ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ

 Πόση απόσταση είναι από εδώ μέχρι την είσοδο της Πόλης, όπου η εντυπωσιακή προτομή του Μακάριου, αναρωτιέμαι. Πόσο μακρινή είναι χρονικά η 14η Μαρτίου 1957, όταν οι Εγγλέζοι απαγχόνισαν τον Ευαγόρα Παλληκαρίδη; Πόσο νωπές είναι οι μνήμες του Ιουλίου του 1974; Πόσο μακριά ή πόσο κοντά είναι το "Καφενείον Η Λάπηθος" και το "Στεγνοκαθαριστήριον το Ριζοκάρπασο";


Στην Πάφο του χθες και του σήμερα(2)

Με θέα τον κόλπο των Κοραλλίων

Γεύμα εργασίας, κατά μία έννοια, μπορώ να χαρακτηρίσω την μιας ώρας περίπου συνάντηση που είχαμε με τον πρόεδρο του ομίλου "Λεπτός" Μιχαλάκη Λεπτό. Μετά την ξενάγησή μας στο ξενοδοχείο "CORAL BEACH" και πριν απ' αυτήν στο επίσης ανώτερο κάθε περιγραφής, "5 αστέρων" "basilika", που μας εντυπωσίασαν. "Οποια πέτρα κι αν σηκώσεις στην Πάφο τον Λεπτό θα βρεις", μου είχε πει ο ένας απ' τους δυο ταξιτζήδες στην Πάφο.
Κι αν έχουμε να ρωτήσουμε τον "λεπτό" εβδομηντάχρονο άνδρα με τις τιράντες που ήρθε πρόσφυγας το 1974 απ' την Κερύνεια, όπου ζούσε, στην Πάφο, ύστερα από την τουρκική εισβολή! Για τα ξενοδοχεία του (δικό του και το "Paphos Gardens" που μένουμε, όπως και το "Πανόραμα" στα Χανιά (για να μην ξεχνιόμαστε).
Για τη δημιουργία ολόκληρων χωριών με παραθεριστικές κατοικίες όπως για παράδειγμα τις Καμάρες. Για το ιδιωτικό πανεπιστήμιο "Νεάπολις" που ίδρυσε πριν από δύο χρόνια?
Κι αν έχει να μας πει όμως κι αυτός, με τον δικό του "λεπτό" τρόπο. Για τούτο, το άλλο και το παράλλο? Για τα Χανιά που είναι "παράδεισος και αξίζουν τρεις τουλάχιστον φορές περισσότερο απ' την Πάφο. Για το τουριστικό προϊόν που ξέρει να το πουλά, όσοι λίγοι. Για τις ανησυχίες, τα όνειρα και τα σχέδια του.
Οπως για την επέκταση του "Νεάπολις" με τη δημιουργία μιας σύγχρονης πανεπιστημιούπολης που θα βρίσκεται στο κέντρο του "Neapolis Smart Eco City", ενός πρωτοποριακού έργου οικιστικής ανάπτυξης, 4.000 κατοικιών σε μια τεράστια έκταση? Κι όλα αυτά με θέα τον μαγευτικό κόλπο των Κοραλλίων που είναι ένα κοσμοπολίτικο κέντρο, το οποίο σφύζει από ζωή!
"Ηθελα να 'ξερα τι γράφετε συνέχεια, απ' την ώρα που φύγαμε απ? τα Χανιά?" θα μου πει κατά την επιστροφή μας στην Κάτω Πάφο η Ρίκα. Αρκέστηκα να χαμογελάσω αινιγματικά.
Πού να ξέρει ότι ακόμα και με δίχως φαγητό κάνω, όχι όμως δίχως το μπλοκάκι και το μολυβάκι μου!

Το πανεπιστΗμιο 'ΝεΑπολις'

Από τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια, τον Οκτώβριο του 2010 τα εγκαίνια του πανεπιστημίου 'Νεάπολις', όπως διαβάζουμε στην πινακίδα που είναι καλαίσθητα τοποθετημένη στην είσοδο. Είμαστε, είναι η αλήθεια κουρασμένοι όταν φτάνουμε εδώ, στην Κάτω Πάφο, όπου βρίσκεται γύρω στις 5 το απόγευμα. Τα που βλέπουμε και τα που ακούμε όμως μας εντυπωσιάζουν και μας ξεκουράζουν.
Το πανεπιστήμιο αυτό είναι σίγουρα το καμάρι του Ομίλου 'Λεπτός'. Το καταλαβαίνεις εύκολα ακούγοντας τόν, και πρόεδρο της Εταιρίας Τουριστικής Προβολής και Ανάπτυξης, Γιώργο Λεπτό ένα απ? τους δύο γιούς του Προέδρου του Ομίλου να μιλά γι? αυτό. Μα και καμάρι της Πάφου! Άλλες προοπτικές ανοίγονται για την ευρύτερη περιφέρεια της Πάφου, που έχει ειρήσθω εν παρόδω συνολικό πληθυσμό 83.000 περίπου κατοίκους, με την ίδρυση του 'Νεάπολις', που είναι το 4ο κατά σειρά πανεπιστήμιο της Κύπρου.
Η ενημέρωση που μας γίνεται από τον αντιπρύτανη Διομήδη Μαρκουλή, καθηγητή Ψυχολογίας και από άλλους καθηγητές, είναι αναλυτική. Για την εκπαίδευση των φοιτητών στις πιο σύγχρονες και προηγημένες επαγγελματικές πρακτικές με εφαρμοσμένες αναλυτικές μεθόδους και με τη χρήση των πιο σύγχρονων τεχνολογιών. Για τη μοναδική φοιτητική εμπειρία καθώς οι φοιτητές εντάσσονται σε ομίλους, οργανώνουν πολιτιστικές, καλλιτεχικές και αθλητικές εκδηλώσεις, εμπλουτίζοντας έτσι τα χρόνια των σπουδών τους. Για την αξιοποίηση των πολλαπλών δυνατοτήτων που παρέχει η σύγχρονη τεχνολογία στους τομείς της διδασκαλίας και της έρευνας. Για τη βασική επιδίωξη που είναι η δημιουργία καινούργιας γνώσης σε ποικίλα επιστημονικά πεδία. Για τη φοιτητική ζωή στην Πάφο που είναι μια ζωντανή πόλη, η οποία συνδυάζει τον σύγχρονο τρόπο ζωής και τις πολιτισμικές παραδόσεις. Για τους καθηγητές του που έχουν μακροχρόνια εμπειρία σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια. Για τα πτυχιακά προγράμματα στη Διοίκηση των Επιχειρήσεων, στα Χρηματοοικονομικά στην Αρχιτεκτονική και στην Ψυχολογία, όπως και για τα μεταπτυχιακά. Για τις ειδικές τιμές στους Έλληνες φοιτητές. Για το αντίκρισμα που έχουν οι σπουδές, δεδομένου ότι μέχρι τον Ιούλιο περιμένουν να γίνει το 'Νεάπολις' ισότιμο (ομοταγές) με τα κρατικά πανεπιστήμια...
Η απόλυτη νοικοκυροσύνη σε άνετους και σύγχρονους χώρους, σ? ένα ιδανικό για σπουδές περιβάλλον. Μια απ? τις διαπιστώσεις μας, αργότερα, κατά την περιήγησή μας...

Οι εφημερΙδες της ΠΑφου

Τοπική εφημερίδα δώσε μου και πάρε μου την ψυχή... Τι έκπληξη κι αυτή. Επιστρέφοντας στο ξενοδοχείο βρήκα να με περιμένουν στο δωμάτιό μου οι 3 απ? τις 4 εβδομαδιαίες (σαββατιάτικες όλες) εφημερίδες που βγαίνουν και διανέμονται δωρεάν στην Πάφο. 'Επιλογές της Πάφου', 'Η φωνή της Πάφου' και 'Αδέσμευτος της Πάφου', οι τίτλοι των. Και οι τρεις 48 σελίδων.
Να ?ναι καλά ο διευθυντής του ξενοδοχείου, και καλός φίλος πια, Χρηστάκης Παρασκευά, που φρόντισε γι? αυτό. Άλλο πράγμα αυτός ο άνθρωπος! Δεν προλαβαίναμε να τους ζητήσουμε κάτι και γινόταν πραγματικότητα. Περιττό να πω οτι έπεσα στην ανάγνωση τους με τα μούτρα και ότι θα τις διάβαζα... ακόμα, αν δεν μ? έπαιρνε τηλέφωνο ο Δημήτρης για να μου πει να κατέβω να πάμε σε μια ταβέρνα για φαγητό. Εκ των ων ουκ άνευ ότι τις πήρα μαζί μου στα Χανιά για να τις... ξεκοκκαλίσω και να εκμεταλλευτώ δεόντως πολλά απ? τα γραφόμενα τους στις στήλες που έχω στα 'Χανιώτικα νεά'.
Όχι δεν ξεχώρισα καμιά. Όντως η μια καλύτερη απ? την άλλη, σε άλλους τομείς η καθεμιά. Δεν θα επεκταθώ περισσότερο, αρκούμενος μόνο στην παράθεση των κύριων θεμάτων τους για να πάρετε μια ιδέα, εκείνης της ημερομηνίας (26 Μαΐου): 'Χαώδεις συνεδριάσεις - Κοινοτάρχες απειλούν να μην ξαναπατήσουν εάν δεν αλλάξει η κατάσταση...' ('Αδέσμευτος Πάφου'). 'Κοσμήματα στο σφυρί. Εξαθλιωμένοι οικονομικά συμπολίτες μας ταξιδεύουν στη Ρουμανία για να πωλήσουν σε καλύτερη τιμή τα τιμαλφή τους'. ('Η Φωνή της Πάφου'). 'Δήμος Πάφου: Μόνον από τα χρωστούμενα ενοίκια τα-μείον 650 χιλ. ευρώ' ('Επιλογές της Πάφου').

Στου 'Φεττα'

Στην καρδιά της Πάνω Πάφου, στην πλατεία 28ης Οκτωβρίου, βρίσκεται η ταβέρνα που μας πηγαίνει ο Νικόλας Τσιφούτης, μέλος της Εταιρίας που μας φιλοξενεί. 'Ο Φεττάς', με τ? όνομα! Σαββατόβραδο και άδειο τραπέζι μέσα κι έξω απ? την ταβέρνα ούτε για δείγμα, γι΄αυτούς που δεν έχουν κλείσει.
Αρχίζουμε με 'ζιβανίαν', τι άλλο! Στην υγειά της Κύπρου! Στην υγειά της Κρήτης! Στην υγειά μας! Οι Κύπριοι διασκεδάζουν ως Έλληνες. Μερακλώνονται και χορεύουν ζεϊμπέκικο, ενίοτε ανεβαίνουν και στα τραπέζια,  κι ενώ χορεύουν οι αποκάτω τους πετούν χαρτοπετσέτες. Οι τουρίστες τους μιμούνται, όσοι δεν τους φωτογραφίζουν, και υπάρχουν στιγμές που σχεδόν όλο το μαγαζί χορεύει. Μια ζωή την έχουμε,/ κι αν δεν την γλεντήσουμε/ τι θα καταλάβουμε/ τι θα καζαντήσουμε... Άποψη κι αυτή.
Εγώ, πάντως, στη... ρόκα μου, στο μπλοκάκι μου θέλω να πω. Όπως και η Ρίκα που τραβά και ξανατραβά με την καθοδήγηση της Ευτυχίας πλάνα. Αρκούμαι, λοιπόν, να σημειώνω τα που βλέπω, αλλά και αυτά που μας λέει ο Νικόλας για το έργο της Εταιρίας, και για το πως προβάλλει το παφίτικο τουριστικό προϊόν. Για τη φιλοξενία ξένων δημοσιογράφων, για τις αποστολές στο εξωτερικό, για...
Όλα καλά κι όλα ωραία, πλην όμως κάποια στιγμή κι ενώ ο κόσμος έχει αρχίσει ν? αραιώνει... νιώθω έντονα την ανάγκη για μια μικρή νυχτερινή μοναχική βόλτα. Είναι λίγο πριν απ? τα μεσάνυχτα, κι έχω μισή ώρα στην διάθεσή μου...

Μόνος στην πλατεία

Κάτω απ? τη στήλη της 28ης Οκτωβρίου στην ομώνυμη πλατεία. Αναγέρθηκε, λέει, από τον δήμο Παφίων στη μνήμη των πεσόντων στο Β? Παγκόσμιο πόλεμο. Την θυμάμαι, είχα φωτογραφηθεί κάτω απ? αυτήν και την άλλη φορά που είχα επισκεφτεί την Πάφο.
Ήταν ένα όμορφο απριλιάτικο μεσημέρι, είμαστε πολλοί, δάσκαλοι απ? όλη την Ελλάδα, τώρα είμαι μόνος ή σχεδόν μόνος. Απέναντί μου ο Αστυνομικός Σταθμός, που είναι κτισμένος σε αποικιακό ρυθμό, κι ένα γύρω τα επιβλητικά νεοκλασικού ρυθμού κτήρια, της Βιβλιοθήκης, του Δημαρχείου και των Σχολείων της Δημοτικής και της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
Τι αναστοράται κανείς όταν ξαναβρεθεί σ? ένα αγαπησιάρικο, όπως η Πάφος, μέρος! Κάπου εδώ κοντά πρέπει να βρίσκεται ο Δημόσιος Κήπος, όπου η μαρμάρινη προτομή του Κωστή Παλαμά και λίγο πιο πέρα η θολωτή λιμνούλα με τον κοιμώμενο Έρωτα...
Κάνει ψύχρα. Πόση απόσταση είναι από εδώ μέχρι την είσοδο της Πόλης, όπου η εντυπωσιακή προτομή του Μακάριου, αναρωτιέμαι. Πόσο μακρινή είναι χρονικά η 14η Μαρτίου 1957, όταν οι Εγγλέζοι απαγχόνισαν τον Ευαγόρα Παλληκαρίδη; Πόσο νωπές είναι οι μνήμες του Ιουλίου του 1974; Πόσο ατελείωτος είναι ο θλιβερός κατάλογος των νεκρών και των αγνοουμένων; Πόσο μακριά ή πόσο κοντά είναι το "Καφενείον Η Λάπηθος" και το "Στεγνοκαθαριστήριον το Ριζοκάρπασο";

ΝεΟφυτος ο Εγκλειστος μιλΑ
'
Για μας ήταν άλλο πράγμα ο πόλεμος.... για την πίστη του Χριστού/ και για την ψυχή του ανθρώπου καθισμένη στα γόνατα της Υπερμάχου Στρατηγού,/ που είχε στα μάτια ψηφιδωτό τον καημό της Ρωμιοσύνης,/ εκείνου του πέλαγου τον καημό σαν ήβρε το ζύγιασμα της καλοσύνης.' Νεόφυτος ο έγκλειστος μιλά... Ετσι όπως ο Γιώργος Σεφέρης στο ομώνυμο ποίημά του, απόσπασμα απ? το οποίο είναι τα παραπάνω, τον έβαλε να μιλά
Κυριακή 27 Μαΐου σήμερα και να ?μαστε γύρω στις 11 το πρωί στην Εκγλείστρα του Αγίου Νεόφυτου και στο Μοναστήρι του. Ένας αυτοδίδακτος μοναχός που έφτασε εδώ γύρω στα 1159 ήταν ο Άγιος Νεόφυτος, η μνήμη του οποίου γιορτάζεται στις 28 Σεπτέμβη και στις 24 του Γενάρη. Λάξεψε μια σπηλιά, την καθάρισε, έχτισε μέσα μια εκκλησία κι ένα κελί και λίγο αργότερα τον τάφο του. Με τα χρόνια, ωστόσο, ήρθαν κοντά του κι άλλοι μοναχοί κι έφτιαξαν τα κελιά τους και η φήμη του άρχισε να εξαπλώνεται. Κατά εκατοντάδες έφταναν οι επισκέπτες για να τον δούν, να τον ακούσουν και να πάρουν την ευλογία του. Αυτό τον οδήγησε να σκάψει από πάνω του ένα άλλο κελί για ν? απομονωθεί και ν? ασχοληθεί με τη γραφή.
Το έργο του με τίτλο 'Αγίου Νεοφύτου του Εγκλείστου, Συγγράμματα' αποτελείται από 6 τόμους και έχει πάρει το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (2009). Ιδιαίτερα σημαντική η επιστολή του 'Περί των κατά την χώραν Κύπρον σκαιών', όπου γίνεται λόγος στα κακά που έφερε στην Κύπρο η εφτάχρονη τυραννία του Ισαάκιου Κομνηνού που αυτοανακηρύχθηκε κυβερνήτης της Κύπρου. Ο Μεγάλος Ναός του Αγίου Νεοφύτου χτίστηκε 300 περίπου χρόνια μετά την κοίμηση του...
Λίγα πράγματα θυμόμουν απ? όλα αυτά από την προηγούμενη επίσκεψή μου. Αυτό που μου είχε μείνει πολύ έντονα ήταν οι καταπληκτικές τοιχογραφίες τόσο της Εγκλείστρας, που τις έκανε κατά παραγγελία του Αγίου ο Θεόδωρος ο Αψευδής, όσο και του Ναού που απεικονίζουν κατά διηγηματικό τρόπο τους 24 Οίκους του Ακάθιστου Ύμνου. Ήθελα να τις ξαναδώ και τις ξανάδα, στα πολύ γρήγορα, ωστόσο. Κι έμεινα εντυπωσιασμένος απ? την έκφραση των προσώπων, (σαν να ήταν έτοιμα να σου μιλήσουν!) και τους χρωματισμούς των φορεμάτων τους...
Προπάντων όμως, τη φωνή του ήθελα ν? ακούσω την ώρα που άναβα κερί στο μανουάλι του. Ζητούσα το αδύνατο! Να όμως, που κάποια στιγμή, λίγο πριν αφήσουμε τον αύλειο χώρο του ναού για να πάμε στα καταστήματα που ήταν έξω, απ? όπου πήρα χαρουπόμελο, το μάτι μου έπεσε σε μια επιγραφή, που ήταν λόγια του Αγίου. 'Φρόνημα ταπεινόν/ ενώπιον θεού και ανθρώπου/ σπουδάσωμεν κατορθώσαι', έγραφε.

Στα ΛΟΥΤΡΑ της ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ

Κύπρου Πότνια, Κύπρου Δέσποινα, Κύπρου Βασιλίς, Πάφου Μεδέουσα, Κυπρογέννητη, Παφία, Κύπρος Διωνία... Εφτά απ? τα... εβδομήντα εφτά επίθετα με τα οποία είναι γνωστή η Αφροδίτη στην Κύπρο. Στα Λουτρά της, που είναι μετά την πόλη της Χρυσοχούς (πενήντα περίπου χμ. βόρεια της Πάφου), βρισκόμαστε ύστερα απ? την Εγκλείστρα και το Μοναστήρι του Αγίου Νεοφύτου. Ειδυλλιακός και πανέμορφος ο τόπος που η φαντασία των ανθρώπων τοποθέτησε τον χώρο που έκανε το μπάνιο της η θεά της ομορφιάς και του έρωτα. Πού αλλού παρά σ? αυτήν την λιμνούλα, που βρίσκεται στη ρίζα ενός πανύψηλου βράχου, απ? τον οποίο αναβλύζει γάργαρο και κελαρυστό το νερό, κάτω απ? τη σκιά που κάνουν οι αγριοσυκιές και οι καλαμιές! Εδώ συνεβρισκόταν, λέει, με τον Άδωνη, μέχρι που τον σκότωσε απ? τη ζήλεια του ο επίσημος εραστής της ο Άρης, τον κακομοίρη τον σύζυγό της τον Ήφαιστο ποιος τον λογάριαζε, ήταν και κακάσχημος και κουτσός, πανάθεμά τον!
Όποιος πλυθεί, με το νερό της λίμνης, μας λέει η ξεναγός μας, ανανεώνεται. Εμείς, με... προεξάρχοντα τον Δημήτρη, το γυρίζουμε στην πλάκα, όχι όμως και οι Ρώσοι με τις Ρωσίδες, που τυχαίνει να ?ναι εδώ, κι έχουν μπρουμουτίσει για να γεμίσουν τις φούχτες των νερό. Ευκαιρία και για να δροσιστεί κανείς, λέει μια απ? τις κοπελιές, ενώ ακολουθούμε το στενό μονοπάτι που διασχίζει τον Βοτανικό Κήπο, μέσα στον οποίο βρίσκονται τα Λουτρά.
Η ώρα είναι 2μ.μ. και το πρόγραμμα προέβλεπε γεύμα στις 1.30μ.μ. σ? ένα εστιατόριο της περιοχής...

Με το ΔΗΜΑΡΧΟ της ΧρυσοχοΥς

Μια περιοχή με άγρια φύση, όπου πευκόφυτες βουνοπλαγιές βυθίζονται στα γαλανά νερά, που καταλήγουν σε αμμώδεις ορμίσκους είναι ο... μεγαλοπρεπής κόλπος της Χρυσοχούς. Ιδανικός κι αυτός τόπος για διακοπές. Είμαστε στην καρδιά του, στο Λακκί ('Λατσί' το λένε εδώ). Δίπλα μας η Πόλη της Χρυσοχούς κι απέναντι μας στα δυτικά η χερσόνησος του Ακάμαντα που έχει επιλεγεί' για να γίνει εθνικό πάρκο.
Μαζί μας στο τραπέζι σε μια απ? τις ταβέρνες του, το 'Porto Lachi', ο δήμαρχος της Χρυσοχούς, Άγγελος Οδυσσέως ή Γεωργίου, το πλήρες όνομά του, που μας υποδέχεται σαν αδελφούς. Ο δήμος του είχε αδελφοποιηθεί πριν από λίγα χρόνια με τον πρώην δήμο Νέας Κυδωνίας, οπότε, μετά τον 'Καλλικράτη', θεωρείται αδελφοποιημένος και με τον δήμο Χανίων.
'Χαιρέτα μου την Κύπρο μας αγαπητέ Βαγγέλη/ και πες της πως η Κρήτη μας παρέα τηνε θέλει.'. Λέω και σ? αυτόν την μαντινάδα που μου έστειλε μέσω κινητού, με το που έφτασα στο αεροδρόμιο της Πάφου, ο μαντιναδολόγος Ηλίας Σταματάκης. Χαμογελά με ικανοποίηση. Γενικότερα όλοι, μα όλοι, οι Κύπριοι με το που τους λέμε πως είμαστε απ΄ την Κρήτη, αστράφτουν από χαρά και ανοίγουν τις αγκαλιές τους.
Η κουβέντα που κάνουμε με τον Δήμαρχο, που έχει εκλεγεί για τρίτη πενταετία, παίρνει μάκρος. Τον ρωτούμε και μας απαντά, μας ρωτά και του απαντούμε. Για τους δεσμούς φιλίας Κρήτης και Κύπρου, και ειδικότερα Χανίων - Χρυσοχούς. Για την Πόλη που πήρε τ? όνομα 'Χρυσοχούς', είτε λόγω της ευφορίας της γης είτε λόγω των μεταλλείων χρυσού που υπήρχαν, και για την ιστορία της διαμέσου των αιώνων. Για τις αναμνήσεις που έχει, κι είναι οι 'καλύτερες των καλύτερων', απ? την επίσκεψη του στα Χανιά. Για την πολιτική και οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Για τον Μακάριο και τον Ελευθέριο Βενιζέλο...
Μην ξεχάσετε να δώσετε τα χαιρετίσματα μου στον τέως και στον νυν δήμαρχο, στους φίλους μου Κυριάκο Βιρβιδάκη και Μανόλη Σκουλάκη και σ? όλους τους δημότες των Χανίων! Η παραγγελία που μας δίνει όταν, εκεί γύρω στις 5μ.μ. μας αποχαιρετά. Τι κρίμα που δεν έχουμε χρόνο να επισκεφθούμε την Πόλη!

Η ανηφοριΑ της αθανασΙας

Σκούλλη, Μηλιου, Γιόλου, Στρουμπί, Τσάδα, Μεσόγη. Τα χωριά με τη σειρά που τα συναντούμε τώρα επιστρέφοντας απ? το Λατσί για την Κάτω Πάφο. Καταπράσινα, πανέμορφα, ορεινά χωριά, γεμάτα ζωή. Πορτοκαλιές, λεμονιές, ελιές, αμυγδαλιές, αμπέλια.
Περνάμε την Τσάδα, το χωριό του Ευαγόρα Παλληκαρίδη, του παλληκαριού, που το απαγχόνισαν στα 19 του χρόνια οι Εγγλέζοι, "Γη της λεμονιάς, της ελιάς/ γη της αγκαλιάς της χαράς, γη του πεύκου, του κυπαρισσιού και της αγάπης". Και στο τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη (στίχοι Λεωνίδας Μαλένης, πρώτη εκτέλεση Γρηγόρης Μπιθικώτσης), ο νους μου. Εδώ στο Δημοτικό Σχολείο της Τσάδας έμαθε τα πρώτα γράμματα ο Ευαγόρας, για να φοιτήσει αργότερα στο Γυμνάσιο Πάφου, το οποίο δεν πρόλαβε να το τελειώσει. Στα 17 του χρόνια, 'ως Έλλην Κύπριος, ο οποίος ζητούσε την λευτεριά της πατρίδας του, κορύφωσε την αγωνιστική του πορεία και πήρε την ανηφοριά των βουνών, αφήνοντας πίσω τους συμμαθητές του. Ήταν η αρχή του θανάτου του, μα και ταυτόχρονα της αθανασίας του...

Ποτέ θα ΚΑΜΕΙ ξαστεριά

Εκτός απ? τον ¨συνήθη ύποπτο' Γιώργο Λεπτό, στο ας το πούμε επίσημο αποχαιρετιστήριο δείπνο που μας παρέθεσαν οι Παφίτες φίλοι μας σ? ένα κέντρο της Πάνω Πάφου, το τρίτο και τελευταίο βράδυ στον δήμο τους, ήταν μεταξύ των άλλων ο τοπικός δήμαρχος Σάββας Βέργας και ο μόνιμος γραμματέας του Δ.Σ. της τοπικής Εταιρίας Τουριστικής Προβολής και Ανάπτυξης Κενδέας Ζαμπυρίνης, με την ιδιότητα του και ως πρόεδρου του Αθλητικού και Πολιτιστικού Συλλόγου 'Ευαγόρας Παλληκαρίδης'.
Ακριβά, πανάκριβα για μένα δώρα τα ιδιαίτερα επιμελημένα  και λίαν ενδιαφέροντα πολυσέλιδα μεγάλου σχήματος βιβλία - λευκώματα που μου έδωσαν, ως τον... 'πρεσβύτερο της παρέας'. Το 'Πάφος: ο μύθος, ο χρόνος, ο τόπος, ο κόσμος' (Δήμος Πάφου 2003) της Άννας Γ. Μαραγκού, ο πρώτος, και το '50 χρόνια (1961 - 2011) - Ένδοξος Πορεία' που αναφέρεται στον Σύλλογο "Ευαγόρας Παλληκαρίδης", ο δεύτερος.
Εχουν έρθει και οι δύο τους (όπως και ο Γιώργος Λεπτός άλλωστε) στα Χανιά, έχουν μείνει, όπως μένουν κι όλοι οι Κύπριοι, κατενθουσιασμένοι, και βέβαια, θεού θέλοντος, θα ξανάρθουν. Και για να γίνει κάποτε μια εκδήλωση για τον Ευαγόρα Παλληκαρίδη, μου λέει ο Κενδέας. Μιλά γι? αυτόν κι η φωνή του πάλλεται.,κάποτε νιώθεις ότι είναι έτοιμη να σπάσει."Πότες θα κάμει ξαστειά πότες θα φλεβαρίσει"... Ούτε που το κατάλαβα πως άρχισα να τραγουδώ και ακολούθησαν οι άλλοι...

Ο καθένας μας τον δικό του αμητό

Δευτέρα, 28  Μαίου, ώρα 10.30 μ.μ. Στο διεθνές, εντυπωσιακό, καμιά σύγκριση με το δικό μας, αεροδρόμιο της Πάφου. Έχουμε παραδώσει τις αποσκευές μας και είμαστε έτοιμοι για επιβίβαση. Τι΄βαλίτσες μας εννοώ γιατί εκτός από τις χειροαποσκευές κουβαλάμε στο μυαλό μας ο καθένας μας ξεχωριστά, τον δικό του πλούσιο αμητό, έτσι όπως τον συνέλεξαν σπειρί  σπειρί σαν εικόνα , σαν ήχο, σαν γεύση σαν ευωδία, σαν άγγιγμα , τα "ακρωτήρια της ύπαρξης" όπως λέει ο Γίωργης Μανουσάκης τις πέντε αισθήσεις, του καθενός και της καθεμιάς από μας.
Και βέβαια τα χαιρετίσματα που μας είπαν να δώσουμε στα Χανιά από κοινού κουβαλάμε. Μεταξύ αυτών και τα χαιρετίσματα μιας Χανιώτισσας. της Μαρίας της Τυράκη που είναι παντρεμένη στην Πάφο, και δουλεύει στο ξενοδοχείο που μείναμε. Πάνω απ' όλα και πρώτα απ' όλα τον χαιρετισμό της Κύπρου στην Κρήτη κουβαλάμε!