ΟΠΩΣ ΤΟ ΨΩΜΙ

Ο ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΚΑΚΑΤΣΑΚΗΣ ΞΥΠΝΗΣΕ ΜΝΗΜΕΣ... 

Γράφει ο Πέτρος Πανηγυράκης * 

Ο Βαγγέλης Κακατσάκης με το τέταρτο ποιητικό του βιβλίο «Όπως το ψωμί» ξύπνησε μνήμες για τη μάνα μας ή τη γιαγιά μας, την εποχή εκείνη που στα σπίτια μας, σ’ όλα τα χωριά, μοιραζόμαστε το ζεστό-καυτό ψωμί.
Τις δεκαετίες σαράντα-πενήντα και πενήντα-εξήντα εμείς με τον τρόπο μας βοηθούσαμε τη Μάνα μας, είτε συμπαίνοντας τον φούρνο, είτε φέρνοντας τον «συντρίφτη», τα «πάνιστρα», το «φουρνόφτυαρο» κι ό,τι άλλο χρειαζόταν για να ολοκληρωθεί το «πύρωμα» του φούρνου. Φέρναμε τα πριναρένια ξύλα από τον «οπίσω λαγκό» που κόβαμε, κρυφά από τους αφεντικούς, γιατί κι εκείνοι τα ήθελαν για δική τους χρήση. Θυμάμαι χήρες γυναίκες που κουβαλούσαν με την πλάτη τους τα δέματα, με πρινάρια, ασπαλάθους, κατσοπρίνια, θύμους και αστιβίδες, για να ψήσουν το ψωμί, να μεγαλώσουν τα πολλά κοπέλια τους. Θυμούμαι τον μεγάλο φούρνο στη μικρή κουζίνα μας, πίσω από την παραστιά, που τον εξαφάνισε η «πολυτέλεια», την ξύλινη μεγάλη σκάφη, που τη φυλάω ακόμα, που η Μάνα μας ή οι μεγάλες αδελφές ζύμωναν και έπλαθαν με τα στιβαρά χέρια τους «το ψωμί». Θυμάμαι και την «ψωμοσανίδα», η οποία και αυτή εξαφανίστηκε. Στης γιαγιάς μου το σπίτι όμως είναι ανέπαφη, με όλα τα σύνεργα (φτυάρι, τρίφτης, πάνιστρα), μπροστά στον φούρνο με την καμινάδα του.
Στα μεγάλα νοικοκυριά το κασόνι ήταν γεμάτο με το στάρι, γιατί δεν έμενε χωράφι αζευγάριστο και άσπαρτο. Κάνανε μεγάλες θημωνιές από στάρι-κριθάρι για αλεύρι, από ταή για τα ζώα και από όσπρια για το μαγείρεμα.
Δούλευε τότε ο νερόμυλος «του Φράγκο στους Αρμένους», όπου πήγαιναν όλοι οι απανωμερίτες το «άλεσμά τους». Υπάρχουν πολλές ιστορίες για τους Μυλωνάδες. Αργότερα εμείς πηγαίναμε το άλεσμα στου Μπαμπαλή το Χάνι, στου «Βγενή» το μηχανοκίνητο εργοστάσιο, για να αλέσομε, να κάνομε το αλεύρι να ζυμώσει η Μάνα μας.
Ήταν πολλά τα «μιγόμια» (μισά τσουβάλια) και γράφαμε τα ονόματα για να μην τα μπερδέψει ο μυλωνάς, το Μανιώ.
Τι να πω για το νόστιμο, μυρωδάτο «εφτάζυμο», που έφτιαχναν τον Δεκαπενταύγουστο σε όλα τα χωριά.
«Έλα, συμπέθερε να φας εφτάζυμο, για δεν κατέω ανέ ξαναφάς», μου είχε πει η συμπεθέρα μου η Παπαδιά. Και πράγματι δεν ξανάφαγα τέτοιο νόστιμο εφτάζυμο, γιατί πέθανε την επόμενη χρονιά το 1990. Το εφτάζυμο που φτιάχνουν τώρα δεν έχει καμία σχέση με εκείνο της συμπεθέρας μου.
Παρασύρθηκα όμως και έκανα το γραφτό μου χρονογράφημα!!!
Έχω μπροστά μου το νέο βιβλίο του συναδέλφου και φίλου Βαγγέλη «Όπως το ψωμί» με τα πενήντα πέντε εμπνευσμένα, εύστοχα ποιήματά του.
Έχω μπροστά μου και τις περισσότερες παρουσιάσεις του βιβλίου στα Χανιώτικα Νέα από εκλεκτούς και ειδικούς της γραφής. Τα έχουν γράψει όλα.
Λίγες επισημάνσεις θέλω να καταθέσω κι εγώ γι’ αυτό το ποιητικό έργο, το οποίο πράγματι έκανε μεγάλο «ντόρο» στα Χανιά και όχι μόνο το 2018.
Ο φίλος και συνάδελφος Βαγγέλης Κακατσάκης με τον δικό του τρόπο, τη δική του συμπεριφορά, πάντα «εν εγρηγόρσει», κινεί το σώμα (πόδια και χέρια) και το μυαλό. Από το Νίππος, εντός και εκτός Αποκόρωνα, βρίσκεται άλλοτε στο πάλαι ποτέ Γυμνάσιο Βάμου, άλλοτε στο Ίδρυμα Αγία Σοφία και στο Ινστιτούτο Επαρχιακού Τύπου, συνεργάτης του Ιδρύματος «Ελευθέριος Βενιζέλος», στα σχολειά απ’ όπου πέρασε, από τα μετερίζια στα οποία αγωνίστηκε και αγωνίζεται για μια καλύτερη κοινωνία. Έχει γίνει «καντουνάδα» των Χανιώτικων Νέων. Προβληματίζει, συγκινεί, μορφώνει με το «μολυβάκι του».
Ασχολείται με θέματα παιδείας, παράδοσης, πολιτισμού και όχι μόνο και με τη δική του «κακατσάκειο» γραφή και γλώσσα έχει αποκτήσει πολλούς μαθητές.
Τα ποιήματά του τα περισσότερα έχουν προβληθεί και σχολιαστεί.
Εγώ θα μείνω μόνο σε δύο:
Το ποίημα «Της καρδιάς», σελ. 67
Καμπάνα κάνω την καρδιά και λέω της να παίξει,
ελπιδοφόρο μήνυμα σ’ όλη τη γη να μπέψει.
Φωτιά την κάνω την καρδιά και λέω της ν’ ανάψει,
όπου υπάρχει σκοτεινιά για να σκορπίσει λάμψη.
Βρύση την κάνω την καρδιά και λέω της να τρέξει,
μ’ ανθόνερο της ανθρωπιάς τη γη να καταβρέξει.
Ρόδο την κάνω την καρδιά, λέω της να μυρίσει,
την ευωδιά της άνοιξης σε όλους να χαρίσει.
Χέρι την κάνω την καρδιά και λέω της να δώσει,
όρκο τιμής στον ουρανό πως δε θα με προδώσει.
Καμπάνα, φωτιά, βρύση, ρόδο, χέρι την κάνει την καρδιά ο Βαγγέλης και τη μοιράζει «Όπως το ψωμί».
«Βρύση την κάνω την καρδιά και λέω της να τρέξει
Και μ’ ανθόνερο της ανθρωπιάς τη γη να καταβρέξει».
Ο ποιητής έχει πολλή ανθρωπιά και τη μοιράζει «Όπως το ψωμί».
Στο ποίημα «Δόξα τω Θεώ», σελ. 58
Όταν με απειλεί το χειρότερο, Κύριε,
νιώθω το χέρι σου να με προστατεύει
και να κατευθύνει τα διαβήματά μου.
Ξέρεις, Εσύ, μέχρι πού φτάνουν οι αντοχές μου,
το βάρος του Σταυρού που μπορώ να σηκώνω.
Περαστικά σύννεφα
οι όποιες κακές σκέψεις· σαν καπνός
διαλύονται στον ήλιο του ελέους Σου.
Και τα καλά δεχούμενα
και τα κακά δεχούμενα.
«Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν».
Έχει ανεπτυγμένο το θρησκευτικό συναίσθημα στον υπέρτατο βαθμό ο ποιητής. Σηκώνει το βάρος του Σταυρού του, όπως ο Σίμωνας Κυρηναίος, μέχρι που φτάνουν οι αντοχές του και δοξάζει τον Θεό για να μας πει στο τέλος:
Και τα καλά δεχούμενα
και τα κακά δεχούμενα
«Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν».
Η φίλη και συνάδελφος Αγγελική Μάλμου, πρώην Σχολική Σύμβουλος Προσχολικής Αγωγής, συγγραφέας και ζωγράφος, πολύ εύστοχα και πειστικά έκανε την εικονογράφηση του βιβλίου με τις σχετικές εικόνες, που απολαύσαμε στην παρουσίαση στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων το Σάββατο 5 Μαΐου 2018 με την τεχνική υποστήριξη της Χριστίνας Τζομπανάκη, νηπιαγωγού και του συναδέλφου Μιχάλη Μουντάκη.
Να είσαι πάντα καλά, ακμαίος και δυνατός.
Να σε βλέπει η Βαγγελίστρα του Φρε, τη χάρη της οποίας το όνομα φέρεις, για να συνεχίζεις την προσφορά σου στην κοινωνία, γιατί η σημερινή κοινωνία πολύ τη χρειάζεται.

Χανιώτικα νέα (22.05.2018)

* Δάσκαλος πάντα και μετά τη συνταξιοδότηση του ο εκ Παιδοχωρίου  ορμώμενος Πέτρος Ευ. Πανηγυρἀκης. Έντονη διαχρονικά η παρουσία του στα κοινωνικα - πολιτιστικά αλλά και στα πολιτικά πράγματα της πάλαι ποτέ επαρχίας μας και νυν δήμου Αποκορώνου, όπου τον γνωρίζουν  οι πέτρες και ως συγγραφέα. Μεγάλη η προσφορά του στο Κοινωφελές Ίδρυμα "Αγία Σοφία" που ίδρυσε ο Άγιος Ειρηναίος Γαλανάκης ο Χριστιανός. Εγκάρδιες οι ευχαριστίες μου για τα γραφόμενά του...

http://www.haniotika-nea.gr/opos-to-psomi-11/

ΕΥΘΥΒΟΛΑ ΚΑΙ ΜΗ

ΤΙ "ΕΙΔΕ" Ο ΧΑΝΙΩΤΗΣ ΣΤΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ

Γράφει ο Νεκτάριος Ευ. Κακατσάκης

Το Ηράκλειο το είχα ζήσει από κοντά κατά την περίοδο του οργασμού έργων, λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων, το Καλοκαίρι του 2003. Μία χαώδης κατάσταση κι ανυπόφορη να πρέπει να κυκλοφορείς ανάμεσα στα εργοτάξια που υπήρχαν παντού. Εκτοτε και κατά καιρούς όποτε το επισκεπτόμουν, έβλεπα ορατές τις αλλαγές στην πόλη που πάσχιζε να εκμοντερνιστεί και να εξευρωπαϊστεί!

Ηταν μία πόλη με πλάτη προς τη θάλασσα που μέσα σε λίγα χρόνια μπόρεσε και την αντίκρυσε! Και πλέον φέρει την αύρα του κρητικού πελάγους ακόμη και έως το κενρικό σημείο της στα λιοντάρια της Κρήνης του Μοροζίνι. Τα οποία τούτη τη φορά με ενυπωσίασαν ακόμη περισσότερο! Ισως το γεγονός της -από πλευράς μου- ατυχούς σύγκρισης με το δικό μας… συντριβανάκι, να έπαιξε ένα κάποιο ρόλο. Ωστόσο δεν ήταν μόνο η εντυπωσιακή Κρήνη που τράβηξε το “ενδιαφέρον” μου!
Εχοντας τις σχετικές “αναμνήσεις” από το προ 15ετίας παρελθόν του Κάστρου, μπορούσε το βλέμμα να ανακαλύπτει όλα τα νέα εκείνα έργα που προς όφελος της πόλης και των πολιτών της πια διευκολύνουν τη ζωή των κατοικούντων αλλά και και των επισκεπτών της!
Η επίσκεψή μας δε στο εντυπωσιακό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, έφερε στον νου μου το εργοστάσιο της ΑΒΕΑ, μιας και τούτο το 10 ετών Μουσείο στην παραλιακή του Ηρακλείου στήθηκε σε ένα χώρο όπου υπήρχε η Παλιά Ηλεκτρική! Ενας χώρος που λειτουργεί υπέρ της Κρήτης, της Ελλάδος, μια άλλης σύγχρονης εικόνας της χώρας μας και που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από αντίστοιχα Μουσεία του εξωτερικού!
Και βέβαια δεν θα απαριθμήσω τις επισκέψεις μας σε άλλους χώρους όπου ο κόσμος προσέρρεε κατά κύματα οικογενειακώς διότι θα απολέσω την ουσία του παρόντος που είναι κάποιες λέξεις: Οραμα, προγραμματισμός, πλάνο, εργασία, αποτέλεσμα, όφελος για την πόλη του Ηρακλείου!
Στο Ηράκλειο είδα μία πόλη που σφύζει από ζωή και που ακόμη και τώρα μετά από όλες τις αλλαγές που την έχουν αναβαθμίσει, υπάρχουν ακόμη και τούτη τη στιγμή εργοτάξια και στο κέντρο της διότι  εκεί η επιδίωξη του καλύτερου είναι αυτοσκοπός!

Y.Γ. Από την άλλη, στα καθ’ ημάς… απ’ ό,τι πληροφορούμαστε το θέμα των καντινών στους Αγ. Αποστόλους έχει μονοπωλήσει το ενδιαφέρον τούτο τον καιρό!

Χανιώτικα νέα (30 Μαίου 2018)

ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΔΩ ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΚΕΙ

ΣΤ' ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΥ ΤΙΣ ΑΥΛΕΣ... 

Ιερουργούντος του μητροπολίτη Κυδωνίας και Αποκορώνου κ. Δαμασκηνού και με τη συμμετοχή  πολλών ιερέων και πλήθους πιστών η θεία Λειτουργία εφέτος, κατά τη διάρκεια της οποίας εχειροθετήθη αναγνώστης ο γράφων...(ΦΩΤΟ: Νίκος ΙωάννουΚοτσιφάκης)

“Εις τσι Κατούνες ήμουνα, στσ’ αυλές τ’ Αγιού Πνευμάτου/ και τα πουλιά ερώτουνα που γύρω μου πετούσαν,/ αν βλέπουν τσοι φευγάτους μας στου ουρανού το δώμα./ Κανένα δεν απάντουνε, κανένα δεν εμίλιε./ Μόνο ’να όμορφο πουλί, μια γλυκοποταμίδα,/ είπε πως τσοι αντάμωνε, μόλις η νύχτα πέσει./ Γι’ αυτό κι ομορφοτραγουδεί». Το ποίημα μου “Στ’ Αγιού Πνευμάτου τις αυλές” (βλ. ποιητική συλλογή “Όπως το ψωμί”, εκδ. “Πυξίδα της Πόλης”, Χανιά 2018).

Έχω συνδέσει το Άγιο Πνεύμα με τις φωτιές. Με τη φωτιά που ανάβαμε απ’ τα μικράτα μου, μέχρι πριν λίγα χρόνια, την παραμονή της Χάρης του Γείτονα Αγίου, στις Πάνω Κατούνες του Νίππους, όπου το πατρικό μου. Και βέβαια με τις φωτιές της ίδιας νύχτας στον Μπούμπουλο και στ’ άλλα Αγια Πνεύματα της Μαδάρας που εν είδει πυρίνων γλωσσών έστελναν, μαζί με τη δικιά μας, χαιρετίσματα στον ουρανό. Πάνω απ’ όλα με το κελάηδημα μιας ποταμίδας, ωστόσο, έχω συνδέσει το Αγιο Πνεύμα.

Γι’ άλλη μια χρονιά στις αυλές του Αγιού Πνευμάτου. Οι εναπομείναντες και πεισματικά επιμένοντες… Κάτω από τον ορατό ίσκιο της Μαδάρας και τον νοητό ίσκιο της παλαϊκιάς μας σημαίας. Μιας σημαίας που την ύφανε τραγουδώντας τραγούδια της αγάπης μια από τις γιαγιάδες μας, και που την ακουμπούσε στην εικόνα του Γείτονα Αγίου, για ευλογία, πριν κινήσει για πόλεμο, ένας Παππούς – Καπετάνιος. Εδώ όπου κάθε χρόνο τις μικρές ώρες, λίγο μετά τα μεσάνυχτα, προσέρχονται οι πεθαμένοι μας, ντυμένοι στα κυριακάτικά τους. Ωραίοι και επώνυμοι ως υπήρξαν. Αμέσως μετά το κελάηδημα μιας μοναχικής ποταμίδας στο διπλανό λιόφυτο…

ΤΗΣ ΑΛΩΣΗΣ

Σημαίνει ο θιος, σημαίνει η γη, σημαίνουν τα επουράνια/ σημαίνει κι η Αγιά Σοφιά, το Μέγα Μοναστήρι/ με τετρακόσια σήμαντρα κι εξήντα δυο καμπάνες,/ κάθε καμπάνα και παπάς, κάθε παπάς και διάκος./ Ψάλλει ζερβά ο Βασιλιάς, δεξιά ο Πατριάρχης/ κι απ’ την πολλή την ψαλμουδιά εσειόνταν οι κολόνες./ Να μπούνε στο χερουβικό και να ‘βγει ο Βασιλέας/ Φωνή τους ήρθε εξ’ ουρανού κι απ’ Αρχαγγέλου στόμα./ Πάψετε το χερουβικό κι ας χαμηλώσουν τ’ άγια/ Παπάδες πάρτε τα ιερά κι εσείς κεριά σβηστείτε/ γιατί είναι θέλημα Θεού η Πόλη να τουρκέψει./ Μον’ στείλτε λόγο στη Φραγκιά να ‘ρθουν τρία καράβια/ το ‘να να πάρει το Σταυρό, και τ’ άλλο το Βαγγέλιο/ το τρίτο το καλύτερο την Άγια Τράπεζα μας,/ μη μας την πάρουν τα σκυλιά και μας την μαγαρίσουν…/ Η Δέσποινα ταράχτηκε και δάκρυσαν οι εικόνες./ Σώπασε κυρά, Δέσποινα, και μην πολυδακρύζεις,/ πάλι με χρόνια με καιρούς πάλι δικά μας θα ‘ναι”. Το πιο γνωστό τραγούδι για την Άλωση.

«Οι Ενετοί την υπερθαύμαστον και εξάκουστον Αγίαν Τράπεζαν της Αγίας Σοφίας, την πολύτιμον και ωραιοτάτην, έβγαλαν από τον Ναό και έβαλαν εις το καράβι, και καθώς έκαναν άρμενα και επήγαιναν προς Βενετία, ω του θαύματος! Πλησίον της νήσου του Μαρμαρά άνοιξε το καράβι και έπεσεν εις την θάλασσαν η Αγία Τράπεζα και εβούλησε και είναι εκεί ως σήμερον». Δωροθέου Μονεμβασίας “Βίβλος Χρονική”, 1781 (Πηγή: www.visantinaistorika.blogspot.gr)

«Ητανε θέλημα Θεού η Πόλη να τουρκέψει». Δίχως ερωτημάτικό στο τέλος ο στίχος στο γνωστό τραγούδι. Με ερωτηματικό, ωστόσο, επανέρχεται, κάποιες στιγμές, όπως έγραψα “Στα πεταχτά” πριν από τρία χρόνια, σαν σήμερα, στο κεκλιμένο επίπεδο της μνήμης. Ήτανε θέλημα Θεού η Πόλη να τουρκέψει; Μνήμη πικρή, μαχαιριά αγιάτρευτη στην καρδιά της Ρωμιοσύνης, η άλωση της Πόλης, 29 Μαΐου 1453, ημέρα Τρίτη…

Χανιώτικα νέα (29.05.2018)

Άλωση Κωνσταντινούπολης αργία Αγίου Πνεύματος

ΕΝ ΝΙΠΠΩ

 Η ΕΟΡΤΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΝΙΠΠΟΣ ΑΠΟΚΟΡΩΝΟΥ

ΚΑΙ ΧΕΙΡΟΘΕΣΙΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ*

Ευστράτιος Χατζηδάκης Δ/ντής Γραφείου Τύπου της Ι.Μ.Κ.Α.

Πανηγυρικά και με κάθε μεγαλοπρέπεια εορτάστηκε η ημέρα της ιδιαίτερης τιμής του παρακλήτου και Παναγίου Πνεύματος στον ομώνυμο Ιερό Ναό στο Νίππος Αποκορώνου.

Στην πανηγυρική και Αρχιερατική Θεία Λειτουργία προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας κ.κ. Δαμασκηνός ο οποίος στον πνευματοφόρο λόγο του μετέδωσε στο πλήθος του πιστού λαού τις εμπειρίες του Παναγίου Πνεύματος στη ζωή όλου του  κόσμου.

Κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας ο Σεβασμιώτατος χειροθέτησε σε Αναγνώστη τον αγαπητό δάσκαλο και συγγραφέα κ. Ευάγγελο Κακατσάκη.

Ο κ. Κακατσάκης γεννήθηκε στο Νίππος Χανίων από γονείς αγρότες το 1948. Είναι απόφοιτος της Μαρασλείου Παιδαγωγικής Ακαδημίας, σπούδασε στην Πάντειο Σχολή (σημερινό Πάντειο Πανεπιστήμιο) και μετεκπαιδεύτηκε στις Επιστήμες της Αγωγής. Εργάστηκε για 36 χρόνια ως δάσκαλος. Έχει ασχοληθεί ενεργά,  με τον πολιτισμό και την παράδοση. Είναι συνεργάτης, απ’ τα μέσα της 10ετίας του 1970, της εφημερίδας “Χανιώτικα νέα”. Εκτός των άλλων δημοσιευμάτων του (ποιήματα, διηγήματα, επιφυλλίδες, χρονογραφήματα, άρθρα, μελέτες κ.λπ.) έχουν κυκλοφορήσει  σε βιβλία και ποιητικές του συλλογές.

https://www.facebook.com/kakatsakes/videos/vb.1118590750/10211592197976717/?type=2&theater&notif_t=feedback_reaction_generic&notif_id=1527590088736626

* Μη αναμενόμενη ευλογία (μου ανακοινώθηκε μάλιστα μόλις την παραμονή)  η χειροθεσία μου σε Αναγνώστη για την όποια προσφορά μου ως ιεροψάλτη στην Ενορία του χωριού μου, στο εκκλησάκι της καρδιάς μου, στο Άγιο Πνεύμα του Νίππους. Πολλές και θερμές  οι ευχαριστίες μου στον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Κυδωνίας και Αποκορώνου κ. Δαμασκηνό για την ξεχωριστή αυτή για μένα τιμή, όπως και για τα λόγια που είπε για το πρόσωπό μου. και βέβαια στον αγαπητό μου παπα - Μιχάλη Χριστουλάκη για την πρόταση. Αιωνία η μνήμη των γονέων μου Θεοκλέους και Δέσποινας, όπως και του μακαριστού παπα - Χρίστου Χριστουλάκη, που με ανέβασε 10 χρονών παιδάκι στο ψαλτήρι.. "Το επ εμοί ενόσω ζω και αναπνέω και σωφρονώ", για να χρησιμοποιήσω τη φράση του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, δε θα πάψω να ψάλλω στις εκκλησίες του χωριού μου προς δόξαν Θεού... 

h

ΟΠΩΣ ΤΟ ΨΩΜΙ

ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΝΑ ΖΥΜΩΝΟΥΜΕ, ΝΑ ΦΟΥΡΝΙΖΟΥΜΕ, ΝΑ ΜΟΙΡΑΖΟΥΜΕ ΤΟ ΨΩΜΙ; 

(Η ομιλία του Ηλία Τσέχου * στην παρουσίαση της ποιητικής συλλογής "Όπως το ψωμἰ" του Βαγγέλη Θ. Κακατσάκη, στο Εκκοκκιστήριο Ιδεών Βέροιας , στις 14 Μαίου 2018)

Στο λίγο που ζούμε, η ποίηση έχει το μέγιστο ελατήριο ένθεο μπόι μας, στο ελάχιστο που την ποθούμε μας θωπεύει πλήθος, κατανοεί την ανούσια άπρακτη πράξη τόσων αιώνων, την κρεουργεί, το μάταιο θρησκειών, συνόρων, καρκινωμάτων, μισημένων θριάμβων πολέμων, τα μακελεύει, η ποίηση είναι το μίλημα, το παραφίλιμα που την προδίδει, όταν γλιστράμε να στερεώνεται το γλίστρημα, να μην μας πιστεύει όταν κλαίμε, πόσο μάλλον όταν ανόητα γελάμε, η ποίηση είναι βρέχει, χιονίζει ή καλό καιρό στη φτωχογειτονιά, στα χωριά, στις πρωτεύουσες, ό,τι θέλει ο '' λαός '' δε θα το πει ποτέ, είναι το ψωμί σε κάθε τραπέζι, υποσυνείδητα κυρίως, δεν έχει κέρδος, άρα καμία ζημιά ο αθέατος θυμός ποιητής,η ποίηση είναι συναντήσεις με το άφθονο άτομο στα ανθρώπινα ή θεϊκά δώματα, η πανίδα η χλωρίδα όταν εκδίδεται, δεν συμφωνεί της μόδας, βγάζουμε ένα βιβλίο δύο και τα παρουσιάζουμε χώρο κι αίθουσα, με κόσμο ή δίχως κόσμο α δ ι ά φ ο ρ ο...Εμείς στα έτη νιάτα μας, ακούγαμε φλεγόμενοι τους διδασκάλους, λεπίδες αρμονιών ποιητές, να σκιαγραφούν στο μέλι βέλη και να μας αποκαλούν γραφιάδες, ακούγοντας ενθαρρυντικά: '' Θα σας αγκαλιάσουμε μετά το τέταρτο βιβλίο υπόληψης '' ...Ο Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης τυχερός με το 4ο βιβλίο του, '' Όπως το Ψωμί '' Χανιά 2018, Ποιήματα, φρέσκο, φρέσκο και το καλωσορίζουμε στην ερατεινή Ημαθία, στη Βέροια, με παλμούς μνήμης και δίχως άλλη περιουσία! Τρία ποιήματα από τη συλλογή ΕΥΡΩΠΗ ΑΚΟΥΣ; Ένας χαμός στη Συρία / Πόλεμος / Ευρώπη ακούς; / Από το άλλο της αυτί / γιατί ΄ναι η μάνα μας κουφή! Ένας χαμός στη Μεσόγειο / Νεκροταφείο προσφύγων τα νερά της / Ευρώπη ακούς; / Από το άλλο της αυτί / Γιατί 'ναι η μάνα μας κουφή Ένας χαμός στην Ειδομένη / Έκλεισαν τα σύνορα / Ευρώπη ακούς; / Από το άλλο της αυτί / Γιατί 'ναι η μάνα μας κουφή! Τι παιχνίδι κι αυτό της Πινακωτής... ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Να σε βλέπουμε στην τηλεόραση / Να πνίγεσαι στις θάλασσες / Δεν έχουμε πρόβλημα, πρόσφυγα του πολέμου / Στην πισίνα μας μη σε δούμε να φτάνεις Να μας ζητάς να καθαρίσεις / Τα τζάμια των αυτοκινήτων μας / Δεν έχουμε πρόβλημα, παιδί των φαναριών / Τα γυαλιά της μυωπίας μας / Μη μας ζητήσεις ν΄αλλάξουμε! Ν΄απλώνεις το χέρι σου / Ενώ σκοντάφτουμε πάνω σου / Δεν έχουμε πρόβλημα, ζητιάνε των δρόμων / Εκεί που χτυπά η καρδιά μας / Μην το ακουμπήσεις ΩΡΑ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗ '' Τα χέρια μου δε με ακούνε πια / Κι όλη η τέχνη είναι στο ζύμωμα '' / Είπε με παράπονο ο κυρ Κώστας / Εξήντα τόσα χρόνια φούρναρης / Σ΄έναν πελάτηπου δεν έμεινε / Ευχαριστημένος τελευταία / Με το ψωμί του φούρνου του Ώρα να βγει στη σύνταξη / Δεν του αρέσανε ποτέ / Οι μηχανές για ζύμωμα / Και οι δικαιολογίες του, Κυρ Κώστα . Στην ποίηση του Βαγγέλη Θ. Κ α κ α τ σ ά κ η οι ρόλοι δεν αλλάζουν δαιμόνια σε τελώνια, Πρωτομαγιές σε προσευχές, ταμεία ανεργίας σε ενέργειες, οι συμπεριφορές είναι άτυχες προσευχές, οι εξουσίες ανορθογραφία, οι ενεστώτες παρακείμενοι, Δείπνους Μυστικούς ολοφάνερους συλλαβίζει η πένα του πορείες έγνοιας, αδιαμαρτύρητα χελιδόνες Ιθάκης, οι μάνες ανέμων κυπαρίσσιες, στο ψωμί φασαρίες επαρχιών και Αγίου Πνεύματος, Πολιτισμός κάτω απ' το τραπέζι, Μεγάλη Εβδομάδα εννοιών στις μορφές, στα ρολόγια, καλώντας απόντες ποιητές στη συνομιλία να συνθέτουν, να διορθωθούν, το δυνατόν, βλάβες και ρωγμές και χαραμάδες να περνούμε, οι λέξεις του ξεριζωμένες θάλασσες, καταγγέλλουν, τον καταγγέλλουν, οι τελείες στα ποιήματα μας εγκαταλείπουν εγκατάλειψη αποζημίωση, οι εικόνες μουσικές, χορεύουν ή όχι, δεν ανεβάζουν πυρετούς, ακροβατεί ο λόγος επικίνδυνα μάγος ή Κρητικός νησιώτης... Όλα τα ανωτέρω είναι άξονες γραφής του Βαγγέλη Θ. Κακατσάκη σταυροδένοντας μας, μιας ποίησης μεγάλου θρησκευτικού ζήλου, παιδικών χαρταετών συγκινήσεων και τιμών, ο ποιητής με χαρά ή θρήνο ανεξίτηλος, ποιητής και αναγνώστης να λύεται πρόθυμα, οι όχλοι του μεθοδικοί διόλου, ο ίδιος δε λειτουργεί με αντίτιμο εισιτηρίου, ή βουρκωμένο βιβλιάριο τραπέζης... Έμπειρος στο τιμόνι, δημοσιογραφικά, εκπαιδευτικά, συνδικαλιστικά και χρονογραφώντας, έτσι επιλύει τα ποιητικά του δρομολόγια και είμαστε ακόλουθοι του... Ευλογημένοι όσοι γράφουν, καταραμένοι, με αλήθειες αλυσοδένοντας τον κόσμο, με τακτές επιστροφές κι αναχωρήσεις από και για το σύμπαν, ο άχρονος χρόνος ζυγιστής και κοινόβιος, εμείς μακράν μαύρη νύχτα στα βουνά, μαύρα κύματα, ανάμεσα Σκύλλας και Χάρυβδης περνούμε σαπιοκάραβα, λυπημένες Σειρήνες, καταπουλημένες πατρίδες, δεν μας ενοχλεί αν τις λέμε και κατουρημένες... Τον ποιητή πολεμώντας, την Ποίηση, τον μαθητή και τον διδάσκαλο. Ζωγραφίζουμε ή αποθηκεύουμε; Τον έρωτα ή τον άτιμο θεό προσκυνούμε; Το ψωμί είναι τίμιο ή ο φούρνος; Αυτός που τρώει ψωμί συγχωρεί ή τον συγχωρούν;

Στο λίγο που ζούμε, η ποίηση έχει το μέγιστο ελατήριο ένθεο μπόι μας, στο ελάχιστο που την ποθούμε μας θωπεύει πλήθος, κατανοεί την ανούσια άπρακτη πράξη τόσων αιώνων, την κρεουργεί, το μάταιο θρησκειών, συνόρων, καρκινωμάτων, μισημένων θριάμβων πολέμων, τα μακελεύει, η ποίηση είναι το μίλημα, το παραφίλιμα που την προδίδει, όταν γλιστράμε να στερεώνεται το γλίστρημα, να μην μας πιστεύει όταν κλαίμε, πόσο μάλλον όταν ανόητα γελάμε, η ποίηση είναι βρέχει, χιονίζει ή καλό καιρό στη φτωχογειτονιά, στα χωριά, στις πρωτεύουσες, ό,τι θέλει ο '' λαός '' δε θα το πει ποτέ, είναι το ψωμί σε κάθε τραπέζι, υποσυνείδητα κυρίως, δεν έχει κέρδος, άρα καμία ζημιά ο αθέατος θυμός ποιητής,η ποίηση είναι συναντήσεις με το άφθονο άτομο στα ανθρώπινα ή θεϊκά δώματα, η πανίδα η χλωρίδα όταν εκδίδεται, δεν συμφωνεί της μόδας, βγάζουμε ένα βιβλίο δύο και τα παρουσιάζουμε χώρο κι αίθουσα, με κόσμο ή δίχως κόσμο α δ ι ά φ ο ρ ο...Εμείς στα έτη νιάτα μας, ακούγαμε φλεγόμενοι τους διδασκάλους, λεπίδες αρμονιών ποιητές, να σκιαγραφούν στο μέλι βέλη και να μας αποκαλούν γραφιάδες, ακούγοντας ενθαρρυντικά: '' Θα σας αγκαλιάσουμε μετά το τέταρτο βιβλίο υπόληψης '' ...Ο Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης τυχερός με το 4ο βιβλίο του, '' Όπως το Ψωμί '' Χανιά 2018, Ποιήματα, φρέσκο, φρέσκο και το καλωσορίζουμε στην ερατεινή Ημαθία, στη Βέροια, με παλμούς μνήμης και δίχως άλλη περιουσία! Τρία ποιήματα από τη συλλογή ΕΥΡΩΠΗ ΑΚΟΥΣ; Ένας χαμός στη Συρία / Πόλεμος / Ευρώπη ακούς; / Από το άλλο της αυτί / γιατί ΄ναι η μάνα μας κουφή! Ένας χαμός στη Μεσόγειο / Νεκροταφείο προσφύγων τα νερά της / Ευρώπη ακούς; / Από το άλλο της αυτί / Γιατί 'ναι η μάνα μας κουφή Ένας χαμός στην Ειδομένη / Έκλεισαν τα σύνορα / Ευρώπη ακούς; / Από το άλλο της αυτί / Γιατί 'ναι η μάνα μας κουφή! Τι παιχνίδι κι αυτό της Πινακωτής... ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Να σε βλέπουμε στην τηλεόραση / Να πνίγεσαι στις θάλασσες / Δεν έχουμε πρόβλημα, πρόσφυγα του πολέμου / Στην πισίνα μας μη σε δούμε να φτάνεις Να μας ζητάς να καθαρίσεις / Τα τζάμια των αυτοκινήτων μας / Δεν έχουμε πρόβλημα, παιδί των φαναριών / Τα γυαλιά της μυωπίας μας / Μη μας ζητήσεις ν΄αλλάξουμε! Ν΄απλώνεις το χέρι σου / Ενώ σκοντάφτουμε πάνω σου / Δεν έχουμε πρόβλημα, ζητιάνε των δρόμων / Εκεί που χτυπά η καρδιά μας / Μην το ακουμπήσεις ΩΡΑ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗ '' Τα χέρια μου δε με ακούνε πια / Κι όλη η τέχνη είναι στο ζύμωμα '' / Είπε με παράπονο ο κυρ Κώστας / Εξήντα τόσα χρόνια φούρναρης / Σ΄έναν πελάτηπου δεν έμεινε / Ευχαριστημένος τελευταία / Με το ψωμί του φούρνου του Ώρα να βγει στη σύνταξη / Δεν του αρέσανε ποτέ / Οι μηχανές για ζύμωμα / Και οι δικαιολογίες του, Κυρ Κώστα . Στην ποίηση του Βαγγέλη Θ. Κ α κ α τ σ ά κ η οι ρόλοι δεν αλλάζουν δαιμόνια σε τελώνια, Πρωτομαγιές σε προσευχές, ταμεία ανεργίας σε ενέργειες, οι συμπεριφορές είναι άτυχες προσευχές, οι εξουσίες ανορθογραφία, οι ενεστώτες παρακείμενοι, Δείπνους Μυστικούς ολοφάνερους συλλαβίζει η πένα του πορείες έγνοιας, αδιαμαρτύρητα χελιδόνες Ιθάκης, οι μάνες ανέμων κυπαρίσσιες, στο ψωμί φασαρίες επαρχιών και Αγίου Πνεύματος, Πολιτισμός κάτω απ' το τραπέζι, Μεγάλη Εβδομάδα εννοιών στις μορφές, στα ρολόγια, καλώντας απόντες ποιητές στη συνομιλία να συνθέτουν, να διορθωθούν, το δυνατόν, βλάβες και ρωγμές και χαραμάδες να περνούμε, οι λέξεις του ξεριζωμένες θάλασσες, καταγγέλλουν, τον καταγγέλλουν, οι τελείες στα ποιήματα μας εγκαταλείπουν εγκατάλειψη αποζημίωση, οι εικόνες μουσικές, χορεύουν ή όχι, δεν ανεβάζουν πυρετούς, ακροβατεί ο λόγος επικίνδυνα μάγος ή Κρητικός νησιώτης... Όλα τα ανωτέρω είναι άξονες γραφής του Βαγγέλη Θ. Κακατσάκη σταυροδένοντας μας, μιας ποίησης μεγάλου θρησκευτικού ζήλου, παιδικών χαρταετών συγκινήσεων και τιμών, ο ποιητής με χαρά ή θρήνο ανεξίτηλος, ποιητής και αναγνώστης να λύεται πρόθυμα, οι όχλοι του μεθοδικοί διόλου, ο ίδιος δε λειτουργεί με αντίτιμο εισιτηρίου, ή βουρκωμένο βιβλιάριο τραπέζης... Έμπειρος στο τιμόνι, δημοσιογραφικά, εκπαιδευτικά, συνδικαλιστικά και χρονογραφώντας, έτσι επιλύει τα ποιητικά του δρομολόγια και είμαστε ακόλουθοι του... Ευλογημένοι όσοι γράφουν, καταραμένοι, με αλήθειες αλυσοδένοντας τον κόσμο, με τακτές επιστροφές κι αναχωρήσεις από και για το σύμπαν, ο άχρονος χρόνος ζυγιστής και κοινόβιος, εμείς μακράν μαύρη νύχτα στα βουνά, μαύρα κύματα, ανάμεσα Σκύλλας και Χάρυβδης περνούμε σαπιοκάραβα, λυπημένες Σειρήνες, καταπουλημένες πατρίδες, δεν μας ενοχλεί αν τις λέμε και κατουρημένες... Τον ποιητή πολεμώντας, την Ποίηση, τον μαθητή και τον διδάσκαλο. Ζωγραφίζουμε ή αποθηκεύουμε; Τον έρωτα ή τον άτιμο θεό προσκυνούμε; Το ψωμί είναι τίμιο ή ο φούρνος; Αυτός που τρώει ψωμί συγχωρεί ή τον συγχωρούν; Γνωρίζουμε να ζυμώνουμε, να φουρνίζουμε, να μ ο ι ρ ά ζ ο υ μ ε το ψωμί; Αμείλικτα ερωτήματα, σχεδόν αιωνόβιοι νάρθηκες... Είμαστε στην ποίηση λοιπόν, για να ξαναβρεθούμε ποτέ ή να βρεθούμε για πάντα!"

Αμείλικτα ερωτήματα, σχεδόν αιωνόβιοι νάρθηκες... Είμαστε στην ποίηση λοιπόν, για να ξαναβρεθούμε ποτέ ή να βρεθούμε για πάντα!"

Σ. Σ. Χαίρε, Ποιητή του Ήλιου της Ανθρωπιάς, Ηλιότατε! Χαιρετισμός αγάπης στον φίλο Ημαθιώτη Ποιητή Ηλία Τσέχο, που ανέλαβε δίχως δεύτερη σκέψη, μαζί με τον Γάννη Ναζλίδη, να παρουσιάσει την ποίηση μου. Από το χωριό μου το Νίππος , που βρίσκεται στον ίσκιο των Λευκών Ορέων της Κρήτης, μέχρι το χωριό του, το Γιαννακοχώρι Ημαθίας το ευχαριστώ μου...

ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ

ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΝΕΑΠΟΛΗΣ - ΣΥΚΕΩΝ
ΟΤΑΝ ΤΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ ΜΑΣ ΜΙΛΟΥΝ...
Καλοί μου φίλοι, καλό Σαββατοκύριακο!
Να υπήρχε ένα Σχολείο, όπως αυτό που λειτουργεί ο Δήμος Νεάπολης – Συκεών στη Θεσσαλονίκη από το 2009, σ’ όλους τους δήμους της πατρίδας μας… Eνα Σχολείο, όπου θα παραδίδονται δωρεάν μαθήματα ελληνικής γλώσσας σε ενηλίκους μετανάστες, πρόσφυγες και παλλινοστούντες… Να διδάσκουν σ’ αυτά και να μεταδίδουν την ελληνική παιδεία, δάσκαλοι και δασκάλες, όπως η Μάρθα Γαλατοπούλου και η Δέσποινα Κακατσάκη… Με απόλυτο σεβασμό σ’ όλα όσα “κουβαλούν” στην ψυχή και στον νου τους, σαν “φυλακτά”, οι μαθητές των… Πέραν της συγκίνησης, της μεγάλης μου συγκίνησης, για το περιεχόμενο του σημερινού, ενός ξεχωριστού από πολλές πλευρές, Παιδότοπου, οι παραπάνω σκέψεις. Και για να συνοδεύσω τα συγχαρητήρια μου στις δασκάλες και στους μαθητές τους και βέβαια στον Δήμο Νεάπολης – Συκεών. Μα και για να ευχαριστήσω δημοσίως την πρωτανιψιά μου τη Δέσποινα που “πείστηκε” να ανταποκριθεί στην πρότασή μου…
Σας χαιρετώ με αγάπη όλους!
Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης,
δάσκαλος

Το Σχολείο Ελληνικής Γλώσσας Δήμου Νεάπολης-Συκεών λειτουργεί στη Θεσσαλονίκη από το 2009 παραδίδοντας δωρεάν μαθήματα ελληνικής γλώσσας σε ενηλίκους μετανάστες, πρόσφυγες και παλιννοστούντες. Η δομή υλοποιείται από το Γραφείο Κοινωνικής Πολιτικής και την Κοινωφελή Επιχείρηση Υπηρεσιών του Δήμου Νεάπολης-Συκεών, ενώ την ευθύνη λειτουργίας του σχολείου έχουν οι φιλόλογοι Μάρθα Γαλατοπούλου και Δέσποινα Κακατσάκη με την επιστημονική υποστήριξη του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ. Κάθε χρόνο φοιτούν στο σχολείο περισσότεροι από 100 μαθητές από διάφορες χώρες του κόσμου, πολλοί από τους οποίους συμμετέχουν με επιτυχία στις κρατικές εξετάσεις πιστοποίησης ελληνομάθειας. Λειτουργούν τμήματα αρχαρίων, μέσων και προχωρημένων κι επίσης τμήματα γραφής και ελληνικής ιστορίας – ελληνικού πολιτισμού. Παράλληλα στη διάρκεια του χρόνου πραγματοποιούνται εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δράσεις (ξεναγήσεις στην πόλη, επισκέψεις σε μουσεία, παρακολούθηση θεατρικών παραστάσεων και ταινιών στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου, παρουσιάσεις των χωρών και των γλωσσών των μαθητών σε Γυμνάσια και Λύκεια του Δήμου, συμμετοχή στη Γιορτή της Πολυγλωσσίας και στη Βαλκανική Πλατεία, κ.α.).

Το Μάιο του 2017 οι μαθητές διοργάνωσαν για πρώτη φορά την Έκθεση “Πατρίδες-50 αντικείμενα μιλούν” παρουσιάζοντας προσωπικά αντικείμενα και οικογενειακά κειμήλια που έφεραν από τις πατρίδες τους. Φέτος η Εκθεση επαναλαμβάνεται από τις 23 έως τις 30 Μαΐου με 50 αντικείμενα από την Αλβανία, την Αρμενία, τη Βουλγαρία, τη Ρωσία, τη Λευκορωσία, την Ουκρανία, τη Γεωργία, την Τουρκία, τη Ρουμανία και την Κίνα. Η Έκθεση “Πατρίδες” θα διεξαχθεί στο Δημαρχείο Νεάπολης, στην Αίθουσα Τέχνης.

Η κούκλα αυτή έχει για μένα ιδιαίτερη σημασία. Είναι δώρο μιας φίλης της μαμάς μου, την έφερε από την Αγία Πετρούπολη για μένα όταν γεννήθηκα. Αυτή η κούκλα είναι 41 χρονών – όσο κι εγώ. Όταν ήμουν μικρή, την είχα στο δωμάτιό μου, στο γραφειάκι μου, κάτω από μια υδρόγειο σφαίρα. Και δεν την έχω αποχωριστεί ποτέ. Το 1993 εγώ ήμουν στο Α΄ έτος της Παιδιατρικής στο Ρουστάβι, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Γεωργίας. Τότε ξεκίνησε ο πόλεμος στον Καύκασο. Κι επειδή φοβηθήκαμε ότι θα έπαιρναν τον αδερφό μου στο στρατό, που ήταν τότε 19 χρονών, η οικογένειά μου αποφάσισε να φύγει από τη Γεωργία. Η μαμά μου μού είπε «πάρε τα ρούχα σου». Κι εγώ της είπα «χωρίς ρούχα φεύγω, χωρίς την κούκλα δε φεύγω.» (Φωτεινή – Γεωργία-Αρμενία)

Η «Βάνκα-Βστάνκα» είναι μια παραδοσιακή ρώσικη κούκλα, η οποία πάντα σηκώνεται όρθια όπως και να τη σπρώξεις! Είναι ένα σύμβολο του δυνατού ανθρώπου που τον χτυπάνε και τον ρίχνουνε κάτω αλλά αυτός πάλι σηκώνεται πάνω! Αυτή η κούκλα έχει συχνά τη μορφή της Ματριόσκα. Πρέπει να τοποθετείται στην είσοδο του σπιτιού. Πριν φύγω από το σπίτι, την χτυπάω μια φορά – έτσι μου εύχομαι «καλή επιτυχία» σε ό,τι κάνω. Όταν επιστρέφω στο σπίτι, πάλι τη χτυπάω. Ο ήχος του παιχνιδιού σημαίνει ότι έτσι καταστρέφεται η κακή ενέργεια.
(Ναταλία – Ρωσία)

Αυτό το μαντίλι το έχω από τις 19 Σεπτεμβρίου 1998, από τότε που ήρθα στην Ελλάδα. Το έχω βάλει σε ένα συρτάρι που κρατάω σημαντικά πράγματα. Τότε με έφερε ο πατέρας μου στα σύνορα και στον δρόμο εγώ έκανα εμετούς αλλά τα χαρτομάντιλα που είχα μαζί μου μού τελείωσαν και ο πατέρας μου μού έδωσε το μαντίλι του και σκουπίστηκα με αυτό. Από τότε εγώ έφυγα για Ελλάδα κι ο πατέρας μου έφυγε για Αλβανία. Κι εμένα

μου έμεινε το μαντίλι και σκέφτηκα να το κρατήσω για πάντα όσο ζω. Και πραγματικά πέρασαν 20 χρόνια και αυτό το μαντίλι έχει μεγάλη αξία για μένα.
(Δουράτα -Αλβανία)

Το κέντημα το έφτιαξε η μαμά μου με τα χρυσά χεράκια. Το έστρωνε συχνά στο σπίτι μας στην Κορυτσά. Τη θυμάμαι τη μητέρα μου να κεντάει. Καθόταν συχνά σε μια γωνιά του σαλονιού. Πολλές ώρες. Και δε μιλούσε καθόλου, μόνο έβλεπε τη βελόνα και τραβούσε την κλωστή. Της άρεσε πολύ να κεντάει. Εγώ την έβλεπα και χαιρόμουνα. Γιατί για μένα ήταν πολύ δύσκολο να μάθω. Όμως τώρα το κέντημα αυτό το στρώνω στο τραπέζι του σαλονιού εδώ στην Ελλάδα. Μου αρέσει πολύ, όταν το βλέπω. Το σπίτι φαίνεται πολύ ωραίο. Και θυμάμαι πάντα τα χρυσά χεράκια της μαμάς μου, που δε συγκρίνονται με τίποτα στον κόσμο.
(Μαϊλίντα – Αλβανία)

Αυτή η παλιά ξεφτισμένη ομπρέλα (μαζί με έναν σουγιά) είναι πολύτιμα ενθύμια από τον πατέρα μου. Είναι μια αξέχαστη εικόνα των παιδικών μου χρόνων σε μια οικογένεια γεμάτη αγάπη και χαρά. Γεννήθηκα και μεγάλωσα σε μια μικρή πόλη της Βουλγαρίας, το Μαντάν. Μου άρεσε πολύ το περπάτημα με τον μπαμπά μου. Απολαμβάναμε το όμορφο τοπίο, σταματούσαμε για κάποια κουβέντα με τους ντόπιους, οι οποίοι με κερνούσαν λουκουμάδες και αριάνι . Μαζεύαμε μανιτάρια, λουλούδια, φρούτα του δάσους… Δεν υπήρχανε πιο νόστιμα καρύδια από εκείνα που μου έσπαγε ο μπαμπάς μου με τον σουγιά του. Εγώ, ο μπαμπάς, η μαγκούρα του, το μαχαιράκι και η ομπρέλα! Ήμασταν αναπόσπαστη παρέα. Ο μπαμπάς μου δεν ήταν ποτέ κουρασμένος ή θυμωμένος, δεν βαριόταν -είχε πάντα χρόνο για μένα και για τις ατελείωτες ερωτήσεις μου- τι είναι ευτυχία, γιατί η ζωή δεν είναι δίκαιη, τι είναι καλό και τι είναι κακό …Και ο χρόνος περνούσε υπέροχα! Ο μπαμπάς μου έφυγε πριν 20 χρόνια… Εμειναν μαζί μου μόνο ο σουγιάς και η ομπρέλα… Κάθε φορά όταν πρέπει να κάνω κάτι σημαντικό στη ζωή μου ή όταν ταξιδεύω, τα έχω μαζί μου. Αφήνω σε εσάς και στις καρδιές σας να απαντήσετε γιατί!
(Ελίνκα – Βουλγαρία)

Ημουν πολύ τυχερή στη ζωή μου που μεγάλωσα με τη γιαγιά μου. Μ’ αγαπούσε πολύ και ήθελε να με διδάξει πως στη ζωή πρέπει να είμαι δυνατή. Οταν “έφυγε”, ένιωσα πως όλα μου τα παιδικά χρόνια πέθαναν μαζί της. Αυτό το μαντίλι ήταν δικό της και μου το έδωσε η μαμά μου με το θάνατο της γιαγιάς μου. Είναι το μόνο που έχει μείνει από τη γιαγιά μου. Αυτό και οι αναμνήσεις μου.
(Κριστίνα – Ρουμανία)

ΟΠΩΣ ΤΟ ΨΩΜΙ

ΜΙΑ ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΧΑΝΙΩΝ
Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΤΟΥ Β. ΚΑΚΑΤΣΑΚΗ

Γράφει ο Στέλιος Τζομπανάκης

Το Σαββατόβραδο 5 Μαΐου στην κατάμεστη αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου Χανίων, όπου έγινε η παρουσίαση της νέας ποιητικής συλλογής “Οπως το ψωμί” του διακεκριμένου δασκάλου – λογοτέχνη Βαγγέλη Κακατσάκη, τι να προσθέσω εγώ μετά το εκτενές ρεπορτάζ με τις εκφραστικές φωτογραφίες της 7ης Μαΐου στα “Χ.ν.” του εκλεκτού δημ/φου Δημήτρη Μαριδάκη; Με τις καθημερινές σχεδόν βιβλιοπαρουσιάσεις και τα τόσα εγκωμιαστικά σχόλια από πνευματικούς ανθρώπους επιπέδου; Απλά θα πω ότι η όλη οργάνωση ήταν μοναδική στο σύνολό της, συντονιστής της οποίας ήταν ο πνευματικός δημιουργός και ερευνητής αγαπητός Δημήτρης Νικολακάκης, που ανέφερε βιογραφικά στοιχεία του ποιητή. Ο εξαιρετικός ηθοποιός Μιχάλης Αεράκης απάγγειλε ποιήματα και ο Χρήστος Κοτσαύτης ερμήνευσε μελοποιημένα ποιήματα με συνοδεία την κιθάρα του. Δεν θ’ αναφερθώ αναλυτικά στους χαιρετισμούς με τους οποίους ξεκίνησε η εκδήλωση από τους π. Μιχάλη Βλαβογιλάκη, Ζαχαρ. Σημαντηράκη και Γιάννη Λουπάκη αλλά θα σταθώ στην ομιλία της αντιδ/ρχου Πολιτισμού Δήμου Χανίων φιλολόγου κας Βαρβάρας Περράκη, που όπως της είπα στο τέλος της εκδήλωσης, θα ‘πρεπε να ενσωματωθεί στο ίδιο βιβλίο, σαν εισαγωγή, για να εμβαθύνει ο αναγνώστης στην ποίηση του Βαγγέλη Κακατσάκη. Εμβληματικό το βίντεο με τον Σταμάτη Κραουνάκη που ερμήνευσε το ποίημα της συλλογής “Ενθάδε κείται” που μελοποίησε ο ίδιος.
Η εικονογράφηση της Αγγέλας Μάλμου, πρ. Σχολ. Συμβούλου Προσχ. Αγωγής, εμπνευσμένη και παραστατική και η διόρθωση της πανταχού παρούσας νηπ/γου Χριστίνας Τζομπανάκη, άψογη!

* Δάσκαλος με όλη τη σημασία της λέξης ο Στέλιος Τζομπανάκης. Με μεγάλη προσφορά στο Χανιώτικο Πολιτισμικό Γίγνεσθαι. Σημαντική ιδιαίτερα η προσφορά του στο Ωδείο και στη Χορωδία Χανίων. Άξια εύφημης μνείας και τα γραφτά του στην εφ. Χανιώτικα νέα. Σ' ευχαριστώ για τα που έγραψες, Στέλιο, για μένα!

http://www.haniotika-nea.gr/dio-axechastes-ekdilosis/

Χανιώτικα νέα (19.5.2018)

ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΔΩ ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΚΕΙ

ΑΣΠΡΟ ΓΑΛΑΖΙΟ ΤΟ ΠΟΥΛΙ ΕΔΩ, ΣΤΗΝ ΕΙΔΟΜΕΝΗ

«Μαύρο πουλί εκάθισεν εις το Νεκροταφείο/ και κελαηδεί λυπητερά και παραπονεμένα./ Μανόλη μου Κατσίγαρη άξιο μου παλληκάρι/ η μαύρη γης σε χαίρεται εις τη Μακεδονία/ Κλαίει σε ο Νίππος κλαίει σε κι η επαρχία όλη./ Για σένα είναι τα βουνά τ’ Αποκορώνου μαύρα,/ για σένα είν’ η ταραχή για σένα η αντάρα». Να τραγουδήσω εκεί μόνος το τραγούδι που άκουγα να το τραγουδεί στα μικράτα μου ο Πέτρος ο Κατσαμάς σε χαρές, στεντορεία τη φωνή, όρθιος στην κεφαλή της τάβλας, η πρώτη μου σκέψη. Εκεί μόνος, μέρα μεσημέρι, μπροστά στην προτομή του, στην έρημη πλατεία της Ειδομένης του Κιλκίς, ένα τσιγάρο δρόμος, απ’ τα σύνορα με τα Σκόπια. Το έκανα, αφού έμεινα πρώτα σιωπηλός για ένα περίπου λεπτό. Ισα-ίσα που έβγαινε η φωνή μου, Εκείνος όμως, είμαι σίγουρος ότι με άκουγε…

Μια απ’ τις πολύ δυνατές συγκινήσεις που ένιωσα κατά τη διάρκεια της τελευταίας επίσκεψής μου στη Μακεδονία, στο Σκρα για την επέτειο των 100 χρόνων απ’ την ομώνυμη μάχη και στη Βέροια, για την παρουσίαση του ποιητικού μου έργου (12-14 Μαΐου τ.ε.) και η “συνάντησή” μου με τον ένα απ’ τους δυο “θρύλους” των παιδικών μου χρόνων, τον Μανόλη Κατσίγαρη, (ο άλλος ήταν ο πρόγονός μου, ο οπλαρχηγός των Κρητικών Επαναστάσεων Θεοκλής Νικ. Κακάτσης), στα μέρη που έδρασε. Σαν να με χτύπησε ηλεκτρικό ρεύμα, όταν επιστρέφοντας απ’ το Σκρα και πηγαίνοντας για Πολύκαστρο, συνειδητοποίησα ότι περνούσαμε έξω απ’ την Ειδομένη, όπου, όπως είχα ακούσει είναι η προτομή του. Σιγά που θα αρνιόταν ο “οδηγός” μας να κάνει μια παράκαμψη για το χατήρι μου…

Μανόλης Κατσίγαρης ή Καραμανόλης. Από το Νίππος Αποκορώνου. Ο πρώτος απ’ τους ιδιώτες αρχηγός του Μακεδονικού Αγώνα. Κι αν έχω ακούσει και διαβάσει για τη δράση του. Κι αν “άκουσα” τα διπλά και τα τρίδιπλα να μου “λένε” τα γύρω μέρη, τα μέρη που έδρασε, στα εξήντα περίπου δευτερόλεπτα της σιωπής μου, μπροστά στην προτομή του! Τι καλά να βρισκόταν κάποιος να έγραφε ένα μυθιστόρημα με κεντρικούς ήρωες αυτόν και την ηρωική δασκάλα Αικατερίνη Χατζηγεωργίου που δολοφόνησαν οι κομιτατζήδες… Οσμή ευωδίας απ’ τις δάφνες του Νιππιανού Αι-Γιώργη, του Δαφνίτη! Ασπρο – γαλάζιο το πουλί εδώ στην Ειδομένη… Τι τραγούδι κι αυτό της μακεδονίτικης γης, μετά το δικό μου!

Ο ΦΙΛΟΣ ΜΟΥ Ο ΙΝΤΟΣ ΑΠΟ ΤΗ ΓΟΥΜΕΝΙΣΣΑ

«Να σε πηγαίνει με το αυτοκίνητο του απ’ την Αξιούπολη στη Βέροια, ένας απ’ τους γκαρδιακούς σου φίλους, ο και συνάδελφος σου στη Δασκαλοσύνη, ιστορικός ερευνητής και συγγραφέας Χρήστος Ιντος, μέσω Γουμένισσας, όπου κατοικοεδρεύει, ξεναγώντας σε στα “Μυστικά του Βάλτου”, είναι κι αυτό ευλογία»… Μια απ’ τις πολλές “ευλογίες” που “αξιώθηκα” κατά την προαναφερθείσα επίσκεψή μου στη Μακεδονία, όπως έγραψα και στις “Στάσεις” της προηγούμενης Παρασκευής 25 Μαΐου.

Να συμπληρώσω, προσθέτοντας δύο ακόμα απ’ τις πολλές ψηφίδες της ίδιας περίπτωσης. Και να σε περιμένει στο Σκρα, στην εκκλησία του Αι-Δημήτρη, όπου έγινε η επίσημη δοξολογία για την 100η επέτειο απ’ τη Μάχη στο Σκρα Ντι Λέγκεν (Ανθος εκ Βάθρων) έτοιμος να σου μιλήσει για οτιδήποτε σχετικά, επίσης είναι ευλογία… Και να κάθεστε στην κεντρική πλατεία της Γουμένισσας και να σου λέει λεπτομέρειες για τη “στρατοπέδευση” της Μεραρχίας Κρήτης στο Κοτζά – Ντερέ, όπου το ξενοδοχείο που έμεινες δυο μέρες, επίσης είναι ευλογία…

Χανιώτικα νέα (25.05.2018)