ΤΑ ΧΕΛΙΔΟΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ

TA XEΛΙΔΟΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ:

ΤΟ ΦΑΣΜΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ

Γράφει η Γεωργία Βαμβουνάκη - Raffan* 

Να είναι καλοτάξιδο επί των αΰλων πτερύγων του διαδικτύου, αλλά και σύντομα να το πάρουμε στα χέρια μας πιο ζωντανό, στην υλική του υπόσταση, η ευχή που κάνω, μόλις ολοκληρώνω την ανάγνωση της ποιητικής συλογής του Βαγγέλη Κακατσάκη «Τα χελιδόνια του μοναχού».

Καθώς γυρίζουν οι σελίδες, βλέπω μπροστά μου έναν Μοναχό Ποιητή να κάνει μια σημαίνουσα σύνθεση: να ζωγραφίζει τους στίχους του με τα χρώματα του "ουρανού και του χώματος", στο συναπάντημα της λύπης με τη χαρά του "αναστάσιμου όρθρου", εναλλάσσοντας το μαύρο ράσο, του παρόντος αιώνος, με το λευκό που ονειρεύεται και προσδοκά να φορέσει (τα "Περιστέρια").

Πρώτα, λοιπόν, αυτός, ο σπουδαίος αγώνας της σύνθεσης.

Δεύτερο, ο αγώνας της "λέξης" που πρέπει να πάρει σάρκα και οστά βαδίζοντας στ' αχνάρια μιας μεγάλης παράδοσης, από την Παραλογή μέχρι τον Καβάφη, τον Ελύτη και τον Σεφέρη, λαϊκής και έντεχνης.

Τέτοιες συνθέσεις φαίνονται έντονα στα "Συναπαντήματα", στους "Προαπελθόντες" και στους "Εναπομείναντες": Οι ζώντες που ενώνονται με τους τεθνεώτες καθώς "καταφθάνουν ντυμένοι τα κυριακάτικά των", ο φίλος που έρχεται από το "Υπερπέραν" και κάθεται να "πιεί κρασί" μαζί με τον ποιητή, τα πάντα λειτουργούν και λειτουργούνται πάνω στον άξονα που ενώνει τα διεστώτα, καταπώς μας το έδειξε Εκείνος πάνω στο σταυρό.

Τριτο, σημαντική είναι η μόνιμη αναγωγή της σκέψης του ποιητή στα επουράνια, και πάλι στοχεύουσα σε μια αρμονική σύνθεση: ο Θεός που παρίσταται στο πανηγύρι "αυτοπροσώπως", οι Άγιοι, γνωστοί και φτωχοί, που "συναθροίζονται" ανάμεσά μας (των Αγίων Πάντων), που περιμένουν ν' ακούσουν από εμάς τα λόγια τους (Διάκος), που θρηνούν για τις "αδικαιολόγητες" παραλείψεις τους (Παντελεήμων), που χαίρονται ν' ακούσουν την αντήχηση του ονόματός τους στη “νίκη των φωνηέντων”  (η Παναγιά της Επιστροφής), που "υπερίπτανται πάνω από την αγαπημένη πόλη" (Εισόδια), που δύνανται ν' ανεβοκατεβαίνουν τη σκάλα που "ενώνει τον ουρανό και τη γη" (των Ειρηναίων).. 

Στα παραπάνω έρχεται να δώσει πιότερη μουσικότητα το ΄αδιαλείπτως' μιας Προσευχής (Ιλασθητί μοι), είτε τη λένε οι γλάροι (Το μοναστήρι των γλάρων), είτε οι 'Τέσσερις Μάρτυρες' στα ριζίτικα, είτε τη διηγούνται τα σύννεφα (Βλασφημία;), είτε Αυτός, ο αεί μοιραζόμενος και πλέον "Αναρχικός Ποιητής" (Λαέ μου).

Στο κλείσιμο, οι 'στέερες' μνήμες της πλεονάζουσας ζωής του ποιητή (trattando l' ombre come cosa salda, όπως θα τόλεγε ο Dante και όπως συχνά το υπομνημάτίζε ο Ζήσιμος Λορεντζάτος), της ζωής που πάλλεται μέσα στο ζωντανό χρόνο, τον κοσμικό και τον λειτουργικό: Χριστούγεννα, Αη Βασίλης, Φώτα, (τη παρουσια του κυρ Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη), Υπαπαντή και Αγίου Πνεύματος, μνήμες που φορούν, όχι μόνο το χιτώνα της νοσταλγίας, αλλά και το ανάλαφρο ρούχο του σήμερα, του εδώ και του τώρα, του "Εχει ο Θεός".

Πιστεύω ότι πολλά από τα ποιήματα του συγκεκριμένου ανθολογίου θα πρέπει να διδάσκονται στα σχολεία μας, διότι με λεπτή συγκίνηση και λιτό λόγο αναδεικνύουν όλο το φάσμα της ανθρώπινης ύπαρξης, από τη γέννηση ως την εκ νεκρών ανάσταση, και, χωρίς να "θεολογούν" ή να γίνονται διδακτικά ('φορτικά'), δίνουν στον αναγνώστη τη δυνατότητα να ψηλαφίσει την ομορφιά της ίδιας του της ζωής, έτσι όπως ήταν, έτσι όπως είναι, και έτσι όπως θα μπορούσε να είναι.

*  φιλόλογος - συγγραφέας

ΠΟΙΗΣΗ

ΜΠΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ

 

Μπήκαν στην πόλη.

Η αγορά γέμισε μάσκες.

Ο ήλιος μαζεύτηκε

πάνω στην ξεμοναχιασμένη παπαρούνα.

Οι πολλοί κρύφτηκαν στα σπίτια τους

και στόμωσαν με τα μάτια τους τις κλειδαρότρυπες.

Ο φόβος κραυγάζει στους σάπιους μελντεσέδες∙

δένεται ο φιόγκος στα μαλλιά των κοριτσιών.

Ουά ο καταλύων τον ναόν!

Η μέρα σπαρταρά

Πνιγμένη απ’ τα «γιούχα». 

ΒΑΓΓΕΛΗΣ Θ. ΚΑΚΑΤΣΑΚΗΣ
(ΚΑΖΟΒΑΡ, Γ Έκδοση, "Πυξίδα της Πόλης", Χανιά 2014) 

Σημ.:  Το ποίημα γράφτηκε στα μέσα της 10ετίας του 1980

 

 

ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ

MAΘΗΤΩΝ ΛΟΓΟΣ “ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΒΑΜΟΥ

ΣΤΟΝ ΤΣΙΒΑΡΑ, ΣΤΟΝ ΕΜΠΡΟΣΝΕΡΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΧΩΡΙΟ

Καλοί μου φίλοι, καλό Σαββατοκύριακο!

Σε τρία χωριά του Αποκόρωνα, στον Τσιβαρά, στον Εμπρόσνερο και στο Κόκκινο Χωριό, με ξεναγούς δύο μαθητές και μία μαθήτρια του Γυμνασίου Βάμου, ο Παιδότοπος σήμερα. Για μια γνωριμία με μια εικόνα στην εκκλησία της Παναγίας, που αποδίδεται στον Δ. Θεοτοκόπουλο, με τον περίφημο Πύργο του Αληδάκη και με τα υπάρχοντα πυροβολεία επί Γερμανικής Κατοχής, αντίστοιχα. Μαθήματα τοπικής ιστορίας τα κείμενα των δύο παιδιών που τα βρήκα στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού “Μαθητών Λόγος” που κυκλοφόρησε τον Ιούνιο που μας πέρασε, με τη λήξη της σχολικής χρονιάς. Ναι, για το γνωστό, στους αναγνώστες της στήλης, υπέροχο μαθητικό περιοδικό που κυκλοφορεί εδώ και 15 χρόνια πρόκειται. Για το περιοδικό που κανείς κορωνοϊός δεν το εμπόδισε να κυκλοφορήσει – κι εφέτος- “Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση, μια πραξη εθελοντισμού και η νέα καθημερινότητα στο Γυμνάσιο Βάμου” ο τίτλος του πρώτου κειμένου του που φιλοξενήθηκε στη στήλη, το Σάββατο 11 Ιουλίου. Και για να ευχηθώ “Καλή συνέχεια” στον “Μαθητών Λόγο”, επανέρχομαι σήμερα. Και για να στείλω έναν ευχαριστήριο χαιρετισμό, ως παλιός μαθητής του Γυμνασίου Βάμου, στη διευθύντρια του σχολείου Αικατερίνη Γκαγκαδέλη που βγαίνει στη σύνταξη….
Σας χαιρετώ με αγάπη όλους!
Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης
δάσκαλος

Ο  ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΑΛΗΔΑΚΗ

 Ο πύργος του Αληδάκη είναι ένα επιβλητικό κτίσμα το οποίο βρίσκεται  στον Εμπρόσνερο του Δήμου Αποκορώνου.Σύμφωνα με πληροφορίες κτίστηκε από τους Ενετούς και αργότερα ανακατασκευάστηκε από τους Τούρκους. Ήταν κτισμένο στην πλεονεκτικότερη θέση του χωριού έξω από την γειτονιά Μεσοχώρι και έχει θέα όλο τον Αποκόρωνα μέχρι και το Ακρωτήρι. Αποτελείται από τέσσερις επιμήκεις και παράλληλα δομημένους θόλους. Χρησιμοποιήθηκε κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας σαν κατοικία και φρούριο από τον πλέον σκληρό Γενίτσαρο της εποχής εκείνης τον Ιμπραήμ Αληδάκη. Ο Αληδάκης  γεννήθηκε το 1720,με την εγκατάσταση του στον Εμπρόσνερο είχε καταχραστεί τεράστιες εκτάσεις των κάτοικων σε διάφορες  περιοχές. Το 1774 αφού τελείωσε η επανάσταση του Δασκαλογιάννη οι Σφακιανοί πληροφορήθηκαν ότι ο Αληδάκης προετοιμαζόταν και μετά από συνέλευση στα Ασκύφου αποφάσισαν  να χτυπήσουν αυτοί πρώτοι. Ξεκινούν από βραδύς και τα χαράματα πιάνουν στον ύπνο την φρουρά του Αληδάκη, επιτέθηκαν στον Πύργο και εξόντωσαν τον Γενίτσαρο και την φρουρά του. Τον Πύργο τον κληρονομούν οι απόγονοι του και καταπιέζουν τον υποδηλούμενο λαό.Αρκετά χρόνια πριν την επανάσταση του 1886 πρέπει να πουλήθηκε στον Πηρίνη γραμματικό του ο οποίος ήταν γραμματικός του  Αληδάκη.  Στις αρχές του 1900 χρησιμοποιώντας τον τοίχο της ανατολικής πλευράς προστέθηκε κτίσμα με κεραμοσκεπή όπου η οικογένεια της εγγονής του Πηρίνη και γύρω στα 1930 εγκαταλείπεται το κτίριο για οικογενειακούς λόγους. Από τότε παραμένει ακατοίκητο μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο όπου νοικιάστηκε σαν Αστυνομικός Σταθμός. Από το 1962  ο Πύργος  αποτελεί Ιστορικό Μνημείο. Έκτοτε η Αρχαιολογική Υπηρεσία έκανε κάποιες εργασίες αναστήλωσης παρακάμπτοντας τα γρανάζια της γραφειοκρατίας για την πλήρη αναστήλωση και αναπαλαίωση αυτού του μνημείου.

 

 

Καποκάκη Γεωργία,  Β2

 

 ΠΥΡΟΒΟΛΕΙΟ ΚΟΚΚΙΝΟΥ ΧΩΡΙΟΥ 

Προσθήκη λεζάντας

Στην ευρύτερη περιοχή του Κόκκινου Χωριού οι Γερμανοί κατακτητές, κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, προσπάθησαν να οργανώσουν την άμυνά τους απέναντι στους συμμάχους που τους αντιμάχονταν και την αντίσταση των ντόπιων  (εθνική αντίσταση). Η τοποθεσία που επιλέχτηκε για το σημαντικότερο πυροβολείο τους και την αποθήκευση των πυρομαχικών τους ήταν ο λόφος της Δραπανοκεφάλας γιατί από εκεί μπορούσαν να βλέπουν και να έχουν τον έλεγχο  της εισόδου του κόλπου της Σούδας, που ήταν ανέκαθεν το σπουδαιότερο λιμάνι της Κρήτης.

Για την κατασκευή αυτού του πολύ μεγάλου έργου, επιστρατεύτηκαν με τη βία οι κάτοικοι της Επαρχίας Αποκορώνου, δουλεύοντας κάτω από δύσκολες συνθήκες. Είχαν εγκαταστήσει και τελεφερίκ που μετέφερε τους στρατιώτες και τις προμήθειες στο πολυβολείο που ήταν στην κορυφή της Δραπανοκεφάλας, σε υψόμετρο 527μ.

Από τα πολυβολεία του Κόκκινου Χωριού χτυπήθηκε ο ΕΛΑΣ στην Παναγιά κατά τη διάρκεια της Μάχης των Κεραμιών, αλλά και η καμπάνα της εκκλησίας της Ευαγγελίστριας στο Φρε.

Το πιο εύκολα επισκέψιμο σημείο των Γερμανικών εγκαταστάσεων βρίσκεται πολύ κοντά στο ναό του Αγίου Γεωργίου στο Κόκκινο Χωριό, όπου υπάρχει επιτύμβια στήλη για όσους από την περιοχή έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής. Μπορεί να δει κάποιος το σημείο που είχαν εγκαταστήσει τα τεράστια κανόνια και τη γιγάντια λαξευμένη γαλαρία που έχει πολλές διακλαδώσεις και πολλούς χώρους γραφείων, κοιτώνων, αποθηκών, κλπ.

 

Βρώτσος Παναγιώτης,Β1

 

ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΘΕΟΤΟΚΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΟΝ ΤΣΙΒΑΡΑ

Ένα πολύτιμο εύρημα,  μια εικόνα  που φαίνεται να είναι πολύ παλιά βρίσκεται στον ναό της Παναγίας στον Τσιβαρά Αποκορώνου, εντόπισαν ερευνητές, που πιστεύουν ότι πιθανότατα είναι έργο του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου. Πρόκειται για μία διπλή εικόνα της Παναγίας Οδηγήτριας και της Αγίας Αικατερίνης η οποία βρέθηκε κομμένη στη μέση.

Μετά από αρκετά χρόνια έρευνας, ανακοινώθηκε ότι η εικόνα της  Παναγίας της Οδηγήτριας μπορεί πιθανότατα να θεωρηθεί ως ένα από τα πρώτα έργα του Θεοτοκόπουλου, πριν αυτός φύγει από την Κρήτη.

Η εικόνα που βρισκόταν στην ποδιά του τέμπλου που είναι του 1880. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι τα τεχνικά στοιχεία όσο και η τεχνοτροπία της εικόνας ταιριάζουν στο Δομίνικο Θεοτοκόπουλο.  Από την εικόνα είχε κοπεί το κάτω κομμάτι, όπου σίγουρα βρισκόταν η υπογραφή του καλλιτέχνη, προκειμένου να  χωρέσει στο τέμπλο.

Τα παραπάνω στοιχεία προκύπτουν σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του έφορου Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Μιχάλη Ανδριανάκη, στο Συνέδριο για το Αρχαιολογικό Έργο της Κρήτης στο Ρέθυμνο.

 Οι ερευνητές δουλεύουν για την συντήρηση της εικόνας ενώ θα συνεχιστεί  και η εργαστηριακή έρευνα, για το τελικό πόρισμα.

 

Μαλινδρέτος Ιωάννης,  Β4

Χανιώτικα νέα (Σάββατο, 29.8.2020)

 

 

 

 

ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΔΩ. ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΚΕΙ

ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΠΕΤΡΑΚΗ

Σαν έτοιμος από καιρό, σα θαραλλέος,/ αποχαιρετά την, την Αλεξάνδρεια που φεύγει… Οι στίχοι αυτοί από το ποίημα “Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον” του Κ.Π. Καβάφη, προπάντων, στον νου μου, ενώ παρακολουθούσα το βράδυ της 9ης Αυγούστου, την τιμητική εκδήλωση για το ιστορικό βιβλιοπωλείο “Πετράκη”, που ετοιμάζεται να κλείσει λόγω συνταξιοδότησης, μετά από 115 χρόνια λειτουργίας, στο πλαίσιο της 8ης Έκθεσης Βιβλίου, που έγινε κι εφέτος στο Ενετικό Λιμάνι των Χανίων. Ένα είδος “Αλεξάνδρειας” το συγκεκριμένο βιβλιοπωλείο που λειτούργησε και λειτουργήθηκε ως χώρος πολιτισμού, για όλους όσοι το γνωρίσαμε, λίγο ή πολύ κατά τη διάρκεια της μακράς διαδρομής του. Σε πληθυντικό αριθμό, λοιπόν, η προτροπή του Ποιητή. Σαν έτοιμοι από καιρό, σα θαραλλέοι,/ αποχαιρετήστε την, την Αλεξάνδρεια που χάνετε”. Σαν που ταιριάζει σας (μας) που αξιωθήκατε (αξιωθήκαμε) μια τέτοια πόλη!

Σαν έτοιμη από καιρό σα θαραλλέα, και η κυρία Ηλέκτρα Πετράκη, που της “έπεσε” ο κλήρος να συνεχίσει την οικογενειακή παράδοση, στην ομιλία της, με την οποία έκλεισε την εκδήλωση. Σαν έτοιμοι από καιρό και θαραλλέοι, ωστόσο, και οι ομιλητές της φορστισμένης συγκινησιακά αυτής εκδήλωσης, ο δασκαλος- λαογράφος Σταμάτης Αποστολάκης, η πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Βαρβάρα Περάκη, ο και εκπρόσωπος της Οικογένειας Πετράκη, πρόεδρος του Ναυτικού Μουσείου Χανίων αρχιπλοίαρχος ε.α. Μανόλης Πετράκης, όπως και ο π. Αλέξανδρος Τρύφων και ο εκπρόσωπος των Βιβλιοπωλών της πόλης μας Χρήστος Μαχαιρίδης στους χαιρετισμούς τους. Για μια “χαρμολύπης” έκανε λόγο στον δικό του χαιρετισμό ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού του δήμου Χανίων Γιάννης Γιαννακάκης, που υπογράμμισε ότι “η ανάμνηση του βιβλιοπωλείου Πετράκη θα μείνει για πάντα στις καρδιές μας”. Συνυπογράφω. Κι αν έχω, κι αν έχουμε να θυμούμαστε συγκινήσεις επί συγκινήσεων που έζησα- ζήσαμε στο βιβλιοπωλείο “Πετράκη”.

“Τα φώτα χαμηλώνουν σιγά-σιγά και οι τίτλοι τέλους θα πέσουνε σε λίγες μέρες για το ιστορικό βιβλιοπωλείο της πόλης. Οι αναμνήσεις θα συνεχίσουν να μας συντροφεύουν για πολλά ακόμα χρόνια και το ευχαριστώ, λιγοστό θαρρώ πως θα ‘ναι”. Ο επίλογος από τον αποχαιρετισμό στο βιβλιοπωλείο Πετράκη, που ανήρτησε στη σελίδα της στο Βιβλίο των Προσώπων (φέισμπουκ), πριν από λίγες μέρες η και συνεργάτης της εφημερίδας μας, καθηγήτρια Πληροφορικής στο Γυμνάσιο Βάμου Ειρήνη Καλαϊτζάκη. Όντως, καλή μου φίλη! Το “ευχαριστώ” για όλα όσα πρόσφερε το βιβλιοπωλείο Πετράκη στον τόπο μας, όσα “ωμέγα” κι αν έχει στο τέλος του, ελάχιστο είναι…

ΑΚΡΟΒΑΤΩΝΤΑΣ

“Όσο κι αν είπε ο κότσυφας τραγούδια/ όσο κι αν γέλασαν στους κήπους τα παιδιά, / όσο κι αν βούιξαν μελίσσια στα λουλούδια/ κι αν στα ποτάμια/ εκελάρυσαν νερά,/ βουβοί απόμειναν οι δρόμοι μες στην πόλη,/ αυτή την άνοιξη/ που ο φόβος τριγυρνά…// Σαν δράκος που κοιμάται οι βιτρίνες/ κι ο βρυχηθμός του/ όλο και σβήνει στα στενά./ Μι’ ανήσυχη ησυχία/ μας σκεπάζει/ και στις κεραίες/ εκρεμάστηκε η χαρά…// Η άνοιξη αυτή, / μ’ άλλη δε μοιάζει…” Το ποίημα “Μια σιωπηλή άνοιξη”, το πρώτο από τα 40 που έβαλε στην πρώτη ποιητική της συλλογή με τίτλο “Ακροβατώ” (είναι και ο τίτλος του δεύτερου ποιήματος), που κυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις “Ραδάμανθυς”, και παρουσιάστηκε πριν από λίγες μέρες (στις 17 Αυγούστου) στο μουσικό καφενείο “Αθιβολή” του Κουμ Καπί, η γνωστή Χανιώτισσα πνευματική δημιουργός Τώνια Κατζουρού. Σαν δείγμα της γραφής της που “μίλησε” ξεχωριστά στον γνωστό μουσικοσυνθέτη Χρήστο Κοτσαύτη που το μελοποίησε, εν μέσω καραντίνας, μαζί με άλλα 14 ποιήματα της.

Λίαν αισθαντική και γεμάτη εικόνες, όντως ξεχωριστή, η εν λόγω ποιητική συλλογή της Τώνιας Κατζουρού. Πολλά θα μπορούσα να γράψω γι’ αυτήν, όπως και για την παρουσίαση της άλλωστε, που ήταν τω όντι μια πνευματική πανδαισία – εκτεταμένο ρεπορτάζ γι’ αυτήν έκανε η ειδική του “είδους” στη στήλη της “Πολιτισμικοί Σφυγμοί” (Χανιώτικα νέα 19.8.20) Νανώ Κουτσάκη. Καλή συνέχεια στην ανηφόρα της ποίησης, κυρία Τώνια! Και βέβαια, καλές ακροβασίες στο τεντωμένο σκοινί της ποίησης!

Χανιώτικα νέα (Παρασκευή, 28. 8.2020)

ΧΡΥΣΑ

ΜΙΑ ΘΡΥΛΙΚΗ ΤΡΙΑΔΑ

Γράφει η Χρύσα Κακατσάκη

Υπήρξαν συγκάτοικοι στη Φοιτητική Εστία της Μαδρίτης στις αρχές της δεκαετίας του 1920. Τρεις μεγάλες μορφές της τέχνης και της λογοτεχνίας, ο Σ. Νταλί, ο Λ. Μπουνιουέλ και ο Φ. Λόρκα συνδέθηκαν μέσα από κοινές καλλιτεχνικές αναζητήσεις, την αντιφασιστική πολιτική τοποθέτηση, τον αγνωστικισμό, την αναγνώριση του τυχαίου και πάνω απ’ όλα την απαλλαγή από κάθε σοβαροφάνεια ή καθωσπρεπισμό. Ο Νταλί θα περιγράψει αργότερα τον Λόρκα ως την «προσωποποίηση του ποιητικού φαινομένου» και ο Λόρκα θα ανακαλύψει στον Νταλί την «αδελφή ψυχή». Μια σχέση αμοιβαίου θαυμασμού και ανταγωνισμού που πέρασε από σαράντα κύματα ως τη δολοφονία του Λόρκα από παραστρατιωτικούς του εθνικιστικού κινήματος . Συνεργάστηκαν και οι 3 στην ταινία ο Ανδαλουσιανός Σκύλος αλλά διατήρησαν συχνή αλληλογραφία ακόμα και όταν οι δρομοι τους χώρισαν.
Την καλύτερη περιγραφή για τον πρώτο καιρό της γνωριμίας τους δίνει ο Μπουνιουέλ στην αυτοβιογραφία του «Εχουμε περάσει μαζί, οι δυο μας ή με παρέα, αξέχαστες ώρες. Ο Λόρκα μ’ έκανε να ανακαλύψω την ποίηση, κυρίως την ισπανική, που την γνώριζε περίφημα, κι ένα σωρό άλλα βιβλία. Ο Φεντερίκο δεν πίστευε στο θεό, αλλά διατηρούσε και καλλιεργούσε μια βαθιά καλλιτεχνική αίσθηση για τη θρησκεία.
Γιος ενός συμβολαιογράφου από το Φιγκουέρας της Καταλωνίας, ο Σαλβαντόρ Νταλί ήρθε στην Εστία τρία χρόνια μετά από μένα. Προοριζόταν για τη σχολή Καλών Τεχνών και τον φωνάζαμε, δεν ξέρω γιατί, “ο Τσεχοσλοβάκος ζωγράφος”. Για να πω την αλήθεια έγινε, μαζί με το Φεντερίκο, ο καλύτερός μου φίλος. Οι τρεις μας ήμαστε αχώριστοι, και μάλιστα ο Λόρκα έτρεφε για τον Νταλί ένα πραγματικό πάθος, που τον Νταλί τον άφηνε αδιάφορο»

ΥΓ: Ενα αυγουστιάτικο ξημέρωμα, ο Λόρκα και τρεις ακόμα κρατούμενοι μεταφέρθηκαν από τη Λα Κολονία και οδηγήθηκαν με φορτηγό στη ρεματιά, σε ένα ξέφωτο στην πλαγιά του λόφου που ήταν γεμάτος με ελιές. «Σε απόσταση μερικών εκατοντάδων μέτρων, κοντά στο χωριό Αλφακάρ, υπήρχε ένα αραβικό υδραγωγείο από τον ενδέκατο αιώνα, η Φουέντε Γκράντε -στα αραβικά Ainadamar, «Η πηγή των δακρύων»». Ηταν ο τόπος που εκτελέστηκε ο Λόρκα.

http://www.pancreta.gr/voices.php?p=22418

Σημείωση: H Χρύσα αντί της στήλης   "Πριν από 9 χρόνια σαν σήμερα". Στις 27 Αυγούστου 2011 ήμουν σε άδεια... 

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

ΚΑΘΕ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ

Γράφει ο Κυριάκος Βασιλομανωλάκης

Είμαστε έτοιμοι για να πάμε σχολείο; Η προετοιμασία μας δύο εβδομάδες πριν την 7η Σεπτεμβρίου οφείλει να είναι πολύπλευρη και πολυεπίπεδη.
Πόσο έτοιμοι είμαστε γονείς, μαθητές και ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις ενός ξεχωριστού νέου σχολικού έτους; Προκλήσεις που δεν είναι ισοδύναμα αντιμετωπίσιμες από όλους μας. Γι αυτό, η προετοιμασία μας αρχίζει σήμερα για να οργανωθούμε και εξοικειωθούμε. Αν για παράδειγμα, το παιδί σας έχει εφιάλτες τώρα, συχνότερα από ότι συνήθιζε, τότε σύμφωνα με πρόσφατα ευρήματα αυτό μπορεί να οφείλεται στο άγχος του ή στον υπερβολικό ύπνο. Στο σημείωμα βλέπουμε όψεις των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι μαθητές τον Σεπτέμβριο. Την επόμενη εβδομάδα θα εστιάσουμε στη διαφορετικότητα του νέου σχολικού έτους.

Πόσο έτοιμο είναι το πρωτάκι μου;
Σοβαρός αριθμός νηπίων και μικρών παιδιών προσέρχονται στο Νηπιαγωγείο και στο Δημοτικό σχολείο μη επαρκώς προετοιμασμένα. Είναι αλήθεια ότι αρκετοί προνοητικοί γονείς βεβαιώνονται πόσο αυτόνομο είναι το παιδί τους. Συγκεκριμένα, το παιδί σας…
• Μπορεί να περάσει μερικές ώρες σε χώρο που δεν του είναι γνώριμος; Δοκιμάστε μια ολιγόωρη παραμονή του σε έναν εποπτευόμενο χώρο.
• Μπορεί να περάσει μερικές ώρες με ενήλικες και παιδιά που δεν γνωρίζει; Δοκιμάστε σήμερα τις αντοχές του σε μια παραλία ή σ’ έναν παιδότοπο. Προ ημερών, ο 7χρόνος Βασίλης επισκέπτης μας από τα Γιάννενα βρέθηκε σε έναν παιδότοπο. Παρατηρήσαμε ότι προσφέρθηκε να βοηθήσει και να επιτηρήσει μικρότερα παιδιά.
• Ακολουθεί σύντομες οδηγίες για ένα παιχνίδι ή για να εκτελέσει ένα έργο, χωρίς επίβλεψη; Παρατηρήστε το στο σπίτι σας, όταν κάνει μικρές ελαφριές εργασίες.
• Μπορεί να μείνει μόνο του για 10-20 λεπτά και να εστιάσει την προσοχή του σε μια δραστηριότητα; Ακόμη και το ξεφύλλισμα ενός περιοδικού θα σας δώσει μια εικόνα.
• Απολαμβάνει την εξάσκηση και την επίλυση καταστάσεων που είναι μέρος ενός παιχνιδιού ή σας θέλει διαρκώς δίπλα του;
• Γνωρίζει τα βασικά χρώματα και κάποιες αποχρώσεις τους;
• Μπορεί να ντυθεί και να κάνει σωστές επιλογές, αν είναι να διαλέξει από ένα μικρό αριθμό ρούχων; Δοκιμάστε την ικανότητα και το γούστο του σήμερα.
• Μπορεί να μαζέψει τα παιχνίδια του ή να στρώσει το τραπέζι; Παρατηρήστε το σήμερα.

Γνωρίζει που μένει;
Εκπλήσσουν οι απαντήσεις μαθητών, όταν τους ρωτάμε πού μένουν. Λίγα θα σε οδηγήσουν λεκτικά με ακρίβεια να εντοπίσεις το σπίτι τους. Κι αν αναρωτηθείς ποια είναι η ασφαλέστερη –όχι η συντομότερη- διαδρομή για το σπίτι τους, τότε τα πράγματα δυσκολεύουν. Μερικές απλές συμβουλές σας θα τα βοηθήσουν στις διαδρομές προς το σχολείο ή το φροντιστήριο να αντιμετωπίζουν τους “μη προνοητικούς οδηγούς” της πόλης μας. Είναι γνωστό ότι οι οδηγοί χάνουν την περιφερική τους όραση, όταν μιλάνε στο κινητό τους. Το αποτέλεσμα είναι να μη βλέπουν, να μην προσέχουν και να μην παραχωρούν προτεραιότητα στα παιδιά ακόμη κι όταν είναι σε “αόρατη” διάβαση πεζών. Κλασική περίπτωση μαζικής απρονοησίας είναι η διασταύρωση Παπαναστασίου-Μουντάκη-Πολογιώργη στην Αμπεριά.

Κοινωνική ταυτότητα
Τα στοιχεία της κοινωνικής ταυτότητας ενός παιδιού είναι άλλο ένα πεδίο προετοιμασίας. Δεν γνωρίζουν όλα τα παιδιά –όχι μόνο τα πρωτάκια- τα στοιχεία τους.
Κάποια δυσκολεύονται αφάνταστα ή δεν μπορούν…
• Να πουν το τηλέφωνο του σπιτιού τους ή ένα τηλέφωνο των γονιών τους,
• Να πουν πότε και πού γεννήθηκαν,
• Να περιγράψουν τα επαγγέλματα των γονιών τους(!),
• Να διαβάσουν την ώρα σε ένα παραδοσιακό ρολόι,
• Να περιγράψουν ένα άτομο και
• Να προσδιορίσουν μια μικρή χρονική περίοδο κατά προσέγγιση.
Όλα τα παραπάνω είναι σημαντικά, επειδή διευρύνουν τη βάση γνώσεων του παιδιού και διευκολύνουν τη λειτουργία της μνήμης εργασίας του.

Πως αντιμετωπίζουμε το νέο…
Αδυναμίες, εσωστρέφεια και φόβος για το νέο αντιμετωπίζονται, αν υιοθετήσουμε θετική προσέγγιση και δημιουργήσουμε ένα υποστηρικτικό δίκτυο. Η συ-στράτευση όλων μας, γονιών, παππούδων, γιαγιάδων και μεγαλύτερων αδελφών αρχίζει σήμερα. Τα καθήκοντα μας είναι ποικίλα:
✓να “ζωγραφίσουμε” το σχολείο και τους δασκάλους με χρώματα χαρούμενα,
✓να επισκεφθούμε τους χώρους του σχολείου ή του φροντιστηρίου πριν την 7 Σεπτεμβρίου,
✓να εξοικειωθούμε με τα δρομολόγια μας,
✓να ξυπνάμε όλοι νωρίτερα κάθε πρωί, έτσι ώστε να προσαρμοστούν τα βιολογικά μας ρολόγια,
✓να μάθουμε να προετοιμαζόμαστε αποβραδίς,
✓να προσαρμόσουμε τις συνήθειες διατροφής μας,
✓να γνωρίσουμε μερικούς συμμαθητές του και τους γονείς τους,
✓να περιγράψουμε το παιδί μας στους εκπαιδευτικούς του με 100 λέξεις!

Συμπερασματικά
► Η προετοιμασία και η προσαρμογή της οικογένειας ενός μαθητή και της τοπικής κοινωνίας αρχίζει σήμερα.
► Σχεδιάζουμε, σαν στρατηγοί, μια σειρά από ενέργειες ξεχωριστές για κάθε παιδί και για κάθε σχολείο.
► Ενθαρρύνουμε τις αυτόνομες δράσεις του παιδιού μας για να διευκολυνθεί και το έργο των εκπαιδευτικών του.
► Βοηθάμε το παιδί μας να αισθανθεί ότι βρίσκεται σε οικείο και φιλικό περιβάλλον.
► Γονείς, αδέλφια, παππούδες και γιαγιάδες δημιουργούμε ένα υποστηρικτικό δίκτυο που θα είναι ενεργό ολόκληρο το σχολικό έτος.
► Οι αρμόδιες τοπικές αρχές φροντίζουν για την ασφάλεια όλων των παιδιών στην πρόσβαση και στην παραμονή τους στο σχολείο.

ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΔΩ ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΚΕΙ

ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΥΤΥΧἨΣ ΕΦΕΤΟΣ Ο ΑΓΙΟΣ ΕΥΤΥΧ΄ΗΣ

Ζώντας από την παιδική ηλικία και επί 70 χρόνια, τη γιορτή του Αγίου Ευτυχούς (Ευτυχίου), την πίστη, τον σεβασμό, την αγάπη και τη χαρά των εκατοντάδων προσκυνητών, που ολοχρονίς κατηφορίζουν μέχρι τον ναό του, για προσευχή και ευχαριστία, ζώντας την ευλογία που πηγάζει από τις θείες λειτουργίες, τους ύμνους, το θυμίαμα, τα θαύματα, τις παραδόσεις, τις βαπτίσεις και το αντάμωμα των ανθρώπων, μα και συνάμα την υποβόσκουσα αγωνία και ευθύνη να παραμείνει ο ναός του Αγίου Ευτυχούς (Ευτυχίου) φωτεινός φάρος και για τις επόμενες γενεές, γεννήθηκε η ιδέα της συγγραφής του ανά χείρας βιβλίου. Στις σελίδες του προσπαθήσαμε να σκιαγραφήσουμε την πολύπαθη ζωή του Αγίου μας, να καταγράψουμε ύμνους, θαύματα, παραδόσεις, βαπτίσεις, δημοσιεύσεις στον Τύπο και τέλος στο Παράρτημα, ένα σύντομο ιστορικό και φωτογραφικό υλικό, από την τελευταία προσπάθεια ανάπλασης του χώρου και ανάδειξης του ναού. Εάν και πόσο το πετύχαμε, ας το κρίνει ο αναγνώστης”. Τα που γράφει στο οπισθόφυλλο του βιβλίου του “Το προσκύνημα του Αγίου Ευτυχούς (Ευτυχίου) στα Τσισκιανά Σελίνου” ενός ιδιαίτερα επιμελημένου βιβλίου 144 σελίδων, που κυκλοφόρησε λίγες μέρες πριν απ’ τη φετινή γιορτή του Σελινιώτη Αγίου, που ήταν χθες 24 Αυγούστου, ο και σύντεκνός μου, διαχρονικός φίλος και συνάδελφός μου στη Δασκαλοσύνη Γιάννης Μ. Τζεμανάκης. Εν είδει προλόγου. Εμπλεος χαράς και αγαλλιάσεως ότι αξιώθηκε να κάμει το “τάξιμό” του στον χωριανό του Αγιο των απανταχού Σελινιωτών!

“Ν’ αγαπάς την ευθύνη. Να λες: εγώ μοναχός μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δε σωθεί εγώ θα φταίω”. Και η φράση αυτή του Νίκου Καζαντζάκη στον νου μου, ενώ διάβαζα, με το μολυβάκι στο χέρι, όπως πάντα, το περί ου ο λόγος βιβλίο που το προλογίζει ο μητροπολίτης Κισσάμου και Σελίνου κ. Αμφιλόχιος, για λογαριασμό του συγγραφέα του. Γνωρίζοντας τον πολύχρονο αγώνα και τη συνεχή αγωνία του για τη συντήρηση και ανάδειξη του ναού του Αγίου Ευτυχούς και το γράψιμο ενός σχετικού βιβλίου. Αυτός κινητοποίησε το “εμείς” των Σελινιωτών και ιδιαίτερα των ανά τον κόσμο Ευτύχηδων όπως τον εκ Πρινέ Σελίνου ορμώμενο Ευτύχη Μακρυμανωλάκη, που ζει στο Μόντρεαλ του Καναδά. Ιδιαίτερα ευτυχής στην εικόνα του εφέτος στη γιορτή του ο Αγιος Ευτυχής. Μεγάλη υπόθεση ένα βιβλίο αποκλειστικά γι’ αυτόν και για το προσκύνημά του, που αποτελεί στολή του Λάκκου Σγουράφου.

“Στους κτήτορες, τους λειτουργούς και προσκυνητές, που επί αιώνες φύλαξαν και κράτησαν ακοίμητο το καντήλι της πίστης μας και τον φάρο τούτο της ορθοδοξίας, είναι αφιερωμένο το βιβλίο για τον Αγιο που “αφεντεύει” στο Σέλινο, όπως έχει γράφει ο μακαριστός μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου Ειρηναίος Γαλανάκης, το οποίο διατίθεται για τη συντήρηση και ανάδειξη του ναού. Και βέβαια σ’ όλους που επιμένουν να τιμούν τον ιερομάρτυρα Ευτυχή, που ήταν μαθητής των Αποστόλων Ιωάννη και Παύλου, και να αισθάνονται “ευτυχείς”, όταν ανάβουν ένα κερί στην εικόνα του και όταν επικαλούνται τη βοήθειά του. “Δρόμος ασφαλής και δοκιμασμένος η διαφύλαξη και διαιώνιση της πίστης των πατέρων μας”, γράφει στον χαιρετισμό του ο τοπικός επίσκοπος. Δίχως ήρωες και αγίους μένουμε μόνοι, γυμνοί και ανυπεράσπιστοι, στο ανηλέητο κατηγορώ της ιστορίας, όπως γράφω σ’ ένα ποίημά μου…

“24 Αυγούστου: Του Αγίου Ευτυχούς. Ακούσματα και θωριές ανθρώπων, δάκρυα, προσευχές και χαμόγελα, χέρια που σφίγγουν στο αντάμωμα, κεριά, που το φως τους τρεμοπαίζει στο φύσημα του αέρα, θυμίαμα λιβανωτού και μοσχοβόλια της φύσης, ύμνοι και τραγούδια, μαντινάδες αντρειωμένων, λικνίσματα και πυρήχιοι, καλωσορίσματα, τραταρίσματα, ασκέρια φωτόστεφες σκιές προσμένουν καρτερικά να προσκυνήσουν. Και ένα φεγγάρι αυγουστιάτικο να κρέμεται στον έναστρο ουρανό, να καμαρώνει τη γη και να υμνεί τον θρόνο του Θεού. Ευχή μας αυτή η πανδαισία των χρωμάτων, των ήχων, των αρωμάτων, της προσευχής και το αντάμωμα των ανθρώπων να κρατήσει με την ευλογία του Αγίου Ευτυχίου εις τους αιώνες. Ο επίλογος στο πρώτο μέρος του βιβλίου “Ευτυχής όσο ποτέ εφέτος ο Αφέντης Αγιος, εδώ και 500 χρόνια του Σελίνου στο σπίτι του!

Χανιώτικα νέα (Τρίτη, 25.8.2020)