«Γεννήθηκα το 1926 και θυμάμαι καλά τον κόσμο όπως ήτανε και πριν τον πόλεμο. Έζησα τον πόλεμο, την Κατοχή, τον εμφύλιο πόλεμο, δύο δικτατορίες (αυτή του 1936 και αυτή του 1967). Έζησα την καλπάζουσα εξέλιξη του τεχνικού πολιτισμού, ειδικά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο που επέδρασε στο οικονομικό και στο πολιτιστικό επίπεδο και σε όλες τις φάσεις της ζωής! Έζησα τις μεγάλες αλλαγές στην πολιτιστική μας ζωή (στα ήθη, στα έθιμα, στη γλώσσα, στο ντύσιμο κ.λπ.). Μπορώ εξ ιδίας αντιλήψεως να κρίνω και να συγκρίνω το πρόσφατο παρελθόν με το παρόν, που τόσες μεγάλες διαφορετικότητες υπάρχουνε μεταξύ τους». Η πρώτη παράγραφος απ’ τον πρόλογο που έκανε στο τελευταίο, στο εικοστό, του βιβλίο «Λαογραφική Ξενάγηση στην Κρήτη (έμμετρη και σκιτσογραφημένη) μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα» ο και καλά καλός μου φίλος, ξεχωριστός Σφακιανός λαογράφος Κανάκης Γερωνυμάκης, που έφυγε για τα επουράνια Σφακιά την προπαραμονή του Δεκαπενταύγουστου.
Ένας αιωνόβιος, βαθύριζος, πολύριζος, πολύκλωνος και βαθύσκιωτος κυπάρισσος, ο Κανάκης Γερωνυμάκης. Γέννημα, θρέμμα κι ανάστεμα της ενδοξότερης των κρητικών επαρχιών, όλα τα χρόνια της επίγειας παρουσίας του, αν εξαιρέσουμε αυτά της στρατιωτικής του θητείας, εκεί, στον Βουβά, τα έζησε. Ως ζευγάς, ως χτίστης, ως γραμματέας στην Κοινότητα Ασφένδου και στην Κοινότητα Αγίας Ρουμέλης, ως πρόεδρος του Γεωργικού Συνεταιρισμού Ασφένδου, προπάντων ως εργάτης – δραγάτης και δραγάτης – εργάτης στο ώριο περβόλι της σφακιανής λαϊκής παράδοσης. Σε ρόλο Μακρυγιάννη και Θεόφιλου ταυτόχρονα, όπως έχω ξαναγράψει. Κι αν του οφείλουμε τα μύρια όσα! Θαυμασμός για το πρόσωπο και έργο του!
Τον θυμάμαι πάντα Ωραίο, ως Σφακιανό, ως Κρητικό και ως Έλληνα και ως Άνθρωπο, όπως υπήρξε και θα εξακολουθήσει να υπάρχει στο πιο φωτεινό διαμέρισμα του μυαλού μου, τον Κανάκη Γερωνυμάκη. Να τραγουδούμε μαζί το ριζίτικο «Τ’ αγρίμι στέκει στο τζουγκρί», σ’ ένα γάμο στο Ασφένδου, (εκεί η γνωριμία μας) τη δεκαετία του 1980, τον θυμάμαι… Να ζω την αγωνία του στο σπίτι μου τη δεκαετία του 1990 για την έκδοση του βιβλίου του «Σφακιανή Λαογραφία» που εν τέλει έκανε τρεις εκδόσεις, τον θυμάμαι… Να μιλά για τον Δασκαλογιάννη στα παιδιά μιας τάξης του 5ου Δημ. Σχ. Χανίων, που ήμουν διευθυντής και να τρέχουν «κουτσουνάρι» τα δάκρυα απ’ τα μάτια του, τη δεκαετία του 2000, τον θυμάμαι… Να τραγουδεί στεντορεία τη φωνή στην Ανώπολη των Σφακιών, σε μια επέτειο για τον μαρτυρικό θάνατο του Μεγαλομάρτυρα της Κρητικής Ελευθερίας, το τραγούδι του Μπάρμπα Μπατζελιού, τη δεκαετία του 2010 τον θυμάμαι… Να σμίγουμε σε παρουσιάσεις βιβλίων, δικών του, δικών μου και άλλων, να τα λέμε τηλεφωνικά συχνά, να μου στέλνει και να του στέλνω χαιρετίσματα, μέσω του γιου του του Σταύρου, τον θυμάμαι…
«Οψαργας έδειχνεν η τηλεόραση κοκαλιάρικα κοπελάκια και λιμοπεινασμένο κόσμο στην Αφρική. Μα εδιάβασενε κι ο παπάς του χωριού, απού κατέει να διαβάζει και να εξηγά τσ’ εφημερίδες και έλεγέ μας πράματα, απού στένουνται τα μαλλιά τση κεφαλής τ’ ανθρώπου. Εκειά που τα θώρουνε στο κουτί κι εκειά απού τα γροίκουνε απού το στόμα του παπά. Επόνιε τζοι η καρδιά μου τσοι πεντακακομοίρηδες. Μα αλήθεια, εφαίνεντό μου πως αυτά απού εθώρουνε κι εγροίκουνε, εγινούντανε ένας καρφίχτης (καθρέφτης) απού δείχνει ίσια πίσω και δεν εθώρουνε τα αφρικάνικα χάλια, μόνο εθώρουνε τα δικά μας χάλια, αυτά που έζησα στα κοπελάτα μου. Εφαίνοντό μου πως η φοβερή πληγή απού είχαμενε ετοτεσιδά, εξανακαινουριέψενε κι εξαναρχινήξανε να τρέχει όμπυους και γαίματα. Κι εφαίνεντό μου ακόμης πως τω χίλιω διαόλων οι ναζίδες εξανάσανιε στο ν-τόπο μας κι εφωνιάζανε “Χάιλ Χίτλερ”». Ένα απ’ τα «νάκλια τση Κρήτης» του Κανάκη Γερωνυμάκη που βρίσκεται στο ομώνυμο βιβλίο του (Αθήνα 1993). Ο μακαριστός Μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου, ο Άγιος στη λαϊκή συνείδηση Ειρηναίος Γαλανάκης, είχε πει ότι όποιος αγαπά πολύ τον τόπο του αγαπά πολύ κι όλον τον κόσμο. Ο Κανάκης Γερωνυμάκης αγαπούσε πολύ τον τόπο του και γι’ αυτό αγαπούσε και πολύ τον κόσμο!
https://www.haniotika-nea.gr/o-sfakianos-kyparissos-kanakis-geronymakis/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου