ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΔΩ ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΚΕΙ

ΑΡΚΑΔΙ: "KAIEI H MNHMH AKAYTH BATOΣ"

«Ξέρουμε τη λέξη Αρκάδι, μα μόλις κατέχουμε τα γεγονότα, που στις άγνωστες και εξακριβωμένες λεπτομέρειές του είναι τα παρακάτω: Στο μοναστήρι του Αρκαδίου, που το ‘χτισε ο Ηράκλειος, δεκάξη χιλιάδες Τούρκοι πολεμάνε εκατόν πενήντα εφτά άντρες και τριακόσιες σαράντα τρεις γυναίκες και παιδιά. Το τουρκικό ασκέρι έχει είκοσι έξη κανόνια και δυο οβούζια. Οι Έλληνες κρατάνε μονάχα διακόσια σαράντα τουφέκια. Δυο μερόνυχτα βαστάει ο πόλεμος. Το μοναστήρι έγινε κόσκινο από διακόσιες μπόμπες. Ένα τειχί τινάχτηκε κι οι Τούρκοι χύνονται μέσα. Οι Έλληνες ξακολουθάνε τη μάχη. Εκατόν πενήντα ντουφέκια έχουν ανάψει, μα παλεύουν ακόμα έξη ώρες από κελί σε κελί και από σκαλί σε σκαλί. […] Έξω πέφτουνε στη μάχη οι πατεράδες κι οι άντρες. Μα να μη σκοτωθούνε και να ζήσουνε, θα ‘τανε η πιο τρανή κακοτυχία για τις γυναίκες και τα παιδιά, που θα συρθούνε σε δυο χαρέμια. Την πόρτα την πελεκάνε οι Τούρκοι με τσεκούρια. Τώρα θα τηνέ σκίσουνε και θα πέσει. Ο γέροντας παίρνει απ’ την Αγία Τράπεζα ένα κερί που καίει, απλώνει τη ματιά πάνω στο μπαρούτι και τους σώζει. Μια τρομερή επέμβαση, η έκρηξη, στυλώνει τους νικημένους, η αγωνία γίνεται θρίαμβος, κι αυτό το ηρωικό ταπεινό μοναστήρι, που πολέμησε σαν κάστρο, πεθαίνει σαν ηφαίστειο». Από την επιστολή διαμαρτυρίας του μεγάλου Γάλλου συγγραφέα Βίκτωρος Ουγκώ προς τους ισχυρούς της γης (Χάουζ 17 του Φλεβάρη του 1867).

«Ήλθεν η ώρα η στερνή που μέλλει να καούσι/ κι ο Γούμενος σ’ την εκκλησιά λέει να συντακτούσι./ Το μοναστήρι στέκεται σ’ τη μέση τ’ αυλογήρου,/ και συμμαζώνετ’ ο λαός υπ’ έμπνευσιν Κυρίου./ Στέκει σ’ τη μέση ο Γαβριήλ τα μαύρα φορεμένος/ ξεσκούφωτος κ’ εις τον Χριστό ήτο προσηλωμένος./ Και συντηρά προς τον λαόν, αρχίζει με γλυκήτη,/ ω! πόσον αναπαύεται όποιος βαστά την πίστι./ “Αδέλφια η θρησκεία μας κι ο ιερός σκοπός μας/ πόσον μας δούδει δύναμιν σκοτίζει τον εχθρόν μας./ Προτείνει μας ο τύραννος ζητά μας να του πούμε/ κι αν έχουμε απόφασι ούλοι να σκοτωθούμε./ Γνωρίζετε τον όρκο μας και τον ζυγόν σ’ τον Τούρκον/ τώρα μας μένει ο θάνατος γή ποταγή σε τούτον”/ Ακούσατε απόκρισι την δούδουν οι στραθιώται/ δεν γινωμέστανε παπά, οι Κρητικοί προδόται». Από την “Κρητικοπούλα - ήτοι αγώνες και πάθη της Κρήτης του 1866” του Χατζή-Μιχάλη Γιάνναρη.

«Μουντό το δείλι απλώνει τα φτερά του/ κι απ’ το πρωί λυσσομανάει η μάχη,/ φωνές, οχλαλοή, πνοή θανάτου./ Ορθοί στα μετερίζια οι καστρομάχοι.// Και μες στο χαλασμό η φωνή του Ιμάμη,/ “Θα πατηθεί το Αρκάδι πριν νυχτώσει/ κι όποιος Ρωμηός δεν θέλει να πεθάνει/ ας προσκυνήσει, έτσι θα γλυτώσει”.// Ο Γούμενος φρενιάζει “Ποιος προστάζει/ μουρτάτες να γενούμε; Όσο και νάναι/ τ’ ασκέρι σας πολύ, δεν μας τρομάζει./ Το κάστρο Διγενήδες το κρατάνε!”/ Ξάφνου μια λάμψη! Πύρινη, φιδίσια/ μια φλόγα σκίζει τ’ αλαφρό σκοτάδι/ και του Γιαμπού η φωνή παλληκαρίσια/ “Να πώς πατιέται άπιστοι τ’ Αρκάδι”». Το ποίημα “Αρκάδι” του Ρεθεμνιώτη ποιητή Γιώργη Καλομενόπουλου. 

Σαν σήμερα πριν από 156 χρόνια το ολοκαύτωμα της Μονής Αρκαδίου. Για το σημαντικότερο επεισόδιο της Κρητικής Επανάστασης του 1866 ο λόγος. «Καίει η μνήμη άκαυτη βάτος», για να χρησιμοποιήσω έναν στίχο του Οδυσσέα Ελύτη από το “Άξιον εστί”.

ΚΑΙ... ΣΤΑ ΠΕΤΑΧΤΑ 

ΑΠΟΓΟΝΟΙ ΤΟΥ ΙΚΑΡΟΥ -  ΤΗΣ... ΜΟΝΙΜΟΚΡΙΣΗΣ

 

 

Μιχαήλ και Γαβριήλ των Αρχαγγέλων σήμερα, χρόνια πολλά στους εορτάζοντες και εορτάζουσες λοιπόν! Χρόνια πολλά, όμως, και στην Πολεμική μας Αεροπορία που προστατεύει σαν άλλος Αρχάγγελος Μιχαήλ τους ελληνικούς ουρανούς και επίσης γιορτάζει σήμερα. Για τους πιλότους της Πολεμικής μας Αεροπορίας οι σημερινές μαντινάδες της Νεκταρίας Θεοδωρογλάκη: «Απόγονοι του Ίκαρου, με τόλμη και ανδρεία,/ περήφανοι σαν αετοί, γράφουνε ιστορία», μας λέει στην πρώτη. «Οι μάχιμοι πιλότοι μας, στον ουρανό πετούνε/ τη χώρα πάντα έτοιμοι να υπερασπιστούνε», μας λέει στη δεύτερη.

 

Το θέμα δεν είναι πόσο απαίσιο ήταν το 2022, ούτε ότι ήταν πιο απαίσιο από το 2021, αλλά ότι όλα μαύρα κι άραχνα φαίνονται στο βάθος του τούνελ που έχουμε μπει, όχι μόνο ως χώρα και σαν Ευρώπη αλλά ως παγκόσμια κοινότητα. “Permacrisis” η λέξη της χρονιάς, σύμφωνα με το αγγλικό λεξικό Collin, διαβάζω σε άρθρο της Έφης Φαλίδα στα «Νέα» (3.11.22), «μονιμοκρίση» η απόδοση της στα ελληνικά. Στραβός ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε;

 

Χανιώτικα νέα (Τρίτη, 8.11.22)