ΕΥΦΗΜΕΣ ΜΝΕΙΕΣ

Δια μαρτυρίες μιας "ομήρου"

Για άλλη μία φορά, μετά από χρόνια σιωπής, μας προσκαλεί απ’ την Τετάρτη 25 Μαΐου και κάθε Τετάρτη και Σάββατο, απ’ τις 7 έως 10 μ.μ., στο εργαστήρι της, 'του νου της καρδιάς και της ψυχής της/ τ’ αποτυπώματα να δούμε,/ που ’ναι αντάμα με το σημάδι/ π’ άφησε καρφί πραγματικότητας σκληρής/ κι από την πένα μας και τη φωνή μας/ της αλήθειας να νιώσει το πλησίασμα'. Για τη γνωστή σε όλους μας ζωγράφο, και όχι μόνο, Μαρία Ορφανουδάκη, τη Μαρία της Ειρήνης, που επιμένει να ζει και να δημιουργεί με τον δικό της τρόπο, ακριβώς απέναντι απ’ τις Βάσεις του Πολέμου, στην Αρχαία Απτέρα, ο λόγος. 'Αυτή η εργασία, Διαμαρτυρίες μιας «Ομήρου» είναι ένα πολύ μικρό κομμάτι μιας πραγματικά τεράστιας προσπάθειας που ξεκίνησε πριν 18 χρόνια περίπου', γράφει στην πρόσκλησή της, μεταξύ των άλλων, η Μαρία για το τελευταίο της dvd και παρακαλεί να την κρίνουμε με επιείκεια, αφού δεν διαθέτει, όπως λέει, 'τα τεχνικά μέσα και τους τρόπους που απαιτούνται'. 'Σήμερα όλοι και όλα ναυαγούν πρώτα μέσα τους', γράφει σ’ ένα άλλο σημείωμά της η 'Μ.Ο.', για να χρησιμοποιήσω κι εγώ τα αρχικά της όπως κάνει η ίδια. Και συνεχίζει: 'Ιδανικά εκπορνεύονται, οράματα σβήνουν και όλα αυτά θυμίαμα πάνω στον βωμό της ματαιοδοξίας, της πλεονεξίας που κατέληξε σαν τον πύργο της ΒΑΒΕΛ, που άρχισε να καταρρέει με κίνδυνο να θάψει όλο τον κόσμο κάτω από τα ερείπιά του. Αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα που διατηρείται μέσα σε κάννες και σε μπόμπες, για να ταξιδεύει ντυμένη στο χακί, για να φτάνει να γίνει αίμα, δάκρυα και σπαραγμός. Όπως εδώ στον κόλπο της Σούδας στα Χανιά, που περιμένει τη μυρωδιά του πετρελαίου και το κουδούνισμα του χρυσού για να ξυπνήσει σωστός Κύκλωπας με ένα μάτι στραμμένο προς τον «πλούτο» για ν’ αφήνει κουφάρι τον Ανθρωπο'.
Ν’ αγωνιστούμε 'ν’ αναδυθούν αξίες όχι μέσα από τις πετρελαιοπηγές και το χρυσάφι, που ποτέ δεν πρόκειται να δώσουν λύσεις, αλλά να κρατάμε πάντα τη δάδα της καθαρής συνείδησης που θα περιδιαβαίνει ολόκληρο τον κόσμο', επιμένει να μας ζητά και μ’ αυτό της το έργο η Μαρία. Ούσα πάντα επί των επάλξεων...

Υπάρχουν ακόμα φιλέλληνες

Ο φιλελληνισμός δεν έχει πεθάνει. Αυτό μας λέει με τον δικό της τρόπο η Γαλλίδα γλωσσολόγος καθηγήτρια της γαλλικής γλώσσας, διπλωματούχος της Aliance Francaise de Paris, Simone Le Barron, μέσα από το κείμενό της με τίτλο 'Ευχαριστώ τον ελληνικό λαό' (http://Simone-le-baron.blogspot.com/). Το κείμενο αυτό είναι 'σαν πασχαλινό δώρο στον ελληνικό λαό' γράφει απευθυνόμενη στον πρώην νομάρχη Γιώργο Κατσανεβάκη, στον οποίο το έστειλε. Οι Έλληνες 'πρέπει να ξέρουν ότι ο φιλελληνισμός δεν έχει πεθάνει, κι ότι είμαστε τουλάχιστον στη Γαλλία, μαζί σας, όπως ήταν ο συμπατριώτης μου από τη Βρετάνη ο Chateaubriand το 1826', συμπληρώνει. Γράφει η Simone Le Barron μεταξύ των άλλων: 'Εσείς μου μάθατε τη χαρά της ζωής, τη φιλία, τη φιλοξενία, την αλληλεγγύη, τον σεβασμό, το φιλότιμο. Εσείς μου ανοίξατε την αγκαλιά σας χωρίς να με γνωρίζετε και μου δώσατε την πιο ζεστή θέση στην ελληνική οικογένεια, τη στιγμή που οι δικοί μου με είχαν διώξει. Εσείς μου ανοίξατε τα σπίτια σας, μοιραστήκατε μαζί μου τα γεύματά σας, από τον πιο φτωχό μέχρι τον πιο πλούσιο. Εσείς ποτέ δεν με αφήσατε να πληρώσω το παραμικρό, λέγοντάς μου λόγια που ακούγονται σαν στίχοι από παλιό τραγούδι: «Θα πληρώσεις, όταν θα έρθουμε στην πατρίδα σου». Θυμάμαι τον μπαρμπα - Λουκά στη σκιά της κληματαριάς μπροστά στην καλύβα του: «Λίγο ψωμί, λίγο κρασί, λίγες ελιές και αγάπη φτάνουν να είμαι ευτυχισμένος» -που μου θυμίζει πάντα τον Σταύρο Ξαρχάκο στο τραγούδι «Βάλε κι άλλη αγάπη στο τραπέζι». Σε μένα την άθρησκη ανοίξατε την εκκλησία σας μέσω ενός ηλικιωμένου ιερέα που μου είπε μια φορά: «Κορίτσι μου η θρησκεία μας είναι πρώτα απ’ όλα φιλοσοφία και είναι για όλους τους ανθρώπους»'. Ποιος είπε ότι δεν υπάρχουν ξένοι που δεν αγαπούν τους Έλληνες έτσι όπως είναι;

Σ’ ευχαριστώ, Ελλάδα!

Η Ελλάδα και οι Έλληνες ασκούν έντονη επίδραση στους ξένους. Ο Βρετανός συγγραφέας Lawrence Durrell έγραψε: 'Αλλες χώρες μπορούν να σε κάνουν να ανακαλύψεις έθιμα ή παραδόσεις ή τοπία. Η Ελλάδα σου προσφέρει κάτι πιο σκληρό: την ανακάλυψη του εαυτού σου. Στην Ελλάδα εμείς οι Βορειοευρωπαίοι αφήνουμε πίσω μας λίγη απ’ την ψυχραιμία και την επιφυλακτικότητά μας και γινόμαστε πιο εξωστρεφείς, αναζητάμε πιο πολύ τη συντροφιά των άλλων ανθρώπων. Δεν εκπλήσσομαι που η λέξη «privacy» δεν μεταφράζεται ακριβώς στα ελληνικά. Αλλά πάλι ούτε η λέξη «παρέα» μεταφράζεται στα αγγλικά.
Η Ελλάδα άναψε τον πόθο του ταξιδιού σε γενιές και γενιές Βρετανών και η Μαριάν κι εγώ προσπαθήσαμε ν’ ακολουθήσουμε τα βήματά τους. Η μυρωδιά του καπνού του ξύλου που καίγεται ένα φθινοπωρινό απόγευμα στην Ηπειρο, τα λιβάδια με τ’ αγριολούλουδα στην Πελοπόννησο την άνοιξη, τα κρυστάλλινα γαλανά νερά του Ιονίου το καλοκαίρι είναι μερικές από τις αναμνήσεις που θα πάρουμε μαζί μας φεύγοντας. Οι Ζουλού λένε ότι οι άνθρωποι είναι άνθρωποι μέσα από άλλους ανθρώπους. Η Ελλάδα δεν θα σήμαινε τόσα πολλά για μας αν δεν υπήρχαν οι άνθρωποι που γνωρίσαμε εδώ. Η γιαγιά που μας φίλεψε ροδάκινα απ’ το καλάθι της όταν χάλασε το αυτοκίνητο της παρέας μας, στη Θεσσαλία το 1975. Το ζευγάρι που μας παραχώρησε το διαμέρισμά του, παρόλο που μόλις μας είχε συναντήσει, στο Ρέθυμνο το 1984. Ο ταξιτζής στη Χίο, το 1992 που όταν ο γιος μου ο Κρίστοφερ ζαλισμένος από το ταξίδι έκανε εμετό κι έκανε χάλια και το ταξί και τον ίδιο, αυτός ανησυχούσε μόνο αν ήταν εντάξει το παιδί!'. Από το άρθρο του τ. πρεσβευτή της Μ. Βρετανίας στην Ελλάδα, Σάιμον Γκας, με τίτλο 'Αποχαιρετισμός στην Ελλάδα' και που τελειώνει με τη φράση 'Σ’ ευχαριστώ, Ελλάδα!' ('Καθημερινή της Κυριακής', 28.11.2008) το παραπάνω απόσπασμα. Ένα άρθρο που το θυμήθηκα και το ξαναβρήκα στο Διαδίκτυο, όπου ευρύτατα κυκλοφορείται, με αφορμή το κείμενο της Simone Le Barro