ΧΑΛΚΙΔΑ (ΟΠΩΣ ΤΟ ΨΩΜΙ)

                Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤ.  ΚΟΡΥΦΙΔΗ*  ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ  ΧΑΛΚΙΔΑΣ

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΚΑΚΑΤΣΑΚΗΣ: Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ Ο ΠΟΙΗΤΗΣ

https://www.facebook.com/stavros.petrakis.3/videos/10157654823284721/?t=15



Με τον Βαγγέλη Κακατσάκη γνωριστήκαμε, στα χρόνια της νιότης μας, κάπου στο δεύτερο μισό, της δεκαετίας του 1970. Σε μια εποχή, δηλαδή, όπου-με την μεταπολίτευση-η πολιτική δράση αποκτούσε κινηματικά χαρακτηριστικά και οι κοινωνικές ισορροπίες ευνοούσαν το ΕΜΕΙΣ. Εκείνος ανεβαίνοντας από το Νίππος Αποκορώνου Χανίων του Νότου και εγώ κατεβαίνοντας από τα Κύργια Δράμας, του Βορρά, συναντηθήκαμε κάπου στο κέντρο της Αθήνας. Συναντηθήκαμε σε μια Γενική Συνέλευση της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας, ως αντιπρόσωποι των δασκάλων των Νομών μας.

Δεν ξέρω πως και γιατί, αλλά δέσαμε από τότε. Όπως συμβαίνει με πολλούς ανθρώπους λόγω συμβατότητας της ενέργειας που εκπέμπουν-λένε μερικοί-και άλλοι, λόγω συμβατότητας των «θέλω» τους.

Στην πράξη, το «δέσαμε» σήμαινε ταύτιση των θέλω μας και άθροιση της ενέργειάς μας. Με άλλα λόγια κοινές αναζητήσεις, κοινοί σχεδιασμοί, κοινοί στόχοι και κοινή πολιτική δράση, πριν απ’ όλα  για την εκπαίδευση, αλλά και γενικότερα για την Ελλάδα και τον κόσμο όλο.

Σε μια χειρόγραφη επιστολή που μου έστειλε ο Βαγγέλης Κακατσάκης τον Νοέμβρη του 2018 (29/11/2018), άρχιζε ως εξής:

«Καλέ μου φίλε, των καλύτερών μας χρόνων! Δεν τον αλλάξαμε τον κόσμο τότε, στα έτη της νεότητάς μας. Δεν είναι λίγο, όμως, ότι πιστέψαμε πως θα τον αλλάξουμε. Ούτε ότι πιστεύοντας ότι θα αλλάξουμε τον κόσμο, αλλάξαμε προς το καλύτερο τους εαυτούς μας».

Σε κάθε περίπτωση, η γνωριμία μας εκείνη έμελλε να αναπτυχθεί και να καλλιεργηθεί πολύπλευρα, στο φάσμα μιας ολόκληρης ζωής-μέχρι σήμερα.

Ιδιαίτερα στη δεκαετία του 1980, όπου εγώ ήμουν στη ΔΟΕ και εκείνος άκρως ενεργό συνδικαλιστικό στέλεχος των δασκάλων στα Χανιά,   η σχέση μας αναπτύχθηκε, εδραιώθηκε και μετατράπηκε σε  ισχυρή  φιλία. 

Σήμερα μπορώ να ομολογήσω μπροστά του, ότι τότε, στη δεκαετία του 1980, τον εκμεταλλεύτηκα και λίγο. Τον εκμεταλλεύτηκα, αφού ήταν ένας από τα πέντε έως επτά συνδικαλιστικά στελέχη, ανά την Ελλάδα, με τους οποίους επικοινωνούσα σχεδόν καθημερινά, με συγκεκριμένο στόχο, «να πιάσω κλίμα», όπως λέγαμε τότε στη γλώσσα μας. Δηλαδή, να μετρήσω την εικόνα από την δράση μας στη ΔΟΕ, σχετικά με την επιλογές που κάναμε, στα μεγάλα θέματα των αλλαγών στην εκπαίδευση, αλλά και στα θέματα που σχετιζότανε με την υπηρεσιακή  καθημερινότητα και τις εργασιακές σχέσεις των δασκάλων/νηπιαγωγών. 

Στα προηγούμενα πλαίσια και από την άλλη πλευρά, ο Βαγγέλης Κακατσάκης δικαιούται να καρπωθεί ισόποσα, ως πρόσωπο και όλα τα θετικά που προέκυψαν, στη δεκαετία του 1980, με τις μεγάλες αλλαγές στην εκπαίδευση και με την πολύπλευρη, καταξίωση των εκπαιδευτικών και του έργου τους.

Η καλύτερη, όμως, φάση συνδικαλιστικής καταξίωσης του Βαγγέλη Κακατσάκη ήρθε στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1980. Όταν, για πρώτη και μοναδική φορά στην ιστορία των ΓΣ του Κλάδου, εκλέχτηκε, ως Πρόεδρος, σε τρεις Γενικές Συνελεύσεις του.

Ήταν τότε, που τον καλούσα και τον παρακαλούσα να μπει στη διοίκηση της ΔΟΕ, με την προοπτική να αναλάβει στα χέρια του και ως η δική μας συνέχεια, την προοπτική των αλλαγών στην εκπαίδευση  και βέβαια την προοπτική του Κλάδου των δασκάλων/νηπιαγωγών.

Τον θυμάμαι σαν τώρα να μου λέει: «Ίντα μου λες ρε σύντεκνε. Δεν φτάνω εγώ για τέτοια». Βέβαια εγώ ήμουν σίγουρος ότι ο Κακατσάκης μπορούσε να εδραιώσει τις αλλαγές στην εκπαίδευση και να ανεβάσει πιο ψηλά την καταξίωση των εκπαιδευτικών και του έργου τους στη συνείδηση του λαού μας. Γνώριζα, ήδη, ότι η πολιτική δράση λειτουργεί ως  πνοή ζωής και ευδαιμονίας για τους πολλούς, μόνον όταν γεννιέται και ασκείται από οραματιστές και κοινωνιστές, στα πλαίσια πάντα του ΕΜΕΙΣ. Αντίθετα-γνώριζα, επίσης, ότι-όταν προσεγγίζεται με κριτήρια επιχειρηματικής επένδυσης, τότε καταλήγει σε πεδίο ικανοποίησης των θέλω, των ορμών και των παθών, των αντίστοιχων επενδυτών.

Ο Βαγγέλης Κακατσάκης ήταν, λοιπόν, για μένα: ο άνθρωπος που μπορούσε να γεννήσει και να ασκήσει ταυτόχρονα πολιτική.

Δηλαδή, ένας πολύτιμος πολιτικά άνθρωπος, αφού, όπως συνήθιζα να λέω: Δεν είναι εύκολο να βρεις πολλούς ανθρώπους, να ασκούν πετυχημένα πολιτικές. Και είναι ακόμη δυσκολότερο να βρεις ανθρώπους, που  γεννούν ολοκληρωμένες πολιτικές. Το δυσκολότερο και πολυτιμότερο, όμως, κατέληγα, είναι  να βρεις  κάποιον άνθρωπο, που θα γεννά και παράλληλα θα ασκεί ολοκληρωμένες πολιτικές. Αν συναντήσεις έναν τέτοιο άνθρωπο, παρότρυνα: μη τον αφήσεις να σου φύγει.

Τότε, στα 1987, ήταν που γνώρισα και  τον Ποιητή Βαγγέλη Κακατσάκη. Από την ποιητική του συλλογή  «ΚΑΖΟΒΑΡ». Είχε προηγηθεί η ποιητική του συλλογή τα «Τα άλογα του χρόνου» (1973), που ακόμα δεν έχω διαβάσει.

Η «ΚΑΖΟΒΑΡ» με ταρακούνησε  θυμάμαι απ’ όλες τις πλευρές, μιας και μου έδινε διεξόδους σε αδιέξοδα που εκείνην την εποχή ζούσα, με τους ανθρώπους γύρω μου, τους χαρακτήρες και τις πράξεις τους.

Το σημαντικότερο, όμως, με βοήθησε να συνειδητοποιήσω τις αφετηρίες μου και να καταλάβω τα όριά μου. Να καταλάβω, δηλαδή, ότι το πραγματικό που ζούσα στη δεκαετία του 1980 αποτελούσε  συνέχεια των όσων φαντάστηκα στην παιδική και εφηβική μου ηλικία, για το ρόλο μου σε σχέση με την κοινωνία, όπου θα ζούσα, ως ώριμος πολίτης.  

Με τον Βαγγέλη Κακατσάκη ανήκουμε στην ίδια γενιά. Παιδιά της Ελλάδας της δεκαετίας του 1940, νιώθουμε να κουβαλάμε στην πλάτη μας όλη την ιστορία της ανθρωπότητας. Από την λίθινη εποχή, της ανέχειας εργαλείων, υποδομών και τροφής, έως  την κοινωνία της γνώσης του σήμερα, με τα νέα ψηφιακά δεδομένα και την λεγόμενη τέταρτη τεχνολογική επανάσταση.

Η προηγούμενη αίσθηση της γενιάς μας εκφράζεται ιδιαίτερα πιστά, στη δημιουργική διαχρονικά εικόνα, του Βαγγέλη Κακατσάκη.

Πανταχού παρών, όχι μόνον με λόγο, αλλά και με έργο. Όχι μόνον με επισημάνσεις, αλλά και με προτάσεις. Όχι μόνον με ποιητικές συλλογές αλλά και με μια καθημερινή σχεδόν παρουσία στα ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ. Μια φωλιά, που του επιτρέπει να κρατά ζωντανά τα πολύτιμα δεδομένα του, έτοιμα πάντα να ικανοποιήσουν ανάγκες. Ανάγκες μικρών και μεγάλων, ανδρών και γυναικών, διανοουμένων και απλών ανθρώπων, ανθρώπων που ατενίζουν στην παράδοση και εκείνων που λειτουργούν με όρους κοινωνίας της γνώσης.

Τον συναντάμε «Στα πεταχτά», στο «Μια στάση εδώ, μια στάση εκεί»,  στο  Ίδρυμα Βενιζέλος, στα σχολεία-τα αμέτρητα σχολεία-που επισκέφτηκε και συνεχίζει να επισκέπτεται και στις δεκάδες εκδηλώσεις για την παρουσίαση του έργου του. Τον συναντάμε, επίσης,  στο αγαπημένο μας. Στο αστείρευτο και τόσο όμορφο περιβόλι της παράδοσης και σε τόσα άλλα πεδία δράσης. Τον συναντούμε  να αγωνιά, να χαίρεται, να λυπάται, να αισιοδοξεί και πάντα-μα πάντα-να ελπίζει!!!

Τον συναντάμε, τέλος, στις τελευταίες ποιητικές του συλλογές. Στη συλλογή «ΟΤΑΝ ΓΙΝΕΙΣ ΠΟΙΗΜΑ» και στη συλλογή «ΟΠΩΣ ΤΟ ΨΩΜΙ». Δυο ποιητικές συλλογές που πρόσθεσαν σημαντική αξία στην Ελληνική Ποίηση και που αναβαθμίζουν ουσιαστικά τον ΟΡΑΜΑΤΙΣΤΗ ΠΟΙΗΤΗ, στην ποιοτική ιεραρχία των ανθρώπων της ΤΕΧΝΗΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ. Αναβάθμιση, η οποία αποτυπώνεται, πλέον και με την μελοποίηση ποιημάτων του, από καταξιωμένους, επίσης, μουσικοσυνθέτες.

Τελευταία φορά, που είδα και άκουσα  τον ΦΙΛΟ και ΠΟΙΗΤΗ Βαγγέλη Κακατσάκη, ήταν τον Μάη του 2018, στη Βέροια. Σε μια εκδήλωση-σαν σήμερα-παρουσίασης της ποιητικής του συλλογής «ΟΠΩΣ ΤΟ ΨΩΜΙ». Τότε, σ’ εκείνη την εκδήλωση, συνειδητοποίησα το πόσο τυχερός ήμουν, που τον συνάντησα στη ζωή μου και το κυριότερο για το γεγονός ότι με τίμησε, όλα αυτά τα χρόνια, με την ΦΙΛΙΑ του.

Φίλες και φίλοι,

Θα σταθώ για λίγο στην προσφορά του ΔΑΣΚΑΛΟΥ Βαγγέλη Κακατσάκη. Στα 39 χρόνια παρουσίας του στο ελληνικό σχολείο πέρασαν από μπροστά του και περπάτησαν στο μυαλό του, κοντά στους χίλιους μαθητές. Τυχερά αυτά τα ελληνόπουλα. Όπως, επίσης, τυχεροί ήταν και οι συνάδελφοί του, που συνυπηρέτησαν μαζί του, όλα αυτά τα χρόνια.  Το ποίημά του «ΔΑΣΚΑΛΟΣ» που εμπεριέχεται στην ποιητική του συλλογή «Όταν γίνεις ποίημα» δείχνει μια παιδαγωγική και διδακτική σχέση με τα παιδιά, που θα τη ζήλευαν μεγάλα ονόματα του χώρου, αλλά και όλοι οι προγραμματιστές εκπαιδευτικής πολιτικής.  

ΔΑΣΚΑΛΟΣ

Στην έδρα εγώ και στο θρανίο εσύ, παιδί της ελπίδας Μη φοβάσαι! Δε θα σου πω «πάψε» όταν μου ζητήσεις να μάθεις την αλήθεια. Δε θα σε χαρακτηρίσω ανώριμο, όταν μου πεις πως έχεις δικές σου ιδέες. Δε θα σου ζητήσω να προσευχηθείς σ’ έναν ακίνδυνο θεό, χρήσιμο στην καταναλωτική μας κοινωνία

Μη φοβάσαι! Μαζί θα μπούμε στο ναό, που ήρθε ο Χριστός, με το μαστίγιο στο χέρι και πέταξε τους εμπόρους. Μαζί θα σκύψουμε να μαζέψουμε τις πεταμένες λέξεις και να τους δώσουμε το νόημα που έχουν. Μαζί θ’ αποκυλίσουμε «τον λίθον εκ της θύρας του μνημείου».

Ένα άλλο ποίημά του, το «Μάζεψα», που γράφτηκε κατά τη φάση της συνταξιοδότησής του   δείχνει όσα έμειναν, τελικά, σ’ εκείνον, από την 39χρονη σχολική του δράση:

Μάζεψα

Μάζεψα όλα όσα ήταν στις γωνίες

κι αποχώρησα

χωρίς να κοιτάξω πίσω.

Μέσα σ’ αυτά:

Το κλάμα μιας καλής μαθήτριας,

που δεν ήξερε κάποια φορά ορθογραφία´

το χαμόγελο ενός πατέρα μεροκαματιάρη,

γιατί έμαθε ότι ο γιος του θα ‘ναι ο σημαιοφόρος´

τη συγκίνηση μιας νεοδιόριστης δασκάλας,

όταν πρώτη φορά μπήκε στην τάξη…

Και βέβαια το …»Κύριος Διευθυντάς»,

όπως με αποκαλούσε,

ένας καλός γείτονας του σχολείου.

Αλήθεια, πόσο απέχει από την ολοκλήρωση του ανθρώπου, το να αποχωρεί από ένα τόσο μεγάλο και σημαντικό κομμάτι της ζωής του, ή σε προέκταση να αποχωρεί από τη ζωή του, χωρίς να κοιτάζει πίσω;

Τελικά τι είναι σημαντικό και τι ασήμαντο στη ζωή μας. Υπάρχει άραγε κάτι πιο σημαντικό από το κλάμα μιας υπεύθυνης μαθήτριας, όταν βιώνει την αδυναμία της να ανταποκριθεί σε μια βασική της ευθύνη;

Υπάρχει πιο όμορφη οπτική και συναισθηματική απόλαυση από το να βιώνεις την …πρώτη φορά…ενός ανθρώπου;

Υπάρχει, τέλος, απολαυστικότερη συνθήκη ζωής, απ’ αυτήν που βιώνεις όταν με χιούμορ αποδέχεσαι τις ατέλειες, αλλά και την τελειότητα των συνανθρώπων σου;

Πρέπει να ομολογήσω ότι στάθηκα με ιδιαίτερη προσοχή στο «Μάζεψα» του Βαγγέλη Κακατσάκη και ήρθαν στο μυαλό μου τα λόγια ενός σημαντικού δασκάλου και συνδικαλιστή, που δεν ήταν υπέρ μου όταν ήμουν Πρόεδρος στη ΔΟΕ. Μετά από πολλά χρόνια, όταν συναντήθηκα μαζί του, μου είπε δεικτικά: «Σε ζηλεύω και σε θαυμάζω γιατί, καθώς έφυγες από τη ΔΟΕ, δεν γύρισες να κοιτάξεις πίσω»…

Θέλω, όμως, να σταθώ και στον απόκρυφο κόσμο του Ποιητή. Στον κόσμο της μοναξιάς του. Στον κόσμο που ζούμε όλοι μας τα βράδια κλείνοντας τα μάτια μας.

Πολλά βράδια

Πολλά βράδια,

Λίγο πριν κλείσω τα μάτια,

πιάνω την ψυχή μου απ’ το  χεράκι

…«στράτα στρατούλα», της λέω-

και τη βγάζω βόλτα

στα παιδικά λημέρια:

στην αυλή των βασιλικών και του ασβέστη,

στην τζανεριά του Αγίου Πνεύματος,

στα φτερά ενός μικρού σπουργίτη,

στο βολβό ενός κρίνου…

Κάπου εκεί με βρίσκει

Το κουδούνισμα της άλλης μέρας.

Πρέπει να ξαναγίνω μεγάλος.

Τι πιο ευτυχές, αλήθεια, από το να περιδιαβαίνεις τη νύχτα σου μπουσουλώντας, στις ομορφιές μιας ανοιξιάτικης αυλής, με φως-πολύ φως-και χρώματα. Γήινα, έντονα και ζωντανά χρώματα…

Κι ένα ακόμη, τελευταίο, που γράφτηκε τον περασμένο Αύγουστο…

ΜΝΗΜΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ

Το καλοκαίρι αυτό

έμεινα μόνος

με τη ματωμένη ρίζα της άνοιξης.

Τα χέρια μου γεμάτα αίματα.

Ουρλιάζουν:

«Ο άνθρωπος αυτός έκαμε φονικό».

Με πέρασαν για φονιά,

επειδή έχω σκοπό

να γεμίσω τη γη με λουλούδια.

Κρύβω το μυστικό μου στις ρόγες των σταφυλιών.

Όσοι φάτε σταφύλια

αυτό το καλοκαίρι

θα σας περιμένω

την ερχόμενη άνοιξη!

Φίλες και φίλοι,

Αυτός είναι ο Βαγγέλης Κακατσάκης. Είναι αυτός που έκτισε με μια θαυμαστή συνέχεια, συνέπεια και τέχνη το οικοδόμημα μιας τόσο διάφανης, δημιουργικής και ολοκληρωμένης ζωής.

Μιας ζωής, που εδράζεται «στα παιδικά του χώματα και λημέρια». Μιας ζωής, επίσης, ταυτοποιημένης από το σχολικό περιβάλλον και τα πάντα καθαρά λόγια και μάτια των μαθητών του. Μιας ζωής, ακόμη, που την μοιράστηκε πολύπλευρα με την υπέροχη γυναίκα του, την Ευδοκία. Μιας ζωής, τέλος, που τη χαίρεται μαζί με τα δυο άξια παιδιά του, τον Νεκτάριο και τον Θεοκλή, καθώς και με το υπόλοιπο στενό οικογενειακό του περιβάλλον.

Να σε χαιρόμαστε κι εμείς Βαγγέλη Κακατσάκη-Ποιητή της  καρδιάς και της βραδιάς μας και να απολαμβάνουμε συνεχώς το έργο σου, το υπάρχον και το μελλούμενο.

Χαιρετώντας σε, λοιπόν και απαντώντας  στο δικό σου «ΧΑΙΡΕΤΩ ΣΑΣ ΚΑΙ ΑΓΑΠΩ ΣΑΣ», σου λέμε κι εμείς με τη σειρά μας:   «Σ’ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΑ ΔΩΡΑ ΣΟΥ, ΤΑ ΤΩΡΙΝΑ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΛΛΟΥΜΕΝΑ».                                                                                                              

Χαλκίδα, 07/10/2019

Χριστόφορος Κορυφίδης: Πρώην Πρόεδρος Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδος

https://www.facebook.com/stavros.petrakis.3/videos/10157654823284721/?t=15