Χελιδονίσματα
Ο πλούτος είναι στην καρδιά μας
Η αλληλογραφία μας( Μάρκο Σελιανάκη)
Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης
Χελιδονίσματα
«Ήλθ’, ήλθε χελιδών/ καλάς ώρας άγουσα/ και καλούς ενιαυτούς,/ επί γαστέρα λευκά/ επί νώτα μέλαινα». Οι πρώτοι στίχοι από ένα αρχαίο χελιδόνισμα, το οποίο έχει διασώσει ο συγγραφέας Αθήναιος (2ος π.Χ. αιώνας), μα είναι φανερό πως ανήκε σε παλιότερα χρόνια. Σε μετάφραση: Ηρθε, ήρθ’ η χελιδόνα/ φέρνοντας καλοκαιριά/ και καλή χρονιά,/ στην κοιλιά της άσπρη και στη ράχη μαύρη. Να και οι πρώτοι στίχοι από ένα νεότερο που το τραγουδούσαν μέχρι τελευταία τα παιδιά, σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, την πρώτη του Μάρτη: «Ήρθε, ήρθε χελιδόνα/ ήρθε κι άλλη μελιδόνα,/ κάθισε και λάλησε και γλυκά κελάηδησε». Καλό μήνα!
«Έβγα Φλεβάρη, να μπει ο Μάρτης/ να ’ρθει το χελιδόνι απού τη θάλασσα./ Τα δέντρη ανθούσι, μοσκοβολούσι/ Η γη βλαστάνει, καρπό μας βγάνει/ και ρόδα κι άνθη, η ψη (ψυχή) ευφράνθη/ ήρθεν ο Μάρτης, πάει ο Φλεβάρης». Και βέβαια, είχαμε και στην Κρήτη χελιδονίσματα, την πρώτη του Μάρτη απ’ τα παιδιά. Αψευδής μάρτυρας το παραπάνω απόσπασμα από μια παραλλαγή που έχει καταγράψει ο Νίκος Ψιλάκης (βλ. βιβλίο του “Λαϊκές τελετουργίες στην Κρήτη”) στη Μονή Κρεμαστών Μηραμπέλου εν έτει 1985.
Όχι, δεν θα χτυπήσουν τις πόρτες των ελληνικών σπιτιών σήμερα τα Ελληνάκια για να πουν τα μαρτιάτικα κάλαντ(ρ)α, κρατώντας ξύλινα χελιδόνια με κουδουνάκια στον λαιμό τους. Αυτό δε σημαίνει, όμως, ότι δεν θα ’ρθουν τα χελιδόνια κι εφέτος όπως κάθε χρονιά. Τι κι αν έχει μπει στα λησμονημένα – αζήτητα το έθιμο. Καμία παρεξήγηση εκ μέρους των μαντατοφόρων της άνοιξης. Δεν υπάρχουν σύνορα για τα πραγματικά χελιδόνια, που κουβαλούν πάνω στα φτερά τους την ελπίδα!
Ο πλούτος είναι στην καρδιά μας
Μπορείς να διδάξεις τα παιδιά, οποιασδήποτε ηλικίας, το οτιδήποτε, αρκεί να βρεις τον έντιμο τρόπο… Και η φράση αυτή του Bruner στον νου μου, το βράδυ του περασμένου Σαββάτου, ενώ παρακολουθούσα στην κατάμεστη, κυρίως από παιδιά, αίθουσα του Ωδείου της πόλης μας που λειτουργεί και λειτουργείται βασικά από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης ως θεατρική σκηνή, τον διασκευασμένο απ’ τη Γλύκα Στόιου “Πλούτο” του Αριστοφάνη. Με τη συμπλήρωση: Προπάντων μέσω του θεατρικού πλούτου. Το “ο,τιδήποτε”, για να το ξεκαθαρίσω, δεν αφορά μόνο τον γνωστικό τομέα, αλλά κυρίως αυτόν που έχει να κάνει με συναισθήματα, στάσεις και συμπεριφορές. Κι αν έχει παιδαγωγικό χαρακτήρα το θέατρο!
Έντιμη και ιδιαίτερα ευρηματική, η διασκευή της τελευταίας απ’ τις κωμωδίες του Αριστοφάνη, που διασώθηκαν, απ’ τη φίλη μου τη Γλύκα, έντιμος όμως και ο τρόπος που τη διαχειρίζονται στη σκηνή τόσο η ίδια όσο και η συνεργάτιδά της Αγγελική Καρακαξίδου, με την ενεργητική συμμετοχή των παιδιών, αλλάζοντας μάσκες (έργο της Βάιας Παπαζήκου) και ρόλους και με τη βοήθεια του Μιχάλη Σκουλά και τουΓιάννη Σαφαρίκα που είχαν την ευθύνη του φωτισμού.
Πώς να αναθρέψουμε τα παιδιά μας, τίμια για να πεθάνουν φτωχοί ή ως κλέφτες και απατεώνες για να πνιγούν στα πλούτη; Εδώ μας θέλω. Ο πλούτος είναι στην καρδιά μας, μας λέει, μεταξύ πολλών άλλων ο Αριστοφάνης, κατά Γλύκα…
Η αλληλογραφία μας
Μάρκο Σελλιανάκη, κοινωνιολόγο, συγγραφέα, Φυλακή Αποκορώνου: Ούτε μάταιη ούτε ανούσια ήταν η επιλογή σου να ξεκινήσεις να γράφεις απ’ τα μικρά τα σου και να συνεχίσει να γράφεις στα 32 σου χρόνια, Μάρκο. Ηλίου φαεινότερον στην “Εντροπία” σου (Χανιά 2014), μια ακόμα συλλογή διηγημάτων και άλλων σκέψεων που είχες την καλοσύνη να μου στείλεις. Ευχή μου να συνεχίσεις στέλνοντας πάντα το αισιόδοξο μήνυμα της εντροπίας. «Αν θέλουμε να διατηρήσουμε την τάξη και την αρμονία του οτιδήποτε έχει δημιουργηθεί ή έχουμε δημιουργήσει […] θα πρέπει συνεχώς να καταβάλουμε προσπάθεια να παλεύουμε γι’ αυτό, να δρούμε». Να το πω διαφορετικά παραφράζοντας σε πρώτο πληθυντικό πρόσωπο την πρώτη απ’ τις ιστορίες σου των “έξι λέξεων”: «Ζούμε στο παρόν. Ονειρευόμαστε το μέλλον».
Χανιώτικα νέα (01.03.2016)
Read more: http://www.haniotika-nea.gr/chelidonismata/#ixzz41eaprEyp
Under Creative Commons License: Attribution Non-Commercial
Follow us: @HaniotikaNea on Twitter | haniotika.nea on Facebook
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου