ΔΙΔΑΣΚΕ ΑΓΑΠΗ, ΔΙΔΑΣΚΕΙ ΑΓΑΠΗ
«Δεν υπονοούσε – εννοούσε./ Δεν κατηγορούσε – κατανοούσε./ Δεν αδιαφορούσε – υπερασπιζόταν./ Δεν έδινε εντολές – δίδασκε τρόπους./ Δεν σχολίαζε αστοχίες – εκθείαζε επιτυχίες./ Δεν ζητούσε τα δικά της – δίδασκε τα δικαιώματά σου». Για να χρησιμοποιήσω κάποιους στίχους του δασκάλου – ποιητή Κώστα Καλαπανίδα. Οι μαθητές της “κινούνταν γύρω της σαν μελισσάκι” και οι αναγνώστες της ρουφούσαν τα κείμενά της, τα ποιήματα, τα διηγήματα τ’ άλλα γραφτά της, σαν νέκταρ. Αν την καλούσαμε σ’ ένα ειδικό συνέδριο να μας εξηγήσει πώς τα κατόρθωνε αυτά, «με την αφοσίωση και την αγάπη», θα έλεγε. «Η αγάπη φέρνει αγάπη», θα μας εξηγούσε. Για τη δασκάλα – ποιήτρια ή την ποιήτρια – δασκάλα, αν προτιμάτε, Δέσποινα Μαριανάκη Κουτζόγλου, ο λόγος. Με αφορμή το φευγιό της, τις προάλλες, στο άλλο ημισφαίριο της ζωής. Εν είδει χαιρετισμού κι όχι αποχαιρετισμού. Φεύγουμε εμείς, όλοι φεύγουμε, τα έργα και οι ημέρες μας μένουν. Μιας σκέψης δρόμος η απόσταση της αθανασίας από τον θάνατο.
«Ηταν φωνές πολλών ανθρώπων τα λόγια της». Παραφράζοντας έναν στίχο του Γιώργου Σεφέρη, η διαπίστωση που έκανα, καθώς προετοιμαζόμουν για μια παρουσίαση του σύνολου έργου της, πριν από 15 χρόνια. Υστερα από την περιδιάβαση στις σελίδες των ποιητικών της συλλογών: “Μια ζωή”, “Για σένα”, “Νιολούλουδο”, “Το νήμα” και των συλλογών διηγημάτων της “Το Παρασκιώ” και “Η Πόντια”. Μα και ύστερα από μια μεγάλη κουβέντα που είχαμε μαζί ένα σεπτεμβριανό πρωινό που ευωδίαζε άρμη και βασιλικό, με συντροφιά τα κύματα στο νεοχωρίτικο γυρογιάλι. Για τα ύστερα χρόνια της δεκαετίας του 1930 και τα πρώτα του 1940 τα τόσο δύσκολα, μα και τόσο όμορφα παιδικά χρόνια. Για τα πάντα άγρυπνα μάτια της ψυχής που άνοιγαν διάπλατα στο κάθε ερέθισμα για να το διαφυλάξουν. Για τον πατέρα που τον φώναζαν “δάσκαλο” γιατί έκανε μάθημα στα φτωχόπαιδα της γειτονιάς τις καθημερνές, ενώ τις Κυριακάδες πήγαινε στα χωριά, όπου σύναζε πληροφορίες για τους σταυραετούς της κρητικής ελευθερίας, που αργότερα τις έκανε τραγούδια. Για τα διαβάσματα με τη βοήθεια της φλόγας του καντηλιού των βιβλίων που της προμήθευε η αδερφική της φίλη, η καταξιωμένη διεθνώς σήμερα ποιήτρια, Βικτωρία Θεοδώρου. Για τα πέτρινα χρόνια της Κατοχής και τα ηρωικά της Αντίστασης. Για τις μεγάλες της επιθυμίες να γίνει δασκάλα και να γράφει ποιήματα, παρόμοια μ’ αυτά των ποιητών που θαύμαζε. Για τον “Αγιο Ιωάννη”, τον άνδρα της καρδιάς της και για τους τρεις γιατρούς γιους των. Για το τσίτινο φουστάνι που φορούσε, όταν φοιτούσε στη Ράλειο Ακαδημία. Για τον διορισμό της στην Αμφίπολη των Σερρών και τα μετέπειτα δασκαλικά, μέχρι το 1985, χρόνια στη Μεσολακκιά του Παγγαίου, στο Πιθάρι, στο Αρώνι, στη Σούδα, στα Τσικαλαριά, στη Χρυσοπηγή και τέλος στο 6ο Δημοτικό Σχολείο Χανίων, στο σχολείο της γειτονιάς της, της αγαπημένης της Νέας Χώρας. Για τα εκατοντάδες παιδιά που διάβασε στα 35 χρόνια που ήταν στην έδρα. Για τα “α” της απορίας και τα “ω” του “αγαπώ” που κουβαλούσε και που ήθελε να γίνουν ποιήματα, εκτός απ’ αυτά που “έφτιαχνε” για τις ανάγκες της σχολικής πραγματικότητας. Για τις συνεργασίες με τα αγαπημένα της “Χανιώτικα νέα”. Για το χρέος του ανθρώπου που οφείλει να το κάνει χαρά και να το μοιράζει αντίδωρο στους συνανθρώπους του, μα και για το βαρύ φορτίο του ποιητή που οφείλει να μιλά, προπάντων για λογαριασμό εκείνων που οι φωνές τους δεν ακούγονται…
«Ηταν φωνές πολλών ανθρώπων τα λόγια της»… Διορθώνω σε ενεστώτα και σε Μέλλοντα χρόνο. Είναι και θα είναι φωνές πολλών ανθρώπων τα λόγια της. Εξακολουθεί να διδάσκει αγάπη με τα έργα και τις ημέρες της, τον βίο και την πολιτεία της η κυρία Δέσποινα. Εξακολουθεί να μας λέει “Θαυμάζω”. «Θαυμάζω το δεντρί που αντιστέκεται στη θύελλα,/ για να χαρεί την άνοιξη./ Και το σκαρί το θαλασσοδαρμένο/ στο λιμάνι του!/ Τη μέλισσα που στο κεντρί της/ αψηφά τον θάνατο/ Και την ψυχή νικήτρια του κακού/ στο βάθρο της!».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου