ΕΥΦΗΜΕΣ ΜΝΕΙΕΣ

Τι κι αν δεν αναφέρεται το όνομα;

Αν πέντε χρόνια εθαύμαζα σε
Σε τον Περικλέα
Τώρα σ’ Εσένα προσκυνώ
τον θείον Αχιλλέα.
Το φως σου περισσότερο
θα λάμψει όταν νυκτώσει
ήσουν αϊτός στην πτήσι Σου
και γίγαντας στην πτώσι.

Γεώργιος Στρατήγης

Είναι φανερό ποιον αφορά το παραπάνω επίγραμμα, που έγραψε ο ποιητής Γεώργιος Στρατήγης, και που μου το υπαγόρευσε τηλεφωνικά τις προάλλες ο και καλός μου φίλος εκ Σκάφης Σελίνου ορμώμενος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Βασίλης Φρ. Τωμαδάκης. Τι κι αν δεν αναφέρεται τ’ όνομα Εκείνου; Υπάρχει κάποιος που δεν έχει καταλάβει ότι πρόκειται για τον Ελευθέριο Βενιζέλο; Σε καμία των περιπτώσεων.
Το επίγραμμα αυτό, που ειρήσθω εν παρόδω γράφτηκε το 1915, λέει για τον Εθνάρχη τόσα όσα δεν θα χωρούσαν σ’ έναν τόμο 500 σελίδων, όπως μου επεσήμανε, στο περίπου τα λόγια του, και ο συμπατριώτης μας καθηγητής. Δεν νομίζω να διαφωνεί κάποιος σ’ αυτο. Ακριβώς γιατί μέσα σε τέσσερις μόλις στίχους σκιαγραφείται ο Ελευθέριος Βενιζέλος και με προφητικό τρόπο όχι μόνο ως ένας εκ των μεγαλυτέρων Ελλήνων Πολιτικών, αλλά ως ο Μέγιστος Ελλην Πολιτικός και ως ο μόνος πραγματικός εθνάρχης.
Μας λέει δηλαδή ότι μας έχει μάθει, έχοντάς το περάσει και ευρύτερα, το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών και Μελετών 'Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος' λειτουργώντας όπως λειτουργεί με τον συντονισμό του ιθύνοντος νου του γενικού διευθυντή του Νίκου Παπαδάκη και με τις ευλογίες του εμπνευστή του Μητροπολίτη Ειρηναίου Γαλανάκη. Οχι σαν μαυσωλείο μνήμης, αλλά σαν μια λαλέουσα πηγή εθνικής αυτογνωσίας.
Αποτελώντας το πιο σημαντικό στοιχείο του εξ αδιανεμήτου πλούτου μας. Οπως φάνηκε και το προηγούμενο Σαββατοκύριακο (25 και 26 Μαρτίου) κατά την τελετή απονομής των βραβείων του Θ’ Πανελλήνιου Μαθητικού Διαγωνισμού Δοκιμίου για τον Ελευθέριο Βενιζέλο και την τέλεση του Πολιτικού Μνημοσύνου Ελευθερίου και Σοφοκλή Βενιζέλου, στον Προφήτη Ηλία (φωτ.).

Το βιβλίο θυμάται

Καθαρά ρητορικό το ερώτημα, κατά τη γνώμη μου, που τίθεται στη συζήτηση που οργανώνει σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα του Παιδικού Βιβλίου, ο Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, στον Πολυχώρο 'Αννα και Μαρία Καλουτά' του Δήμου Αθηναίων, με τη συμμετοχή εκδοτών, εκπαιδευτικών, δημιουργών και με θέμα: 'Από το χαρτί στην οθόνη: Αλλάζει η σχέση του παιδιού με το βιβλίο;'.
Οχι, η σχέση του παιδιού με το βιβλίο, με το καλό παιδικό βιβλίο, μια σχέση αγαπητική, στη βάση της ούτε έχει αλλάξει ούτε πρόκειται ν’ αλλάξει. 'Το βιβλίο θυμάται τον χρόνο που γράφτηκε. Από τα βιβλία του Καρόλου Ντίκενς μπορούμε να καταλάβουμε πως ήταν πραγματικά η ζωή ενός αγοριού στους δρόμους του Λονδίνου στα μέσα του 19ου αιώνα -τον καιρό του Ολιβερ Τουίστ.
Με τα μάτια του Ντέιβιντ Κόπερφιλντ (τα μάτια του Ντίκενς εκείνη την εποχή) βλέπουμε όλων των ειδών τους χαρακτήρες που ζούσαν στην Αγγλία στα μέσα του 19ου αιώνα -πώς ήταν οι σχέσεις τους και πώς οι σκέψεις και τα συναισθήματά τους επηρέαζαν τις σχέσεις αυτές. Επειδή ο Ντέιβιντ Κόπερφιλντ ήταν σε μεγάλο βαθμό ο ίδιος ο Κάρολος Ντίκενς, δεν είχε ανάγκη ο Ντίκενς να φανταστεί αυτά που έγραφε, τα ήξερε ήδη.
Κι ακόμα, από ένα βιβλίο είναι που ξέρουμε πώς ήταν για τον Τομ Σόγιερ, τον Χάκερλμπερι Φιν και τον φίλο τους τον Τζιμ να ταξιδεύουν στον ποταμό Μισισσιπή στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν ο Μαρκ Τουέιν έγραφε για τις περιπέτειές τους. Γνώριζε πολύ καλά τι σκέφτονταν οι άνθρωποι της εποχής εκείνης για τους άλλους, γιατί ζούσε ανάμεσα σε τέτοιους ανθρώπους. Ηταν ένας από εκείνους.
Στα έργα τα λογοτεχνικά, οι πιο ακριβείς περιγραφές προσώπων του παρελθόντος είναι εκείνες που γράφτηκαν την εποχή που ζούσαν ο παλιοί εκείνοι άνθρωποι. Το βιβλίο θυμάται'.
Αυτά, μεταξύ άλλων, έγραψε στο μήνυμά της η πολυβραβευμένη Εσθονή συγγραφέας Αino Pervik (μετάφραση Λότη Πέτροβιτς - Ανδρουτσοπούλου) εκ μέρους του Εσθονικού Τμήματος της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη Νεότητα που είχε την ευθύνη του φετινού εορτασμού. 'Το βιβλίο θυμάται' είναι και ο τίτλος της αφίσας που φιλοτέχνησε ο επίσης Εσθονός εικονογράφος Juri Mildebeg. Πάντα το βιβλίο θυμάται...

Μα έτσι να μην πάνε...

Μακάρι να μην είναι τα πράγματα έτσι, αλλά ακόμα κι αν είναι έτσι να πάνε αλλιώς. Αυτό σκέφτηκα, παραφράζοντας τον τίτλο του βιβλίου του Τούρκου συγγραφέα Αζίζ Νεσίν 'Ετσι ήρθαν τα πράγματα, μα έτσι δεν θα πάνε', όταν διάβασα στην εφημερίδα 'Χριστιανική' (Πέμπτη 17 Μαρτίου τ.ε.) τα εξής: 1) Οτι το Υπουργείο Παιδείας και Διά Βίου Μάθησης έκλεισε 'για λόγους οικονομίας' τη βιβλιοθήκη Μύκης, τη μόνη ελληνική βιβλιοθήκη στα Πομακοχώρια της Ξάνθης. 2) Οτι ο 'γνωστός από την έμπρακτη ευαισθησία του στα εθνικά (και όχι μόνο) ζητήματα' πρόεδρος της ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ Α.Ε. Πρόδρομος Εμφιετζόγλου γνώρισε με επιστολή του στο Υπουργείο ότι αναλαμβάνει τα έξοδα λειτουργίας και συντήρησης της εν λόγω βιβλιοθήκης για όσο διάστημα απαιτείται, μέχρι και δέκα χρόνια. Και 3) ότι απάντηση απ’ το Υπουργείο ο κ. Εμφιετζόγλου δεν πήρε και η εκτίμηση (της εφημερίδας) είναι ότι δεν θα πάρει 'γιατί το κλείσιμο της βιβλιοθήκης της ακριτικής Μύκης υπηρετεί σχέδια άσχετα με την κακή κατάσταση της εθνικής μας οικονομίας, σχέδια που σχετίζονται άμεσα με τη σταδιακή, αλλά σταθερή πορεία υποταγής μας στον Νεο-οθωμανισμό'.
'Είθε να μην επαληθευθεί η πρόβλεψή μας', γράφει σε κάποιο σημείο, εντός παρενθέσεως, η εφημερίδα.
Είθε να διαψευστεί και να λειτουργήσει και πάλι η βιβλιοθήκη της Μύκης! Εκτός παρένθεσης το γράφω αυτό!