ΣΤΟΝ ΤΑΦΟ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
«- Πώς πρέπει να αγαπούμε τον θεό;/ - Αγαπώντας τους ανθρώπους./ - Πώς πρέπει να αγαπούμε τους ανθρώπους;/ - Μοχτώντας να τους φέρουμε στο σωστό δρόμο./ - Ποιος είναι ο σωστός δρόμος;/ - Ο ανήφορος». Νίκος Καζαντζάκης. Νοερά στον τάφο του Νίκου Καζαντζάκη τις τελευταίες μέρες… Εκεί, πάνω στο οχυρό Μαρτινέγκο συλλαμβάνω συχνά - πυκνά τον εαυτό μου ν’ ανοίγει κουβέντα μαζί του. Με αφορμή την έκδοση του μυθιστορήματος του “Ο ανήφορος”, που γράφτηκε πριν από 76 χρόνια (το 1946!) και που κυκλοφόρησε πρόσφατα, στις 26 Οκτωβρίου συγκεκριμένα, ημερομηνία του θανάτου του, για πρώτη φορά απ’ τις εκδόσεις “Διόπτρα”, που ειρήσθω εν παρόδω έχουν αποκτήσει τα δικαιώματα για το σύνολο του καζαντζακικού έργου.
«Πέθαινες κάθε μέρα, γεννιόσουν κάθε μέρα,/ αρνιόσουν ό,τι είχες κάθε μέρα./ Δεν ζύγιζες, δεν μετρούσες, δεν βολευόσουν,/ ακολουθούσες το δικό σου χτυποκάρδι./ Κοίταζες τον φόβο κατάματα κι αυτός φοβόταν κι έφευγε./ Παρατηρούσες τον κόσμο με κρη(ι)τική ματιά/ και παράγγελνες ν’ αγαπά ο άνθρωπος την ευθύνη./ Χρέος του καθενός να σώσει τη γης,/ δικό του το φταίξιμο αν δεν τη σώσει, έλεγες.// Παραπέρα, παρακαλούσες τον Χριστό/ να κάμει τις κάμπιες της καρδιάς πεταλούδες,/ ενώ έλεγες ότι Θεός δεν υπάρχει,/ αφού υπάρχουν παιδιά που πεινούν/ και ζητούσες από την αμυγδαλιά/ να σου μιλά για τον Θεό, για να την βλέπεις ν’ ανθίζει.// Ένας άθεος γεμάτος θεό/ ο Αετός της Αβύσσου!». Το ποίημα μου “Αναφορά στον Νίκο Καζαντζάκη” (βλ. ποιητική μου συλλογή “Τα χελιδόνια του μοναχού”, Χανιά 2020). Με δικές του φράσεις το κτίσιμο. Και με τη σημείωση ότι ο μακαριστός μητροπολίτης Ειρηναίος Γαλανάκης τον είχε παρομοιάσει σε μια ομιλία του μ’ ένα πουλί πάνω απ’ την άβυσσο που μπορεί να επιστρέφει απ’ την κόλαση στον παράδεισο.
Ανοίγω παρένθεση. Συγκινητική η συμβολική αλλά και ουσιαστική κίνηση που έκανε εφέτος ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης Ευγένιος Αντωνόπουλος, να γονατίσει μπροστά στον τάφο του Νίκου Καζαντζάκη, στο τρισάγιο που έγινε απ’ τη Διεθνή Εταιρεία Φίλων του στο 65ο συναπάντημα απ’ το φευγιό του για την αιωνιότητα (φωτ.). Του το χρωστούσε του Μεγάλου Στοχαστή η επίσημη Εκκλησία - πολύ τον πολέμησαν και τον πίκραναν πολλοί κύκλοι της, όσο ζούσε, σε συνεργασία με άλλους ζηλόφθονες για τούτο, το άλλο και το παράλλο. Και για να μην πάρει το βραβείο Νόμπελ, που κι αν το άξιζε! Κλείνω την παρένθεση.
Δεν σ’ ένοιαζε ο θάνατος, σ’ ένοιαζε η φθορά, γιατί μόνο αυτή εξευτελίζει τον άνθρωπο, αυτήν έπρεπε να νικήσεις και τη νίκησες, ακολουθώντας πάντα τον ΑΝΗΦΟΡΟ! Νοερά στον τάφο του Νίκου Καζαντζάκη, στο οχυρό Μαρτινέγκο του Μεγάλου Κάστρου, τις τελευταίες μέρες. Και για να του πω πως χάρηκα, χαρά μεγάλη σφόδρα· για την έκδοση του ΑΝΗΦΟΡΟΥ και για να διαβάζω ξανά και ξανά τη φράση που είναι χαραγμένη στον τάφο του, σ’ ενεστώτα χρόνο. «Δεν ελπίζω τίποτα. Δε φοβάμαι τίποτα, είμαι λέφτερος»…
ΚΑΙ... ΣΤΑ ΠΕΤΑΧΤΑ
ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΛΙΟΜΑΖΩΜΑ - THΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΩΣ...
«Αρχίζει το λιομάζωμα και στο χωριό θα τρέξω,/ τσουνάτες μα και λιανολιές θα πρέπει να μαζέψω», μας λέει η Νεκταρία Θεοδωρογλάκη στην πρώτη σημερινή της μαντινάδα. Για να το γυρίσει στην ποιότητα του λαδιού στη δεύτερη. «Παρθένο ελαιόλαδο, πρώτη επιλογή μας,/ που είναι απαραίτητο για τη διατροφή μας», μας λέει. Και βεβαίως να την κάνει “γυριστή”… μέσω του έρωτος στην τρίτη: «Πάρε με για φαμέγιο(ια) σου,/ ελιές να σου μαζώνω,/ για μεροκάματο ζητώ ένα φιλί σου μόνο». Δεν παίζεται η Νεκταρία, το ’χω ξαναγράψει!
Ο παρακολουθών, του παρακολουθούντος, τον παρακολουθούντα. Στον ενικό αριθμό… Οι παρακολουθούντες, των παρακολουθούντων, τους παρακολουθούντες. Στον πληθυντικό αριθμό… Για ίδρυση σχετικής καθηγητικής έδρας σε ορατό χρόνο στο Πάντειο Πανεπιστήμιο μου μίλησε ένας παλιός συμφοιτητής μου στο ανώτατο αυτό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα, όταν λεγόταν Πάντειος Σχολή. Πλάκα σου κάνω, μου είπε όταν με είδε να παίρνω τα λόγια του στα σοβαρά...
Χανιώτικα νέα (Παρασκευή, 4.11.2022)
https://www.haniotika-nea.gr/ston-tafo-toy-nikoy-kazantzaki/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου