Μια απ’ τις “στάσεις” της φετινής “οδοιπορίας” των μαθητών της Γ’ τάξης του Γυμνασίου Βάμου, που κάνουν με την καθηγήτριά τους της Πληροφορικής Ειρήνη Καλαϊτζάκη, στην Καστροπολιτεία του Αποκόρωνα, στο πλαίσιο ενός εκπαιδευτικού προγράμματος, και το φρούριο Ιτζεδίν στο Καλάμι. Ζωντανές, ολοζώντανες ακόμα οι μνήμες σ’ αυτόν τον τόπο του μαρτυρίου για τους ποινικούς, αλλά και για τους πολιτικούς κρατούμενους.Μας μιλούν και γι’ αυτές τα παιδιά με τις εργασίες τους, όπως και για την ιστορία του φρουρίου, βέβαια, στον σημερινό Παιδότοπο, προσκαλώντας μας να ταξιδέψουμε στον χώρο και στον χρόνο, με αφορμή την γιορτή του Αγίου Ελευθερίου...
Δείτε περισσότερα... ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ
Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης
Γ'Τάξη Γυμνασίου Βάμου
Στο Ιτζεδίν παραμονές του Αγίου Ελευθερίου
Καλοί μου φίλοι,
καλό Σαββατοκύριακο!
Μια απ’ τις “στάσεις” της φετινής “οδοιπορίας” των μαθητών της Γ’ τάξης του Γυμνασίου Βάμου, που κάνουν με την πολύ γνωστή στους αναγνώστες της εφημερίδας μας καθηγήτριά τους της Πληροφορικής Ειρήνη Καλαϊτζάκη, στην Καστροπολιτεία του Αποκόρωνα, στο πλαίσιο ενός εκπαιδευτικού προγράμματος, και το φρούριο Ιτζεδίν στο Καλάμι. Ζωντανές, ολοζώντανες ακόμα οι μνήμες σ’ αυτόν τον τόπο του μαρτυρίου για τους ποινικούς, αλλά και για τους πολιτικούς κρατούμενους τις οποίες τόσο γλαφυρά ανάστησε και ο πρώην πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης -συγγραφέας Γιάννης Φίλης, στο μυθιστόρημά του “Η δικαίωση”.
Μας μιλούν και γι’ αυτές τα παιδιά με τις εργασίες τους, όπως και για την ιστορία του φρουρίου, βέβαια, στον σημερινό Παιδότοπο, προσκαλώντας μας να ταξιδέψουμε στον χώρο και στον χρόνο, με αφορμή την γιορτή του Αγίου Ελευθερίου, σε τρεις μέρες.
Μόνο την ημέρα της χάρης του είναι ανοικτό για το κοινό το φρούριο, αφού πανηγυρίζει το ομώνυμο εκκλησάκι που έκτισαν οι κρατούμενοι, βλέπετε… Ευχαριστούμε πολύ για την ιδιαίτερα… προκλητική πρόσκληση κυρία Ειρήνη!
Κι εσάς για τους υπέροχους μαθητές σας…
Σας χαιρετώ με αγάπη όλους!
Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης, δάσκαλος
Μια απ’ τις “στάσεις” της φετινής “οδοιπορίας” των μαθητών της Γ’ τάξης του Γυμνασίου Βάμου, που κάνουν με την πολύ γνωστή στους αναγνώστες της εφημερίδας μας καθηγήτριά τους της Πληροφορικής Ειρήνη Καλαϊτζάκη, στην Καστροπολιτεία του Αποκόρωνα, στο πλαίσιο ενός εκπαιδευτικού προγράμματος, και το φρούριο Ιτζεδίν στο Καλάμι. Ζωντανές, ολοζώντανες ακόμα οι μνήμες σ’ αυτόν τον τόπο του μαρτυρίου για τους ποινικούς, αλλά και για τους πολιτικούς κρατούμενους τις οποίες τόσο γλαφυρά ανάστησε και ο πρώην πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης -συγγραφέας Γιάννης Φίλης, στο μυθιστόρημά του “Η δικαίωση”.
Μας μιλούν και γι’ αυτές τα παιδιά με τις εργασίες τους, όπως και για την ιστορία του φρουρίου, βέβαια, στον σημερινό Παιδότοπο, προσκαλώντας μας να ταξιδέψουμε στον χώρο και στον χρόνο, με αφορμή την γιορτή του Αγίου Ελευθερίου, σε τρεις μέρες.
Μόνο την ημέρα της χάρης του είναι ανοικτό για το κοινό το φρούριο, αφού πανηγυρίζει το ομώνυμο εκκλησάκι που έκτισαν οι κρατούμενοι, βλέπετε… Ευχαριστούμε πολύ για την ιδιαίτερα… προκλητική πρόσκληση κυρία Ειρήνη!
Κι εσάς για τους υπέροχους μαθητές σας…
Σας χαιρετώ με αγάπη όλους!
Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης, δάσκαλος
Μια φορά κι έναν καιρό στην καστροπολιτεία του Αποκόρωνα…
Ταξιδεύουμε φέτος με την Γ’ τάξη του Γυμνασίου Βάμου στην “καστροπολιτεία” του Αποκόρωνα. Φρούρια, οχυρώσεις, κουλέδες, κάστρα και πύργοι τον κοσμούν απ’ άκρη σε άκρη, αποκαλύπτοντας το παρελθόν του τόπου, μαρτυρώντας συνάμα μικρά αλλά τόσο σημαντικά μυστικά από την πολυτάραχη ζωή του. Οδοιπορούμε μεταξύ των άλλων σε ένα από τα σημαντικότερα οχυρά του κόλπου της Σούδας, στο φρούριο του Ιτζεδίν σκαλίζοντας σελίδες από την ιστορία του μέσα από μαρτυρίες και πηγές. Βασικός μας στόχος είναι να καταφέρουμε να εντρυφήσουμε στην ιστορική έρευνα μέσα από συγκεκριμένες διαδικασίες, να συνειδητοποιήσουμε την αξία των μνημείων και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και να κινηθούμε προς την κατεύθυνση της προστασίας και της ανάδειξής τους. Το Ιτζεδίν αποτέλεσε στο πρόσφατο παρελθόν τόπο μαρτυρίου για ανθρώπινες ψυχές και συνεχίζει μέχρι τις μέρες μας να συγκινεί και να φέρνει δάκρυα στα μάτια. Σας προσκαλούμε σε αυτό το ταξίδι στο χώρο και το χρόνο με οδηγό την αγάπη για τον τόπο που μας γέννησε και μας φιλοξενεί.
Ειρήνη Καλαϊτζάκη
Ταξιδεύουμε φέτος με την Γ’ τάξη του Γυμνασίου Βάμου στην “καστροπολιτεία” του Αποκόρωνα. Φρούρια, οχυρώσεις, κουλέδες, κάστρα και πύργοι τον κοσμούν απ’ άκρη σε άκρη, αποκαλύπτοντας το παρελθόν του τόπου, μαρτυρώντας συνάμα μικρά αλλά τόσο σημαντικά μυστικά από την πολυτάραχη ζωή του. Οδοιπορούμε μεταξύ των άλλων σε ένα από τα σημαντικότερα οχυρά του κόλπου της Σούδας, στο φρούριο του Ιτζεδίν σκαλίζοντας σελίδες από την ιστορία του μέσα από μαρτυρίες και πηγές. Βασικός μας στόχος είναι να καταφέρουμε να εντρυφήσουμε στην ιστορική έρευνα μέσα από συγκεκριμένες διαδικασίες, να συνειδητοποιήσουμε την αξία των μνημείων και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και να κινηθούμε προς την κατεύθυνση της προστασίας και της ανάδειξής τους. Το Ιτζεδίν αποτέλεσε στο πρόσφατο παρελθόν τόπο μαρτυρίου για ανθρώπινες ψυχές και συνεχίζει μέχρι τις μέρες μας να συγκινεί και να φέρνει δάκρυα στα μάτια. Σας προσκαλούμε σε αυτό το ταξίδι στο χώρο και το χρόνο με οδηγό την αγάπη για τον τόπο που μας γέννησε και μας φιλοξενεί.
Ειρήνη Καλαϊτζάκη
Το φρούριο Ιτζεδίν και η ιστορία του
Το φρούριο Ιτζεδίν είναι το μοναδικό φρούριο που χτίστηκε από τους Οθωμανούς στο χωριό Καλάμι. Κτίστηκε το 1872 από το Ρεούφ Πασά, στην ίδια θέση που το 1646 οι Οθωμανοί κατάφεραν να διώξουν τους Ενετούς. Ήταν ένα ισχυρό αμυντικό κέντρο του λιμανιού εξαιτίας της σημαντικής στρατηγικής θέσης του. Ονομάστηκε έτσι προς τιμή του πρωτότοκου γιου του Σουλτάνου Αβδούλ Αζιζ Ιτζεδίν. Το 1903 ο Ελευθέριος Βενιζέλος φυλακίσθηκε στις φυλακές του φρουρίου μετά από τη καταδίκη του για εξύβριση και παρέμεινε εκεί για 15 ημέρες. Στην περίοδο της γερμανικής κατοχής και στα πρώτα χρόνια του εμφυλίου οι φυλακές δε λειτούργησαν. Τα τελευταία όμως χρόνια του εμφυλίου και μετά, το κάτεργο του Ιτζεδίν άνοιξε και πάλι Ο τελευταίος ρόλος του φρουρίου ήταν για τη κράτηση πολιτικών κρατουμένων οι οποίοι προσπάθησαν να εκφράσουν τις δημοκρατικές ιδέες και αντιλήψεις τους την περίοδο της Δικτατορίας. Σήμερα το φρούριο χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο μνημείο. Είναι όμως κλειστό για το κοινό. Η μόνη μέρα που είναι προσβάσιμο είναι στις 15 Δεκέμβρη, όταν γιορτάζει η εκκλησία του φρουρίου ο Αγ. Ελευθέριος, μία εκκλησία η οποία έχει χτιστεί από τους ίδιους τους κρατουμένους.
Εμμανουέλα Δρακουλάκη, Γ1
Το Ιτζεδίν μέσα από τις προφορικές μαρτυρίες…
Ακούγοντας από τους κατοίκους του χωριού μου, κυρίως τους μεγαλύτερους σε ηλικία, να μιλούν συχνά για τις φυλακές του Ιτζεδίν και τα βασανιστήρια των ανθρώπων που βρίσκονταν έγκλειστοι μέσα σε αυτό, θέλησα να ζητήσω από κάποιους να μου εξιστορήσουν τα γεγονότα. Χαρακτηριστικά μου ανέφερε ένας παππούς… «Τα πρώτα χρόνια που ήρθα να ζήσω εδώ, μου φάνηκαν παράξενες οι φωνές τα βράδια την ώρα που οι φυλακισμένοι αντιστέκονταν. Και τα φώτα μου έκαναν εντύπωση. Το Καλάμι έσφυζε από ζωή τότε. Και ανάμεσά τους χωροφύλακες, φύλακες, σκυλιά…».
Κάποιος άλλος μου ανέφερε… «Υπήρχε κάποτε ένας φυλακισμένος ο οποίος ήταν από τον Πύργο της Ηλίας, ο οποίος είχε βιάσει και σφάξει ένα 12χρονο κορίτσι. Οταν ήρθε η ώρα να τον εκτελέσουν, με φώναξε ο Κοινοτάρχης, εμένα και κάποιους άλλους, να θάψουμε το πτώμα. Τον βρήκαν 2 σφαίρες. Μία στον μπέτη όπου πέρασε από την άλλη μεριά και μία στο χέρι που και αυτή το διαπέρασε. Έτσι σαν τιμωρία από το Θεό».
Σοφία Δρουβαλάκη, Γ1
Ακούγοντας από τους κατοίκους του χωριού μου, κυρίως τους μεγαλύτερους σε ηλικία, να μιλούν συχνά για τις φυλακές του Ιτζεδίν και τα βασανιστήρια των ανθρώπων που βρίσκονταν έγκλειστοι μέσα σε αυτό, θέλησα να ζητήσω από κάποιους να μου εξιστορήσουν τα γεγονότα. Χαρακτηριστικά μου ανέφερε ένας παππούς… «Τα πρώτα χρόνια που ήρθα να ζήσω εδώ, μου φάνηκαν παράξενες οι φωνές τα βράδια την ώρα που οι φυλακισμένοι αντιστέκονταν. Και τα φώτα μου έκαναν εντύπωση. Το Καλάμι έσφυζε από ζωή τότε. Και ανάμεσά τους χωροφύλακες, φύλακες, σκυλιά…».
Κάποιος άλλος μου ανέφερε… «Υπήρχε κάποτε ένας φυλακισμένος ο οποίος ήταν από τον Πύργο της Ηλίας, ο οποίος είχε βιάσει και σφάξει ένα 12χρονο κορίτσι. Οταν ήρθε η ώρα να τον εκτελέσουν, με φώναξε ο Κοινοτάρχης, εμένα και κάποιους άλλους, να θάψουμε το πτώμα. Τον βρήκαν 2 σφαίρες. Μία στον μπέτη όπου πέρασε από την άλλη μεριά και μία στο χέρι που και αυτή το διαπέρασε. Έτσι σαν τιμωρία από το Θεό».
Σοφία Δρουβαλάκη, Γ1
Το Ιτζεδίν με τα μάτια του παππού μου
Χαράλαμπου Γεωργιλάκη
Από μικρή ακούω τον παππού μου να λέει ιστορίες για το φρούριο Ιτζεδίν και τις φυλακές που λειτουργούσαν μέσα από τα τείχη για χρόνια. Πριν λίγες μέρες και με αφορμή το εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο οποίο συμμετέχουμε στο σχολείο μας, με θέμα του τα κάστρα του Αποκόρωνα, μπήκα στον πειρασμό για άλλη μια φορά να τον βάλω να μου πει τις αναμνήσεις του. Κάθισα απέναντί του και εκείνος ξεκίνησε την αφήγηση… «…από όσα θυμάμαι, εγγόνα μου, καθώς μεγάλωνα, το φρούριο είχε πάντα για εμάς μια εικόνα γεμάτη μύθους και αλήθειες μαζί. Ο παππούς μου, πάντα όταν ήθελε να με εντυπωσιάσει, με καθήλωνε λέγοντάς μου ιστορίες γι’ αυτό το κάστρο. Μου έλεγε πως ο Ρεούφ πασάς μετά το 1870 αποφάσισε να χτίσει σε αυτό το μέρος ένα μεγαλοπρεπές φρούριο δίνοντας το όνομα του πρωτότοκου του γιου Ιτζεδίν».
Παππού… τι γνωρίζεις για την κατασκευή του φρουρίου «Το έργο της κατασκευής το ανέθεσε ο Ρεούφ πασάς σε έναν μηχανικό με το όνομα Καλόρουμας. Κάτω από την αυστηρή επιτήρηση του πασά, το έργο του μηχανικού έγινε πολύ δύσκολο, γιατί ο ίδιος απαίτησε τα υλικά για το χτίσιμο να μην είναι άμμος και πέτρες από τη θάλασσα που ήταν και κοντά, αλλά τα υλικά να έρχονται μόνο από ποτάμια (ποταμοχάλικο, άμμος ποταμίσια κ.ά.). Αυτά ήταν κατά τη γνώμη του πιο δυνατά υλικά από θέμα στατικότητας και βέβαια αποδείχτηκε αφού μέχρι σήμερα το φρούριο σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση. Ετσι λοιπόν ο Καλόρουμας αναγκάστηκε να επιστρατεύσει όλα τα υποζύγια της γύρω περιοχής τα οποία κουβαλούσαν νύχτα – μέρα τα απαραίτητα υλικά για το χτίσιμο».
Σίγουρα παππού το φρούριο θα φάνταζε στα παιδικά σου μάτια σαν κάτι το εντυπωσιακό. Τι αναμνήσεις έχεις από αυτό; «Είχα την τύχη να έχει ο πατέρας μου την εποχή εκείνη ένα από τα λιγοστά αυτοκίνητα στον νομό. Έτσι κάποιες φορές, πολύ λίγες βέβαια, βρέθηκα να περνώ πολύ κοντά από αυτό το κάστρο. Όταν ρωτούσα τον πατέρα μου τι είναι εκεί μέσα , πίσω από αυτούς τους τεράστιους τοίχους, μου έλεγε πως εκεί μέσα είναι ο αράπης και αν δεν άκουγα τη μάνα μου, εκεί μέσα θα με πήγαινε. Μέσα στην παιδική μου φαντασία έπλασα την εικόνα ενός τεράστιου μελαμψού ανθρώπου που τιμωρούσε αυτούς που δεν άκουγαν τη μάνα τους. Αυτό και μόνο σαν σκέψη ήταν αρκετό για να εξασφαλίζεται η τάξη και η πειθαρχία στο σπίτι μας. Μετά από χρόνια βέβαια η φαντασία διασταυρώνεται με την πραγματικότητα. Μέσα στις φυλακές του Ιτζεδίν υπάρχει ένα κελί που κατεβαίνεις 77 σκαλιά κάτω από την επιφάνεια του κάστρου, χώρος στον οποίο, όταν για λόγους αταξίας κάποιος οδηγείτο εκεί, ήταν αρκετές 7 μέρες για να αχρηστευτεί το μυαλό και το σώμα του».
Παππού… ποιος ήταν ο ρόλος του κάστρου στη νεότερη ιστορία του τόπου μας;
«Τα νεότερα χρόνια, ο χώρος έγινε φυλακή για βαρυποινίτες και αργότερα έκλεισαν στη φυλακή τους πολιτικούς κρατουμένους. Οι Γερμανοί στη συνέχεια το χρησιμοποίησαν ως πολυβολείο λόγω της θέσης του στον κόλπο της Σούδας. Μετά τον πόλεμο του ’40 μετονομάστηκε σε εγκληματικές φυλακές Καλαμίου. Αυτό όμως που πρέπει να σου πω παιδί μου είναι ότι αυτό που νιώθω ακόμα μέχρι σήμερα κάθε φορά που θα περάσω από αυτό το μέρος είναι θαυμασμός, τρόμος και λύπη. Είναι απίστευτες οι δυνατότητες του ανθρώπου να δημιουργεί αλλά άλλο τόσο απίστευτα σκληρές μπορούν να γίνουν οι πράξεις του, μιας που μέσα σε αυτό το κάστρο παραπάνω από ένα αιώνα η ιστορία του συνδέεται με τη βαρβαρότητα και τον πόνο των ανθρώπων».
Ζαχαρένια Σταυρουλάκη, Γ3
Χαράλαμπου Γεωργιλάκη
Από μικρή ακούω τον παππού μου να λέει ιστορίες για το φρούριο Ιτζεδίν και τις φυλακές που λειτουργούσαν μέσα από τα τείχη για χρόνια. Πριν λίγες μέρες και με αφορμή το εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο οποίο συμμετέχουμε στο σχολείο μας, με θέμα του τα κάστρα του Αποκόρωνα, μπήκα στον πειρασμό για άλλη μια φορά να τον βάλω να μου πει τις αναμνήσεις του. Κάθισα απέναντί του και εκείνος ξεκίνησε την αφήγηση… «…από όσα θυμάμαι, εγγόνα μου, καθώς μεγάλωνα, το φρούριο είχε πάντα για εμάς μια εικόνα γεμάτη μύθους και αλήθειες μαζί. Ο παππούς μου, πάντα όταν ήθελε να με εντυπωσιάσει, με καθήλωνε λέγοντάς μου ιστορίες γι’ αυτό το κάστρο. Μου έλεγε πως ο Ρεούφ πασάς μετά το 1870 αποφάσισε να χτίσει σε αυτό το μέρος ένα μεγαλοπρεπές φρούριο δίνοντας το όνομα του πρωτότοκου του γιου Ιτζεδίν».
Παππού… τι γνωρίζεις για την κατασκευή του φρουρίου «Το έργο της κατασκευής το ανέθεσε ο Ρεούφ πασάς σε έναν μηχανικό με το όνομα Καλόρουμας. Κάτω από την αυστηρή επιτήρηση του πασά, το έργο του μηχανικού έγινε πολύ δύσκολο, γιατί ο ίδιος απαίτησε τα υλικά για το χτίσιμο να μην είναι άμμος και πέτρες από τη θάλασσα που ήταν και κοντά, αλλά τα υλικά να έρχονται μόνο από ποτάμια (ποταμοχάλικο, άμμος ποταμίσια κ.ά.). Αυτά ήταν κατά τη γνώμη του πιο δυνατά υλικά από θέμα στατικότητας και βέβαια αποδείχτηκε αφού μέχρι σήμερα το φρούριο σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση. Ετσι λοιπόν ο Καλόρουμας αναγκάστηκε να επιστρατεύσει όλα τα υποζύγια της γύρω περιοχής τα οποία κουβαλούσαν νύχτα – μέρα τα απαραίτητα υλικά για το χτίσιμο».
Σίγουρα παππού το φρούριο θα φάνταζε στα παιδικά σου μάτια σαν κάτι το εντυπωσιακό. Τι αναμνήσεις έχεις από αυτό; «Είχα την τύχη να έχει ο πατέρας μου την εποχή εκείνη ένα από τα λιγοστά αυτοκίνητα στον νομό. Έτσι κάποιες φορές, πολύ λίγες βέβαια, βρέθηκα να περνώ πολύ κοντά από αυτό το κάστρο. Όταν ρωτούσα τον πατέρα μου τι είναι εκεί μέσα , πίσω από αυτούς τους τεράστιους τοίχους, μου έλεγε πως εκεί μέσα είναι ο αράπης και αν δεν άκουγα τη μάνα μου, εκεί μέσα θα με πήγαινε. Μέσα στην παιδική μου φαντασία έπλασα την εικόνα ενός τεράστιου μελαμψού ανθρώπου που τιμωρούσε αυτούς που δεν άκουγαν τη μάνα τους. Αυτό και μόνο σαν σκέψη ήταν αρκετό για να εξασφαλίζεται η τάξη και η πειθαρχία στο σπίτι μας. Μετά από χρόνια βέβαια η φαντασία διασταυρώνεται με την πραγματικότητα. Μέσα στις φυλακές του Ιτζεδίν υπάρχει ένα κελί που κατεβαίνεις 77 σκαλιά κάτω από την επιφάνεια του κάστρου, χώρος στον οποίο, όταν για λόγους αταξίας κάποιος οδηγείτο εκεί, ήταν αρκετές 7 μέρες για να αχρηστευτεί το μυαλό και το σώμα του».
Παππού… ποιος ήταν ο ρόλος του κάστρου στη νεότερη ιστορία του τόπου μας;
«Τα νεότερα χρόνια, ο χώρος έγινε φυλακή για βαρυποινίτες και αργότερα έκλεισαν στη φυλακή τους πολιτικούς κρατουμένους. Οι Γερμανοί στη συνέχεια το χρησιμοποίησαν ως πολυβολείο λόγω της θέσης του στον κόλπο της Σούδας. Μετά τον πόλεμο του ’40 μετονομάστηκε σε εγκληματικές φυλακές Καλαμίου. Αυτό όμως που πρέπει να σου πω παιδί μου είναι ότι αυτό που νιώθω ακόμα μέχρι σήμερα κάθε φορά που θα περάσω από αυτό το μέρος είναι θαυμασμός, τρόμος και λύπη. Είναι απίστευτες οι δυνατότητες του ανθρώπου να δημιουργεί αλλά άλλο τόσο απίστευτα σκληρές μπορούν να γίνουν οι πράξεις του, μιας που μέσα σε αυτό το κάστρο παραπάνω από ένα αιώνα η ιστορία του συνδέεται με τη βαρβαρότητα και τον πόνο των ανθρώπων».
Ζαχαρένια Σταυρουλάκη, Γ3
Χανιώτικα νέα (12.12.2015)
Read more: http://www.haniotika-nea.gr/sto-itzedin-paramones-tou-agiou-eleftheriou/#ixzz3uJgVDgV7
Under Creative Commons License: Attribution Non-Commercial
Follow us: @HaniotikaNea on Twitter | haniotika.nea on Facebook
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου