ΧΕΛΙΔΟΝΙΑ Β

 

"ΤΑ ΧΕΛΙΔΟΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ"- ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑΣ

Γράφει ο Μιχάλης Μουντάκης

Ο φετινός χειμώνας, σημαδεύεται από την παντοδυναμία του κορωνοϊού, με τον άνθρωπο να βρίσκεται σε αδυναμία να τον αντιμετωπίσει. Όμως «τα χελιδόνια του μοναχού», η νέα ποιητική συλλογή του Βαγγέλη Κακατσάκη, έρχεται χειμωνιάτικα και γιορτινά, για να φέρει ελπίδα και μηνύματα αισιοδοξίας.

Είναι γνωστό, ότι η χάρη και ο συμβολισμός των χελιδονιών, εμπνέουν διαχρονικά τους δημιουργούς που έγραψαν σχετικά ποιήματα, και πολλά τα συναντούμε μελοποιημένα, στη δημοτική και τη λαϊκή μουσική.
Η θρησκεία απαντάται συχνά σε όλα τα έργα του Βαγγέλη Κακατσάκη τόσο στα βιβλία του, όσο και στα δημοσιεύματά του, σε έντυπα και περιοδικά και κυρίως στην εφημερίδα “Χ.Ν.”.
Είναι επίσης γνωστό, ότι η θρησκεία, προσφέρει στην ποίηση μια ανεξάντλητη πηγή θεματολογίας και έμπνευσης και έχει επηρεάσει σχεδόν το σύνολο των δημιουργών στο έργο τους, αφού τόσο η θρησκεία, όσο και η τέχνη αποτελούν τρόπους για να εκφράσουμε και να ερμηνεύσουμε την πραγματικότητα που μας περιβάλλει.
Ξεφυλλίζοντας το νέο βιβλίο του Βαγγέλη Κακατσάκη, διαπιστώνουμε ότι τα βιβλικά πρόσωπα, ο Χριστός, η Παναγία, οι Άγιοι, οι μεγάλες γιορτές της Χριστιανοσύνης, ο Ευαγγελισμός, η Μεταμόρφωση, τα Χριστούγεννα, η Ανάσταση κ.ά., είναι κυρίαρχα στα “Χελιδόνια του μοναχού”. Δεν αποτελούν όμως μια κοινότυπη επανάληψη αφού ο ποιητής βάζει το δικό του στίγμα. Παρεμβαίνει, τοποθετεί απλούς ανθρώπους στη θέση αγίων μαρτύρων, τους φέρνει κοντά, τους κάνει καθημερινούς και οικείους, τους θεοποιεί και τους αγιοποιεί.
Ανοίγει τα συναξάρια και τα «ξαναγράφει» και κάνει νέες συνθέσεις. Σίγουρα δεν πράττει ασέβεια. Ξεχειλίζει από πίστη και θρησκευτικό συναίσθημα και κάνει ένα ποιητικό βήμα παραπέρα.
Να σταθούμε σε μερικά από τα ποιήματά του.
Η αναφορά στους Ειρηναίους μητροπολίτες, το μακαριστό Ειρηναίο Γαλανάκη και τον Αρχιεπίσκοπο Κρήτης, Ειρηναίο Αθανασιάδη, έχει καθαρά βιωματικό χαρακτήρα αφού και με τους δυο έχει συνεργαστεί ο Βαγγέλης και έχει πολλά να θυμάται και να αναπολεί.
Ο ποιητής, εκφράζει το θρησκευτικό του συναίσθημα με γλώσσα της καθομιλουμένης αλλά και με εκκλησιαστική ορολογία: «Με παπά και με κουμπάρο και με κουμπουριές η στέψη», όμως και, «Εις σάρκαν μίαν, ο δούλος του θεού Θεόδουλος – Γεώργιος και η δούλη του θεού Ροδάνθη Θεοδούλη» «κύριε ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ», από το ποίημα ιλάσθητί μοι.
Η ρήση, ότι πατρίδα είναι η παιδική μας ηλικία, αποδεικνύεται περίτρανα στα ποιήματα, «απελθόντες» και «εναπομείναντες», αφού ο ποιητής ανελλιπώς κάθε χρόνο, από μωρό ακόμη, δίνει το παρόν, στη γιορτή του Αγίου Πνεύματος, στη γειτονιά του στις Κατούνες, του Νίππους, όχι ως απλός προσκυνητής, αλλά βασικός διοργανωτής.
Δύο μόνο λέξεις, επαναλαμβανόμενες και εναλλασσόμενες με αφαιρετική τεχνική, μπορούν να δώσουν την εικόνα και το χαρακτηρισμό για το γνωστό μας κρητικό συγγραφέα Νίκο Καζαντζάκη, αντί τις χιλιάδες σελίδες που θα μπορούσαν να γραφτούν γι’ αυτόν: Ένθεος άθεος και άθεος ένθεος. Στο ποίημα: Αναφορά στο Νίκο Καζαντζάκη.
Το θρησκευτικό στοιχείο, διατηρεί μέσα από την επιβίωσή του για αιώνες ολόκληρους, το δικό του ιδιαίτερο συναισθηματικό βάρος στην ποίηση και δημιουργεί τους δικούς του συνειρμούς στον αναγνώστη ,συντελώντας με δυναμισμό στην δημιουργία εικόνων και παραστάσεων. «Ζώνεται το φθαρμένο ράσο του, βάζει τα ξυλοπάπουτσα του ο Άγιος Βασίλης… εκεί στα βάθη της Μικράς Ασίας… κι ετοιμάζεται να ’ρθει και φέτος την Πρωτοχρονιά»: Από το ποίημα “Άγιος Βασίλης έρχεται”.
Ίδιες προσεγγίσεις μπορούμε να κάνουμε και για τα υπόλοιπα ποιήματα της συλλογής.
Όμως και απ’ αυτά τα αντιπροσωπευτικά που αναλύσαμε, γίνεται φανερό, ότι ο ποιητής,
θέλησε, να εκφράσει, με το έργο του αυτό, και το πέτυχε, το χριστιανικό του συναίσθημα και να αποτυπώσει την κοσμοθεωρία του για τη ζωή που φέρει τη σφραγίδα της θρησκείας μας.

Χανιώτικα νέα (30 Δεκεμβρίου 2020)