ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ

Δεν θέλω τον  ρόλο του ποιητή που παραδίδει τα όπλα και  θρηνεί  ‘’επί των ερειπίων’’. Να σηκώνει στους ώμους του ‘’την οδύνη του σύμπαντος κόσμου’’ πρωτίστως τον θέλω. Υποχρεωμένος όχι μόνο να επιβιώνει ,αλλά έχοντας πατρίδες τις αισθήσεις του και πατρίδα την καρδιά του να δείχνει τον δρόμο της επιστροφής στον ίσκιο της ανθρωπιάς, ο ποιητής. Ως ο πρώτος και ο έσχατος άνθρωπος .Σε όλους τους συνανθρώπους του, όπου γης.

Από τη συνέντευξή μου στην Ανδρονίκη Κοκοτσάκη* ( https://www.eparxies.gr/vaggelis-kakatsakis-moy-aresei-i-lexi-daskalos-kai-tin-chrisimopoio-sychna-sta-poiimata-moy-opos-kai-i-lexi-daskalosyni/?fbclid=IwAR2iIwamvCmk2LixBJYRUIMLo4s_7dRck0xR_Oh8neyPksT2LQkfSRAxDNc )

ΦΩΤΟ: Mε την Ανδρονίκη Κοκοτσάκη σε άλλη ραδιοφωνική συνέντευξη

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ...

Πότε ξεκίνησε η ενασχόληση σας με το γράψιμο;

Πήγαινα  Γ’  Γυμνασίου στον Βάμο και θα βγάζαμε σαν τάξη ένα μαθητικό περιοδικό ‘’Η μαθητική ζωή της τάξης μας’’. Αποφάσισα η δική μου εργασία να είναι ποίημα και μάλιστα θρησκευτικού περιεχομένου καθώς πλησίαζαν Χριστούγεννα, ’’Ο Λυτρωτής ‘’,ο τίτλος του. Είχε προηγηθεί λίγο πριν ένα ποίημα πατριωτικού περιεχομένου για την Κύπρο. Και τα δύο σε παραδοσιακό στίχο βέβαια. Συνέχισα γράφοντας παράλληλα και πεζά κείμενα. Κάποια από αυτά τα έστειλα μέσω μιας ξαδέλφης μου στον λογοτέχνη Μελή Νικολαίδη που μου απάντησε με ένα ενθουσιώδες κείμενο. Κάποιο  άλλο το έστειλα στο περιοδικό της Μητρόπολης Κισσάμου και Σελίνου ‘’Η ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ’’, χάρηκα πολύ όταν το είδα δημοσιευμένο. Όντας φοιτητής άρχισα την αρθρογραφία μου στην εφημερίδα ‘’ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ’’.

Η εκπαιδευτική σας ιδιότητα βοήθησε την ποιητική σας;

Δάσκαλος-Λογοτέχνης ,οι δύο τίτλοι που  συνοδεύουν το όνομά μου όταν δημοσιεύω κάτι. Μου αρέσει η λέξη ‘’δάσκαλος’’ και την χρησιμοποιώ συχνά στα ποιήματα μου όπως και η λέξη ‘’Δασκαλοσύνη’’. Εκ των πραγμάτων  η διδασκαλική μου ιδιότητα έχει επηρεάσει την  ποιητική. Δάσκαλος ο ποιητής από πολλές απόψεις και βέβαια ποιητής ο δάσκαλος. Συγκοινωνούντα  για μένα λοιπόν δοχεία η δασκαλοσύνη και η ποίηση……

 Η ποιητική σας συλλογή ‘’ΟΠΩΣ ΤΟ ΨΩΜΙ’’ από πόσα ποιήματα αποτελείται και τί διαπραγματεύεται; 

Η ποιητική μου συλλογή ΟΠΩΣ ΤΟ ΨΩΜΙ (είναι η τέταρτη) αποτελείται από 55 (54+1) ποιήματα. Βασικό ποίημα αυτό στο φτερό του οπισθόφυλλου που έδωσε και τον τίτλο. Το παραθέτω ολόκληρο:’’ ΨΩΜΙ ΑΠΟ ΚΑΛΟ ΠΡΟΖΥΜΙ/ΨΩΜΙ ΖΥΜΩΜΕΝΟ ΜΕ ΕΓΝΟΙΑ,/ΚΑΛΟΨΗΜΕΝΟ ΨΩΜΙ/ ,ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΤΗΣ ΜΑΝΑΣ ΜΟΥ//ΠΟΙΗΜΑ ΟΠΩΣ ΤΟ ΔΙΚΟ ΤΗΣ,/ΑΡΤΟΝ ΠΟΥ ΚΑΡΔΙΑΝ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΣΤΗΡΙΖΕΙ,/ΘΕΛΩ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΠΟΥ ΓΡΑΦΩ.

Ο ποιητής  που ‘’σε ρόλο Σίμωνος Κυρηναίου ‘’σηκώνει την οδύνη του σύμπαντος κόσμου’’ , ο ποιητής που έχει  ‘’πατρίδες τις αισθήσεις του’’ και ‘’πατρίδα την καρδιά του’’ και ο ποιητής που επιμένει να επιστρέφει ‘’στον ίσκιο του κυπαρισσιού’’ για να σταυροδένουν μαζί ‘’τις μνήμες με τις ρίζες’’…..

 Πιστεύετε ότι η ποίηση μπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο να διατηρήσει την ανθρωπιά του μέσα σε ‘’φουρτουνιασμένες θάλασσες ‘’ και ‘’αιμοβόρους λύκους’’;

Ότι η ποίηση όπως και γενικότερα η τέχνη άλλωστε δεν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο είναι δεδομένο. Εξίσου δεδομένο όμως είναι ότι μπορεί – και η ποίηση όπως και η τέχνη – να βοηθήσει τους ανθρώπους να γίνουν καλύτεροι ,ώστε να αγωνιστούν για να αλλάξει  ο κόσμος. Προφανώς  η απάντησή μου στο ερώτημα σας είναι λοιπόν, ΝΑΙ. Μια βακτηρία για να σταθεί όρθιος ο άνθρωπος  είναι σε τελική ανάλυση η ποίηση. Εκτός όλων των άλλων……

Ένας ποιητής όπως εσείς ,μπορεί να επιβιώσει  συναισθηματικά στην σκληρή πραγματικότητα;

Δεν θέλω τον  ρόλο του ποιητή που παραδίδει τα όπλα και  θρηνεί  ‘’επί των ερειπίων’’. Να σηκώνει στους ώμους του ‘’την οδύνη του σύμπαντος κόσμου’’ πρωτίστως τον θέλω. Υποχρεωμένος όχι μόνο να επιβιώνει ,αλλά έχοντας πατρίδες τις αισθήσεις του και πατρίδα την καρδιά του να δείχνει τον δρόμο της επιστροφής στον ίσκιο της ανθρωπιάς, ο ποιητής. Ως ο πρώτος και ο έσχατος άνθρωπος .Σε όλους τους συνανθρώπους του, όπου γης.

 

Είστε και καθημερινά αρθρογράφος στον ημερήσιο τοπικό τύπο. Ποια θέματα σας αγγίζουν περισσότερο;

Σχέση ζωής η σχέση  μου με τα ‘’ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ’’ που άρχισε στα μέσα της δεκαετίας του 1970 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.’ ’Καθημερινά’’, ‘’Κρητικές ρίζες’’, ’’Ένα βιβλίο την εβδομάδα’’, ‘’Παράλληλα και όχι μόνο’’, ‘’Παιδότοπος’’, ’’αυτός ο τόπος ο μικρός ο μέγας’’, ’’Ακροθιγώς’’, ‘’Στα πεταχτά’’, ‘’Εύφημες Μνείες’’, ‘’Μια στάση εδώ ,μια στάση εκεί’’, είναι οι στήλες που κατά καιρούς είχα και συνεχίζω δύο από αυτές να έχω , Παιδότοπος ,Μια στάση εδώ ,μια στάση εκεί. Και μόνο οι τίτλοι τους δείχνουν, νομίζω, ότι με ενδιαφέρουν τα πάντα όλα! Ωστόσο οι αδυναμίες μου για την ποίηση και για την παιδεία ,με την γενικότερη  έννοια δεν κρύβονται. Να πω εδώ ότι η μακροβιότερη στήλη μου είναι ο ‘’ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ’’, που ξεκίνησε τον Απρίλη του 1997 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα σε εβδομαδιαία βάση.

Σκεφτήκατε ποτέ να ασχοληθείτε και επίσημα με τα κοινά;

Να σας πω ότι , όπως αναγράφω και στο βιογραφικό μου πάντα ,ασχολήθηκα με για μια 20ετία με τον συνδικαλισμό και από τα 25 μου χρόνια μέχρι σήμερα με αυτό που λέμε πολιτισμό και παράδοση. Έχω διατελέσει πρόεδρος του Συλλόγου Δασκάλων και Νηπιαγωγών του νομού μας ,τρεις φορές πρόεδρος των Γενικών Συνελεύσεων της  Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας, χώρια πολλά άλλα. Επίμονες και από πολλές πλευρές ήταν ,ωστόσο ,οι προτάσεις να ασχοληθώ, μέχρι και τις τελευταίες εκλογές  και επίσημα με τα κοινά του τόπου μας ,ό,τι αυτό σημαίνει. Κάθετα αρνητικές πάντα οι απαντήσεις μου. Από ένα σημείο και μετά, από το 1990 περίπου και μετά, επέλεξα να προσφέρω στον τόπο μου και στους ανθρώπους του με τον δικό μου τρόπο. Το μέγεθος του ρόλου δεν εξαρτάται από το μέγεθος της σκηνής, πολλές φορές ούτε καν  από την ύπαρξη σκηνής, άλλωστε.

Ποιοι ποιητές σας σημάδεψαν;

Η πρώτη μου γνωριμία με την ποίηση, το υπέροχο α! της ποίησης, ήταν το τραγούδι του Αη Γιώργη που άκουσα από την μάνα μου, θα’ μουν δεν θα΄ μουν  τεσσάρων χρονών δίπλα στην παρασιά. Στο Δημοτικό μου άρεσε ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου με τον ‘’Γεροβοσκό’’ του και στο Γυμνάσιο ο ‘’Θείος Όμηρος’’. ’’Ουκ αισχυνέμεν γένος προγόνων…’’.Με  έχει  σημαδέψει αυτός ο στίχος του από τότε ,όπως και όλη η Ιλιάδα και η Οδύσσεια.. Επιστρέφω διαρκώς σε αυτά τα δύο βιβλία…Αυτό δεν σημαίνει όμως  ότι δεν μου αρέσουν και  δεν με έχουν επηρεάσει και άλλοι ποιητές, Έλληνες και ξένοι, παλιοί και σύγχρονοι. Δεν το συζητώ ότι μνημονεύω ιδιαίτερα εκτός από τον Διονύσιο Σολωμό και Αλέξανδρο Παπαπαδιαμάντη, τηρώντας την προτροπή του  Οδυσσέα Ελύτη, Κωστή Παλαμά, Κωνσταντίνο Καβάφη, Γιώργο Σεφέρη, Κώστα Βάρναλη, Άγγελο Σικελιανό, Νίκο Καζαντζάκη, Γιάννη Ρίτσο και βέβαια τον ίδιο τον Ελύτη ,για να μείνω μόνο σε Έλληνες που μάλιστα μόνο σε αυτούς που έχουν φύγει και κατοικοεδρεύουνστον επθράνιο Παρνασσό….

 Πως μπορούμε να διακρίνουμε την καλή ποίηση;

Ποίηση σύμφωνα με ένα από τους πολλούς ορισμούς της είναι η συγκινησιακή χρήση της γλώσσας σε βαθμό υπέρτατο. Καλή ποίηση λοιπόν για μένα  είναι η ποίηση που συγκινεί σε βαθμό υπέρτατο κι έναν  απόφοιτο Δημοτικού κι έναν καθηγητή λογοτεχνίας. Δεν είμαι από αυτούς που υποστηρίζουν ότι η ποίηση όπως και η τέχνη είναι για τους λίγους, για τους εκλεκτούς, για τους λεγόμενους μορφωμένους ή ,αν θέλετε, για τους ευαίσθητους, ’’Άγιο δισκοπότηρο ,πιείτε εκ της δυνάμεως μου και της ομορφιάς του περιεχομένου του πάντες, η ποίηση….

Τι περιλαμβάνουν τα… σχέδια σας για το μέλλον…;

Προφανώς μιλάτε για την έκδοση μιας νέας ποιητικής συλλογής….Έχω πολλά αδημοσίευτα ποιήματα και γράφω και άλλα. Θέλω να πιστεύω ότι εντός του 2020 κάποια από αυτά θα  βγουν στο λιακωτό της δημοσιότητας με τον γενικό τίτλο ‘’ Το χελιδόνι του μοναχού’’. Θα είστε από τους πρώτους παραλήπτες της ποιητικής μου αυτής δουλειάς, εάν και θέλει ο Θεός να εκδοθεί. Και σαν αντίδωρο ,ειδικά για αυτήν την συνέντευξη που μου  δώσατε την ευκαιρία να εκφραστώ!! Πολλά τα ευχαριστώ μου και σε σας και στο μέσο που μας παρέχει την φιλοξενία….

Λίγα λόγια για τον Βαγγέλη Κακατσάκη….

Γεννήθηκε στο Νίππος Αποκορώνου από γονείς αγρότες το 1948. Είναι απόφοιτος της Μαρασλείου Παιδαγωγικής Ακαδημίας, σπούδασε στην Πάντειο Σχολή και μετεκπαιδεύτηκε στις Επιστήμες της Αγωγής. Εργάστηκε για 3 χρόνια στα Ιδρύματα του μακαριστού μητροπολίτη Κισάμου και Σελίνου Ειρηναίου Γαλανάκη και 36 ως δάσκαλος και διευθυντής σχολείου. Έχει ασχοληθεί, για μια 20ετία περίπου, με τον συνδικαλισμό ( έχει διατελέσει πρόεδρος του Συλλόγου Δασκάλων και Νηπιαγωγών Ν. Χανίων και τρεις φορές πρόεδρος Γενικών Συνελεύσεων της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδος) και εξακολουθεί ν’ ασχολείται ενεργά εδώ και 45χρόνια με θέματα πολιτισμού και παράδοσης Είναι μέλος πολλών συλλόγων και φορέων και Εταίρος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος». Η ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία και γενικότερα με την συγγραφή άρχισε στα πρώτα γυμνασιακά του χρόνια. Κείμενά του (ποιήματα, διηγήματα, χρονογραφήματα, επιφυλλίδες, μελέτες κτλ) έχουν δημοσιευθεί σε πολλά έντυπα Από τα μέσα της 10ετίας του 1970, είναι συνεργάτης της εφημερίδας «Χανιώτικα νέα», επἰ σειρά ετών σε καθημερινή βάση. Υπήρξε τακτικός συνεργάτης των ραδιοφωνικών σταθμών «ΡΑΔΙΟ- ΜΑΡΤΥΡΙΑ» της Μητρόπολης Κυδωνίας και Αποκορώνου και «ΡΑΔΙΟ- Παρατηρητής», με διάφορες εκπομπές. Εκτός από διάφορα ανάτυπα έχουν εκδοθεί μέχρι τώρα σε βιβλία τέσσερις (4) ποιητικές του συλλογές: «Τα άλογα του χρόνου», 1973, «Όταν γίνεις ποίημα» («Πολιτιστική Εταιρεία Κρήτης Πυξίδα της Πόλης», 2013), «ΚΑΖΟΒΑΡ» («Φιλιππότης» σε δύο εκδόσεις, 1987, και Πολιτιστική Εταιρεία Κρήτης Πυξίδα της Πόλης», 2014 με ζωγραφικά ανάγλυφα του Γιάννη Μαρκαντωνάκη) και «Όπως το ψωμί», το πεζό του «Τα Γράμματα της Παναγίας» (Ιερά Μητρόπολις Κισάμου και Σελίνου. 2013), οι συλλογές χρονογραφημάτων του «Στα πεταχτά- Επιλογή από το 2012) και «Μια στάση εδώ , μια στάση εκεί – Επιλογή από το 2018», όπως και η μελέτη του -σε συνεργασία με τον επίσης δάσκαλο, Τάσο Βαλμά- «Το ποίημα στην Ε΄ και Στ’ τάξη του Δημοτικού Σχολείου» (1981). Κάποια απ’ τα ποιήματά του έχουν μελοποιηθεί απ’ τον Σταμάτη Κραουνάκη και από τον Χρίστο Κοτσαύτη, κάποια έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά απ’ τον ελληνιστή, Desire Quiviger, ενώ πολλά έχουν διακριθεί ιδιαίτερα. Τα προς έκδοση βιβλία του (ποικίλου περιεχομένου) είναι αρκετά.

* φιλόλογος - ραδιοφωνική παραγωγός