ΕΥΦΗΜΕΣ ΜΝΕΙΕΣ

Μνημονεύομεν Ειρηναίον Γαλανάκη

Μνημονεύομεν Ειρηναίον Γαλανάκη. Και γι’ αυτά που είπε και έγραψε, έτσι όπως αυτός τα είπε και τα έγραψε, εκτός από αυτά που έπραξε, έτσι όπως αυτός τα έπραξε. Τι σημασία έχει αν τον γνωρίσαμε ή δεν τον γνωρίσαμε από κοντά.
Τι σημασία έχει αν ανήκαμε ή όχι στα ποίμνια της Μητρόπολης Κισάμου και Σελίνου ή Γερμανίας, που ο Θεός του εμπιστεύτηκε να ποιμάνει! Ολοι ανήκουμε στο 'ποίμνιο της φιλίας και της αγάπης του', όπως χαρακτηριστικά έχει γράψει ο ίδιος. Ολοι χωράμε στην πλατεία του, στην πλατεία που φέρει το όνομά του 'κάτω απ’ τη σκιά ενός γέρω - κυπάρισσου', για να χρησιμοποιήσω τον πρώτο στίχο ενός ποιήματος που έγραψα στο Καστέλλι στις 23 Αυγούστου 2005, ημέρα παραίτησής του απ’ τον επισκοπικό θρόνο. Ειρηναίου Γαλανάκη πλατεία. Ομιλητής, βεβαίως, ο ίδιος. Μέσω των ανθολογημένων στο Λεύκωμα κειμένων του. Κάτω απ’ τους γενικούς τίτλους 'Πνευματικές υποθήκες' και 'Ιστορικοί σχολιασμοί - επιστολές'.
'Θέλω να μιλήσω απλά/ να μου δοθεί ετούτη η χάρη', γράφει σ’ ένα ποίημά του, εξομολογητικά, ο Γιώργος Σεφέρης. Ο παππούς έχει απ’ τον Θεόν δοσμένη ετούτη τη χάρη. Μιλά απλά, πιο απλά δεν γίνεται. Ταυτόχρονα, όμως, μιλάει σοφά. Σταλακτίτες απλότητας και σταλαγμίτες σοφίας τα λόγια του, βρίσκουν το ίδιο ευήκοα τα ώτα και της αγράμματης αγρότισσας και του πανεπιστημιακού δασκάλου. Κρυστάλλινος και αποφθεγματικός ο λόγος του. Φαίνεται ιδιαίτερα στους 'ιστορικούς σχολιασμούς', αυτό. 'Το ράσο δεν κάνει τον παπά και μπορεί να συζητηθεί η ανταλλαγή του με άλλο ευπρεπέστερο ένδυμα', μας λέει για παράδεγμα. 'Είναι δυνατό, λοιπόν και σήμερο να αναβιώσει η αρχαία αυτή παράδοση της Εκκλησίας και η αγαμία ή ο γάμος των κληρικών να μην αποτελεί ούτε προνόμιο ούτε εμπόδιο για κανένα ιερατικό βαθμό', υπογραμμίζει. Καταδικάζουμε την ιδέα των πολέμων, των εξοπλισμών και συστημάτων βίας, ανελευθερίας σ’ όλα τα πλάτη της γης', βροντοφωνάζει.

Η λάμπουσα Ορθοδοξία

Η ορθοδοξία μπορεί να είναι και μια διαρκής σχοινοβασία, πάνω απ’ όλα και πρώτα απ’ όλα, είναι λόγια του παππού αυτά, η ορθοδοξία είναι ορθοπραξία. Λόγος σταυρωμένος μα και λόγος αναστάσιμος, σταυραναστάσιμος λόγος, ο λόγος της. Επαναστατικός κι όχι επαναστατημένος.
Το μέγεθος του ρόλου δεν εξαρτάται απ’ το μέγεθος της σκηνής. Ο Παππούς το ξέρει αυτό, η πλατεία του, ωστόσο, παραείναι μεγάλη και πάνω απ’ όλα λάμπουσα. Λάμπει σ’ αυτήν σαν μεσημέρι η ορθοδοξία, για να χρησιμοποιήσω κι εγώ, όπως ο Γιάννης Δάλλας στο ποίημα του 'Εν τη μονή Ρωγών', μια φράση του Ηλία Μηνιάτη. Η μαχόμενη ορθοδοξία που δεν πρέπει να πτοείται και να υποτάσσεται στις κάθε λογής σκοπιμότητες και να γίνεται όργανο ανίερων σκοπών. Η ορθοδοξία που οικονομεί αλλά δεν παραοικονομεί, οικοδομεί καλά έργα και μαρτυρεί λόγον αγάπης, λόγον συνέσεως, λόγον τιμιότητας, λόγον αληθείας. Η ορθοδοξία που μας δίδαξε κι εξακολουθεί να μας διδάσκει, στην πλατεία του 'κάτω από την σκιά του γέρω - κυπάρισσου', ενώ 'μια γιαγιά εκατοχρονίτισσα γυρίζει τον χερόμυλο της ιστορίας', ο Σεβάσμιος Γέροντας. Τα γραπτά μένουν. Ενα από αυτά και η ομιλία του, ως μητροπολίτη Γερμανίας, στον ραδιοφωνικό σταθμό του Μονάχου, επί Δικτατορίας για την 25η Μαρτίου 1821. 'Ναι θα κάμομε δοξολογία. Αυτό, όμως, δεν μας εμποδίζεται να δούμε την σημερινή πολιτική πραγματικότητα του έθνους μας και να σκεφθούμε και να εργαστούμε για την νόμιμη αποκατάστασή της', τον ακούμε να λέει μεταξύ των άλλων.

Πρεσβευτής του ουρανού στη γη

Ο Παππούς βρίσκεται μεταξύ ουρανού και γης. Χρησιμοποιεί συχνά αυτήν τη φράση ο ανιψιός του ο Μιχάλης. Η σκέψη μου σε ρόλο ακροβάτη και συγχωρέστε με γι’ αυτό. Πάντα ο Ειρηναίος Γαλανάκης ήταν πρεσβευτής του ουρανού στη γη. Ο άνθρωπος του Θεού που λειτουργούσε στο όνομά του, που μιλούσε, μιλά και θα μιλά στο όνομά του. Φαίνεται έντονα στις 'Πνευματικές υποθήκες' του αυτό.
'Εκείνος, ο Χριστός, έβαλε στη γλώσσα μου και στην καρδιά μου την επανάσταση αυτή (την επανάσταση των συνειδήσεων εννοεί) σαν το πυρωμένο κάρβουνο του προφήτη' μας λέει για παράδειγμα. Ο αγώνας και η αγωνία του. Να γίνει η ζωή των ανθρώπων ευλογία Θεού, κοινότητα αδελφών. 'Να αγαπάτε τον συνάνθρωπό σας, να βοηθάτε στη δυστυχία του, να συγχωρείτε τα λάθη και να υπερασπίζετε το δίκιο του, από το ψωμί ως την ελευθερία και την ειρήνη του κόσμου', μια απ’ τις παραγγελίες του. Αλλος ο λογαριασμός ο δικός του κι άλλος ο δικός μας, ωστόσο. Εμείς λογαριάζουμε και μετράμε τα οικοτροφεία, τις σχολές, τα πλοία και τα ιδρύματα που έφτιαξε. Αυτός, όμως, σκέφτεται το κτίσιμο της ψυχής μας, τη χριστιανοποίηση και αγιοποίηση του λαού μας. 'Το ουσιαστικό μου έργο αυτό ήταν', μας λέει...

Μεταξύ των ομιλητών της παρουσίασης του Λευκώματος 'Μητροπολίτης Ειρηναίος Γαλανάκης - Αείφωτος Πορεία' (έκδοση της Μητρόπολης Κισάμου και Σελίνου) που πραγματοποιήθηκε προχθές, Σάββατο 6 Αυγούστου στην Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης ήταν και ο γράφων. Οι σημερινές εύφημες μνείες είναι αποσπάσματα απ’ την ομιλία του.

Χανιώτικα νέα (ο8.08.2011)