ΧΡΥΣΑ

Ο ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΤΡΙΚΟΥΠΗΣ ΚΑΙ Ο ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΣ

 

 

 

Γράφει η Χρύσα Κακατσάκη
Δύο πολιτικοί του 19ου αιώνα πίστεψαν βαθύτατα στον εκσυγχρονισμό αυτής της ρημαδοχώρας. Τον Καποδίστρια τον σκότωσαν νωρίς και γλίτωσε τις σκοτούρες. Ταξιδεμένος εις τας Ευρώπας ο Χ. Τρικούπης, έβλεπε τα εκεί δημόσια έργα και ζήλευε. Γιατί να μην έχουμε κι εμείς διώρυγες, γιατί να μην ενώσουμε το Ρίο με το Αντίριο, γιατί να μην φτιάξουμε σιδηροδρομικό δίκτυο;

Όταν κερδίζει τις εκλογές του 1880, καλεί τους φίλους του τους κεφαλαιούχους, εντός και εκτός Ελλάδας, και τους εξηγεί τα σχέδιά του.

-Βάλτε κι εσείς ένα χεράκι να σηκώσουμε ψηλά τον ήλιο της ανάπτυξης. Με τα τρένα θα μετακινούνται άνθρωποι, θα μεταφέρονται προϊόντα και εμπορεύματα, θα είναι μια προσοδοφόρα επένδυση.

Βγάζουν εκείνοι τα τεφτέρια, κάνουν τους λογαριασμούς και του απαντάνε.

-Δεν μας συμφέρει, Χαρίλαε. Κάρβουνο δεν παράγεται, το σίδερο είναι λιγο και το κόστος μεγάλο. Από πού θα βγάλουμε λεφτά; Από τον κυρ Μήτσο που θέλει να πουλήσει τα πορτοκάλια του στη διπλανή πόλη ή από την κυρά Μαρία που θέλει να πάει να δει τα παιδιά της στην Αθήνα; Τέλος πάντων. Ισως συμμετάσχουμε με ένα μικρό ποσοστό.

Ο Τρικούπης πεισματάρης, επιμένει. Μοιράζει τη δουλειά σε τρεις εταιρείες. Ο Συγγρός μαζί με τον χρηματιστή Μαυροκορδάτο από το Λονδίνο απαιτούν να πάρουν το δίκτυο της Θεσσαλίας για να μην καταξοδευτούν, τρυπώντας βουνά και λαγκάδια. Το μεγαλύτερα ποσά βέβαια διατίθενται μέσω του κρατικού κορβανά, από φόρους και υπέρογκα δάνεια.

Κλείνονται οι συμφωνίες και ο Τρικούπης τους ζητάει να κατασκευαστούν με όλες τις διεθνείς προδιαγραφές.

Σιγα μην τις τηρήσουμε, σκέφτονται οι εργολάβοι. Και πώς θα εξοικονομήσουμε κατιτίς παραπάνω αν δεν κλέψουμε από τα υλικά; Ενώ λοιπόν στους ευρωπαϊκούς σιδηροδρόμους το πλάτος των γραμμών είναι 1.60, στην Ψωροκώσταινα είναι μόλις ενός μέτρου, με αποτέλεσμα να εξυπηρετούνται μόνο τοπικές εμπορικές ανάγκες.

Και πάνω που κουτσά στραβά είχε αρχίσει να μπαίνει το νερό στ’ αυλάκι, ξεσπά η ναυτιλιακή κρίση.

Οι εφοπλιστάδες ζητούν συνάντηση με τον Τρικούπη.

-Πας καλά Χαρίλαε; Εμάς πρέπει να στηρίξεις. Τώρα που σ’ όλες τις θάλασσες κυκλοφορούν ατμόπλοια, εμείς πώς θα αντέξουμε τον ανταγωνισμό με τα ιστιοφόρα;

Αρχίζει το σαμποτάζ, τα έργα επέκτασης των γραμμών επιβραδύνονται, αλλά τα δάνεια και οι τόκοι τρέχουν και μια ωραία μέρα του Δεκέμβρη του 1893, στη Βουλή ακούγεται η περιβόητη φράση του «δυστυχώς επτωχεύσαμεν». Είχε στο μεταξύ προλάβει να κατασκευάσει ένα δίκτυο 900 χιλιομέτρων.

Οι ξένοι και οι τραπεζες ζητούσαν τα λεφτά τους και σε μερικά χρόνια μας ήρθε και ο Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος (κάτι σαν την τρόικα και τους θεσμούς που όλοι ξέρουμε) .

Όλα τριγύρω αλλάζουνε και όλα τα ίδια μένουν. Παρ’ όλα αυτά μην ανησυχείτε. «Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει. Συνεχώς ξεψυχάει».