει το μάνταλο»./ «Και ύστερα δεν θα ‘μαι πια παιδί;»/ «Οχι, βέβαια! Υστερα θα ‘σαι άντρας, γιε μου!»./ «Μα όταν μεγαλώσω, μάνα,/ και θα ‘μαι άντρας, / και θα φτάνω το μάνταλο,/ τι μπορώ να γίνω περισσότερο από άντρας;».

Έτσι ρωτούσε το βράδυ εκείνο/ ο πιο μικρός/ το βράδυ εκείνο,/ που άλλοι κόντυναν /-Θε μου, πώς κόντυναν οι πιο πολλοί-/ και δεν έφταναν το μάνταλο./ Το βράδυ εκείνο, που άλλοι ψήλωσαν,/ ψήλωσαν ξαφνικά,/ κι έφτασαν τον μάνταλο της αυλόπορτας/ και βγήκαν στους δρόμους…/ Ηταν το μπόι τους που ψήλωσε;/ Ηταν τα δάχτυλά τους που μάκρυναν;/ Ή ήταν η καρδιά τους που μεγάλωσε/ και καταβρόχθισε τις σάρκες τους;

«Ενας άντρας, γιε μου,/ γίνεται κάτι πιο πάνω από άντρας,/ αν μείνει άντρας σ’ όλη του τη ζωή»./ του απάντησε η μάνα του/ κι αφουγκραζόταν τη λαοβουή/ που πετροβολούσε τις γρίλιες των παραθυριών·/ κι αφουγκραζόταν την καρδιά της/ τη βαφτισμένη στη λαοβουή…
«Μπορεί να μη γυρίσουμε, μάνα» της είχε πει φεύγοντας ο μεγάλος,/ και τη φίλησε στο μέτωπο/ σαν Παναγιά Βυζαντινή./ Χρόνια τώρα/ σκεφτόταν τις Σπαρτιάτισσες./ Δεν μπορούσε να καταλάβει/ εκείνο το «ή τάν ή επί τάς»,/ που έλεγαν στα παιδιά τους,/ όταν τους έδιναν την ασπίδα,/ την ώρα που κινούσαν για τον πόλεμο·/ δεν μπορούσε να παραδεχτεί,/ πως μια μάνα μπορούσε να πει/ τέτοια λόγια στον γιο της./ Μια μάνα, σκεφτόταν, τι μπορεί/ να είναι περισσότερο από μάνα;/ Κι όμως απόψε/ 16 του Νοέμβρη 1973,/ κατάλαβε στα σαράντα δύο της χρόνια,/ πως μια μάνα/ είναι κάτι παραπάνω από μάνα/ ενός, δύο, τριών παιδιών./ Είναι μάνα όλων των παιδιών του κόσμου:/ κι αυτών που ψήλωσαν απόψε,/ κι αυτών που δεν ψήλωσαν,/ κι αυτών που κόντυναν,/ κι αυτών που ήταν κοντοί ανέκαθεν…

«Μάνα την ευχή σου»,/ είχε πει κι ο δεύτερος,/ εκείνος που ήταν πάντα ακούρευτος/ κι έλεγε πως νοιάζεται/ μόνο για τα κορίτσια./ «Στο καλό! Η Παναγιά μαζί σας»…/ Ο μικρός είχε βάλει τις φωνές·/ ήθελε να πάει κι αυτός…/ «Εσύ μείνε», του είχαν πει οι μεγάλοι/ και χάθηκαν στους δρόμους,/ λουσμένοι στο εσπερινό φως,/ ντυμένοι στα κυριακάτικά τους·/ και δεν ήξεραν αν ήταν Σταύρωση/ ή Ανάσταση εκεί που πήγαιναν./ Κι έμεινε ο μικρός με τη μάνα του·/ και η λαοβουή πετροβολούσε/ τις γρίλιες των παραθυριών…

«Μάνα μην κλαίς!»/ μίλησε για στερνή φορά ο μικρός./ «Θα μεγαλώσω κι εγώ!/ Θα γίνω άντρας, σου λέω!/ Και θα μείνω άντρας!».

(Από την ποιητική συλλογή του γράφοντος “ΚΑΖΟΒΑΡ” Γ’ Έκδοση, “ΠΥΞΙΔΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ”, Χανιά 2014).

Χανιώτικα νέα (17.11.2017)

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

Ο ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΑΓΡΙΟΓΑΤΟΣ ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ

Γράφει ο Αντώνης Γ. Πλυμάκης

Κυριάρχησε στην τοπική ειδησεογραφία πριν μερικές ήμερες το γεγονός της σύλληψης αγριόγατου στον Ομαλό από τον φίλο Μιχάλη Σεργάκη, που δεν λησμονώ ότι με καταιγίδα και χιονοθύελλα ξεκίνησε από το Ξυλόσκαλο τον Φεβρουάριο του 1973 συμμετέχοντας στην ομάδα διάσωσης όταν είχαμε εγκλωβιστεί στη Σαμαριά.

Τον πρώτο λόγο φυσικά έχουν οι ειδικοί επιστήμονες αλλά είναι νομίζω χρήσιμες στο έργο τους και πληροφορίες σχετικές από ανθρώπους της Μαδάρας.
Οι ειδικοί αναφέρονται στον γνήσιο αγριόγατο αφού ο φουρόγατος είναι άλλο πράγμα και αφορά ζώα που είτε έφυγαν από σπίτια σε ορεινά χωριά ή εγκαταλείφθηκαν σαν αδέσποτα. Το ίδιο όπως αναφερόμαστε στις φουριάρες αίγες και στις κανονικές.
Οι άνθρωποι του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας στο Ηράκλειο μα και του δασαρχείου στα Χανιά είναι οι πλέον αρμόδιοι και επ’ ευκαιρία ας τονισθεί το έργο σε αυτό το Μουσείο και που αυτό και το Κέντρο Πληροφόρησης στο Ξυλόσκαλο δεν έπρεπε να έχει παραλείψει σχολείο όποιας βαθμίδας να τα επισκεφθούν. Πέρα λοιπόν από τις Ιταλίδες, που με τη βοήθεια του Μουσείου αυτού πριν είκοσι χρόνια ανακάλυψαν στο Ηράκλειο κάποιο άτομο τέτοιου γάτη, στα Λευκά Ορη υπήρχε πάντοτε, έστω και σπάνια, παρουσία των.
Γι’ αυτούς λοιπόν που γνωρίζουν τον τόπο, ο αγριόγατος δεν υπήρξε ούτε μύθος ούτε αμφισβητούσαν την ύπαρξή του.

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ
Ο παλαιός κάτοικος του χωριού της Σαμαριάς και από τους πρώτους φύλακες του φαραγγιού αλησμόνητος Βαγγέλης Βίγλης μου είχε διηγηθεί πως ένα βράδυ εντόπισε σε ερείπιο του χωριού, τότε που ακόμα κατοικούσαν σε αυτό, έναν τεράστιο αγριόγατο που έλαμπαν στο σκοτάδι τα μάτια του και παρά τις σφαίρες που του έριξε αυτός κατόρθωσε τραυματισμένος να διαφύγει.
Ο αλησμόνητος φίλος Γιάννης Βίγλης, που γεννήθηκε κι αυτός στη Σαμαριά, έχει να διηγηθεί αρκετές ιστορίες για τους αγριόγατους που ζημίωναν την κτηνοτροφία της περιοχής. Θυμάται στα 1933, που είχαν αιγοπρόβατα στην περιοχή Αγκριγιοί της Πάνω Αγίας Ρουμέλης, πόσο μεγάλη ζημιά προξενούσαν στα μικρά αρνιά. Σε μια περίπτωση που ο αγριόγατος κρύφτηκε σε μια τρύπα έβαλαν απ’ έξω φωτιά και όταν αναγκάστηκε να βγει τον σκότωσαν. Ακόμη, στα 1936 ο Γ. Καλογεράκης, που μεταπολεμικά σκοτώθηκε από πτώση στη Σαμαριά, είχε σκοτώσει αγριόγατους που κατασπάραζαν τα αρνιά του. Γιατί το σαρκοφάγο αυτό, όπως μου διηγήθηκαν, έχει ιδιαίτερη προτίμηση στα αρνιά, μιας και δεν έχουν δυνατότητα άμυνας όπως τα κατσίκια κ.λπ.
Ακόμη για να εξοντώσουν τα χρόνια εκείνα τους αγριόγατους, έβαζαν δηλητηριασμένα ψάρια στην περιοχή Αγγελοκάμπι και Μαύρο Δάσος της Αγίας Ρουμέλης αλλά και στην έξοδο του φαραγγιού της Τρυπητής, όπου παρουσιάζονταν αγριόγατοι.
Στο βιβλίο μου για το Αγρίμι της Κρήτης αναφέρω σχετικά πως ένας από τους κινδύνους για τα νεογέννητα αγρίμια είναι και ο αγριόγατος.
Φυσικά ίσως να υπήρχαν και όμοια ζώα στη Σαμαριά που δεν ήταν από το γνήσιο είδος αλλά προέρχονταν από κοινούς γάτους που είχαν φύγει από σπίτια ή που εγκαταλείφθηκαν και είναι οι φουρόγατοι.
Σήμερα πιστεύω ότι οπωσδήποτε υπάρχουν σε απομονωμένα σημεία της Σαμαριάς ακόμη γνήσιοι αγριόγατοι και οι ερευνητές είναι αρμόδιοι για να το επιβεβαιώσουν.

ΣΤΟΝ ΑΠΟΚΟΡΩΝΑ
Φίλοι, και κυρίως ο κτηνοτρόφος Δημήτρης Μανατάκης από το χωριό Χιλιομουδού Αποκορώνου Χανιών, μου είχαν αναφέρει για τους αγριόγατους που υπάρχουν στην ορεινή περιοχή Γούρνες Αποκορώνου, σε υψόμετρο περ. 1000 μέτρα, όπου κατασπαράσσουν λαγούς, ιδίως νεογέννητους, και που μερικές φορές έχουν βρει φωλιές τους.
Η επιβεβαίωση ήρθε όταν ο ίδιος σκότωσε, δυστυχώς, έναν τέτοιο αγριόγατο και μετά από δημοσίευσή μου τον παρέλαβαν για μελέτη από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Ηράκλειο.
Αρχές του εφετινού Οκτώβρη ο ίδιος κτηνοτρόφος αντιλήφθηκε αγριόγατο στο Λάκκο στις Γούρνες πάλι.
Ο φύλακας Ευτύχης Μάρακας μου διηγήθηκε περιστατικό, κατά το οποίο, πριν λίγα χρόνια, είχε παραστεί στην άγρια διαμάχη δυο αγριόγατων κοντά στον οικισμό Σαμαριάς, που με ουρλιαχτά επιτέθηκαν ο ένας στον άλλο.

Χανιώτικα νέα (10.11.2017)

ΕΥΘΥΒΟΛΑ ΚΑΙ ΜΗ

ΤΕΛΕΦΕΡΙΚ ΑΥΤΟΙ; ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΓΗΣ ΕΜΕΙΣ!

Γράφει ο Νεκτάριος Ευ. Κακατσάκης

«Η Κίνα και η Ρωσία θα κατασκευάσουν από κοινού ένα τελεφερίκ το οποίο θα διασχίζει το ποτάμι που χωρίζει τις δύο χώρες σε μία προσπάθεια να προωθήσουν τον τουρισμό και να διευκολύνουν τη διέλευση των συνόρων μεταξύ των δύο χωρών…».

Αυτή κι αν είναι είδηση που σηκώνει σχολιασμό, με ολίγο κυνισμό για γαρνττούρα…!
Αυτοί λοιπόν οραματίστηκαν, συζήτησαν, συμφώνησαν και φτιάχνουν τελεφερίκ προς όφελός τους.
Από την άλλη εμείς εδώ προσπαθούμε ακόμη να φτιάξουμε ένα δρόμο της προκοπής. Π.χ. να φτιάξουμε τον έρμο εκείνο τον Β.Ο.Α.Κ. να πιαίνουμε οθέ το Κάστρο κι ακόμη παραπέρα και τούμπαλιν δίχως να “χαθούμε” σε καμιά στροφή ή ευθεία του! Κι όσο για τον… δρόμο αυτόν που οδηγεί στο αεροδρόμιο, ας μη μιλήσουμε γιατί θα μελαγχολήσουμε! [Εξάλλου τώρα που το αεροδρόμιο θα κλείσει και τις βραδινές ώρες, δεν υπάρχει λόγος να μεριμνήσουμε για τον φωτισμό του δρόμου].
Τι λέγαμε; Α! για τη μελαγχολία! Ναι, υπάρχουν κάποια θέματα που μας μελαγχολούν όταν τα συζητούμε όπως εξάλλου μελαγχολούμε και μένουμε με το στόμα ανοικτό όταν διαβάζουμε ειδήσεις όπως η παραπάνω για το τελεφερίκ που πραγματικά μας “επαναεπιβεβαιώνουν” εκτός άλλων ότι τούτος ο τόπος δεν έχει… οραματιστές! Από την άλλη διαθέτει αρκετούς “υπευθύνους” που προσπαθούν να μας πείσουν ότι είμαστε το κέντρο της γης και ως κέντρο παραμένουμε… στάσιμοι από κάθε είδους όραμα!
Εμείς εξάλλου τέτοια ανάπτυξη δεν την έχουμε ανάγκη· οι επενδύσεις τέτοιου τύπου δεν μας ενδιαφέρουν! Εδώ και μετά βίας προσπαθούμε να φτιάξουμε κάνα σκιάδιο στο λιμάνι αλλά όπως το βλέπω ούτε αυτό θα το καταφέρουμε στο άμεσο μέλλον.
Οσο για έργα πνοής όπως λόγου χάριν ένα τελεφερίκ ούτε λόγος, πού να μπλέκεσαι με τον… αέρα! Οι Ρώσοι και οι Κινέζοι που επενδύουν 120 εκ. δολάρια για το συγκεκριμένο έργο, δεν ξέρουν!
Τι να μας πουν κι αυτοί. “Σε τα μάς”, που δώσαμε στον κόσμο τον πολιτισμό!

Χανιώτικα νέα (15.11.2017)