Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης

Τρίτη 30 Απριλίου 2024

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

Πάσχα στην Κρήτη: Από τα κάλαντ(ρ)α του Λαζάρου μέχρι το κάψιμο του Ιούδα ...



Συντάκτης Κατερίνα Μυλωνά

Τέχνη & Πολιτισμός




Αν βρεθείτε στην Κρήτη τη Μεγάλη Εβδομάδα, η συμβουλή μας είναι να επισκεφτείτε γραφικά χωριά, μοναστήρια και εκκλησίες, όπου θα έχετε την ευκαιρία να βιώσετε μοναδικές εμπειρίες.

Η αρχή γίνεται το Σάββατο του Λαζάρου, ενώ κάθε μέρα που περνάει, ως την Κυριακή του Πάσχα, συνοδεύεται από διάφορα έθιμα.

Ο δάσκαλος, λογοτέχνης και συνεργάτης της εφημερίδας “Χανιώτικα νέα” Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης, από το Νίππος του Δήμου Αποκορώνου, μοιράστηκε σε μια τηλεφωνική επικοινωνία με το Discovercrete κάποια από τον τόπο καταγωγής του και τα όμορα χωριά.

Όπως αναφέρει ο ίδιος, στην Κρήτη υπάρχουν κοινά ήθη και έθιμα ενώ βλέπουμε και κάποιες ιδιαιτερότητες ανά περιοχή.

Ο κ. Κακατσάκης γυρνά έξι δεκαετίες πριν, όταν στο Νίππος ζούσαν περίπου 450 μόνιμοι κάτοικοι - σήμερα είναι πολύ λιγότεροι.

Παρόμοια έθιμα έχουμε και στα γειτονικά χωριά, τις Βρύσσες, τον Βαφέ, τον Φρε τον Τζιτζιφέ και γενικότερα σε όλα τα χωριά του Αποκόρωνα.

Ας τα πάρουμε με τη σειρά: Το Σάββατο του Λαζάρου, τα μικρά παιδιά έψαλλαν τα κάλαντα ή κάλαντρα, “μου αρέσει το ρο να κουδουνίζει στη λέξη”, λέει χαρακτηριστικά ο κ. Κακατσάκης.

“Σήμερο έρχεται ο Χριστός ο επουράνιος Θεός

Εις την πόλη Βηθανία, κλαίνε Μάρθα και Μαρία,

Λάζαρο τον αδελφό τους. το γλυκύ τον γκαρδιακό τους” ...

Τα παιδιά κρατούσαν στεφάνι με αγριολούλουδα, μαντιλίδες, μαχαιρίδες και άγριους κρίνους, με ένα σταυρό από καλάμι στη μέση και γυρνούσαν από σπίτι σε σπίτι και οι νοικοκυραίοι τους έδιναν κεράσματα και λάδι...

Η χαρά όλων ήταν μεγάλη καθώς τα παιδιά στην Κρήτη συνήθιζαν να λένε τα κάλαντ(ρ)α τα Χριστούγεννα, την Πρωτοχρονιά και τα Φώτα. Ως το Σάββατο του Λαζάρου, όμως, μεσολαβούσε μεγάλο διάστημα και τα αγόρια και τα κορίτσια περίμεναν με αγωνία να ξαναβγούν και πάλι στους δρόμους.

Ο κ. Κακατσάκης, όσο υπηρετούσε ως δάσκαλος σε σχολεία της περιφερειακής ενότητας Χανίων, είπε πολλές χρονιές τα κάλαντ(ρ)α με τους μαθητές του, κι αυτό έφερνε πολλή συγκίνηση στους παλιότερους.

Όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα, οι οικογένειες πήγαιναν στην εκκλησία, προπάντων τα βράδια. στα λεγόμενα “αυγικά”. Ο κ. Κακατσάκης αναφέρει σχετικά: “Θυμάμαι πως όσοι δεν το έκαναν, προπάντων την Μεγάλη Πέμπτη και την Μεγάλη Παρασκευή ήταν... δακτυλοδεικτούμενοι. Μάλιστα, το ίδιο συνέβαινε και με όσους δεν νήστευαν”.

Ο Ελύτης λέει πως “εάν αποσυνθέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι, που σημαίνει, με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις. Ο κ. Κακατσάκης προσθέτει ακόμα: “κι ένα εκκλησάκι!¨

Το παραδοσιακό φαγητό της Μεγάλης Πέμπτης ήταν τα ντολμαδάκια με αμπελόφυλλα, ένα νόστιμο νηστίσιμο φαγητό που έχει μονάχα λάδι. Την περίοδο αυτή, βγαίνουν τα πρώτα φύλλα στα αμπέλια που είναι μαλακά, οπότε προσφέρονται για ντολμαδάκια!

Τα σπίτια «μύριζαν» κουλουράκια που οι νοικοκυρές τα έκαναν την Μεγάλη Τρίτη, ενώ τα πασχαλινά αυγά τα έβαφαν και τα βάφουν τη Μεγάλη Πέμπτη…

Σε κλίμα κατάνυξης φτάνουμε στη Μεγάλη Παρασκευή. Το πρωί τα παιδιά του χωριού έπαιρναν ξύλινους σταυρούς από την εκκλησία, περνούσαν από σπίτι σε σπίτι και έλεγαν τα “Πάθη του Χριστού”.

“Σήμερο μαύρος ουρανός, σήμερο μαύρη μέρα,

σήμερο ούλοι θλίβονται και τα βουνά λυπούνται...”

Είναι πάρα πολύ συγκινητικό. Δεν μπορούμε να λησμονήσουμε τους ήχους, τα χρώματα, τα αρώματα, τα αγγίγματα και τις γεύσεις της παιδικής μας ηλικίας… Τα κάλαντ(ρ)α του Λαζάρου και τα Πάθη του Χριστού, ωστόσο, δεν λέγονται πια στα χωριά μας”, αναφέρει.

Ωστόσο, εμείς να πούμε πως υπάρχουν περιοχές, όπου ακόμα θα δείτε μικρά παιδιά να τα λένε...

Τότε, ήταν η χαρά των παιδιών να πηγαίνουν στις εκκλησίες του χωριού και να παίζουν τις καμπάνες. Βέβαια, τις έξι πρώτες μέρες τις έπαιζαν πένθιμα, ενώ την Κυριακή της Λαμπρής, το ντιν και το νταν ήταν χαρούμενο κι έστελνε το χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασης. Τότε, τα παιδιά χτυπούσαν τις καμπάνες όλη μέρα με την ψυχή τους!

Τη Μ. Παρασκευή, στον επιτάφιο, επικρατούσε θλίψη και μελαγχολία. Ο Χριστός ήταν στον Τάφο και όλος ο κόσμος ήταν στεναχωρημένος. Τα κορίτσια στόλιζαν τον επιτάφιο. ενώ τα αγόρια ήταν “κρεμασμένα στις καμπάνες” και έκαναν πρόβες για τα Εγκώμια.

Μετά από την εκκλησία το βράδυ ο ιερέας και οι πιστοί πήγαιναν και πηγαίνουν ακόμα μέχρι το νεκροταφείο του χωριού. Τον επιτάφιο τον μεταφέρουν τέσσερις νέοι. Παλιότερα τον άφηναν πάνω στους τάφους και ο ιερέας μνημόνευε όσους είχαν φύγει από τη ζωή. Μάλιστα, ο παπάς του χωριού, όπως θυμάται ο κ. Κακατσάκης, περνούσε ακόμα και από τα μνήματα ανθρώπων που δεν είχαν κάποιον δικό τους στο χωριό. Πρόκειται για οικογένειες μεταναστών, οι οποίοι είχαν φύγει για να αναζητήσουν μία καλύτερη ζωή.

Το Μεγάλο Σάββατο οι άνδρες έσφαζαν τ’ αρνιά και τα κατσίκια (“Μεγάλο Σαββάτο αρνιά και ρίφια κάτω”) και οι γυναίκες έφτιαχναν και φτιάχνουν τα καλιτσούνια. καθώς οι άνθρωποι προετοιμάζονταν για το τραπέζι το βράδυ της Ανάστασης και της ημέρας του Πάσχα.

Ένα «δυνατό» έθιμο ήταν (και παραμένει) το κάψιμο του Ιούδα. Οι χωριανοί, κυρίως τα παιδιά, έφτιαχναν και φτιάχνουν ένα ομοίωμα του Ιούδα (κάτι που θυμίζει σκιάχτρο), το έβαζαν στην αυλή της εκκλησίας, πάνω σ’ ένα στύλο και του έδιναν φωτιά αμέσως μετά το “Χριστός Ανέστη”, που έλεγε ο παπάς.

Ο κ. Κακατσάκης θυμάται πως παλιότερα, τα παιδιά έβαζαν το ομοίωμα που είχαν φτιάξει με παλιά ρούχα σε ένα γαϊδουράκι, γυρνούσαν όλο το χωριό το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, έλεγαν “ διακονείστε τον Ιούδα” και οι κάτοικοι τους έδιναν λάδι ή λεφτά...

Να πούμε πως παλιότερα το κάθε χωριό έπρεπε να προστατεύει τον Ιούδα του, διαφορετικά κινδύνευε να τους τον πάρουν από κοντινό χωριό!

“Μαζεύαμε ξύλα όλη την Μεγάλη Βδομάδα, φωνάζοντας ”Του Ιούδα το δεμάτι”. προπάντων το Μεγάλο Σάββατο. Αν δεν έφταναν, κλέβαμε από τα σπίτια. Θυμάμαι περιστατικά να μας κυνηγάνε οι άνθρωποι επειδή παίρναμε τα ξύλα τους... Τα παιδιά φρόντιζαν να τοποθετούν και φρουρούς για να μην τολμήσει κανείς να κλέψει τον Ιούδα μας... Παλιότερα, λένε ότι ο παπάς ήταν εκείνος που άναβε την φωτιά για να αντιφεγγίσει ο τόπος. Φανταστείτε όλα τα χωριά να καίνε τον Ιούδα” μας λέει ο κ. Κακατσάκης.

Με τα αναμμένα ξύλα από τη φωτιά του Ιούδα, παλιότερα κάποιοι άναβαν τον φούρνο τους για να ψήσουν τα καλιτσούνια τους.

Στα σπίτια των Κρητικών, στήνονταν και στήνονται τραπέζια μετά την ακολουθία της Ανάστασης ενώ ο κόσμος γιορτάζει όλη την Κυριακή του Πάσχα. Αν είστε τυχεροί και συναντήσετε στον δρόμο σας κάποιον να ψήνει αρνί, ζητήστε του να δοκιμάσετε λίγη πέτσα. Αν το τραπέζι είναι στρωμένο, θα σας δώσουν κι ένα κόκκινο αυγό για να τσουγκρίσετε! Κάποιες νοικοκυρές επιμένουν ακόμα και σήμερα να βάφουν τα αυγά με παραδοσιακό τρόπο, χωρίς χημικές ουσίες.

Όπως και να έχει, η Λαμπρή είναι η μεγαλύτερη γιορτή του Χριστιανισμού και στην Κρήτη, όπως και σε όλη την Ελλάδα την γιορτάζουν ξεχωριστά...

https://www.discovercrete.com/el/blog/paskha-stin-kriti-apo-ta-kalantra-toi-lazaroi-mekhri-to-kapsimo-toi-ioyda

Δευτέρα 29 Απριλίου 2024

ΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ (ΑΓΙΟΣ ΑΡΣΕΝΙΟΣ)

 ΑΠΟ ΚΑΡΔΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΕΔΩ ΟΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ΜΟΥ ...


Για 12η φορά η παρουσίαση τιυ έργου μου "Τα Γράμματα της Παναγίας"... Για μια επαναλαμβανόμενη ευλογία ο λόγος. Στον Ιερό Ναό των Αγίων Αρσενίου, Παϊσίου και Πορφυρίου της Ενορίας των Αγίων Σαράντα Νεροκούρου Χανίων, το Σάββατο 27 Απριλίου 2024.  Από καρδιάς και από εδώ οι ευχαριστίες μου

Στους Διοργανωτές: Στην Ενορία (Εφημέριος ο π. Χρήστος Καρίπογλου) και στην Αδελφότητα Μικρασιατών Ν. Χανίων "O Άγιος Πολύκαρπος" (Πρόεδρος Δ. Σ. Στέλλα Γκοζάνη - Χαριτάκη). Στους Συντελεστές (Συντονισμός: Μαρία Μαράκη Διάβασαν : Αγγέλα Μάλμου, Κωνσταντίνα Κουριδάκη, Μαριάννα Δημητρακάκη, Χρυσούλα Σγουράκη, Ηλέκτρα Τσίκα - Μαράκη, Στέλλα Γκοτζάνη - Χαριτάκη, Μαρία Καντηλιεράκη και Αλεξάνδρα Μαλεφάκη ΄Εψαλλαν: Γεώργιος Μπουτσάκης, Στυλιανός  Βατσολάκης, Ειρήνη Μπουρδάκη, Δήμητρα Μπουρδάκη και Ελένη Αγιασμενάκη Επιμέλεια Έντυπου Υλικού: Αντώνης Τζατζάνης). Σε όλες και όλους που αθρόως προσήλθαν, κατακλύζοντας τους χώρους.  Και βέβαια στα Μ.Μ.Ε. που την "κάλυψαν"...  (Στην ΦΩΤΟ η σελίδα του Ηλία Ι. Κάκανου στην εφημερίδα  "Χανιώτικα νέα, Δευτέρα, 29.4.2024 )

 https://www.youtube.com/watch?v=jV6hS5cm2ns

https://www.youtube.com/watch?v=jV6hS5cm2ns


Κυριακή 28 Απριλίου 2024

ΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ (ΑΓΙΟΣ ΑΡΣΕΝΙΟΣ)

ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΡΣΕΝΙΟΥ – ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΠΑΙΣΙΟΥ – Τα “Γράμματα της Παναγίας” από το βιβλίο του Βαγγέλη Κακατσάκη




Με την παρουσία αρκετών πιστών παρουσιάστηκε το απόγευμα του Σαββάτου στον Ιερό Ναό των Αγίων Αρσενίου, Πορφυρίου και Παϊσίου της Ενορίας των Αγίων Σαράντα στα Νεροκούρου, το ιδιαίτερα πολυταξιδεμένο σημαντικό βιβλίο του Βαγγέλη Κακατσάκη “Τα Γράμματα της Παναγίας”, που εκδόθηκε το 2013 από τη Μητρόπολη Κισάμου και Σελίνου και τα έσοδά του από τις πωλήσεις διατίθενται για τις ανάγκες του Αννουσακείου Ιδρύματος.  Με χαιρετισμό – καλωσόρισμα του κόσμου από τον εφημέριο της Ενορίας άρχισε η εκδήλωση με συντονίστρια τη φιλόλογο κα Μαρία Μαράκη η οποία μεταξύ άλλων υπογράμμισε: “Απόψε έχουμε τη χαρά και την τιμή να παρουσιάζουμε τα “Γράμματα της Παναγίας” του Βαγγέλη Κακατσάκη με μικρασιατικό χρώμα και άρωμα στο σεπτό αυτό ναό….

Αναλυτικό ρεπορτάζ θα δημοσιευθεί αύριο στα “Χανιώτικα νέα”.

https://eparxiakofos.gr/ston-iero-nao-ton-agion-arsenioy-porfy/?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTEAAR2enkjZ8YN6p3lz_WhVAaR6fRUGjvUZynLyEmmpqMp_C0CtoDwMxYrInJg_aem_ASR5G4cLk-AxdC2BxKcIP7cxCC98BqEaojfkDl5bO0I2pzOqgplE9TPqV67xT1s92-_vgwocrgL9_6FOyBT5Unrq


https://eparxiakofos.gr/ston-iero-nao-ton-agion-arsenioy-porfy/?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTEAAR2iztpsryBZcii15Rvl6_rxAr42lUMmCjJgQ7zOEE4KbcBNVhi25f1lF9E_aem_AafBc3Aq3U4EkLWYQNw2Ffovo6N7-R50oSPFc4Gww2o-4SCHzExLWXZIVwuir1zJbvBWRrK3KpnNor51oKbhBFZF

ΝΙΠΠΟΣ

 ΤΩΝ ΒΑΓΙΩΝ...



Όθεν καὶ ἡμεῖς ὡς οἱ Παῖδες, τὰ τῆς νίκης σύμβολα φέροντες, σοὶ τῷ Νικητῇ τοῦ θανάτου βοῶμεν.· Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος, ἐν ὀνόματι Κυρίου.… Των Βαϊων. των Βαγιών, σήμερα και λίαν πρωΊ στον Τίμιο Σταυρό… Και βέβαια μετά στο καφενείο του Κοτσιφονικολή.!

ΚΑΛΗ ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑΚΑΙ ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ!

ΠΟΙΗΣΗ

 ΣΕ ΡΟΛΟ ΣΙΜΩΝΟΣ ΚΥΡΗΝΑΙΟΥ

Ε 

Αλιεύς ελπίδων 
σε φουρτουνιασμένες θάλασσες.
 Περιποιητής φυτών 
στους αγρούς της παγκόσμιας συνείδησης.
Αναρριχητής
στους γκρεμνούς της μη εξουσίας.
Ποιμήν αγαθών προβάτων
και διώκτης αιμοβόρων λύκων.
Ο ποιητής!
Αίρων την ελπίδα του σύμπαντος κόσμου
Σε ρόλο Σίμωνος Κυρηναίου. 
Ο ποιητής
ΒΑΓΓΕΛΗΣ Θ. ΚΑΚΑΤΣΑΚΗΣ 
"΄Οπως το ψωμί". Πυξίδα της Πόλης , Χανιά 2018)  

https://www.facebook.com/kakatsakes/posts/pfbid02wde9NjMRgR871a6aWwRCw1haLoc1gJ71hj79FY4tfKz58xHbbem1KEmFZboZmWQ2l?notif_id=1714298901221577&notif_t=feedback_reaction_generic&ref=notif

Σάββατο 27 Απριλίου 2024

ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ

Β' ΤΑΞΗ 6ου ΔΗΜ. ΣΧ. ΧΑΝΙΩΝ 

Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ



Καλοί μου φίλοι, καλό Σαββατοκύριακο!

Το Σάββατο του Λαζάρου σήμερα και όπως κάθε χρόνο στις μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας είναι αφιερωμένος και φέτος ο Παιδότοπος που φιλοξενεί εργασίες των Δευτερακίων του 6ου Δημ. Σχολείου της πόλης μας, που είναι Ελληνάκια και από άλλες χώρες. Να ΄ναι καλά και αυτά, και βέβαια η δασκάλα του Φραντζέσκα Λάσδα, όπως και οι συναδέλφισσες της που δούλεψαν επίσης με τα παιδιά για να ετοιμαστούν. Δεν αποπαίδισε ο Κλάδος των Δασκάλων! Το ξαναγράφω και πάλι σήμερα με αφορμή τα κείμενα και τις εικόνες που έφτασαν στα χέρια μου και «φιλοξενούνται» στη σημερινή σελίδα. Μου αρέσουν πολύ οι ομαδικές εργασίες των μαθητών σου και ο τρόπος που δουλέψατε, καλή μου συναδέλφισσα. Πάντα άξια, καλά μου Δευτεράκια του Έκτου. Καλή Μεγάλη Εβδομάδα σε όλους! 

Σας χαιρετώ με αγάπη! 

Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης 

δάσκαλος - λογοτέχνης 



Η Μεγάλη Εβδομάδα είναι μια περίοδος βαθιάς θρησκευτικής και πνευματικής σημασίας για την Ελλάδα και τον Χριστιανισμό. Τα Δευτεράκια μας ασχολήθηκαν με τα τελετουργικά που ακολουθούνται στην Κρήτη αλλά και σε άλλες χώρες από τις οποίες κατάγονται. Γίναμε για λίγο ζαχαροπλάστες, καλλιτέχνες, φτιάξαμε δικά μας αινίγματα, και μπήκαμε για τα καλά στο πνεύμα των ημερών. Με την πολύτιμη βοήθεια της δασκάλας παράλληλης στήριξης Ευαγγελίας Γαγανουδάκη και της δασκάλας εικαστικών Θεοδώρας Κωστή έχουμε τη χαρά να τα μοιραστούμε μαζί σας….

Η Δασκάλα της τάξης Φραντζέσκα Λάσδα


Ξεκινώντας από το Σάββατο του Λαζάρου… Ένα κρητικό έθιμο που σχεδόν έχουμε ξεχάσει είναι τα <<Λαζαράκια>>. Ψωμάκια σε σχήμα ανθρώπου σπαργανωμένου, σχεδόν άγλυκα και νηστίσιμα. Στα ματάκια τοποθετούν γαρύφαλλα και έχουν χέρια σταυρωμένα. Τα παιδιά συνήθιζαν να πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι και να τραγουδούν…Ήρθε ο Λάζαρος ήρθαν τα βάγια\ Ήρθε η Κυριακή που τρών τα ψάρια… Κυριακή των Βαΐων, <<μετά βαΐων και κλάδων >> έγινε η υποδοχή του Χριστού στα Ιεροσόλυμα Χαρακτηριστικό έθιμο της ημέρας είναι ο στολισμός των εκκλησιών με βάγια, ενώ μετά τη λειτουργία ο παπάς ευλογεί και δίνει στους πιστούς σταυρούς από βάγια για προστασία. Η είσοδος του Χριστού στα Ιεροσόλυμα είναι τελικά η είσοδος στο μαρτύριο της επίγειας ζωής…

Δέσποινα Μπατιστάκη, Γιάννης Ιγνατίου. Ραφαήλ Διαπέτης



Η Μεγάλη Δευτέρα ,πρώτη μέρα της μεγάλης εβδομάδας και από σήμερα και κάθε απόγευμα οι Χριστιανοί πηγαίνουν στην εκκλησία για τη λειτουργία. Στα χωριά ακόμα και σήμερα ασπρίζουν τις αυλές με ασβέστη, τα περβάζια και βάφουν κόκκινες τις γλάστρες. Την Μεγάλη Τρίτη συνεχίζεται η καθαριότητα στα νοικοκυριά αλλά και σε όλη τη γειτονιά σε δρόμους και δρομάκια ώστε να είναι όλα έτοιμα μέχρι την περιφορά του επιταφίου και την Ανάσταση. Τη Μεγάλη Τετάρτη τελείται το μυστήριο του μεγάλου Ευχελαίου. Οι γυναίκες πηγαίνουν στη λειτουργία με μια σουπιέρα γεμάτη αλεύρι και τρία κεριά. Τα κεριά καίνε κατά τη διάρκεια του μυστηρίου και το αλεύρι το χρησιμοποιούν για να φτιάξουν τα πασχαλινά κουλουράκια. Νεφέλη Κουμάκη, Κωνσταντίνος Φασουλάκης, Αιμιλία Μετουλλάρι



Την Μεγάλη Πέμπτη μπαίνουν όλοι στις κουζίνες και ξεκινούν τις ετοιμασίες. Η πιο σημαντική ασχολία των νοικοκυρών είναι το βάψιμο των αυγών. Τα αυγά βάφονται κόκκινα όπως το αίμα του Χριστού που σταυρώθηκε. Μια άλλη εκδοχή είναι ότι η Παναγία μετέφερε ένα καλάθι με κόκκινα αυγά στους φρουρούς του τάφου του Ιησού για να της δώσουν καλά νέα όπως και έγινε, αφού είχε αναστηθεί. Τη Μεγάλη Πέμπτη ωστόσο φτιάχνουν τα κουλουράκια και τα τσουρέκια σε όλη την Ελλάδα και τα καλτσουνάκια και τις κρεατότουρτες που έχουν την τιμητική τους στην Κρήτη. Αργυρώ Ανδρεαδάκη, Μαριλένα Μαυρομουστακάκη, Στέφανος Βλοντάκης




Μεγάλη Παρασκευή.. Οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα όλη την ημέρα. Σύμφωνα με την παράδοση σταματούν όλες οι εργασίες και η νηστεία είναι πολύ αυστηρή με αποχή ακόμα και από το λάδι. Το πρωί ξεκινά ο στολισμός του Επιταφίου από τις γυναίκες που μαζεύουν λεμονανθούς και λουλούδια από αυλές σπιτιών και αγρούς. Αργότερα οι πιστοί προσέρχονται στην εκκλησία για την αποκαθήλωση. Τοποθετείται το ύφασμα κεντημένο ή ζωγραφισμένο με το νεκρό σώμα του Χριστού και ξεκινά η περιφορά του Επιταφίου στις πόλεις και τα χωριά. Γεωργία Νιωτάκη, Παντελής Φασουλάκης, Ζωσιμίνα Λιναράκη, Λεάντρα Πιέτρα



ΤΑ ΑΙΝΙΓΜΑΤΑ ΜΑΣ

  • Με γαρύφαλλα στα μάτια τα στολίζουν τα αφράτα.\ Είναι μοσχομυριστά και με χέρια σταυρωτά.

  • Τη Λαμπρή πάντα ανθίζουν\ και με μιας μοσχομυρίζουν!

  • Με παντζάρια και κρεμμύδια τα χρωμάτιζαν παλιά.\ Έτοιμα να τα τσουγκρίσουν και να σπάσουν μ ένα κρακ.

  • Κόκκινο φόρεμα φορώ, το Πάσχα θα με δεις ξανά,\ με ένα χτύπημα με σπάνε ,τι να είμαι αληθινά;

  • Με αγάπη τον στολίζουν, με πόνο τον ακολουθούν,\οι πιστοί μαζί του ψάλουν και τις γειτονιές γυρνούν.



ΕΘΙΜΑ ΑΛΛΩΝ ΧΩΡΩΝ

ΑΛΒΑΝΙΑ Ένα ιδιαίτερο έθιμο, κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, που γίνεται στην Αλβανία, είναι το “κρύψιμο των αυγών”. Τη Μεγάλη Πέμπτη βάφουν τα αυγά και οι ενήλικες τα κρύβουν στο έδαφος. Μετά το Πάσχα τα παιδιά αρχίζουν το ψάξιμο, αλλά αφήνουν ηθελημένα ένα μέρος τους θαμμένο στο χώμα, για καλή σοδειά. ΙΤΑΛΙΑ είναι γνωστή για τις μεγάλες λιτανείες. Τη Μεγάλη Παρασκευή πραγματοποιούνται στους δρόμους λιτανείες που μοιάζουν με τους ελληνικούς επιτάφιους. Όμως, αντί για τον συμβολικό τάφο οι ιερείς και πιστοί μεταφέρουν αγάλματα της Παναγίας και του Ιησού. ΡΩΣΙΑ Η Μεγάλη Εβδομάδα ξεκινά για τους Ρώσους πηγαίνοντας στην εκκλησία κρατώντας κλαδιά ιτιάς. Μετά τον εκκλησιασμό παίρνουν τα κλαδιά και στολίζουν τα εικονίσματα του σπιτιού τους.

Ελίσα Μπιτσούκου, Νεφέλη Μαραγκουδάκη, Νικολέτα Φίλη,

Ενέλντα Στερμούνγκου, Ραφαέλ Κουμαράκου

Χανιώτικα νέα (Σάββατο, 27.4. 2024) 

https://www.haniotika-nea.gr/paidotopos-v-taxi-6oy-dim-scholeioy-i-megali-evdomada-stin-kriti-kai-alloy/

Τετάρτη 24 Απριλίου 2024

ΕΥΘΥΒΟΛΑ ΚΑΙ ΜΗ

ΛΟΣ ΚΧΑΝΙΟΣ ΝΤΙ ΚΡΕΤΑ





Γράφει ο Νεκτάριος Ευ. Κακατσάκης 
Mουτσάτσος και µουτσάτσας µου, µπουένος ντίας!
Καληµέρα λέω, αγόρια και κορίτσια!
Τι Χανιά, τι Μέχικο!
Τέτοιο τοπίο… σκονισµένο -όπως το χθεσινό- είχα δει µια φορά σε ένα σπαγγέτι γουέστερν, και απορούσα πώς είναι δυνατόν να κάθεται η σκόνη πάνω στις σταλαγµατιές ιδρώτα του προσώπου του πρωταγωνιστή και να δηµιουργεί λοφάκια πάνω στα χείλη του τα ξεραµένα!
Καθώς οδηγούσα σε δρόµους της πόλης µας, σε δρόµους ενός απόκοσµου τοπίου που έµοιαζε να βρίσκεται κάπου στο Μεξικό ή σε κάποια γωνιά της Αφρικανικής Ηπείρου, µου ‘ρθε να φωνάξω «arribaaaa»,  αλλά αµέσως κόµπιασα!
∆εν είναι ώρα για αστεία...!
Εξάλλου, χθες, η… “συγκυρία” της πυρκαγιάς στη Σούδα και η σκέψη της λειψυδρίας στον τόπο µας, σε συνδυασµό µε τις ασυνήθιστα υψηλές για την εποχή θερµοκρασίες, ήταν κι αυτές µέρος ενός πραγµατικού και όχι φανταστικού σεναρίου ενός σπαγγέτι γουέστερν!
Ήταν σαν από ταινία θρίλερ!
Ερωτήµατα: Είναι αυτές οι εικόνες βγαλµένες από το µέλλον αυτού του τόπου;
Υπάρχουν µέτρα αντιµετώπισης και αυτών των ακραίων καιρικών φαινοµένων;
Υπάρχει λόγος ανησυχίας;

(Χανιώτικα νέα (Τετάρτη, 24 Απριλίου 2024) 


Δευτέρα 22 Απριλίου 2024

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ Π. ΜΑΡΚΑΝΤΩΝΑΚΗ



Γράφει ο Νεκτάριος Ευ. Κακατσάκης 
«Ο άνθρωπος που δουλεύει µε τα χέρια είναι εργάτης,
µε τα χέρια και το µυαλό, τεχνίτης,
µε τα χέρια, το µυαλό και την καρδιά, καλλιτέχνης».
                                                              (François Mauriac)

Αν οι ψυχές τριγυρνούν τα βράδια όπως οι νυχτοπεταλούδες, κάπου πρέπει να τριγυρνά τούτες τις µέρες µια από αυτές!
Τριγυρνά έχοντας αγκαλιά και παραµάσχαλα βιβλία ποιητών και συγγραφέων, καλλιτεχνών και µη -γνωστών σε πολλούς και αγνώστων σε πάµπολλους- και µεταδίδει σε όποιον κι αν συναντήσει, όλα εκείνα τα µοναδικά κι ιδιαίτερα ενός όντος όπως αυτή που προσπαθεί το σκότος και το φως να τα µονιάσει, να διαµορφώσει µε το πνεύµα ή µε τα χέρια τις ιδέες σε… Τέχνη! 
Τέχνη απτή για το µάτι, για τις αισθήσεις, για όλες τις αισθήσεις… Τέχνη από ένα ιδιαίτερο καλλιτέχνη που λειτουργούσε µοναδικά ανάµεσα και µέσα στους χώρους όπου βρισκόταν, ανάµεσα και µέσα στους ανθρώπους που συνδιαλεγόταν, µε τη µοναδική Μαρκαντωνική στάση, στάση και προέκταση Ζωής! Ένας άνθρωπος που ήξερε καλά τη ρίζα του, την Πέτρα πάνω στην οποία µπορούσε και πατούσε για να πάρει φόρα και να διακτινιστεί σε µέρη που πολύ ήθελε να ανακαλύπτει και που επιθυµούσε να τα κοινωνήσει µε όλους!
Κάτι ανάµεσα στο όνειρο και στο ονειροπόλο, στη ζώσα πραγµατικότητα και στην υψηλή διανοητικότητα, κάτι µικρό και κάτι µεγαλειώδες, ένας συνεχώς αναζητητής των ορισµών κάθε πόρου που ορίζει αυτό που λέµε Ζωή!
Ο Γιάννης Πέτρου Μαρκαντωνάκης άφησε δυνατό το αποτύπωµά του σε τούτον τον τόπο…
Kι εδώ στο “παρόν” για πάντα θα “βρίσκεται”, θα µένει, όπως κάποιοι λίγοι το έχουν καταφέρει…!

Χανιώτικα νέα (Δευτέρα, 22.4.2024) 

Σάββατο 20 Απριλίου 2024

ΝΕΡΟΚΟΥΡΟΥ (Γράμματα Παναγίας)

ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΑΡΣΕΝΙΟ ΝΕΡΟΚΟΥΡΟΥ

Τα Γράμματα της Παναγίαςτου Βαγγέλη Θ. Κακατσάκη



Το έργο “Τα Γράμματα της Παναγίας” του Βαγγέλη Θ. Κακατσάκη, που εκδόθηκε σε βιβλίο το 2013 από την Μητρόπολη Κισσάμου και Σελίνου και τα έσοδα από τις πωλήσεις του διατίθενται για τις ανάγκες του Αννουσακείου Ιδρύματος, θα παρουσιαστούν εφέτος, το Σάββατο, 27 Απριλίου και ώρα 7 μ. μ , εντός του Ιερού Ναού των Αγίων Αρσενίου, Πορφυρίου και Παϊσίου στα Νεροκούρου Χανίων.

Την εκδήλωση συνδιοργανώνουν η Ενορία των Αγίων Σαράντα Νεροκούρου και η Αδελφότητα

Μικρασιατών Νομού Χανίων «Ο Άγιος Πολύκαρπος».

Διαβάζουν: Αγγέλα Μάλμου, Κωνσταντίνα Κουριδάκη, Μαριάννα Δημητρακάκη,

Χρυσούλα Σγουράκη, Ηλέκτρα Τσίκα- Μαράκη, Στέλλα-Γκοζάνη Χαριτάκη, Μαρία

Καντηλιεράκη και Αλεξάνδρα Μαλεφάκη,

Η εκδήλωση θα είναι διανθισμένη με Ύμνους της Μεγάλης Εβδομάδας.

Ψάλλουν : Γεώργιος Μπουτσάκης, Ειρήνη Μπουρδάκη, Δήμητρα Μπουρδάκη και Ελένη

Αγιασμενάκη

Συντονίζει η φιλόλογος Μαρία Μαράκη


https://www.facebook.com/kakatsakes/posts/pfbid02FtS4q7VJ8khgYtUVRDnvb1GjJJsbHx7EHvgiEW3xJ7iPf36rmzokzMDSAdRR1uhCl?comment_id=808396904486588&notif_id=1713624879912962&notif_t=feed_comment&ref=notif