Κάτι για την ψυχή μας/ ένα στίχο, ένα μανουσάκι
Γράφει ο Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης
 |
| Οι συντελαστές της Εκδήλωσης |
Με το κελαήδημα μιας μοναχικής ποταμίδας που το ακούεις και ξεσταίνεσαι, μοιάζει, βλέπετε, κατά τον γράφοντα, που είχε και την ευθύνη του συντονισμού της εκδήλωσης, η ποίηση της Στέλλας Αρκάδη (Στέλλας Εμμ. Κακατσάκη) που γεννήθηκε στις Βρύσες Αποκορώνου, τελείωσε το Γυμνάσιο Βάμου και πήγε στην Αθήνα να σπουδάσει νομικά, πλην όμως λοξοδρόμησε κι ασχολήθηκε με το θέατρο και τη γραφή.
Πολλοί, πάμπολλοι Αποκορωνιώτες και μη (μεταξύ αυτών ο αρχιερατικός επίτροπος Δ. Αποκορώνου π. Μανώλης Βαλσαμάκης ως εκπρόσωπος του μητροπολίτη Κυδωνίας και Αποκορώνου Δαμασκηνού, ο γενικός διευθυντής του Ιδρύματος “Ελ. Κ. Βενιζέλος” Νίκος Παπαδάκης, ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Χανίων Γιάννης Δασκαλάκης, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αποκορωνιώτικων Σωματείων Γιάννης Τερεζάκης και άλλοι) ήρθαν στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ινστιτούτου και του Ιδρύματος για να τιμήσουν την ποιήτρια και να “μεταλάβουν” απ’ την ποίησή της που την “ανάλυσαν” με τον δικό τους μοναδικό τρόπο η φιλόλογος – συγγραφέας Ρούλα Βουράκη και η τ. σύμβουλος Προσχολικής Αγωγής – συγγραφέας Αγγέλα Μάλμου.
ΜΑΝΑ ΚΙ ΑΝ ΕΡΘΟΥΝ ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΜΟΥ
Πρόλογος στην εκδήλωση το ριζίτικο τραγούδι “Μάνα κι αν έρθουν οι φίλοι μου” και μια ερωτική μαντινάδα που τραγούδησαν μέλη του Παραδοσιακού Συλλόγου “Οι Ακρίτες” με προεξάρχοντα τον Παντελή Καπαρουδάκη και το ποίημα της ποιήτριας “Μέχρι τα δώδεκα” που απήγγειλε η τ. διευθύντρια της ΕΡΑ Χανίων Αννα Μακράκη – Καρέλλα. Και γιατί η όλη εκδήλωση, όπως είπε πάλι ο γράφων, ήταν αφιερωμένη στη μνήμη του Αντώνη Μανούσου Κακατσάκη, πρώτου εξαδέλφου της ποιήτριας και δικού του, που έφυγε πριν από τρεις μήνες για το άλλο ημισφαίριο της ζωής, μα και γιατί τα ριζίτικα τραγούδια που μιλούν για θάνατο, αλλά και οι μαντινάδες, ιδιαίτερα οι ερωτικές, ήταν η πρώτη πνευματική της τροφή. Οπως η συγκεκριμένη «Μετρά τα άστρα ο ουρανός μα λείπει ένα ζευγάρι/ χαμήλωσε τα μάτια σου γιατί θα σου τα πάρει» που τραγούδησαν μετά το ριζίτικο οι “Κρήτες – Ακρίτες” πριν ακουστεί ακέραιος ο λόγος της…
ΠΕΡΙ ΑΡΚΑΔΕΙΑΣ ΓΡΑΦΗΣ Ο ΛΟΓΟΣ
Κατ’ εξοχήν άσκηση ελευθερίας η ανάγνωση ιδιαίτερα αυτή της ποίησης και μάλιστα της σύγχρονης. Φάνηκε ξεκάθαρα και από αυτά που είπαν στις ιδιαίτερα αισθαντικές και τεκμηριωμένες παρουσιάσεις τους η Ρούλα Βουράκη και η Αγγέλα Μάλμου με ενδιάμεσες απαγγελίες ποιημάτων απ’ την Αννα Μακράκη – Καρέλλα. Οπως και η πολυεπίπεδη “αρκάδεια” γραφή, βέβαια που βρίσκεται, απ’ τη δεκαετία του 1990 πολύ ψηλά στη σκάλα της νεοελληνικής ποίησης.
Απ’ τα που είπε η Ρούλα Βουράκη:
«Στην “άλλη πύλη” η ζωή και ο θάνατος βρίσκονται σε μια ασύνορη ενότητα, ένα είδος μεταφυσικής αχρονίας. Οι νεκροί αναζητούν επικοινωνία με τους ζωντανούς, ανακατεύονται στη ζωή τους, παίρνουν μέρος στις συνήθειές τους. Μπορεί να πληγώνουν, αλλά και ως αγγελική φύση μαζί προστατεύουν».
«Μια διαφορετική, αλλά εξίσου ενδιαφέρουσα οπτική της “Αλλης Πύλης” αποτελεί η ποιητική ακτινογραφία της εκτεταμένης οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής κρίσης των τελευταίων χρόνων. Πρόκειται για μια σπονδυλωτή ποιητική ενότητα που εκτείνεται σε πέντε μέρη μιας στροφικής ενότητας το καθένα και φέρουν χωριστά τον ίδιο τίτλο “Πατριωτικό” […] Η ποιητική αυτή σύνθεση ισορροπεί ανάμεσα στη δηκτική διαπίστωση που στηλιτεύει και στην προσδοκία – αναμονή που αντιτείνει: “Ερημη χώρα… όχι του Ελιοτ Η δική μας/ έρχεται μια νέα γενιά/ που ξέρει από δικαιώματα!
Σεβαστή και άξια λόγου θέση στη συλλογή κατέχει το γυναικείο θεματικό μοτίβο που κλιμακώνεται από τον σεβάσμιο ύμνο της χαροκαμένης γερόντισσας στην κριτική παρατήρηση της διαστρεβλωμένης σύγχρονης μητρότητας για να κορυφωθεί στην υπερβατική διάσταση που χαρίζει το πρόσωπο της Παναγίας το οποίο δεν θα διστάσει μάλιστα να σαρκάσει για την απουσία του στα ανθρώπινα δεινά».
Απ’ τα που είπε η Αγγέλα Μάλμου:
«Oι στίχοι της Στέλλας Αρκάδη, συνθέτουν μια ποίηση προσωπική, εσωτερική, δίχως φτιασιδώματα και στολίδια περιττά. Είναι μια τέχνη που μας αποκαλύπτεται γυμνή και απολύτως αληθινή, αφού δεν μπορεί να κρύψει τίποτα. Με τη χρήση μιας δωρικής, αψιμυθίωτης γλώσσας».
«Η απλότητα της ποίησης της Αρκάδη, συνδυάζει χαρακτηριστικά της κλασικής ποίησης μέσα στο υπερισχύον περιβάλλον της σύγχρονης ποιητικής δομής. Τη διανθίζει όμως και με λέξεις λόγιες τις οποίες δεν διστάζει να τις τοποθετήσει στο προσωπικό της, λεκτικό καθημερινό περικείμενο. Κάποιες ξαφνιάζουν τον αναγνώστη και σίγουρα αυτό επιζητά και η ποιήτρια.
[…] Ετσι ο “αλίπληκτος βράχος” στέκει δίπλα στον “άνηβο θάνατο” και “η λύμη” στη “φρυγμένη γη”.
Η Αρκάδη, ως γυναίκα και ως καλλιτέχνης, είναι εκ προοιμίου δέκτης ευαίσθητος. Καταγράφει, αγωνιά και συμπάσχει για τα μεγάλα και μικρά γεγονότα του κόσμου και η ματιά της θαμπώνει από συγκίνηση για τον πόνο και την ανέχεια για όλα τα κακώς έχοντα».
ΑΓΙΕ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ ΚΑΙ ΑΓΙΕ ΑΣΤΡΑΤΗΓΕ ΜΟΥ
«Αγιε Παντελεήμονα και Αγιε Αστράτηγε μου/ αδιάρετε με τ’ ορφανό να χτίσω μοναστήρι/…». Ενα ακόμα ριζίτικο τραγούδι απ’ τους “Ακρίτες” μετά τις ομιλίες και τις απαγγελίες των ποιημάτων. Το γνωστό τραγούδι με το οποίο καλούνται ο Αγιος Παντελεήμονας και ο Αγιος Αστράτηγος να “αδιάρουν” (βοηθήσουν) το ορφανό να κτίσει μοναστήρι, «να λειτουργούνται οι χριστιανοί και να μεταλαβαίνουν/ και να βαφτίζουνε παιδιά». Και γιατί ήταν (Μεγάλη η Χάρη του!) του Αγίου Παντελεήμονα. Και γιατί ο Αγιος Αστράτηγος είναι αυτός που μας οδηγεί στο άλλο ημισφαίριο της ζωής, απ’ την “άλλη πύλη”. Μα και γιατί ένα “μοναστήρι” είναι και η ποίηση. Το σκεφτόμουν έντονα, ενώ στεντορεία τη φωνή τραγουδούσαν οι “Κρήτες – Ακρίτες”… Και βέβαια ένα “ορφανό” ο ποιητής, η συγκεκριμένη ποιήτρια εν προκειμένω, που για να χρησιμοποιήσω στίχους της «φαντάζεται, όταν της περισσεύει η απελπισία» «κάτι για την ψυχή μας/ ένα στίχο, ένα μανουσάκι,/ ένα κουλούρι σ’ ένα παιδί/ ένα σμίξιμο του χεριού».
Ο ΩΡΑΙΟΣ ΑΚΕΡΑΙΟΣ ΛΟΓΟΣ ΤΗΣ
«Μια κόκκινη γή για μπλε, μοβ, κόκκινες βιόλες/ στο χέρσο σύνορο, στο σπαρμένο με κριθάρι χωράφι./ Κόβω και γεμίζω μιαν αγκαλιά. Κάθομαι να λιαστώ./ Ο ήλιος του Μάρτη καίει, φέρνει ένα σερνάμενο/ ύπνο να χαμηλώνει τη θέληση και την αντοχή./ Να κοιμηθώ με την άνοιξη. Να πεθάνω με την άνοιξη, με τις βιόλες μου, τώρα που δεν φοβάμαι./ Να μην γεράσω. Να μην βάλω μαύρο ρούχο./ Ετσι από πείσμα φοράω το χορτάρινο νυφικό μου/ και λέω στη γη να με πάρει ως έτοιμο/ ευθάνατον άνθος». Το ποίημά της “Χορτάρινο νυφικό” απ’ την “Αλλη πύλη” διάβασε στην αντιφώνησή της η ποιήτρια, αφού ευχαρίστησε όλους και όλες, όσοι και όσες ήρθαν να την τιμήσουν και αναφέρθηκε στην ιστορία του, που είναι μια θύμηση των παιδικών της χρόνων.
Ο,τι καλύτερο ο ακέραιος, ωραίος λόγος της! Και για την εκδήλωση που τελείωσε κάτω απ’ τ’ άστρα του “μπαμπαλιανού ουρανού” με ένα κέρασμα για όλους και στην οβγοράδα του καφενείου του Αντώνη του Κοτσιφού και του Ιπποκορώνιου, στο Νίππος, για τους συντελεστές της. Και για τούτο το γραφτό βέβαια…
Σημείωση: Τα έσοδα απ’ την πώληση του βιβλίου (εξαντλήθηκαν όλα τα αντίτυπα) δόθηκαν στο Ιδρυμα για τις ανάγκες του προγράμματος “Βοήθεια στο σπίτι”.
Πολλές ευχαριστίες στον Ανδρέα Νικάκη για την τεχνική κάλυψη της εκδήλωσης και για τις φωτογραφίες
Χανιώτικα νέα (29.07.2016)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου