ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ

ΕΛΕΝΗ ΧΩΡΕΑΝΘΗ - ΠΑΙΔΙΑ ΔΗΜ. ΣΧ. ΠΑΖΙΝΟΥ 

ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ ΚΑΙ ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ 

Καλοί μου φίλοι, Καλό Σαββατοκύριακο και καλή Πρωτομαγι'α! 

Πρώτη Μαϊου αύριο και Πρωτομαγιάτικος ο σημερινός Παιδότοπος.'' Γεμάτος χρώματα και αρώματα... Γεμάτος με ποιήματα - λουλούδια και με λουλούδια - ποιήματα. Ποιήματα για λουλούδια που μου τα έστειλε αποκλειστικά για την στήλη η καλή μου φίλη, ξεχωριστή Ελληνίδα δασκάλα - ποιήτρια Ελένη Χωρεάνθη και με ζωγραφιές εμπνευσμένες από αυτά, παιδιών του Δημ. Σχ. Παζινού Χανίων που τις έκαναν, αφού τα μελέτησαν με την επίσης καλή μου φίλη, δασκάλα τουςστα εικαστικά Αναστασία Παπαναστασίου. " Η ζωγραφική είναι ποίηση που σωπαίνεικαι η ποίηση είναι ζωγραφική που μιλά, 9(" την μεν ζωγραφίαν ποίησιν σιωπώσαν, την δε ποίησιν ζωγραφίαν λαλούσαν ") μας λέει σ' ένα από τα επιγράμματά του ο Σιμωνίδης ο Κείος. Κι αυτό στον νου μου, ενώ απολάμβανα τα ποιήματα για τα λουλούδια της φίλης μου της Ελένης και τα λουλούδια για τα ποιήματα των παιδιών. Από καρδιάς ευχαριστώ σας, καλές μου φίλες, Ελένη και Αναστασία, για την λοποίηση της ιδέας μου. Συγχαρητήρια για τις υπέροχες ζωγραφιές σας, παιδιά φιλαράκια καλά! Καλό Μάη σε όλους! 

Σας χαιρετώ με αγάπη! 

Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης 

δάσκαλος

  Πρωτομαγιά

Πάρτε κυκλάμινα, πευκοβελόνες,

κρίνα απ' τον άνεμο και ανεμώνες

από τα πλάγια κι από τα ύφαλα.

Από τον όρθρο κόψτε γαρύφαλλα

και ροδοδάφνες απ' την απέναντι

όχθη του σύμπαντος, την απέραντη.

Κρίνα, τριαντάφυλλα και ασφοδίλια,

αγριοβιολέτες και χαμομήλια,

μελισσοχόρταρα και καρυοφύλλια.

Φέρτε ασπρορόδινες, μπλέ ανεμώνες

απ’ τα χωράφια και τους ανθώνες,

μύρα της άνοιξης να μεταλάβουμε.

Πλέξτε στεφάνια κι απ’ άκρη σ’ άκρη

όλου του κόσμου, στης γης τα μάκρη,

στους πονεμένους χαρά να δώσουμε.

***

  Άνθινη πλημμύρα

Τι όμορφος, Θεέ μου, είναι ο κόσμος!

Ανθοβολάει το κρίταμο κι ο δυόσμος,

έχουν οι κάμποι και τα πλάγια λουλουδίσει,

οι κήποι κι οι ροδώνες όλοι ανθίσει.

Ω! Πόσο όμορφη, Θεέ μου, είναι η πλάση!

Να μπόραγε η ματιά μου να χορτάσει

με τούτη εδώ την άνθινη πλημμύρα

που ευωδιά τριγύρω μύρια μύρα.

Εαρινό

Οι κάμποι έχουνε ανθίσει

κι οι μέλισσες έχουν μεθύσει.

Μέγας ναός η φύση μοιάζει,

μοσχοβολάει και το περβάζι.

Ο ήλιος έλιωσε τα χιόνια

και τα παιδιά τρυγούν τα κλώνια

της πασχαλιάς που ευωδιάζει

και τα ζουζούνια τώρα κράζει.

.

Ανθοβολούν τα άσπρα κρίνα,

οι αγραμπελιές, τ’ άγρια σκίνα

κι ως πέφτει σιγαλά το δείλι

αποκοιμιέται το τριφύλλι.

***

Μενεξεδάκια

Μενεξεδάκια τρυφερά

μες τα χαμόκλαδα φυτρώσαν

και φυλλαράκια τρυφερά,

αργά, δειλά στον ήλιο απλώσαν.

Ανθάκια ανοίξανε μαβιά

μες απ' την πλούσια φυλλωσιά τους,

τ' αγέρι σκόρπισε με βια

την πρώιμη μοσχοβολιά τους.

Ας ήταν, Θεέ μου, τα παιδιά

όμοια ν' απλώνανε τα χέρια

και να γελούνε τρυφερά

στ' ανθάκια, στα πουλιά, στ' αστέρια

Κυκλάμινα

Του Μαγιού κυκλάμινα

φύτρωσαν στ’ απάνεμα,

ντροπαλά κι αδύναμα

μες στα ξεροχόρταρα.

Ροζ κορμάκια τρέμουνε,

πεταλάκια φέγγουνε

και στον ήλιο γνέφουνε

να ‘βγει τον παντέχουνε.

Έχυσε το ηλιόγερμα

χίλια, μύρια χρώματα,

σκύψαν τα κυκλάμινα,

φίλησαν τα χώματα.

Δυο χεράκια τρυφερά

κόψαν τα κυκλάμινα

δάκρυσαν τα χρώματα,

κύλησαν μαλάματα.

***

  Ζωγραφιά

Ολόδροσα τα γιούλια,

γερμένα στα πεζούλια,

σκορπούνε ευωδιές.

Μ’ ολόμαβια χειλάκια,

κρυφά δίνουν φιλάκια

μες απ’ τις φυλλωσιές.

Στη χλόη που πρασινίζει,

δροσούλα λαμπυρίζει

κυλώντας απαλά.

Ολάνθιστα τα κλώνια,

γλυκολαλούν τ’ αηδόνια

κρυμμένα στα κλαδιά.

Οι μέλισσες βουίζουν

στα λούλουδα καθίζουν,

το μέλι τους ρουφούν.

Τ’ αέρι σαν φυσήξει

με βία θα τα μαδήσει

στο χώμα ν’ απλωθούν.

«Ο ωραίος κάλλει...»

Η άνοιξη του κόσμου

άνθισεν εντός μου,

η αγάπη ζει.

Έξω ο κόσμος λάμπει,

τα βουνά κι οι κάμποι

άνθισαν μαζί.

"Ο Ωραίος κάλλει"

η καρδιά μου ψάλλει,

πλέον δεν πενθεί.

Άστραψε του ανθρώπου

τ' άστρο του προσώπου

σαν λουλούδι ανθεί.

Άπλωσεν η μέρα

φέγγος στον αιθέρα,

θάλλουν τα δεντρά.

Σώπασε απ' τη νύχτα

το σκυλί που αλύχτα.

Τι καλή χαρά.

Έξω ο κόσμος λάμπει,

άνθισαν οι κάμποι

και βουνά μαζί!

Άνθισε κι εντός μου

η χαρά του κόσμου.

Η αγάπη ζει.

***

  Γύρω γύρω όλοι

Μου 'χει κάτσει στο μυαλό

τόσα χρόνια τώρα

να ξομπλιάσω τη χαρά.

και δροσάτα φιόρα

μάζεψα απ' τις ερημιές

αγκαλιές το δείλι

κι απ' τα πλάγια θυμαριές,

φλόμο κι ασφοδίλι,

για να πλέξω πλουμιστό

άνθινο στεφάνι,

στα μαλλάκια των παιδιών

η χαρά να βάνει.

Τα μικρά μας τα παιδιά

που προσμένουν χρόνια

να τελειώσει ο πόλεμος,

να ρθουν τα χελιδόνια,

ξέγνοιαστα να παίζουνε,

να χουν πάντα σκόλη,

χέρι χέρι να πιαστούν:

"Γύρω, γύρω όλοι .

***

  Θαύματα

Μες τον κήπο

τα λουλούδια έχουν τρελαθεί.

Στα περβάζια οι γαζίες,

οι λεμονανθοί κι οι ντάλιες,

τα παρτέρια, έχουν όλα λωλαθεί

τίναξαν τα πέταλά τους

κι έπεσαν ευθύς στη γη.

Φύσηξε τρελός αέρας και τα σκόρπισε.

Τώρα στ’ άνθη

δένουν τροφαντοί καρποί.

Κι όταν άνοιξη ξανάρθει

κι αρχινίσει τ’ άνθη να ξυπνάει

μελισσούλες θα τρυγήσουνε το μέλι

και θα μαραθούν ξανά

για να δέσουν οι καρποί.

Τι ωραία που ‘ναι της ζωής τα θαύματα!

Χανιώτικα νέα (Σάββατο, 30.4.2022)

https://www.haniotika-nea.gr/987021-2/

ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΔΩ, ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΚΕΙ

 ΤΟΤΕ ΠΟΥ ΧΑΙΡΕΤΟΥΣΑΜΕ ΜΕ ΤΟ¨ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ¨

Μετά τα μεσάνυχτα του Μεγάλου Σαββάτου επέστρεφαν οι φαμίλιες από την εκκλησία και μια γυναίκα, συνήθως η πιο νεαρή, αναλάμβανε να μεταφέρει με τον πιο απλό κι απέριττο τελετουργικό τρόπο το άγγελμα της Ανάστασης. Με αναμμένη ακόμη την άσπρη λαμπάδα της αγκάλιαζε τον κορμό της ολάνθιστης λεμονιάς στην αυλή του σπιτιού κι έλεγε τούτα τα λόγια: “Χριστός Ανέστη, λεμονιά. Όσα γράμματα είπαν απόψε στην εκκλησία, τόσα λεμόνια να κάμεις οφέτος!” Μοσκοβολούσαν οι λεμονανθοί, μύριζε ο κόσμος Ανάσταση! Το ίδιο έκανε με την κρεβατίνα, το ίδιο με τα υπόλοιπα δέντρα του κήπου. Μια μικρή τελετή με ιέρεια τη Γυναίκα ανανέωνε κι επικύρωνε την ακατάλυτη σχέση του ανθρώπου με τον φυσικό κόσμο. Συνήθεια παλιά να διαλέγονται οι άνθρωποι με τη φύση και να συναιρούν τους κόσμους -τον φυσικό και τον υπερβατικό, τον υλικό και τον άυλο- ανάγκη ψυχής να μοιρολογούν σαν δικό τους νεκρό τον νέο και ωραίο θνήσκοντα θεό, ανάγκη ψυχής να κάνουν πανηγύρι και γιορτή τη χαρά της Ανάστασης. Είναι η δική μας Λαμπρή… Το καλιτσούνι, το λαμπροκούλουρο, ο πασχαλιάτης αμνός, το φιλί της αγάπης… Από την ευρύτερη οικογένεια Νίκου και Μαρίας Ψιλάκη θερμές πασχαλινές ευχές. Χρόνια πολλά κι ευλογημένα». Ξεχωριστές, όπως πάντα, οι ευχές που παίρνω μαζί με άλλους φίλους του τα Χριστούγεννα και τη Λαμπρή από τον εκ των κορυφαίων σήμερα πνευματικών δημιουργών του Νησιού μας, Νίκο Ψιλάκη.

“Τότε που οι γιαγιάδες μας έλεγαν ”Χριστός Ανέστη” στα δέντρα”, ο τίτλος του κειμένου με τις ξεχωριστές αναστάσιμες ευχές του φίλου μου. Ενός κειμένου που με παρέπεμψε σε μια απ’ τις θύμησες της παιδικής μου ηλικίας. Τότε που μια απ’ τις παραγγελιές της μάνας μου ήταν να χαιρετούμε με το “Χριστός Ανέστη” όποιον συναντούσαμε για σαράντα μέρες. Ήθελε δυο μπόγια ο ήλιος να βασιλέψει, παραμονή τ’ Αναληψίου (της Ανάληψης του Χριστού) ήτανε και γυρνούσαμε με τον αδερφό μου τον Αντώνη, κρατώντας από τα σκοινιά τις κατσίκες μας, που τις είχαμε πάει να τις βοσκήσουμε, με το που φάγαμε, όταν σχολάσαμε· – στην τετάρτη Δημοτικού εγώ, στη δευτέρα αυτός. Δεν θυμούμαι πόσα “Χριστός Ανέστη” είπαμε μέχρι να γυρίσουμε στο σπίτι. Ούτε πόσα και από ποιους “Αληθώς Ανέστη” ακούσαμε. Αυτό που είπαμε, ωστόσο, στον παπά Χρίστο, όταν τον συναντήσαμε στα Κατσιγαριανά, χαράχτηκε στη μνήμη μου για πάντα. Όπως και το δικό του “Αληθώς Ανέστη”, άλλωστε… Και γιατί έκαμε θέμα στα καφενεία του χωριού τη συνάντηση μας…
Χριστός Ανέστη, φίλες και φίλοι!

ΚΑΙ... ΣΤΑ ΠΕΤΑΧΤΑ 

 ΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ - ΚΙ ΑΠΟ ΜΑΗ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ - ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΤΕΛΟΣ ΠΡΙΝ ΤΟ ΤΕΛΟΣ - Η ΚΑΤΑΡΑ ΤΟΥ ΠΕΥΚΟΥ

«Το μήνυμα τσ’ Ανάστασης δεν λάβαμε ακόμη,/ ο γεις τον άλλο πολεμά, άδικα τον σκοτώνει», μας λέει στην πρώτη μεταναστάσιμη σημερινή της μαντινάδα στη στήλη η Νεκταρία, εμφανώς επηρεασμένη από τα συμβαίνοντα στην Ουκρανία, όπου δε λέει να σταματήσουν οι πολεμικές επιχειρήσεις. Για να συνεχίσει στη δεύτερη: «Το Άγιο φως δεν πήραμε, σβηστά κεριά κρατούμε/ χωρίς αγάπη δυστυχείς, μονάχοι πορπατούμε». Για να κλείσει με την τρίτη: «Όταν το φως τσ’ Ανάστασης ζεστάνει την ψυχή μας,/ αρμονική και όμορφη θα γίνει η ζωή μας». «Παντού Σταυρωμένο σε βλέπουμε, Κύριε!/ Κάθε μέρα Μεγάλη Παρασκευή…». Τους δυο τελευταίους στίχους απ’ το ποίημα “Παντού Σταυρωμένος”, απ’ την ποιητική συλλογή “Όπως το ψωμί”, (2018) μου θύμισε με τις σημερινές μαντινάδες της η Νεκταρία, που επιμένει ωστόσο να αισιοδοξεί. Το φως της Ανάστασης θα διώξει τα σκοτάδια…

Της Ζωοδόχου Πηγής σήμερα, Παρασκευή της Διακαινησίμου. Της Χρυσοπηγής… Το πάλαι ποτέ μεγαλύτερο αλλά και νυν και αεί μεγάλο πανηγύρι των Χανίων. Κυριακή του Θωμά, τα Ξώλαμπρα, μεθαύριο Κυριακή, που τυχαίνει να μπαίνει ο Μάης. Και απ’ τον Μάη καλοκαίρι, όπως από τον Αύγουστο χειμώνας. Καλή Πρωτομαγιά!

Πτωτικές οι τάσεις στο ιικό φορτίο covid19 στα αστικά λύματα, την τελευταία εβδομάδα σ’ όλες τις περιοχές της Ελλάδας που ελέγχθηκαν. Είναι φανερό ότι πνέει τα λοίσθια ο καταραμένος ιός, μου είπε. Μεγάλη μπουκιά φάε, μεγάλη κουβέντα μη λες, του είπα. Τον όφη θωρείς την εντουρέ ντου ψάχνεις να βρεις; μου απάντησε δι’ ερωτήσεως. Δεν υπάρχει τέλος πριν το τέλος, του είπα…

«Γιάννη, γιατί έκοψες τον πεύκο;/ Γιατί; Γιατί;/ Αγέρας θα ‘ναι, λέει ο Γιάννης/ και περπατεί.// Ανάβει η πέτρα, το λιβάδι/ βγάνει φωτιά./ Να ‘βρισκε ο Γιάννης μια βρυσούλα/ μια ρεματιά!// Μες στο λιοπύρι, μες στον κάμπο/ να ένα δεντρί/ Ξαπλώθη ο Γιάννης αποκάτου/ δροσιά να βρει.// Το δέντρο παίρνει τα κλαριά του/ και περπατεί!/ Δεν θ’ ανασάνω, λέει ο Γιάννης,/ γιατί, γιατί; […] πάλι Αλωνάρης και λιοπύρι/ Πότε ήρθε; πώς;/ Άγιε, σταμάτησε τον λόγκο/ που τρέχει εμπρός.// Άγιε τον δρόμο δεν τον βγάνω/- με τι καρδιά-/ θέλω να πέσω να πεθάνω,/ εδώ κοντά.// Πέφτει σαν δέντρο απ’ το πελέκι…/ βογκάει βαριά./ Μακριά του στάθηκε το δάσος/ πολύ μακριά.// Εκεί τριγύρω ούτε χορτάρι,/ φωνή καμιά./ Στ’ αγκάθια πέθανε, στον κάμπο,/ στην ερημιά». Από το ποίημα “Η κατάρα του πεύκου” του Ζαχαρία Παπαντωνίου.

Χανώτικα νέα (Παρασκευή 29.4.2022)

ΞΕΣΤΕΡΙΑ

 

“ΠΟΤΕΣ ΘΑ ΚΑΜΕΙ ΞΕΣΤΕΡΙΑ” ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΚΑΤΣΑΚΗ

ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ Ο ΚΑΘΕΝΑΣ ΜΑΣ ΝΑ ΜΕΛΕΤΑ ΣΤΟ ΤΖΑΚΙ... 

ΡΙΜΑ ΤΟΥ ΕΝΝΙΑΧΩΡΙΑΝΟΥ*

«Πότες θα κάμει ξεστεριά», βιβλίο Κακατσάκη,
που πρέπει ο καθένας μας, να μελετά στο τζάκι.
Έχω που το ξεφύλλισα, σελίδα τη σελίδα
βάσανα κι εξευτελισμούς, των πρόγονών μας είδα.
Σ’ αιώνες όπου η Τουρκιά, ‘ξουσίαζε το τόπο
κι είχε τον πλήρη έλεγχο, στο βίος των ανθρώπω.
Εις την αρχή εδιάβασα, για τση καμπάνας ήχο,
που πρόσμεναν οι Χριστιανοί και γράφω ένα στίχο.
Και για παιδομαζώματα, άλλες σελίδες γράφουν,
ως κι αλλαξοπιστήματα, δικών μας καταγράφουν.
Που διορία στο Θεό, το θαύμα του να κάνει,
ως και παπάδες δώσανε, π’ ανθρώπου νους δε βάνει.
Γενίτσαρους ηθέλανε, να κάμουν τα παιδιά μας
και μας τα παίρνανε μικρά, από την αγκαλιά μας.
Την ιστορία ξαναζώ, του Θεοδωρομανώλη,
που σκότωσε τον Βέργερη, που τον ετρέμαν όλοι.
Μα και του Χουσεΐν Πασά, που ήτανε Κουρμούλης,
και το ‘παιζε Οθωμανός, για να ‘ναι… αφεντούλης.
Την «ξαστεριά» περίμεναν, να έρθει οι ραγιάδες,
γι’ αυτήν γράφαν ριζίτικα, αλλά και μαντινάδες.
Όπως αυτό που έκανε, εξώφυλλ’ ο Βαγγέλης
και έχει κάνει πάταγο, θέλεις το δεν το θέλεις.
Υγεία να ‘χεις δάσκαλε και να μας δώσεις κι άλλα
βιβλία όπως το παρόν, να πέφτουν στάλα στάλα.

* Γιάννη Μαλαξιανάκη

https://www.haniotika-nea.gr/potes-tha-kamei-xesteria-6/

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Και την "ΞΕΣΤΕΡΙΑ" μου παρουσίασε με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο στην στήλη του στα "Χανιώτικα νέα" ο γνωστός ριμαδόρος Γάννης Μαλαξιανάκης, που υπογράφει με το ψευδώνυμο ΕΝΝΙΑΧΩΡΙΑΝΟΣ. Και από εδώ σ' ευχαριστώ κατάπολλα για την αγάπη σου, ΦΙΛΕ! 

ΕΥΘΥΒΟΛΑ ΚΑΙ ΜΗ

ΕΝΑΣ ΕΡΩΤΑΣ ΣΤΟ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

Γράφει ο Νεκτάριος Ευ. Κακατσάκης 

Γνωρίστηκαν ένα καλοκαίρι

Εκείνο το Καλοκαίρι” που οι ψυχές τους άφησαν στην άκρη τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα σώματά τους αναβαπτίστηκαν στο καταγάλανο του Αιγαίου κάτω από τον θεό Ήλιο της Ελλάδας και υπό τo τραγούδι του τζιτζικιού!
Καμία ανάγκη “συνδεσιμότητας”, κανένας έλεγχος προσωπικών δεδομένων, μακριά από τις καρδούλες των μικροχιλιοστών και τα χεράκια που κάνουν like!
Κράτησαν τη Zωή “ο ένας της μίας”, εκείνη εκείνου περιπλέκοντας τα δάκτυλα των χεριών τους, προχωρώντας πάνω στην άμμο τη ξανθή, γράφοντας τα ονόματά τους και παρατηρώντας ηλιοβασιλέματα και ανατολές!
Κι έπειτα… χωρίστηκαν, κι έπειτα ξαναντάμωσαν!
Πόσο γρήγορα κυλούσε ο χρόνος τους όταν ήταν μαζί! Πόσο βασανιστικά τα δευτερόλεπτα όταν βρίσκονταν μίλια μακριά σε άλλες πατρίδες!
Η αλήθεια τους· θωρώντας τον ίδιο ουρανό, έφτιαχνε τον “μοναδικό δικό τους κόσμο”· εκείνο το “μαζί” που τόσο πολύ είχαν ανάγκη!
Και μια μέρα… σχέδια και όνειρα ανατράπηκαν μεμιάς!
…Εκείνη βρέθηκε σε καταφύγιο! Και κάποιες φορές οδήγησε προς τα σύνορα! Και δεν τ’ αποφάσισε να φύγει… Επέστρεφε πίσω στους γέροντες, στη μάνα και στον πατέρα της!
…Εκείνος προσεύχεται γι’ αυτήν κάθε δευτερόλεπτο που περνά τους τελευταίους δύο μήνες!
…Εκείνη του μιλά έχοντας τον φόβο συντροφιά, εκείνος της μιλά έχοντας τον φόβο της απώλειας!
Χριστός Ανέστη Olena, Χριστός Ανέστη Σάββα!
Τούτος ο πόλεμος ο άδικος να μην κρατήσει… Νά ’ρθουν γρήγορα οι μέρες που θα ξαναδείς Σάββα τα πράσινα μάτια της Οlena!
Να ’ρθει σύντομα εκείνη η μέρα που θα μπορέσεις Olena να ξαναβρείς τη φωνή σου, να ξαναβρείς το χαμογέλιο σου· έστω πάνω από τα συντρίμμια της κατεστραμμένης πατρίδας σου, που τα όρνια ενός ανθρώπινου εγωιστικού παράφρονα πολέμου, εξακολουθούν να συνθλίβουν! Πονά να ξέρεις η καρδιά μας· να το ξέρεις!
Υ.Γ. Το παρόν είναι εμπνευσμένο
από αληθινή ιστορία φίλου μου!
Τα ονόματα των ερωτευμένων δεν είναι τα πραγματικά!

Χανιώτικα νέα (Τετάρτη, 27.4.2022)

https://www.haniotika-nea.gr/enas-erotas-sta-chronia-toy-polemoy/

ΞΕΣΤΕΡΙΑ

ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ Η "ΞΕΣΤΕΡΙΑ" ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΚΑΚΑΤΣΑΚΗ ... 

Γράφει ο Χάρης Στρατιδάκης *

Ας αφήσουμε όμως για λίγο το Ρέθυμνο κι ας μεταφερθούμε στα γειτονικά μας Χανιά, για να συναντήσουμε έναν ποιητή που δηλώνει ερωτευμένος δάσκαλος, παρότι συνταξιούχος, τον Βαγγέλη Κακατσάκη. Έχουμε αναφερθεί κι άλλες φορές από αυτή εδώ τη θέση σε βιβλία του, ποιητικά εκείνα. Οι ιδιότητές του δεν είναι μόνο αυτές: είναι επίσης συνεργάτης επί δεκαετίες στα «Χανιώτικα Νέα», με δύο εξαιρετικές στήλες, είναι επίσης συγγραφέας και εσχάτως διηγηματογράφος, με το φρεσκοτυπωμένο βιβλίο «Πότες θα κάμει ξεστεριά...». Το βιβλίο κυκλοφόρησε (κυκλοφορήθηκε ορθότερα, κατά τον ίδιο) από την εφημερίδα που διακονεί επί σειρά δεκαετιών, μέσω του θυγατρικού της «Μουσείου Τυπογραφίας». 

Πρόταση ανάγνωσης Ο λόγος του είναι όπως πάντα λιτός, λυρικός, με προσεκτική χρήση κρητικών ιδιωματισμών και με βαθιά συναίσθηση της ιστορίας. Στις εφτά ιστορίες του, τις οποίες είχε ακούσει από το στόμα της γιαγιάς του Στυλιανίτσας στο Νίππος Αποκορώνου, αποτυπώνονται οι αγώνες των προγόνων του και η ιστορία που έγραψαν εν τέλει μέχρι τον μεγάλο Σηκωμό. Να ευχηθούμε ο συγγραφέας του να είναι πάντα καλά και να πρεπίζει τον τόπο μας όχι μόνο με τους ευωδιαστούς βασιλικούς του αλλά και με τα μικρά κοσμήματά του, όπως το τελευταίο στο οποίο είχαμε την ευκαιρία να αναφερθούμε σήμερα

* επιτ. σχολικός σύμβουλος, Δρ Φιλολογίας 

(Ρεθεμνιώτικα νέα, 11 Μαρτίου 2022) 

(Ιδιαίτερα αγαπητική η αναφορά στην ΞΕΣΤΕΡΙΑ μου από τον γνωστό Ρεθεμνιώτη, ξεχωριστό Παιδαγωγό, διδάκτορα Φιλολογίας και συγγραφέα Χάρη Στρατιδάκη, που άφησε τη δασκαλική του σφραγίδα και στα Χανιά,  για τη ΞΕΣΤΕΡΙΑ μου στην στήλη του στην εφ. ΡΕΘΥΜΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ. Από καρδιάς το ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ μου, Χάρη με τις πολλές τις χάρες ! 

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΟ ΦΩΣ ΚΑΙ ΛΥΤΡΩΤΙΚΟΙ ΗΧΟΙ 

Γράφει ο Σταύρος Καλαϊτζόγλου (https://www.stcloris.gr/?p=20452)

(Χαρά και τιμή για μένα η αναφορά με δημοσίευση αποσπασμάτων του διηγήματός μου ¨Η καμπάνα"  στο ξεχωριστό ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ "¨ΕΦΗΜΕΡΟΣ ΛΟΓΟΣ" του Σταύρου Καλαϊτζόγλου, μαζί με ένα ποίημα του αξέχαστου Γιώργη Μανουσάκη, σήμερα Δευτέρα της Λαμπρής! Από καρδιάς ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΣΕ, ΦΙΛΕ! Πάντα αναστάσιμος! Πάντα αναστάσιμοι, φίλοι μου! Χριστός ανεστη! )

 ΣΤΗΝ παγκόσμια ιστορία τίποτε δεν είναι δεδομένο. Κυριαρχεί το αιφνίδιο, τα πάντα μεταβάλλονται και ξαναρχίζουν: Την ισχύ ακολουθεί η παρακμή, τον πόλεμο η ειρήνευση, τον πλούτο η φτώχεια, την αφθονία η στέρηση, τη δόξα η διαπόμπευση, την ύβρη η τιμωρία, το ψέμα η αλήθεια, την αδικία η αποκατάσταση, το σκοτάδι το φως… Οι ιδεολογίες (φιλοσοφικά, κοινωνικά, οικονομικά συστήματα) έρχονται και παρέρχονται: αγωνιζόμαστε γι αυτές, μας γοητεύουν φανατίζοντάς μας, θυσιαζόμαστε, καταρρέουν, γίνονται ανάμνηση…

 

ΠΩΣ ΚΑΙ ΠΟΥ, λοιπόν, να στηρίξει ο άνθρωπος την ελπίδα του “καλύτερου” στη σύντομη ζωή του; Σημείο αναφοράς στις κάθε είδους καταιγίδες της ζωής, που δίνει απαντήσεις στα υπαρξιακά προβλήματά μας, θεωρείται ο Αναστημένος Χριστός! Έστω κι αν τον αρνούνται πολλοί. Εκείνο το αιώνιο “δεύτε λάβετε φως” που κάθε χρόνο ακούγεται “θορυβωδώς” αισιόδοξα τη νύχτα του Μ. Σαββάτου στις εκκλησίες μας, αποτελεί το πιο ελπιδοφόρο μήνυμα για εμπόλεμους κι απόλεμους, για κραταιούς και ταπεινούς, για έχοντες και μη έχοντες…

Ο ΠΟΙΗΤΗΣ Γιώργης Μανουσάκης (1933-2008) μας φέρνει ενώπιον αυτού του θεωτικού “πνευματικού, βλεπομένου μακρόθεν” φωτός (1):

 

“Το κοίλωμα όπου κατοικεί

πάνω απ’ την άβυσσο

τούτη η άδροση πέτρα, η αγέλαστη,

κάποτε, μεσ’ στα σκότη της νυκτός,

γίνεται ολόφεγγη, όταν την καταυγάζει

“φως πνευματικόν, βλεπόμενον μακρόθεν”

 

Αφήνοντας κουλουριασμένο χάμω

το φυραγμένο σώμα, αναρπασμένος

απ’ τα φτερά του πόθου του

φέγγει κι ο ίδιος στην καρδιά της λάμψης”

 

ΣΤΑ 7 καλοδουλεμένα διηγήματά του (“Πότες θα κάμει ξεστεριά…”), ο συγγραφέας, σχολιογράφος και ποιητής Βαγγέλης Κακατσάκης, επιθυμώντας ν’ ανάδειξη τη διαχρονικότητα του επαναστατικού φρονήματος των Κρητικών -σύμφωνα με τις αφηγήσεις της γιαγιάς του- περιγράφει γλαφυρά την ψυχοσύνθεση πολλών Κρητών, επαναστατών ή μη, με κυρίαρχο στοιχείο την αγάπη τους για την ελευθερία. Μπορεί οι περισσότερες κρητικές επαναστάσεις να υπήρξαν ατελέσφορες, όμως ο πόθος, η προσδοκία, η βαθιά πίστη για την “ξεστεριά”-τη λευτεριά, στο τέλος δικαιώνονται στο άκουσμα του ανεπαίσθητου μα χαρμόσυνου “πρωτάκουστου ήχου” μιας καμπάνας (2):

“…Ξηµέρωσε η µέρα της Λαµπρής! Τέτοια µαύρη Λαµπρή δεν αναθυµούνται να ξηµέρωσε οι χωριανοί. (…) Κι αφού δεν είχαν ακούσει το «Χριστός Ανέστη», δεν έβλεπαν τον λόγο να βγούνε όξω. Κλειδαµπαρώθηκαν στα σπίτια τους και το ‘ριξαν στη συλλογή. Ναι! Οι περισσότεροι ήθελαν ακόµα, να γενεί το θαύµα. Κι ήταν έτοιµοι να το πιστέψουν. Έτοιµοι, αλλά τι να κάµει µια σταλιά ελπίδα, έτσι που κρυβόταν κιόλας µέσα στον φόβο και στην ντροπή; (…) Κι αν δεν έβγαιναν, το‘καναν γιατί φοβόνταν µήπως τους σκοτώσουν κι αυτή τη λίγη ελπίδα. Μα κι αυτοί που ‘θελαν να τουρκέψουν, δε βγήκαν… Θα‘θελε δυο µπόγια ο ήλιος να βασιλέψει, όταν πρώτος ο Γιώργακας µαζί µε τη µάνα και τις αδερφάδες του άνοιξε την ξώπορτα του σπιτιού τους και βγήκε στον δρόµο. Δεν άργησαν να τον µιµηθούν κι άλλοι και δεν πέρασε πολλή ώρα, που όλοι οι χωριανοί σαν να‘ταν συνεννοηµένοι βγήκαν έξω, και πήραν ν‘ ανηφορίζουν µε βαριά καρδιά, µια σταλιά η ελπίδα, κατά το κλησάκι τ‘Άη-Γιώργη, για τη Διπλανάσταση, για το τέλος …

Στο πλάτωµα τ‘Άη-Γιώργη τ‘ ανθρωποµάνι σιγά-σιγά πλήσιαινε κι οι λιγοστοί που έλειπαν ακόµα απ‘τη σύναξη, έρχονταν ολοένα, χαιρετούσαν τον παπά κι ύστερα κάθονταν παρέες παρέες κι ανίµεναν. Ο παπάς καθισµένος στο πεζούλι, υποδεχόταν τους χωριανούς πάντα µε τον ίδιο χαιρετισµό, ένα «Χριστός Ανέστη», ούτε ζεστό ούτε κρύο. Και µόνο σαν χαιρετούσε τον Γιώργακα, έκαµε τη φωνή του όσο µπορούσε πιο ζεστή, πολύ ζεστή, σαν τον καλοκαιριάτη ήλιο, ντάλα µεσηµέρι. Ηταν το σηµάδι! (…)

Σαν συνάχτηκε ούλο το χωριό, σηκώθηκε απ‘ το πεζούλι ο παπα-Μανόλης, άνοιξε την πόρτα της εκκλησιάς και µπήκε µέσα. Όσοι πρόλαβαν τον µιµήθηκαν, οι πολλοί έµειναν απ‘ όξω. Δεν ακουγόταν αναπνιά. Είχε πάρει ο καθένας τη θέση του και περίµενε. Και µόνο ο Λαδάς µπαινόβγαινε σαν τον χάρο, κρατώντας στα χέρια του την κουλούρα· µε το κερί για να ζώσουν όπως έλεγε την εκκλησιά, αφού ο Χριστός δε θα’κανε το θαύµα του…

Ο παπάς φόρεσε στα γρήγορα τα ιερά άμφια και πήρε καιρό, γέμισε η εκκλησιά λιβάνι και «Χριστός Ανέστη»! Ένα «Χριστός Ανέστη», που‘γινε αμέσως γαμουλιώτικο τραγούδι, ίδιος άνεμος που ροβολά απ‘ τα ψηλώματα και ξεριζώνει δεντρά.

Ο παπάς ορθός στην Ωραία Πύλη, άφησε το τροπάρι στα στόματα των χωριανών του και καμάρωνε. Κι οι χωριανοί έλεγαν πάλι και πάλι το «Χριστός Ανέστη» κι έβλεπαν τον παπά τους να ψηλώνει, να ψηλώνει και να ψηλώνουν κι αυτοί μαζί του, να ψηλώνουν για πρώτη φορά στη ζωή τους, μέχρι που‘νιωσαν πως η εκκλησία είναι τόσο χαμηλή, ο ουρανός τόσο κοντά τους, να έτσι και να σήκωναν τα χέρια τους, θα τον άγγιζαν, τόσο είχαν ψηλώσει αυτοί ή τόσο χαμηλά είχε κατεβεί ο ουρανός! (…)

Κι ήταν τόση η έκστασή τους, που κανείς δεν πήρε χαμπάρι τον παπά, που‘κανε νόημα του Γιώργακα και κανείς, μα κανείς, δεν κατάλαβε τον Γιώργακα που βγήκε με προφύλαξη απ‘την εκκλησιά… Ο παπάς είδε κι έπαθε να τους κάμει να πάψουν. Και μόλις χαμήλωσαν οι φωνές, ένας πρωτάκουστος ήχος, που ‘μοιαζε με τραγούδι απόκοσμο, έφτασε στ‘ αυτιά τους, σαν να τραγουδούσαν άγγελοι.

 

-Καμπάνα! φώναξε θριαμβικά ο παπάς.

-Καμπάνα! απάντησαν μ‘ ένα στόμα οι χωριανοί κι ας μην την είχαν ακουστά ποτές τους. Κι ένιωσαν ένα ρίγος πρωτόγνωρο κι αμέσως μια χαρά ανείπωτη, που ποτές τους δεν είχαν δοκιμάσει.

-Το θάμα!…Το Θάμα!…Το θάμα!… μουρμούρισαν πρώτες οι γυναίκες.

-Σωπάτε! φώναξαν οι άντρες. Σωπάτε ν‘ ακούσομε! Μα η καμπάνα είχε κιόλας σταματήσει. Κι όμως στ‘αυτιά τους αντηχούσε ακόμα η παραδείσια της μουσική, το γλυκύτατο ντιν-νταν, που άκουγαν για πρώτη φορά …

-Άκουσες; ρωτούσε ο ένας.

-Άκουσα! απαντούσε ο άλλος.

-Το θάμα γίνηκε! φώναζε μ‘ όλη της τη δύναμη μια γιαγιά κατοχρονίτισσα.

-Το σημάδι που ζητήσαμε, έγινε! Το χωριό μας δεν έχει ανάγκη να τουρκέψει! Χριστός Ανέστη, χωριανοί! βροντοφώναξε ο Ξενοπάτερος.

-Αληθώς Ανέστη! απάντησαν όλοι μ‘ ένα στόμα κι έκλαιγαν με δάκρυα χαράς.

-Ζει και βασιλεύει παιδιά μου! φώναξε κι ο παπα-Μανόλης και κάρφωσε με σημασία τα μάτια του στον Γιώργακα, που έφτανε αυτή την ώρα στη θέση που ‘χε αφήσει πριν λίγο, όταν του ‘γνεψε ο παπάς …”

 

 

… ΜΕ τη θριαμβική Ανάστασή Του, ο Χριστός προσέδωσε στην έννοια του ανθρώπινου χρόνου την αιωνιότητα, έφερε στη γη τον ουρανό, στον άνθρωπο την ελπίδα, στον κόσμο την αισιόδοξη ενατένιση των πραγμάτων· έστω κι αν γύρω μας βροντούν κανόνια και βρυχώνται τα “θεριά” ενός άγριου πολέμου ομοδόξων που δεν γνωρίζει εκεχειρία, ούτε καν την Ημέρα της Ανάστασης!

 

ΕΙΘΕ ο εαρινός αναστάσιμος γλυκασμός στο χωριό ή στην πόλη, στις ομόδοξες εμπόλεμες χώρες Ρωσία και Ουκρανία, μαζί με τον κρυφό λυτρωτικό ήχο της καμπάνας του “παπα-Μανόλη”, να διαποτίσουν ευεργετικά τις ψυχές μας…

Χριστός Ανέστη! (22-4-2022)

 

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

-(1) Γ. Μανουσάκης, “Μέσα στο φως”, σ. 65, “Τα Ποιήματα”, (1967-2007), τ. Β’ Ανέκδοτα-Αθησαύριστα, εκδ. Γαβριηλίδης, 2013, σε φιλολογική επιμέλεια-επιλεγόμενα Αγγ. Καραθανάση-Μανουσάκη

-(2) Β. Κακατσάκης, “Πότες θα κάμει ξεστεριά…”, διηγήματα, (αποσπάσματα από: “Η Καμπάνα”, σελ. 34-37, έκδ. “Μουσείο Τυπογραφίας” και “Χανιώτικα νέα”, 2021.