ΕΥΔΟΚΙΑ

ΒΑΣΙΛΗΣ Γ. ΧΑΡΩΝΙΤΗΣ

                  Η  Γ Ι Α Σ Ε Μ Ι Α   Κ Α Ι   Τ’  Α Σ Τ Ε Ρ Α Κ Ι Α

 

 Αγαπητοί φίλοι,

  Κόκκινη  κλωστή δεμένη

  Στην ανέμη τυλιγμένη

  Δώσ’ της κλότσο να γυρίσει

  Παραμύθι ν’ αρχινίσει..

  Αρχή του Παραμυθιού, Καλησπέρα στην αφεντιά σας!

  Μια φορά κι έναν καιρό… Όχι!…Όχι!…Συγγνώμη… Λάθος έκαμα!…

 




Ακούστε τα γεγονότα, ακριβώς όπως έγιναν, ή την ιστορία που ενώ δεν είναι παραμύθι, είναι τόσο γοητευτική ώστε  μπορεί και να γίνει:

  Πριν από 30 χρόνια ακριβώς ακούστηκαν στην πόλη μας  μελωδικά ποιήματα-τρα-γούδια  κι όλοι αναρωτηθήκαμε  ποιος άραγε ήταν εκείνος ο γλυκόφωνος  ποιητής.

  Τότε παρουσιάστηκε η Ευδοκία και μας αποκάλυψε,με ιδιαίτερα κομψό τρόπο οφεί- λω να ομολογήσω, ότι όλα εκείνα τα θαυμάσια  ποιήματα- τραγούδια που παρουσιά- στηκαν μπροστά μας βγήκαν από και «Με το Σουραύλι της καρδιάς» της. Ήταν τόσο γλυκά, κι  ελπιδοφόρα, που όλοι όσοι τ’ ακούσαμε, καταλάβαμε ότι η συνέχεια θα ήταν εξ ίσου γοητευτική. Την περιμέναμε και δεν διαψευστήκαμε.

   Ύστερα από μερικά χρόνια και συγκεκριμένα στα 1998 με περισσή μαεστρία άρχι- σε να μιλεί στα παιδιά κάθε ηλικίας, δηλαδή σ’ όλους μας. Να μας αποκαλύπτει τον αδαπάνητο πλούτο της καρδιάς της, να μας ξεδιπλώνει έναν όμορφο  κόσμο, να μας διηγείται με τον ξεχωριστό τρόπο της τα γοητευτικά  τραγούδια-παραμύθια της κι εμείς αχόρταγα τα ρουφούσαμε όπως η διψασμένη γη το δροσερό νερό της βροχής. Άθελά μας την ακολουθήσαμε τόσο ώστε γενήκαμε κι εμείς παιδιά.

   Ας  ξαναθυμηθούμε αυτή την ασυνήθιστη οδοιπορία:

  Τα πράγματα στην πόλη μας βρίσκονταν σε μια σχετική ακινησία, όταν κάποια με-  ρα, η Ευδοκία,  με τον εξαίσιο τρόπο της μας είπε:«Ένα αστέρι πέφτει στη γη»! Στρέψαμε τα μάτια προς τα πάνω, μα εκείνη με το γνωστό γελαστό ύφος της μας επα- νέφερε στη γη δηλώνοντας πως ήρθε  ο «Βασιλιάς των Ονείρων». Κι ενώ σκεφτόμα- στε να της παραπονεθούμε μας  αποστόμωσε λέγοντας «Με λένε Ελπίδα».

   Βεβαιωθήκαμε πως ήταν ένας ιδιαίτερα πονετικός άνθρωπος, αλλά εκείνη  για να  το επιβεβαιώσει μας είπε: Να, εδώ είναι «Ο Ευτύχης και το Ουράνιο Τόξο»!   

   Καταλαβαίνετε σε τι δρόμους μας έβαλε;

    Χωρίς δυσκολία  συμφωνήσαμε ότι είναι ωραίο « Να σ’ αγαπώ και να μ’ αγαπάς».

   Εκείνη όμως, ίσως για να μας μπερδέψει ή μάλλον για να μας προβληματίσει ακόμη περισσότερο μας αποκάλυψε  «Το νησί που ταξίδευε».  

   Προτού συνειδητοποιήσομε το τι μας συνέβαινε, παρουσιάστηκε « Ο Λυκούργος και το δίχτυ της αγάπης»,οπότε φάνηκε από το πουθενά « Ένα παράξενο γαϊτανάκι».

   Ήσυχοι και ικανοποιημένοι απολαμβάναμε το θέαμα που μας πρόσφεραν. Μα η Ευ- δοκία που δεν ικανοποιείται από τη στασιμότητα, πριν  από λίγες βδομάδες, μέσα στη ζέστη του καλοκαιριού που πέρασε, τάραξε την νωθρότητά μας λέγοντας κοιτάξτε!

   Κι είδαμε αναπάντεχα πως είχε ξεφυτρώσει «Η γιασεμιά και τ’ αστεράκια».

  



Κυρίες και κύριοι,   

   Για την Ευδοκία κι απόψε ο λόγος!… Την Ευδοκία Σκορδαλά- Κακατσάκη! Για την πολυβραβευμένη συγγραφέα μας, την αγαπημένη φίλη των παιδιών, την αγαπη- μένη φίλη όλων μας…

    Χρόνια  παρακολουθώ με ξεχωριστή χαρά την ανοδική πορεία της…Χρόνια τη βλέπω ν’ ανεβαίνει με τις ακμαίες πνευματικές δυνάμεις της και να κατακτά τη μια κορυφή ύστερα από την άλλη…

  Κάμποσες φορές αισθάνθηκα την ανάγκη και είπα όσο πιο αντικειμενικά μπορούσα  τη γνώμη μου και προφορικά και γραφτά για τα κείμενά της. Δεν μ’ αρέσει να κολα-   κεύω. Δεν είναι του χαραχτήρα μου. Προσπαθώ, όταν μιλώ ή γράφω, να παρουσιάζω, χωρίς ψιμύθια, την αληθινή εικόνα των πραγμάτων. Το ίδιο κάνω κι απόψε…

   Παρ’ όλα αυτά «Η Γιασεμιά και τ’ Αστεράκια» με έχουν ιδιαίτερα χαροποιήσει. 

   Ακούστε και πιστεύω να  με δικαιολογήσετε:

   Η Ευδοκία χρόνια περιδιαβαίνει μέσα στους γοητευτικούς παραμυθένιους κόσμους.

   Τους αληθινούς ή τους φανταστικούς,  που κι εκείνοι θεωρούνται και είναι συχνά  το ίδιο ή και περισσότερο αληθινοί.

   Σ’ αυτή την πολύχρονη περιδιάβαση, γνωρίστηκε με  τα λουλούδια, έπιασε φιλίες μαζί τους  και  τα έπεισε να της αποκαλύψουν  τα πιο κρυφά τους μυστικά και τα κατάφερε.

    Κουβέντιασε ώρες πολλές με τα σύννεφα. Τόσο πολύ ευχαριστήθηκαν από τη συντροφιά της που έκλαψαν από χαρά κι εκείνο το κλάμα ήταν η δροσιστική βροχή που περίμενε το χορτάρι να πρασινίσει τη γη.

   Είδε εκεί ψηλά τ’ αγγελάκια και τα παρακάλεσε συχνά να κατεβαίνουν στη γη και να συντροφεύουν τα παιδιά, στα όνειρα και στα παιγνίδια τους. Ξεχωριστά παρακά- λεσε για τα παιδιά με προβλήματα. Κι εκείνα με χαρά της το υποσχέθηκαν.

   Βρήκε τον καλόκαρδο βασιλιά των ονείρων και τον δυνάμωσε στον αγώνα του εναντίον του κακού και του συμπαραστάθηκε στην προσπάθειά του για την αγάπη και την ειρήνη.

   Άκουσε το κελάηδημα των πουλιών και αναγνώρισε το παράπονο που έχουν επειδή δεν σεβόμαστε και δεν προστατεύομε το περιβάλλον.

   Νεράιδες τη συντρόφευαν στη γοητευτική της περιδιάβαση και της έλεγαν όλα τα όνειρα και τις επιθυμίες των παιδιών κι εκείνη με τόσες εμπειρίες, πολύξερη και πο- νετική καθώς είναι έπιανε μολύβι και χαρτί κι έγραφε κι έγραφε κι έγραφε…

   Και βγήκαν απ’ τα χέρια της τα  πανέμορφα βιβλία με τους τίτλους που προαναφέ-  ραμε και τα οποία  ξεδιψάζουν την παιδική ψυχή…Παραμύθια και ξανά παραμύθια και πάλι παραμύθια…

   Ίσως πιστεύει  πως θα βρει την καθαρή αλήθεια

   μονάχα μέσα στ’ όνειρο και μες στα παραμύθια…

   Πριν από πολλά-πολλά χρόνια, σ’ ένα βιβλίο μου είχα γράψει ανάμεσα στ’ άλλα ότι εκτός από τα γνωστά μας λαϊκά παραμύθια που από στόμα σε στόμα έφτασαν σ’ εμάς  « υπάρχουν άλλα βιβλία-παραμύθια, που αναφέρονται στα ζώα και στα φυτά, στα  βουνά και στη θάλασσα, τις πλαγιές και τους κάμπους , στη φύση γενικότερα και που αποτελούν τα σύγχρονα παραμύθια. Πολλά απ΄ αυτά γοητεύουν τη φαντασία και ξυ-πνούν την παιδική ευαισθησία για το ωραίο. Έτσι γίνεται και μια αισθητική καλλιέρ- γεια που είναι απαραίτητη για μια ολόπλευρη και σωστή αγωγή. Τέτοια βιβλία που μ’ ένα μυθικό τρόπο θα πλατύνουν τον ορίζοντα της παιδικής ψυχής, θα ικανοποιήσουν την περιέργειά της και θα τη βοηθήσουν ν΄ ανακαλύψει  τον κόσμο, πρέπει να γίνουν σύντροφοι των παιδιών μας»

   Μα ας ξαναγυρίσομε στην Ευδοκία και στο πρόσφατο, γλαφυρό, παραμύθι της:  

   Τι το συνταρακτικό μας φέρνει «Η Γιασεμιά και τ’ Αστεράκια»;  Μάλλον, τίποτα!

   Όλα είναι τόσο απλά, τόσο φυσικά, τόσο όμορφα που καθώς τα παρατηρείς λες μέσα σου: Δεν έχω ανάγκη από συνταρακτικά γεγονότα και πράγματα. Θέλω την απλότητα, τη φυσικότητα, την ομορφιά που βρίσκονται στις σελίδες του παραμυθιού να περιβάλουν τη ζωή μου.

   Μια φορά  κι έναν καιρό λοιπόν, ένας άνθρωπος φύτεψε στην άκρη του κήπου του, πλάι σ’ έναν ξύλινο φράχτη, μια μικρή γιασεμιά…

    Έτσι ξεκινά μια γοητευτική ιστορία που με ωραίο και απλό τρόπο μας μιλεί για τη μοναξιά, τη φιλία, την αρμονική συμβίωση των φυτών, των λουλουδιών και του δέντρου που έγινε ξύλινος φράχτης,  για τη συντροφικότητα και το μοίρασμα των προσδοκιών και των ονείρων όλων των στοιχείων της φύσης…

   Έτσι αρχίζει  να ξετυλίγεται το κουβάρι από την κόκκινη κλωστή που ήταν δεμένη και τυλιγμένη στην ανέμη και να μας παίρνει μαζί της  στην εξερεύνηση ενός μαγικού   κόσμου, που φανερώθηκε  με το φύτεμα της γιασεμιάς δίπλα στον ξεραμένο φράχτη που διψούσε για συντροφιά, για κουβέντα, για αγάπη…

     Ήταν η παραμυθένια εποχή που μιλούσαν τα φυτά και οι φράχτες, που αντάλλασ- σαν τις εμπειρίες και τις αγωνίες τους, και η Ευδοκία έστησε αυτί και έκπληκτη τους  άκουσε που « άρχισαν να κουβεντιάζουν σαν παλιοί καλοί φίλοι οι δυο τους. Και τι δεν είπαν! Εκείνος της μίλησε για την εποχή που ήταν δέντρο στο δάσος. Εκείνη για την μέρα που τη φύτεψε ο άνθρωπος και για τη λύπη που ένιωσε επειδή νόμισε πως θα ζούσε ολομόναχη…» 

   Ήταν τότε που « τις  νύχτες ένας μικρούλης άνεμος κούρνιαζε στη φυλλωσιά της Γιασεμιάς. Ήταν πολύ ονειροπόλος κι ήθελε, λέει,  να γίνει ποιητής…»

    Ήταν ο καιρός  που τα σύννεφα, τα πουλιά και τα λουλούδια, όλα δηλαδή τα πλάσματα και τα δημιουργήματα του Θεού βρίσκονταν στον παράδεισο, που δεν ήταν  άλλος από τη μάνα μας τη γη,

    Και τέλος ήταν η βραδιά  που όλα τ’ αστεράκια χαρούμενα και γελαστά  έπαιζαν στην απλοχωράδα τ’ ουρανού, και με έκπληξη διαπίστωσαν  ότι « Η Γιασεμιά μεγάλωσε. Άνθισε. Στα κλαριά της φτεροκοπούσαν ολημερίς χίλια μύρια πουλιά. Σφύριζαν, τιτίβιζαν, κελαηδούσαν, φλυαρούσαν. Έλεγαν με το νι και με το σίγμα στον γέρο – φράχτη και στην Γιασεμιά τα νέα του κόσμου των λουλουδιών του κήπου.»

  




Εκείνη την αξέχαστη εποχή όλα ήταν όμορφα, γελαστά, χαρούμενα, δηλαδή παρα-μυθένια.

   Και μέσα σ’ όλα αυτά  ήρθε ένα βράδυ μοναδικό κι ανεπανάληπτο που γιόρταζαν  γη και ουρανός.

  « Ο ουρανός γιατί το Φεγγάρι είχε γενέθλια. Έκλεινε τα εννιά χιλιάδες εννιακόσια ενενήντα εννιά του χρόνια! Κι αμέτρητα αστέρια απ’ όλα τα πλάτη και μήκη τ’ ουρα- νού  πλημμύρισαν τις απέραντες σάλες του αρχοντικού του, για να του ευχηθούν. Κι άστραφταν μέσα στα φωτεινά γιορτινά τους ρούχα τ’ αστέρια! Κι άστραφτε και φεγγοβολούσε το Φεγγάρι μέσα στην κατακαίνουρια ασημένια φορεσιά του. Μα πιο πολύ άστραφτε η ολόχρυση κάπα του, που ήταν πλεγμένη με χιλιάδες ηλιαχτίδες! Κι όλοι έλεγαν πως ήταν δώρο του αδερφού του τού ήλιου…» 

Και τι έγινε τότε;

   Μα το καταλαβαίνομε όλοι: « Δώρα, ευχές, αγκαλιές, φιλιά, γέλια, κουβέντες, χαρές στον ουρανό. Κι αν πεις για τα κεράσματα… Να γλείφεις τα δάχτυλά σου με τα περίφημα γλυκά « μαλλιά αγγέλων» και τις « τάρτες αστρολούλουδων» που προσφέ- ρονταν πάνω σε ασημένιους δίσκους. Να πίνεις και να μη χορταίνεις τους δροσε- ρους συννεφοχυμούς και τις παγωμένες χιονογρανίτες που ανάβλυζαν από κρυστάλ- λινα σιντριβάνια…»  και ν’ ακούς  «μια ορχήστρα από άρπες, βιολιά και φλάουτα ανέμων ..να παίζει την αγαπημένη μελωδία των αστεριών, «τα κύματα του Γαλαξία».

 

 Θα μπορούσα να τελειώσω εδώ και να μείνομε με την εξαίσια γεύση των γλυκών στα χείλη, μα θ’ αδικούσα τη θαυμάσια  και ιδιαίτερα εκφραστική,«την ονειρική», όπως ειπώθηκε, τη «γεμάτη ποίηση και λυρισμό»,  εικονογράφηση  της Κριστίν Μενάρ.

  

   Είναι γνωστό ότι όσα παιδιά δεν έμαθαν ακόμη να διαβάζουν, σβήνουν  τη δίψα της ψυχής τους στο εικονογραφημένο παραμύθι. Περιεργάζονται με τέτοια λαχτάρα τις εικόνες που, παρακολουθώντας τα, νομίζεις πως κάνουν το σοβαρότερο έργο της ζωής τους. Ίσως και να το κάνουν. Όπως το παιδί σκύβει και παρακολουθεί μια- μια τις εικόνες, τα πρόσωπα, τα ζώα, τα λουλούδια κ.λ.π. του παραμυθιού ζωντανεύουν και το παιδί συμμετέχει ολόψυχα στην περιπέτειά τους και ζει μαζί τους…

   Αυτά τα γνωρίζουν τόσο η Ευδοκία όσο και η Κριστίν και μας έδωσαν ένα διπλό παραμύθι που απευθύνεται σ΄ όλα τα παιδιά ανεξάρτητα από την ηλικία τους.

    Αν αγνοήσεις για μια στιγμή το λόγο της συγγραφέως και αφοσιωθείς στις εικόνες της  εικονογράφου θα διαπιστώσεις ότι αποτελούν ένα δεύτερο βιβλίο εξ ίσου γοη- τευτικό  με το πρώτο.

    Όσο κι αν ο λόγος της Ευδοκίας μπορούσε να σταθεί αυθύπαρκτος, η  γόνιμη συνεργασία  της  με την εκλεκτή  εικονογράφο μας έδωσαν τη « Γιασεμιά και τ’ Αστεράκια» που δεν διηγείται απλά  μια όμορφη ιστορία αλλά τη μετουσιώνει  σε αισθητική αξία. Κι αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία στη σημερινή εποχή της ψηφιακής τεχνολογίας, που αντιμάχεται το βιβλίο…

   Αυτά τα δυο, το κείμενο και τις εικόνες, ζήλεψε η « Κόκκινη Κλωστή Δεμένη», ο υπεύθυνος εκδοτικός οίκος της Πάτρας, τα πήρε, τα συνταίριαξε,  βάζοντας όλη του  την ευαισθησία και την τέχνη και μας έδωσε το πανέμορφο βιβλίο που κρατείτε στα χέρια σας!

   Αγαπητοί φίλοι, «Λίγο πριν την αυγή, μια φεγγαροαχτίδα πήρε τ’ αστεράκια και τα ανέβασε στον ουρανό. Όμως τι κι αν έφυγαν τ’ αστεράκια; Άφησαν φεύγοντας, πάνω στα λιγνά κλαριά της Γιασεμιάς μικρές ψιχάλες φως από τις χρυσαφένιες πατουσίτσες τους! Κι έλαμψαν σαν αστεράκια τα μικρά λευκά ανθάκια της μέσα στο γλυκοχάραμα

   Το παραμύθι μας τέλειωσε! Μα όπως τ’ αστεράκια που έφυγαν άφησαν πάνω στα λιγνά κλαριά της γιασεμιάς μικρές ψιχάλες από φως έτσι κι εκείνο – το παραμύθι δηλαδή- άφησε στην καρδιά μας το φως από την αγάπη, την καλοσύνη, την ευγένεια που τόσο έχομε ανάγκη.

   Δεν έχω δίκιο επομένως να αισθάνομαι  ιδιαίτερα χαρούμενος με την έκδοση αυτού του βιβλίου;

    Σας ευχαριστώ…