ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΔΩ, ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΚΕΙ

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΟΝ ΑΠΟΚΟΡΩΝΑ

(ΦΩΤΟ: Χριστούγεννα 2020 στον Τίμιο Σταυρό του Νίππου. Ο παπα - Μιχάλης διαβάζει το Ευαγγέλιο της Γέννησης  (ΣΤΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΚΙ ΑΛΛΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΦΕΤΙΝΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ
ΣΤΟΝ ΝΙΠΠΟ)

«[…] Το βράδυ κι από νωρίς, ως τη βαθειά νύχτα της παραμονής, τα παιδιά του χωριού και συχνά μεγάλοι και ηλικιωμένοι άνθρωποι γυρίζανε να πούνε τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα: “Καλήν εσπέραν άρχοντες, αν είναι ορισμός σας/ Χριστού τη Θείαν Γέννησιν να πω στ’ αρχοντικό σας…”

Γύριζαν από σπίτι σε σπίτι κι έλεγαν μπροστά στις πόρτες τη θεία ιστορία, σαν κήρυγμα και κατήχηση στους χριστιανούς. Τα μικρά παιδιά των σπιτιών μαζεύονταν τότε εκεί, μπροστά στην πόρτα και ακούγανε με περιέργεια και προσοχή τους καλαντολόγους κι οι γιαγιάδες δίπλα τους ακουμπισμένες σε κατσούνια και παραστάτες, σταυροκοπιόντανε στην ιερή διήγηση και συνεχίζανε ύστερα στα εγγονάκια τους την κατήχηση για τα θαυμάσια του Θεού.

[…] Τα μεσάνυχτα χτυπούσε ξαφνικά μέσα στη βαθειά νύχτα η καμπάνα, διπλοκάμπανο, γιατί ήταν μεγάλη γιορτή. Συχνά ένα καμπαναριό έδινε το σύνθημα κι ύστερα ακολουθούσε κι άλλο, κι άλλα κι όλη η νύχτα κι όλη η φύση γέμιζε από καμπάνες, από γλυκιές καμπάνες στα βουνά και στους κάμπους. Τα φώτα ανάβανε σιγά – σιγά στα σπίτια και ξεκινούσαν για την εκκλησία. Φανάρια, λύχνοι, κεριά και πυροφίτιλα. Η πορεία για το Χριστό χρειάζεται πάντα το φως, το φως της πίστης και της αρετής. Η μικρή εκκλησία έλαμπε σε φώτα και το λιβάνι μύριζε τον αέρα της. Και στη μυρωδιά του λιβανιού προστέθηκε τώρα και η μυρωδιά της κασέλας. Τα γιορτινά ρούχα, μάλλινα και τσόχινα, ζιπόνια, σαλβάρια και μιτάνια, μυρίζανε κυπαρίσσι. Οι ψάλτες φυλλομετρούσανε τα ιερά βιβλία στ’ αναλόγιο και τραντάζανε την εκκλησία με τις βουνίσιες φωνές των: “Χριστός γεννάται…”

[…] Μετά την Εκκλησία η σούπα περίμενε στο σπίτι και το οικογενειακό τραπέζι ζέσταινε τη φαμελιά και της έδινε αρχοντιά και ιερότητα. Ο παππούς και η γιαγιά, αν ζούσανε φυσικά, ο πατέρας και η μάνα, τα παιδιά, οι παραδουλεύτρες και οι φαμέγιοι. Όλοι στο ίδιο τραπέζι, όλοι στην ίδια χαρά, όλοι στην ίδια αγάπη. Οι νεκροί ήτανε κι αυτοί παρόντες στο τραπέζι τη μεγάλη τούτη μέρα και παίρνανε το πιάτο τους από τη σπονδή που ‘κανε η μητέρα ή η γιαγιά ρίχνοντας στο θυμιατήρι σούπα, κρασί και κρέας. Πανάρχαια ελληνικά έθιμα που μπήκανε στη χριστιανική μας παράδοση ξεπλύνοντας την ειδωλολατρεία των με λιβάνι κι αγιασμό. Κι ύστερα από το τραπέζι οι επισκέψεις στα σπίτια των Μανόληδων, το ντουκιάνι, οι χοροί οι αρραβώνες και οι γάμοι […]»

Χριστούγεννα στον Αποκόρωνα, εκατό χρόνια πάνω κάτω, πριν… Όπως ο μακαριστός μητροπολίτης ο Άγιος στη λαϊκή συνείδηση Ειρηναίος Γαλανάκης ο Χριστιανός, τα έχει καταγράψει στο ομώνυμο κείμενό του (απ’ αυτό τα παραπάνω αποσπάσματα) που έχει συμπεριληφθεί στο βιβλίο του “Στοχασμοί από την Αγία Σοφία” (Αθήνα, 1991).

ΚΟΡΩΝΟΪΚΑ ... ΣΤΑ ΠΕΤΑΧΤΑ

 «Σιωπή των ελάτων εντός διστακτικότητας των ομιλιών/ Βήμα αβέβαιο ως ατελέσφορη χειραψία/ ατελέσφορη δημοκρατία ως προϋπόθεση ζωής/ Οι δρόμοι κλειστοί/ Σκεπασμένη αναπνοή, ομιλία, χέρια./ Ακούγεται ο αχός των μαχόμενων τον ιό/ (νοσοκομεία ελλείψεις, τρέξιμο)/ Σε κρατημένη ανάσα ο δήμος/ Καθημερινό δελτίο ειδήσεων με θανάτους/ Χριστούγεννα 2020// Ας ξαναγεννηθεί ο λόγος, ο χρόνος σε συμφωνία με την καρδιά/ Να ξανανθίσει σαν τη μυγδαλιά ο κόσμος, χελιδόνι/ Να σηκωθούν σημαίες, χέρια εδώ κι εκεί./ Να λάμψει η ζωή». “Χριστούγεννα 2020”, ο τίτλος του ποιήματος που έγραψε ο και καλός μου φίλος γιατρός (πνευμονολόγος) – ποιητής Γρηγόρης Γεωργουδάκης. Μένω ιδιαίτερα στην τελευταία φράση: “Να λάμψει η ζωή!” Η ευχή όλων μας τα φετινά “δύσκολα” Χριστούγεννα.

«Χριστούγεννα με κορωνιό, οι φίλοι μακριά μας/ η μοναξιά σαν τον βοριά παγώνει την καρδιά μας».// «Μοναχικά Χριστούγεννα ο κόσμος θα περάσει/ αφού ο ένας δεν μπορεί τον άλλο ν’ αγκαλιάσει».// «Ευχή χριστουγεννιάτικη σ’ ανατολή και δύση/ το θείο βρέφος σ’ όλους μας υγεία να χαρίσει». Η πραγματικότητα ως έχει από την μαντιναδολόγο μας, την Νεκταρία Θεοδωρογλάκη στις σημερινές, βεβαίως Χριστουγεννιάτικες μαντινάδες της.

Χριστούγεννα υπό τον φόβο του κορωνοϊού. Με όλα τα σημαίνοντα και τα σημαινόμενα της φράσης ως έχει. Μα και Χριστούγεννα της βεβαιότητας ότι η πανδημία είναι σε ύφεση και ότι ο εμβολιασμός θα φέρει την ανοσία. Δύο τα κρατούμενα… Συν τις χριστουγεννιάτικες αναμνήσεις μας που δεν μπορεί να τις διαγράψει κανένας κορωνοϊός, καμιά απαγόρευση. Προπάντων αυτές των παιδικών μας χρόνων… Καλά Χριστούγεννα, φίλες και φίλοι!

Χανιώτικα νέα (Παρασκευή, 25.12.2020)