ΟΤΑΝ ΓΙΝΕΙΣ ΠΟΙΗΜΑ:ΣΑΒΒΑΤΟ, 7 ΔΕΚ. 2013
Ο Βαγγέλης Κακατσάκης
διαθέτει ένα πλούσιο συναισθηματικό κόσμο ως ποιητής, αλλά και ένα είδος
σοφίας ως δάσκαλος. Ο συνδυασμός των δύο τον βοηθάει να εξωτερικεύεται
άλλοτε με την καρδιά και άλλοτε με το μυαλό. Σε γενικές γραμμές, με βάση
τα ποιήματά του εμφανίζεται ανήσυχος, ερωτικός, ευγενικός,
συμπονετικός, πιστός στις απόψεις του και τα πιστεύω του, γνήσιος
εκδηλωτικός, δημοκρατικά καθοδηγητικός, ενθαρρυντικός, φιλοσοφικός,
ευσεβής, φυσιολάτρης, παραδοσιακός, συμπονετικός, ευσυνείδητος,
ανήσυχος, συγκρατημένα αισιόδοξος, περήφανος για την πατρίδα του,
θεοσεβούμενος, δίκαιος, ταπεινός.
Κατερίνα Πουλή- Πετράκη*
Δείτε περισσότερα... ΟΤΑΝ ΓΙΝΕΙΣ ΠΟΙΗΜΑ 36
.jpg)
ΒΑΓΓΕΛΗ Θ. ΚΑΚΑΤΣΑΚΗ: ΟΤΑΝ ΓΙΝΕΙΣ ΠΟΙΗΜΑ
Γράφει η Κατερίνα Πουλή- Πετράκη
Η ποίηση, γενικά, είναι
ένα μέσο επικοινωνίας με τους άλλους. Αναμφισβήτητα, προϋποθέτει ταλέντα. Στις
μέρες μας θεωρητικά, υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που έχουν αυτή την ικανότητα.
Αληθινός ποιητής, όμως, κατά τη γνώμη μου, είναι αυτός που έχει τη δύναμη και
το θάρρος να μοιραστεί αυτό του το χάρισμα με τους άλλους, γιατί, σίγουρα,
απαιτεί πολύ χρόνο και κόπο.
Ο ποιητής θυσιάζει πολλά πράγματα από την προσωπική του ζωή για να μπορέσει να δημιουργήσει και να προσφέρει κάτι χειροπιαστό για την τέρψη και την ψυχαγωγία των άλλων. Ενα τέτοιο εγχείρημα επεδίωξε ο Βαγγέλης ο Κακατσάκης με την ποιητική του συλλογή «Οταν γίνεις ποίημα».
Το βιβλίο με τα πενήντα επτά ποιήματα, αποτελείται από δύο ενότητες και περιέχει μια πλούσια και ενδιαφέρουσα ποικιλία θεμάτων όπως: προσωπικές σχέσεις και βιώματα, νεανική αθωότητα, παιδεία, θρησκεία, παράδοση, πατρίδα, ελευθερία, οικογένεια, ισότητα, αλλοτρίωση, γενναιοδωρία, φιλοξενία, πολιτική, ηθική, ιδανικά, ήρωες, αλληλεγγύη, συμπόνοια, φύση, σπορ, μυθολογία. Με άλλα λόγια, δηλαδή, ένα μωσαϊκό θεματολογίας, άλλοτε διαχρονικό και άλλοτε επίκαιρο, που είναι αδύνατο ο ενδιαφερόμενος να μη βρει στίχους που να μην τον ενδιαφέρουν και να τον συγκινούν. Πολλοί από εμάς, μάλιστα, συνειδητά ψάχνουμε για μια τέτοιου είδους κάθαρση για να λυτρωθούμε ψυχικά, από πράγματα ή πρόσωπα που μας απασχολούν. Διαβάζοντας και αναλύοντας τα ποιήματα, ο αναγνώστης διακρίνει και επιβεβαιώνει όλα αυτά που ο ίδιος αισθάνεται και ήθελε να εκφράσει, μόνο που τώρα ακούγονται πιο ωραία πιο ελκυστικά, πιο μελωδικά, πιο ρυθμικά.
Η συνειδητή επιλογή των θεμάτων του κ. Κακατσάκη, καθώς και ο τρόπος που εκφράζεται, προδίδουν την ιδιοσυγκρασία και τα ενδιαφέροντά του. Διαθέτει ένα πλούσιο συναισθηματικό κόσμο ως ποιητής, αλλά και ένα είδος σοφίας ως δάσκαλος. Ο συνδυασμός των δύο τον βοηθάει να εξωτερικεύεται άλλοτε με την καρδιά και άλλοτε με το μυαλό. Σε γενικές γραμμές, με βάση τα ποιήματά του εμφανίζεται ανήσυχος, ερωτικός, ευγενικός, συμπονετικός, πιστός στις απόψεις του και τα πιστεύω του, γνήσιος εκδηλωτικός, δημοκρατικά καθοδηγητικός, ενθαρρυντικός, φιλοσοφικός, ευσεβής, φυσιολάτρης, παραδοσιακός, συμπονετικός, ευσυνείδητος, ανήσυχος, συγκρατημένα αισιόδοξος, περήφανος για την πατρίδα του, θεοσεβούμενος, δίκαιος, ταπεινός.
Ο κ. Κακατσάκης είναι άλλοτε απαισιόδοξος και άλλοτε αισιόδοξος στα ποιήματά του, με τη ζυγαριά να γέρνει περισσότερο στο πρώτο. Εχει ελεύθερο στίχο, χωρίς ομοιοκαταληξία. Μερικές φορές ο λόγος του είναι ποιητικός και άλλοτε πεζός. Σαν ποιητικό τέχνασμα, μερικές φορές χρησιμοποιεί, έντεχνα, την επανάληψη ορισμένων ηχηρών λέξεων ή συλλαβών για να δημιουργήσει ένα ευχάριστο, ακουστικό συναίσθημα που δίνει ζωηρή αίσθηση σ’ αυτό που περιγράφει. Ο τίτλος κάθε ποιήματος συνήθως εκδηλώνει το περιεχόμενο. Μεταχειρίζεται απλή, ευκολονόητη, καθημερινή γλώσσα. Δεν επιδιώκει τη χρήση σπάνιων ποιητικών λέξεων. Φανερά επηρεασμένος από την ιστορία και την παράδοση του τόπου του, κάνει σχετικές αναφορές σε πρόσωπα και τόπους της Κρήτης, χρησιμοποιώντας λέξεις βροντερές, ενίοτε δραματικές, γεμάτες εικόνες, ήχους και μυρωδιές από τα παλιά ή σύγχρονα χρόνια.
Ομως και το θρησκευτικό συναίσθημα είναι ολοφάνερο στους στίχους του. Δημιουργός ο ίδιος δεν θα μπορούσε να παραλείψει τον Μεγάλο Δημιουργό. Εξάλλου, απ’ ό,τι ομολογεί και ο ίδιος, έχει μεγαλώσει σε χριστιανικό περιβάλλον και έχει συνεργαστεί με πρόσωπα του χώρου. Φυσικό είναι λοιπόν, να έχει τον χριστιανικό σπινθήρα μέσα του, όπως ταιριάζει σε ένα άτομο που γαλουχείται στον χώρο της εκκλησίας και να θεωρεί τη θρησκεία και τους ανθρώπους της, πηγή έμπνευσης για το έργο του. Εξάλλου, έχουν σημαντικά κοινά γνωρίσματα: Πρώτον η ποίηση μιλά στις ψυχές των ανθρώπων, όπως και η θρησκεία. Δεύτερον, η ποίηση, όπως και η θρησκεία έχουν παρεξηγηθεί στις μέρες μας. Τρίτον, η έλλειψη ενδιαφέροντος για την ποίηση πάει χέρι-χέρι με την έλλειψη ενδιαφέροντος για την πίστη.
Κάμποσα από τα ποιήματα του Βαγγέλη Κακατσάκη υμνούν τα θεία. Αναγνωρίζει ο ποιητής ότι το ταλέντο του είναι θεϊκό χάρισμα και το χρησιμοποιεί σαν μέσο για να δοξάσει τον Θεό. Σαν ιεραπόστολος στη γη, θέλει να προειδοποιήσει τον άνθρωπο για τα τόσα κακά που τον περιβάλλουν, να τον βοηθήσει να πλησιάσει τον αληθινό Θεό και να βρει τον σωστό δρόμο. Δια μέσου των ποιημάτων του, δίνει στην εκκλησία την πνευματικότητα, την μεγαλοπρέπεια και την αξία που της πρέπει.
Ειδικές αναφορές σε συγκεκριμένα ποιήματα δεν έγιναν, επίτηδες, για να δοθεί η ευκαιρία στον αναγνώστη να μελετήσει ο ίδιος και να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα και ερμηνείες για το εκάστοτε λογοτεχνικό έργο. Εξάλλου, δεν υπάρχει μία και μόνη εξήγηση ή ερμηνεία για το κάθε ποίημα. Με βάση τη δική του αντίληψη, εμπειρία κα πιστεύω, ο αναγνώστης μπορεί να του αποδώσει την εξήγηση που αυτός νομίζει ότι είναι σωστή.
Κάνοντας, όμως, αυτό άθελά του θα συνειδητοποιήσει νωρίς ή λίγο αργότερα στο ποίημα, ότι η δική του απόδοση συμπίπτει με αυτήν του δημιουργού. Σαν να υπάρχει μια ενδόμυχη συνομιλία μεταξύ τους σε ψυχικό συναισθηματικό ή πνευματικό επίπεδο. Αυτό το ξέρω από πρώτο χέρι διαβάζοντας τα ποιήματα!
Ισως αυτό γίνεται γιατί η ποίηση του κ. Κακατσάκη είναι απλή και τα θέματα που έχει επιλέξει λίγο πολύ ενδιαφέρουν και αντιπροσωπεύουν όλους μας.
Ο αναλυτής δεν προβληματίζεται ούτε διερωτάται «άραγε τι να θέλει να πει ο ποιητής;». Ταυτίζεται με τον λογοτέχνη και οι δικές του ιδέες αντανακλούν αυτές του ποιητή. Ο λογοτέχνης προκαλεί και ο ποιητής ανταποκρίνεται. Είναι χαρά όταν οι άλλοι συμμερίζονται τις δικές σου απόψεις και προβληματισμούς. Δεν είσαι μόνο εσύ! Αυτό από μόνο του είναι έναυσμα που σε παρακινεί να συνεχίσεις.
Κύριε Κακατσάκη, όλοι εμείς που έχουμε μελετήσει την ποιητική σας συλλογή «Οταν γίνεις ποίημα», σας προτρέπουμε να συνεχίσετε να γράφετε ποιήματα γιατί, πραγματικά, είναι αξιόλογα.
Σίγουρα, η αλαζονεία είναι πάντα καταδικαστέα. Εκτιμούμε τη μετριοφροσύνη σας στο τελευταίο ποίημα της συλλογής σας. “Μετά φόβου» που αναφέρετε ότι: «Εγώ δεν είμαι τίποτα σπουδαίος ποιητής, δε γράφω κι εύκολα όπως, ίσως, γράφουν άλλοι», αλλά διαφωνούμε ακράδαντα! Εξάλλου, εσείς ο ίδιος ομολογείτε ότι τελικά, δύναστε να γράψετε λέγοντας
«Πρέπει της σιωπής να λειτουργήσει ο πυκνωτής
να ’ρθει μια παράξενη να με τυλίξει ζάλη.
Τότε -και μόνο τότε- μετά φόβου ξεκινώ,
να κάνω ποίημα το απόσταγμα της σκέψης,
ντύνοντάς το, όπως μπορώ να μη μείνει γυμνό,
μ’ όλες εκείνες που του πρέπουνε τις λέξεις».
Μόνο και μόνο που εσείς εκμυστηρεύεστε ότι θελετε να γράψετε ένα ποίημα «μ’ όλες εκείνες που του πρέπουνε τις λέξεις», σας βλέπουμε σαν ένα από τους πιο κατάλληλους να το κάνει, προπάντων για τους νέους μας.
Η καλλιτεχνική δημιουργία είναι απαραίτητη σε μια εποχή που η γλώσσα περνά δύσκολα. Σαν δάσκαλος, ξέρετε πολύ καλά ότι πρώτον, η γλώσσα μας είναι σε κρίση!
Δεύτερον, η γλώσσα μας παραποιείται! ΤρΊτον η αισθητική της ελληνικής γλώσσας, πλέον έχει εκλείψει! Τέταρτον, η ελληνικότητα της γλώσσας μας κινδυνεύει.
Εσείς, εκτός από τη σοφία του δασκάλου, έχετε και την έμπνευση, την καρδιά και την ψυχή του ποιητή. Γι’ αυτό, λοιπόν, βοηθείστε ώστε μαζί με την ποίηση, να επιβιώσει και ο ορθός λόγος.
Ευχαριστούμε.
*Καθηγήτρια Αγγλικής Φιλολογίας
Χανιώτικα νέα
(07.12.2013)Ο ποιητής θυσιάζει πολλά πράγματα από την προσωπική του ζωή για να μπορέσει να δημιουργήσει και να προσφέρει κάτι χειροπιαστό για την τέρψη και την ψυχαγωγία των άλλων. Ενα τέτοιο εγχείρημα επεδίωξε ο Βαγγέλης ο Κακατσάκης με την ποιητική του συλλογή «Οταν γίνεις ποίημα».
Το βιβλίο με τα πενήντα επτά ποιήματα, αποτελείται από δύο ενότητες και περιέχει μια πλούσια και ενδιαφέρουσα ποικιλία θεμάτων όπως: προσωπικές σχέσεις και βιώματα, νεανική αθωότητα, παιδεία, θρησκεία, παράδοση, πατρίδα, ελευθερία, οικογένεια, ισότητα, αλλοτρίωση, γενναιοδωρία, φιλοξενία, πολιτική, ηθική, ιδανικά, ήρωες, αλληλεγγύη, συμπόνοια, φύση, σπορ, μυθολογία. Με άλλα λόγια, δηλαδή, ένα μωσαϊκό θεματολογίας, άλλοτε διαχρονικό και άλλοτε επίκαιρο, που είναι αδύνατο ο ενδιαφερόμενος να μη βρει στίχους που να μην τον ενδιαφέρουν και να τον συγκινούν. Πολλοί από εμάς, μάλιστα, συνειδητά ψάχνουμε για μια τέτοιου είδους κάθαρση για να λυτρωθούμε ψυχικά, από πράγματα ή πρόσωπα που μας απασχολούν. Διαβάζοντας και αναλύοντας τα ποιήματα, ο αναγνώστης διακρίνει και επιβεβαιώνει όλα αυτά που ο ίδιος αισθάνεται και ήθελε να εκφράσει, μόνο που τώρα ακούγονται πιο ωραία πιο ελκυστικά, πιο μελωδικά, πιο ρυθμικά.
Η συνειδητή επιλογή των θεμάτων του κ. Κακατσάκη, καθώς και ο τρόπος που εκφράζεται, προδίδουν την ιδιοσυγκρασία και τα ενδιαφέροντά του. Διαθέτει ένα πλούσιο συναισθηματικό κόσμο ως ποιητής, αλλά και ένα είδος σοφίας ως δάσκαλος. Ο συνδυασμός των δύο τον βοηθάει να εξωτερικεύεται άλλοτε με την καρδιά και άλλοτε με το μυαλό. Σε γενικές γραμμές, με βάση τα ποιήματά του εμφανίζεται ανήσυχος, ερωτικός, ευγενικός, συμπονετικός, πιστός στις απόψεις του και τα πιστεύω του, γνήσιος εκδηλωτικός, δημοκρατικά καθοδηγητικός, ενθαρρυντικός, φιλοσοφικός, ευσεβής, φυσιολάτρης, παραδοσιακός, συμπονετικός, ευσυνείδητος, ανήσυχος, συγκρατημένα αισιόδοξος, περήφανος για την πατρίδα του, θεοσεβούμενος, δίκαιος, ταπεινός.
Ο κ. Κακατσάκης είναι άλλοτε απαισιόδοξος και άλλοτε αισιόδοξος στα ποιήματά του, με τη ζυγαριά να γέρνει περισσότερο στο πρώτο. Εχει ελεύθερο στίχο, χωρίς ομοιοκαταληξία. Μερικές φορές ο λόγος του είναι ποιητικός και άλλοτε πεζός. Σαν ποιητικό τέχνασμα, μερικές φορές χρησιμοποιεί, έντεχνα, την επανάληψη ορισμένων ηχηρών λέξεων ή συλλαβών για να δημιουργήσει ένα ευχάριστο, ακουστικό συναίσθημα που δίνει ζωηρή αίσθηση σ’ αυτό που περιγράφει. Ο τίτλος κάθε ποιήματος συνήθως εκδηλώνει το περιεχόμενο. Μεταχειρίζεται απλή, ευκολονόητη, καθημερινή γλώσσα. Δεν επιδιώκει τη χρήση σπάνιων ποιητικών λέξεων. Φανερά επηρεασμένος από την ιστορία και την παράδοση του τόπου του, κάνει σχετικές αναφορές σε πρόσωπα και τόπους της Κρήτης, χρησιμοποιώντας λέξεις βροντερές, ενίοτε δραματικές, γεμάτες εικόνες, ήχους και μυρωδιές από τα παλιά ή σύγχρονα χρόνια.
Ομως και το θρησκευτικό συναίσθημα είναι ολοφάνερο στους στίχους του. Δημιουργός ο ίδιος δεν θα μπορούσε να παραλείψει τον Μεγάλο Δημιουργό. Εξάλλου, απ’ ό,τι ομολογεί και ο ίδιος, έχει μεγαλώσει σε χριστιανικό περιβάλλον και έχει συνεργαστεί με πρόσωπα του χώρου. Φυσικό είναι λοιπόν, να έχει τον χριστιανικό σπινθήρα μέσα του, όπως ταιριάζει σε ένα άτομο που γαλουχείται στον χώρο της εκκλησίας και να θεωρεί τη θρησκεία και τους ανθρώπους της, πηγή έμπνευσης για το έργο του. Εξάλλου, έχουν σημαντικά κοινά γνωρίσματα: Πρώτον η ποίηση μιλά στις ψυχές των ανθρώπων, όπως και η θρησκεία. Δεύτερον, η ποίηση, όπως και η θρησκεία έχουν παρεξηγηθεί στις μέρες μας. Τρίτον, η έλλειψη ενδιαφέροντος για την ποίηση πάει χέρι-χέρι με την έλλειψη ενδιαφέροντος για την πίστη.
Κάμποσα από τα ποιήματα του Βαγγέλη Κακατσάκη υμνούν τα θεία. Αναγνωρίζει ο ποιητής ότι το ταλέντο του είναι θεϊκό χάρισμα και το χρησιμοποιεί σαν μέσο για να δοξάσει τον Θεό. Σαν ιεραπόστολος στη γη, θέλει να προειδοποιήσει τον άνθρωπο για τα τόσα κακά που τον περιβάλλουν, να τον βοηθήσει να πλησιάσει τον αληθινό Θεό και να βρει τον σωστό δρόμο. Δια μέσου των ποιημάτων του, δίνει στην εκκλησία την πνευματικότητα, την μεγαλοπρέπεια και την αξία που της πρέπει.
Ειδικές αναφορές σε συγκεκριμένα ποιήματα δεν έγιναν, επίτηδες, για να δοθεί η ευκαιρία στον αναγνώστη να μελετήσει ο ίδιος και να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα και ερμηνείες για το εκάστοτε λογοτεχνικό έργο. Εξάλλου, δεν υπάρχει μία και μόνη εξήγηση ή ερμηνεία για το κάθε ποίημα. Με βάση τη δική του αντίληψη, εμπειρία κα πιστεύω, ο αναγνώστης μπορεί να του αποδώσει την εξήγηση που αυτός νομίζει ότι είναι σωστή.
Κάνοντας, όμως, αυτό άθελά του θα συνειδητοποιήσει νωρίς ή λίγο αργότερα στο ποίημα, ότι η δική του απόδοση συμπίπτει με αυτήν του δημιουργού. Σαν να υπάρχει μια ενδόμυχη συνομιλία μεταξύ τους σε ψυχικό συναισθηματικό ή πνευματικό επίπεδο. Αυτό το ξέρω από πρώτο χέρι διαβάζοντας τα ποιήματα!
Ισως αυτό γίνεται γιατί η ποίηση του κ. Κακατσάκη είναι απλή και τα θέματα που έχει επιλέξει λίγο πολύ ενδιαφέρουν και αντιπροσωπεύουν όλους μας.
Ο αναλυτής δεν προβληματίζεται ούτε διερωτάται «άραγε τι να θέλει να πει ο ποιητής;». Ταυτίζεται με τον λογοτέχνη και οι δικές του ιδέες αντανακλούν αυτές του ποιητή. Ο λογοτέχνης προκαλεί και ο ποιητής ανταποκρίνεται. Είναι χαρά όταν οι άλλοι συμμερίζονται τις δικές σου απόψεις και προβληματισμούς. Δεν είσαι μόνο εσύ! Αυτό από μόνο του είναι έναυσμα που σε παρακινεί να συνεχίσεις.
Κύριε Κακατσάκη, όλοι εμείς που έχουμε μελετήσει την ποιητική σας συλλογή «Οταν γίνεις ποίημα», σας προτρέπουμε να συνεχίσετε να γράφετε ποιήματα γιατί, πραγματικά, είναι αξιόλογα.
Σίγουρα, η αλαζονεία είναι πάντα καταδικαστέα. Εκτιμούμε τη μετριοφροσύνη σας στο τελευταίο ποίημα της συλλογής σας. “Μετά φόβου» που αναφέρετε ότι: «Εγώ δεν είμαι τίποτα σπουδαίος ποιητής, δε γράφω κι εύκολα όπως, ίσως, γράφουν άλλοι», αλλά διαφωνούμε ακράδαντα! Εξάλλου, εσείς ο ίδιος ομολογείτε ότι τελικά, δύναστε να γράψετε λέγοντας
«Πρέπει της σιωπής να λειτουργήσει ο πυκνωτής
να ’ρθει μια παράξενη να με τυλίξει ζάλη.
Τότε -και μόνο τότε- μετά φόβου ξεκινώ,
να κάνω ποίημα το απόσταγμα της σκέψης,
ντύνοντάς το, όπως μπορώ να μη μείνει γυμνό,
μ’ όλες εκείνες που του πρέπουνε τις λέξεις».
Μόνο και μόνο που εσείς εκμυστηρεύεστε ότι θελετε να γράψετε ένα ποίημα «μ’ όλες εκείνες που του πρέπουνε τις λέξεις», σας βλέπουμε σαν ένα από τους πιο κατάλληλους να το κάνει, προπάντων για τους νέους μας.
Η καλλιτεχνική δημιουργία είναι απαραίτητη σε μια εποχή που η γλώσσα περνά δύσκολα. Σαν δάσκαλος, ξέρετε πολύ καλά ότι πρώτον, η γλώσσα μας είναι σε κρίση!
Δεύτερον, η γλώσσα μας παραποιείται! ΤρΊτον η αισθητική της ελληνικής γλώσσας, πλέον έχει εκλείψει! Τέταρτον, η ελληνικότητα της γλώσσας μας κινδυνεύει.
Εσείς, εκτός από τη σοφία του δασκάλου, έχετε και την έμπνευση, την καρδιά και την ψυχή του ποιητή. Γι’ αυτό, λοιπόν, βοηθείστε ώστε μαζί με την ποίηση, να επιβιώσει και ο ορθός λόγος.
Ευχαριστούμε.
*Καθηγήτρια Αγγλικής Φιλολογίας
https://petaxta.blogspot.com/2013/12/36.html?fbclid=IwAR0I8S64YC-k6paiQMNhdreDjxfCo32oMavcBQKP22q8P1B-F_nEhJsZClw
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου