ΕΥΦΗΜΕΣ ΜΝΕΙΕΣ

Φίλες και φίλοι, καλημέρα!

Σε ρόλο Προμηθέα (1)

Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε σήμερα είναι εκείνο που θα μπορούσαμε να είχαμε κάμει χθες. Ηρθε πολλές φορές η φράση αυτή στον νου μου, που τη συνάντησα σαν προμετωπίδα σ’ ένα άρθρο του εκδρότη του περ. 'Νέα σκέψη' (Μάιος - Ιούνιος 2011, τευχ. 515) Κώστα Στεφανόπουλου, ακούγοντας τις προάλλες τον πρύτανη του Πολυτεχνείου Κρήτης καθηγητή Γιάννη Φίλη να μιλά για την κλιματική αλλαγή, στο πλαίσιο των σεμιναρίων του Θερινού Σχολείου Περιβαλλοντικής Δημοσιογραφίας (10-20 Ιουλίου) στο Ινστιτούτο Επαρχιακού Τύπου, στους Αγιους Πάντες Αποκορώνου. 'Ακρα του τάφου σιωπή', ας μου επιτραπεί η χρήση της σολωμικής φράσης, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, απ’ τους και τις 20 περίπου συνολικά φοιτητές και φοιτήτριες που παρακολουθούν τα σεμινάρια. Μα και έντονος ο προβληματιστμός των. 'Κάνατε την ψυχή μας μαύρη μ’ αυτά που είπατε', του είπε στο τέλος, στη διαδικασία των ερωτήσεων, μια κοπελιά. Είχε δίκιο. Ο Γιάννης Φίλης, γνωστό αυτό, δεν είναι από εκείνους τους πανεπιστημιακούς δασκάλους που πιστεύουν ότι πρέπει ν’ αφήνουμε τον κόσμο στην άγνοιά του, (...στην κοσμάρα του) αφού η άγνοιά του τον κάνει ευτυχισμένο. Ακριβώς για να μην περάσουμε στην ιστορία ως οι μωροί που κατέστρεψαν το μέλλον των απογόνων τους...

Σε ρόλο Προμηθέα (2)

Η κλιματική αλλαγή, που έχει ως συνέπεια μεταξύ των άλλων και την άνοδο της θερμοκρασίας, οφείλεται στην αύξηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και κυρίως του διοξειδίου του άνθρακα και βιώνεται με την εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως πλημμύρες, ξηρασίες, καύσωνες, κυκλώνες και τυφώνες, είπε στην αρχή της περί ης ο λόγος και στην προηγούμενη εύφημη μνεία ομιλίας του, ο καθηγητής Γιάννης Φίλης. Η... διάγνωση. Η γη, ωστόσο, δεν κινδυνεύει απ’ όλα αυτά, θα εξακολουθήσει να γυρίζει γύρω από τον ήλιο, οι κάτοικοί της είναι αυτοί που θα την πληρώσουν. Η κλιματική κρίση έρχεται! Επεσήμανε. Το... καμπανάκι. Εκτός και αν, βέβαια, αλλάξουμε σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο πορεία πλεύσης, αν δεν θ’ αφήσουμε τα πράγματα να πηγαίνουν έτσι όπως πηγαίνουν, αν κατ’ αρχήν οι κυβερνήσεις αλλά και οι πολίτες, κάνουν αυτά που πρέπει να κάνουν. Η... ελπίδα που ποτέ δεν πεθαίνει.
Υπάρχουν διέξοδοι στα αδιέξοδα, υπάρχουν συγκεκριμένες προτάσεις, υπάρχουν σίγουρες λύσεις. Η κλιματική αλλαγή έχει ήδη επέλθει (μέχρι το 2100 αναμένεται πιθανή άυξηση της θερμοκρασίας μεγαλύτερη από 2°C), η ερημοποίηση παραμονεύει, και πρέπει να ετοιμαστούμε για τις συνέπειες τώρα, υπογράμμισε. Να στραφούμε σε καλλιέργειες κατάλληλες για θερμά κλίματα.
Να μεταφέρουμε τις βιομηχανίες στο εσωτερικό. Να προστατέψουμε τις σημαντικές ακτές. Να προστατέψουμε την βιοποικιλότητα υγροτόπων, ποταμών και λιμνών, να ελέγξουμε τους υδατικούς πόρους και να υιοθετήσουμε την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των υδάτων... Σε ρόλο Προμηθέα και όχι Επιμηθέα ο Γιάννης Φίλης.

Το Θερινό Σχολείο για την Περιβαλλοντική Δημοσιογραφία, το βάρος της λειτουργίας του οποίου σήκωσε ο και επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ στο ΑΠΘ, γενικός διευθυντής του, Αντώνης Σκαμνάκης, κλείνει αύριο με επίσκεψη στο Μουσείο Τυπογραφίας, το απόγευμα, και αποχαιρετιστήριο δείπνο, όπου θα απονεμηθούν και οι σχετικές βεβαιώσεις, το βράδυ. Οι εντυπώσεις των συμμετεχόντων σ’ αυτό, εισηγητών και φοιτητών, όπως ιδίοις ωσί διαπίστωσα, άριστες. Και για το όλο επίπεδο των εργασιών.
Κυρίως, όμως, γι’ αυτό καθεαυτό το Ινστιτούτο Επαρχιακού Τύπου και τις εγκαταστάσεις του. Και βεβαίως για την απαράμιλλη ομορφιά του τοπίου. Εκ των ων ουκ άνευ ότι υπηρετείται και προάγεται η δημοσιογραφία και ταυτόχρονα προβάλλεται ο τόπος δια του Ινστιτούτου. Μέχρι πότε όμως; Δει δη χρημάτων, εκτός απ’ την όποια στήριξη, και άνευ τούτων... Η αγωνία του ιδρυτή του και προέδρου του Δ.Σ. του, εκδότη της εφημερίδας μας, Γιάννη Γαρεδάκη...

Η 'Δικαίωση' του Γιάννη Φίλη
'Δεκαετία του ’50, με ανοιχτές ακόμη τις πληγές του Εμφυλίου και χιλιάδες μετανάστες στοιβαγμένοι στα τρένα της ξενιτιάς. Τρεις άνθρωποι, άγνωστοι μεταξύ τους, ρίχνονται στις φυλακές μελλοθανάτων στο Καλάμι των Χανίων: ένας πολιτικός κρατούμενος και δύο καταδικασμένοι σε θάνατο για φόνους τους οποίους αρνούνται πως έχουν διαπράξει. Οι ιστορίες τους, χαμηλόφωνες και ουσιαστικές, όπως όλες οι αληθινές ιστορίες, θυμίζουν λεπτά νήματα, αδιόρατους μίτους που ενώνονται, περιπλέκονται και χωρίζουν, άλλοτε οδηγώντας στο φως και άλλοτε στο σκοτάδι. Οι ζωές των ηρώων ριγμένες από την Ιστορία σαν φύλλα στον άνεμο. Οικογενειακά δράματα και συλλογικές διαψεύσεις που ο συγγραφέας Γιάννης Φίλης πετυχαίνει να περιγράψει με λιτό και συγχρόνως ακριβή τρόπο. Μέσα από τις ζωές των τριών ηρώων, εκτυλίσσεται μπροστά στον αναγνώστη ένα δράμα με δύο πλοκές που εναλλάσονται: αυτή της προσωπικής ιστορίας, του έρωτα, της απώλειας, της ελπίδας, και αυτή του άλυτου ελληνικού δράματος μέχρι το τέλος της δεκαετίας του ’70'.
Να καταπιαστώ με το νέο βιβλίο του Γιάννη Α. Φίλη 'Η δικαίωση' (μυθιστόρημα), ένα βιβλίο καταπληκτικό, λογάριαζα με τον νου μου στις σημερινές εύφημες μνείες. Η εκτός προγράμματος, ωστόσο, παρακολούθηση της ομιλίας του για την κλιματική αλλαγή, μου άλλαξε τα σχέδια. Αρκούμαι, λοιπόν, προσώρας, στην παράθεση του παραπάνω σημειώματος που υπάρχει στο οπισθόφυλλο του βιβλίου και σε ένα μικρό δείγμα της γραφής του παρακάτω: 'Οι άνθρωποι ξορκίζουν τα κακά πνεύματα με λάδι και νερό. Καλούν τους προγόνους με γάλα, μέλι και κρασί. Για να επιστρέψεις στον κόσμο πρέπει να τον αρνηθείς, να τον επινοήσεις εκ νέου'.

Δημοσιεύθηκε στις: 18-07-2011 (Χανιώτικα νέα)