ΑΠΟ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ 10ου ΔΗΜ. ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΧΑΝΙΩΝ
Το ταξίδι μιας θεατρικής ομάδας
Με την κωμωδία “Μικροί Φαρισαίοι” του Δημήτρη Ψαθά
Γράφει ο Νεκτάριος Ευ. Κακατσάκης
Ενα μικρό ιστορικό μιας όμορφης κι “επίπονης” προσπάθειας που ευοδώθηκε πέραν “πάσης προσδοκίας”Εν αρχή ήν το 10ο Δημοτικό Σχολείο της πόλης μας. Κι έπειτα ακολούθησαν όλα τα άλλα, όλα εκείνα που μας έκαναν πολύ να αιστανθούμε την απόλυτη πληρότητα ότι τελέψαμε μια προσπάθεια δίνοντας ο καθένας ξεχωριστά αλλά και όλοι μαζί όλα εκείνα που είχαμε εντός μας ώστε να παρουσιάσουμε την παράστασή μας στο θέατρο Δημ. Βλησίδης το βράδυ της περασμένης Τετάρτης 15-6.
Το θεατρικό έργο “Μικροί Φαρισαίοι” του Δημήτρη Ψαθά ήταν η… δική μας παράσταση.
Και αυτό το “δική μας”, ήταν κάτι που από την πρώτη στιγμή μας συνεπήρε, μας έκανε να νιώσουμε την έννοια της ομάδας, της κοινής προσπάθειας για τον τελικό στόχο…
Εστω κι αν αυτός ο στόχος -προσωπική και όχι μόνο εκτίμηση- ήταν κάτι πολύ μακρινό, ίσως για κάποιους απλησίαστο αφού το χρονικό διάστημα που είχαμε για να δουλέψουμε πάνω σε ένα θεατρικό έργο όπως αυτό που επιλέχθηκε, ομολογουμένως ήταν πολύ μικρό…
Η πρώτη συνάντηση
Στην πρώτη πρόταση του παρόντος αναφέρομαι στο Σχολείο μας, στο 10ο Δημοτικό στη Χαλέπα που έχει υποδεχθεί τα παιδιά μας και τους παρέχει όλα εκείνα τα μικρά και τα μεγάλα που εμάς τους γονείς μάς έχουν κάνει να το έχουμε αγκαλιάσει, να το νιώθουμε “σπίτι μας” και όχι “σαν σπίτι μας”.
Αρχές της σχολικής χρονιάς λοιπόν και οι αδαείς και πρωτάρηδες
-όπως ο γράφων που η κόρη του ξεκίνησε στην 1η Δημοτικού- δεν θα μπορούσαμε ποτέ να καταλάβουμε πόσο πολύ σημαντικά είναι όλα αυτά που προσφέρει η ομάδα των εκπαιδευτικών, εκείνη του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων και των λοιπών βοηθούντων αυτού του σχολειού.
Εστω κι αν αυτά που ακούγονταν ήταν ενδεικτικά, όταν τα ζήσεις, βεβαιώνεσαι απολύτως. Κι αυτή η επιβεβαίωση δεν άργησε να γίνει αντιληπτή.
Δεν υπάρχει λόγος να απαριθμήσουμε τώρα εδώ όλες τις δράσεις που από την πρώτη φορά ανακοινώθηκαν ότι θα τελεστούν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους. Δράσεις τόσο για τα ίδια τα παιδιά όσο και για τους γονείς τους οι οποίοι με αυτόν τον τρόπο αποκτούν δεσμούς ισχυρούς τόσο μεταξύ τους όσο και με την ευρύτερη σχολική κοινότητα.
Στο πλαίσιο αυτών των δράσεων και η θεατρική ομάδα, της οποίας υπεύθυνη ήταν η Ελπίδα Μπραουδάκη που μας… μάζεψε.
Κάπου εκεί στις αρχές του Απρίλη έγινε η πρώτη μας συνάντηση στο σχολείο, ένα Σαββάτο μεσημέρι, ώρα που οι περισσότεροι από εμάς μπορούσαμε να ξεκλέψουμε χρόνο…
Εκεί στην σχολική αίθουσα του Α1, βρίσκονταν η Ελπίδα, η Γιώτα Στεμπίλη θεατρολόγος και δασκάλα θεατρικής Αγωγής των παιδιών μας, φυσικά η πανταχού παρούσα διευθύντρια του σχολειού μας Μαρία Κληματσάκη και οι λοιποί, οι περισσότεροι άγνωστοι μεταξύ μας, που… σαν πρωτάκια αναμέναμε να δούμε πώς θα εξελισσόταν αυτή η συνάντηση.
Απογευματινά Σαββάτου
Ενα από τα κοινά σημεία, το πρώτο ίσως και σημαντικότερο ήταν ότι οι συναντήσεις μας θα βόλευε να ήταν απογευματινά Σαββάτου και κατά τις ώρες 4-6. Αυτό βόλευε τους περισσότερους μα όχι όλους. Δυστυχώς υπήρξαν έτσι οι πρώτες απώλειες εκείνων που λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων δεν θα μπορούσαν να συμμετέχουν σε κάτι που επιθυμούσαν.
Κάπως έτσι λοιπόν “κλείστηκαν” τα μεσημέρια μας. Το 4-6, έγινε η κοινή ώρα συνάντησης μιας μικρής ομάδας που την απάρτιζαν οι Φρόσω Αγγελάκη, Τζένη Γεωργιακάκη, ο υπογράφων, Κώστας Λάμπρου, Ρέα Μανουσάκη, Λυκούργος Μανουσάκης, Γιώργος Μαυρολέων, Αλκμήνη Μουντάκη, Ελένη Μπομπολάκη, Ηλίας Μπουζάκης, Νατάσα Ξανθουδάκη, Ελια Σηφοδασκαλάκη, και φυσικά η Γιώτα, που από την πρώτη στιγμή -έστω κι αν εμείς δεν μπορούσαμε τότε να διακρίνουμε, μπόρεσε να εμφυσήσει με τη σιγουριά της και με την παρουσία της τον ούριο άνεμο γι’ αυτό το ταξίδι που επρόκειτο να ακολουθήσει.
Κι ήταν πάντα εκεί, σταθερή, στιβαρή πηδαλιούχος να διασφαλίσει και να εξασφαλίσει ότι όλα θα πάνε καλά!
Μια σπουδαία κωμωδία του Δημ. Ψαθά
Η Ελπίδα είχε μαζί με τη Γιώτα επιλέξει το θεατρικό έργο, μία κωμωδία του θεατρικού συγγραφέα, ευθυμογράφου, δημοσιογράφου, κ.λπ. Δημήτρη Ψαθά με τον τίτλο “Μικροί Φαρισαίοι”. Μία άγνωστη στους πλείστους κωμωδία που ο μεγάλος Ελληνας συγγραφέας είδε να παίζεται στο θέατρο το 1954, από ένα θίασο σπουδαίων Ελλήνων ηθοποιών όπως οι Μίμης Φωτόπουλος, Ντίνος Ηλιόπουλος, Αννα Συννοδινού, Νίτσα Τσαγανέα, Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, Γιάννης Αργύρης κ.ά.
Μία κωμωδία την οποία οι κριτικοί θεάτρου της εποχής αποθέωσαν, χαρακτηρίζοντάς την ως την καλύτερη που έως τότε είχε γράψει ο Ψαθάς.
Χαρακτηριστικά είναι εκείνα που ο ιστορικός του Ελληνικού Θεάτρου Γιάννης Σιδέρης είπε στην 150η πανηγυρική παράσταση του έργου: «Εκατόν εξήντα χρόνια έχει που ζει το νέο ελληνικό θέατρο κι εκατόν εξήντα χρόνια όλο και αγωνίζεται να γίνει καλύτερο. Δίπλα του το παραστέκουν ακούραστοι και οι κωμωδιογράφοι μας. Από τους παλαιούς εκείνους, τους πριν από το ’21 έως τον Αγγελο Βλάχο, το Λάσκαρη και το Συναδινό τελευταία, που αγαπούσαν τους Γάλλους από το Μολιέρο ίσαμε τον Φευντώ. Ως τόσο, λίγο πριν τον πόλεμο (σ.σ. 1940) αρχίσανε να γράφονται κάτι κωμωδίες καλύτερες: Παρουσιασθήκανε κάτι άλλοι νέοι συγγραφείς και δεν το καταδεχθήκανε καθόλου να πάρουνε για πρότυπο κανένα ξένο, παρά κυττάξανε βαθύτερα τη ζωή τη δική μας και φυσικά, οι κωμωδίες τους είναι καλύτερες, γνήσιες ελληνικές. Ο Ψαθάς είναι από τους καλύτερους αυτούς μοντέρνους κωμωδιογράφους. Εδώ και 14 χρόνια, εμφανίστηκε με το περίφημο εκείνο “Στραβόξυλο”, οι “Μικροί Φαρισαίοι” είναι το ενδέκατο τρίπρακτο έργο του».
Αναφερόμενος στον Ψαθά, ο Σιδέρης σημειώνει μεταξύ άλλων όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά στοιχεία που διέκρινε αλλά και που ισχύουν έχοντας καταστήσει τις κωμωδίες του Ψαθά διαχρονικές:
«Γιατί μας αρέσει ο Ψαθάς; Πρώτα: Γιατί έχει αγνή καρδιά. Δεύτερο: Γιατί κατάβαθα, είναι ευγενικός. Ετσι του αναγνωρίζομε το δικαίωμα να σατυρίζει τα ελαττώματά μας όπου τα δει. Τρίτο: Μας αρέσει ο Ψαθάς, γιατί δεν ξέρει να μισεί, πιάνει την πέννα κυρίως για να μας ευχαριστήσει και η σάτυρά του βγαίνει τόσο καλόκαρδη, που, στο τέλος, τα συμπαθούμε τα σατυριζόμενα πρόσωπα. Μας αναπαύει, δεν μας αγριεύει με τη σάτυρά του, δεν μας ταράζει. Τέταρτο: Δεν επιχειρεί να μας παραστήσει τον έξυπνο, με τα λόγια και με τα καλαμπούρια. Ε ί ν α ι ο ίδιος έξυπνος, φεγγοβολεί ο διάλογός του και κάθε του έργο από την εξυπνάδα του. Υστερα ξέρει την ελληνική γλώσσα -γιατί έχουμε και συγγραφείς που δεν ξέρουν ελληνικά, όσο θα ’πρεπε, γι’ αυτό και στο στόμα των ηθοποιών τα λόγια του έρχοντ’ εύκολα και στ’ αυτιά μας φτάνουν αρμονικά».
Αυτό τπ κείμενο λοιπόν λάβαμε στα χέρια μας, μια κωμωδία «χαρακτήρων που η δράση της ξετυλίγεται γύρω από την κεντρική φυσιογνωμία του Αντρέα Ντελή, “ενός τύπου μοντέρνου Ταρτούφου”», όπως έγραφε ο Λέων Κουκούλας στην “Αθηναϊκή”, ο οποίος προσπαθώντας να καλύψει τα ανομήματά του υπό τις φιλανθρωπικές του δράσεις, ως μέλος “φιλανθρωπικών συλλόγων”, φιλοπτώχων ταμείων κ.λπ. τελικά με ένα όμορφο εύρημα – τέχνασμα του συγγραφέα, αποκαλύπτεται και εξομολογείται τα πάντα ενώπιος όλων.
Ο ίδιος ωστόσο δεν είναι ο μοναδικός “μικρός Φαρισαίος”, αφού η πλειοψηφία των χαρακτήρων του έργου μπορούν να χαρακτηρισθούν ως τέτοιοι.
Οι ρόλοι που γίνηκαν εμείς
Η διαλογή των ρόλων έγινε στη δεύτερη συνάντησή μας κιόλας και έτσι με το κείμενο “ανά χείρας”, κληθήκαμε να κολυμπήσουμε στα βαθιά.
Οχι μόνο επειδή το τρίπρακτο αυτό έργο που θα διαρκούσε περίπου δύο ώρες, ήταν πράγματι ογκώδες -όπως θα διαπιστώναμε κατά τη διάρκεια των προβών, αλλά και γιατί υπήρχαν πραγματικά δυσκολίες που αφορούσαν στην ίδια τη δράση των χαρακτήρων και των καταστάσεων που απαιτούσαν πολύ περισσότερο χρόνο από αυτόν που εμείς θα μπορούσαμε να “προσφέρουμε”.
Αυτό εξάλλου γινόταν ολοένα και πιο φανερό καθώς περνούσαν οι εβδομάδες ώσπου φτάσαμε στην περίοδο του Πάσχα οπότε συνειδητοποιήσαμε ότι τα χρονικά όρια στένευαν επικίνδυνα. Η παράσταση θα ανέβαινε με τη λήξη της σχολικής χρονιάς, με προτεινόμενη ημερομηνία τις 15 Ιουνίου.
Οι πρόβες θα έπρεπε να… εντατικοποιηθούν. Προσθέσαμε… μία επιπλέον ημέρα, Πέμπτη βράδυ, για όσους μπορούσαν…
Αξέχαστη ήταν η μέρα που η Γιώτα μας ανακοίνωσε πως «στην επόμενη πρόβα, δεν θα έχουμε τα κείμενα ανά χείρας».
Ηταν μία από τις μεγάλες στιγμές της αλήθειας αλλά και της συνειδητοποίησης των “ρόλων” μας.
Ετσι οι Πέμπτες και τα Σάββατα γεμίσαν με τους χαρακτήρες των ρόλων μας: Ο Κώστας ήταν πια ο κ. Αντρέας Ντελής και ο Ηλίας ήταν ο ξάδερφός του Θανάσης. Η Ελια ήταν η κόρη του θυρωρού, καμαριέρα της γκαρσονιέρας και ο Γιώργος ήταν ο φίλος της, πορτοφολάς.
Η Νατάσσα ήταν η κα Μπέττη, ερωμένη του κ. Ντελή αλλά… και σύζυγος του κ. Μενέλεαου τον οποίο ενσάρκωνε ο Λυκούργος.
Η Τζένη ήταν η κα Ντελή και η Μίνα η κόρη του ζεύγους Ντελή. Η Φρόσω ήταν η οικιακή βοηθός της οικογενείας Ντελή και ο υπογράφων έγινε ο Αριστείδης Ατυχής.
Κι ακόμη η Ελένη έγινε η ξενοδόχος του ξενοδοχείου “η Δροσερά Αύρα” Γλυφάδος και η Ρέα ήταν πια η κόρη της ξενοδόχου.
Και κάπως έτσι πορευθήκαμε έως τις τελευταίες πρόβες όπου “συναντήσαμε” και τη διευθύντρια του 10ου Μαρία Κληματσάκη καθώς και τον υποδιευθυντή του σχολείου μας Θέμη Τρακοσιάρη οι οποίοι θα παρουσιάζονταν σε ρόλους ειδικά γραμμένους από τη Γιώτα, οι οποίοι θα άνοιγαν και θα έκλειναν την παράσταση… Ειδική μνεία οφείλουμε να κάνουμε και στη μικρή Μαρία – Χριστίνα Λάμπρου (κόρη του Κώστα) η οποία ήταν υπεύθυνη για τα ηχητικά της παράστασης και τους φωτισμούς και κατάφερε στο ακέραιο τη δύσκολη αποστολή που της ανατέθηκε στο… παρά πέντε!
Η 15η Ιούνη στο Θέατρο Βλησίδη
Είναι βέβαια δύσκολο να απαριθμήσει κάποιος σε ένα τόσο σύντομο κείμενο, όλα εκείνα που συνέβησαν κατά τη διάρκεια του θεατρικού ταξιδιού της ομάδας που απάρτιζαν μέλη του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του 10ου Δημ. Σχολείου Χανίων.
Ούτε είναι δυνατόν να αποτυπωθεί εδώ το άγχος κυρίως, η σωματική και πνευματική κούραση αλλά και όλες οι ευχάριστες στιγμές, γέλιου -ακόμη και χαλάρωσης- που ζήσαμε όλο αυτό το διάστημα. Οι ατάκες από το έργο που ανταλλάσαμε ακόμη και όταν βρισκόμαστε τα πρωινά στην αυλή του σχολειού ή τα μεσημέρια όταν σχολούσαν τα παιδιά μας… ήταν must!
Η εσωτερική ικανοποίηση και η πληρότητα που όλοι μας νιώσαμε την 15η Ιούνη πριν, κατά τη διάρκεια αλλά και μετά το τέλος της παράστασής μας δεν είναι δυνατόν να αποκωδικοποιηθεί. Κυρίως τα γέλια μικρών και μεγάλων θεατών που κατέκλυσαν το όμορφο αυτό θέατρο της πόλης μας αλλά και οι ενθουσιώδεις αντιδράσεις τους μετά το πέρας της παράστασης, έχουν καταγραφεί εντός μας ανεξίτηλα, κάνοντάς μας διπλά και πολλαπλά χαρούμενους που ανταποκριθήκαμε όπως μπορέσαμε στις προσδοκίες τους.
Αυτούς ευχαριστούμε κυρίως γιατί τελικά σε αυτή τη ζωή, το χαμόγελο, η χαρά, η ειλικρίνεια είναι από ’κείνα τα στοιχεία που και τα χρειαζόμαστε αλλά μπορούν να μας κάνουν να νιώθουμε περισσότερο άνθρωποι!
Χανιώτικα νέα (23.06.2016)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου