ΕΥΦΗΜΕΣ ΜΝΕΙΕΣ

Τίποτα δεν χάνεται αν… (1)

Τίποτα δεν χάνεται αν δεν το αφήσουμε να χαθεί. Το πρώτο όχι, όμως, το μόνο κρατούμενο. Ο επίλογος της πρώτης απ' τις τρεις εύφημες μνείες που έγραψα (βλ. 'Χ.Ν.' 16.11.09), ύστερα από την πρώτη επίσκεψή μου στο 'Ελαιουργείον', στον χώρο τέχνης του πολιτισμού που δημιούργησε μαζί με μια παρέα 'κουζουλών' καλλιτεχνών ο Ιωάννης Αρχοντάκης, στο Δρομόνερο. Μα και ο πρόλογος της πρώτης απ’ τις τρεις σημερινές εύφημες μνείες που γράφω, αναφερόμενος στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 13 Μαΐου, με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων, στην Αίθουσα Εκδηλώσεων της Παλαιόχωρας, με διοργανωτές τον Δήμο Καντάνου - Σελίνου και τον Σύλλογο Φίλων του Μουσείου Ακριτών της Ευρώπης, εγκαινιάζοντας τον 'Δρόμο των Μουσείων', έναν νέο δρόμο πολιτισμού που ταυτόχρονα είναι κι ένας οδικός άξονας που διασχίζει από άκρη σ’ άκρη τους όμορους Δήμους Πλατανιά και Καντάνου - Σελίνου, από το Κρητικό ως το Λιβυκό πέλαγος, σε μια πορεία με 6 καθοριστικές στάσεις πολιτισμού. Τίποτα δεν χάνεται αν δεν το αφήσουμε να χαθεί. Κατοχή είχε κάνει στο μυαλό μου τούτη τη φράση σε όλη τη διάρκεια της εν λόγω εκδήλωσης. Με το που πήρε το μικρόφωνο για να βάλει 'ευλογητός' στην κατάμεστη σχεδόν αίθουσα, ο υπεύθυνος και για τα πολιτιστικά θέματα του Δήμου, δημοτικός σύμβουλος Μιχάλης Σαρτζετάκης...

Τίποτα δεν χάνεται αν… (2)

Για 'σημαδιακή μέρα' καθώς 'αυτή είναι η πρώτη εκδήλωση του Μουσείου Ακριτών στα πέντε χρόνια λειτουργίας του, έκανε λόγο στην αρχή του χαιρετισμού του ο φιλοξενών δήμαρχος Γιώργος Δερμιτζάκης. Για να μιλήσει στη συνέχεια με θέρμη για τον Δρόμο των Μουσείων και τον Ιωάννη, τον εμπνευστή του και να κλείσει απονέμοντας εύσημα στους δημιουργούς του Μουσείου Ακριτών και με ευχαριστίες στα μέλη του Συμβουλίου του και ειδικά στην υπεύθυνη, την 'ψυχή του' όπως την αποκάλεσε Ευδοκία Μελισσουργού - Θεοδωράκη.
'Λαϊκός πολιτισμός: Μουσεία και Ανάπτυξη' ήταν το θέμα της άρτια δομημένης διάλεξης που έκανε η και εκ των βασικών δημιουργών του Μουσείου Ακριτών (μαζί με τον Σελινιώτη, επίσης λαογράφο - ερευνητή σύζυγό της Παναγιώτη Καμηλάκη και την ιστορικό τέχνης Λουίζα Καραπιδάκη), διευθύντρια του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, Αικατερίνη Πολυμέρου - Καμηλάκη. 'Η παράδοση δεν είναι ένα μουσειακό αντικείμενο, ο λαϊκός πολιτισμός είναι ένας ζωντανός πολιτισμός', επεσήμανε και υποστήριξε με επιχειρήματα ότι ένα Μουσείο, όπως το Μουσείο Ακριτών, μπορεί να βοηθήσει ποικιλότροπα, προπάντων όταν είναι ενταγμένο σ’ ένα Δίκτυο, στην ανάπτυξη της περιοχής.
Ο πολιτισμός είναι ένα θέμα που μας αφορά όλους, ένα μεγάλο μετερίζι, στο οποίο μπορούμε να σταθούμε και να δώσουμε νικηφόρες μάχες και σε οικονομικό επίπεδο, ένα παράθυρο αισιοδοξίας. Ο κεντρικός άξονας της ευαίσθητης, αλλά και ουσιαστικής, παρέμβασης που έκανε ο Ιωάννης, που μίλησε με θέρμη για το όραμά του, τον Δρόμο των Μουσείων, ένα όραμα που έγινε υπόθεση του 'εμείς' των Δήμων Πλατανιά και Καντάνου - Σελίνου.
'Στους χαλεπούς καιρούς που ζούμε, εκδηλώσεις σαν την αποψινή προσφέρουν αισιοδοξία και ελπίδα για το μέλλον μας, αντλώντας δύναμη και περηφάνια από το μακρινό, αλλά όμορφο παρελθόν μας', υπογράμμισε με έμφαση στον δικό του χαιρετισμό ο πρόεδρος του Συλλόγου των Φίλων του Μουσείου Ακριτών, Παντελής Θεοδωράκης, πριν αναφερθεί ονομαστικά στους ομιλητές, στους δημιουργούς του Μουσείου, αλλά και στους συντελεστές της εκδήλωσης, για να τους πει 'ευχαριστώ'.
Ενα Μουσείο μοιάζει με παραμύθι καθώς αφηγείται με χίλιους μύριους τρόπους τις ιστορίες των ανθρώπων, είναι ένα νησί που ταξιδεύει στον χρόνο, είπε στο περίπου, προλογίζοντας το παραμύθι της 'Το νησί που ταξίδευε', το οποίο αφηγήθηκε η συγγραφέας Ευδοκία Σκορδαλά - Κακατσάκη.
Αριθμητές ομώνυμων κλασμάτων οι παραπάνω ομιλίες - χαιρετισμοί. Κοινός παρανομαστής τους η φράση: Τίποτα δεν χάνεται, αν δεν το αφήσουμε να χαθεί...

Τίποτα δεν χάνεται όταν...

Τίποτα δεν χάνεται αν δεν το αφήσουμε να χαθεί... Τίποτα δεν χάνεται όταν υπάρχουν άνθρωποι με όραμα, όπως τον Ιωάννη Αρχοντάκη, τον... πρόδρομο Ιωάννη, όπως τον λέω, με την έννοια ότι ανοίγει τον δρόμο της επιστροφής όλων μας στις ρίζες μας, στα όρια των ονείρων μας και στην ενδοχώρα των αισθημάτων μας.
Τίποτα δεν χάνεται όταν υπάρχουν άνθρωποι που μονάχη έγνοια φαίνεται να έχουν την καταγραφή κάθε πτυχής του λαϊκού μας πολιτισμού, όπως τον Σταμάτη Αποστολάκη, για παράδειγμα, που ήταν συμπορπατηχτής μου στο οδοιπορικό της Παρασκευής.
Τίποτα δεν χάνεται όταν υπάρχουν άνθρωποι που υπηρετούν αγαπητικά και γνωστικά ταυτόχρονα, τη λαϊκή μας κληρονομιά και τραγουδούν τα τραγούδια μας, όπως ο πρόεδρος του Πολιτιστικού - Παραδοσιακού Συλλόγου Σελίνου Νίκος Αποστολάκης και οι συνεργάτες του.
'Απού δε ρέγονται τα αβάτζια ξαρέσκια και τα ψεύτικα πλουμιά μα τη μπονάτσα τση ψυχής και τα γλυκά κεντήματα τση καρδιάς όντε ξομπλιάζ’ η γλώσσα το τραγούδι', για να χρησιμοποιήσω τα λόγια του ('Ριζίτικα τραγούδια: 5ος και 6ος κύκλος'). Από τις ρίζες των κυπαρισσιών όπου σταυροδένονται οι μνήμες μέχρι τις κορφές τους που τοξεύουν τον ουρανό με ανέβασαν τα τραγούδια που τραγουδήσατε στα ενδιάμεσα των ομιλιών, Νίκο!
Το 'Οψές επέρνου ποταμό' και το 'Αλεξινιός το σκότωσε'...