ΣΤΑ ΠΕΤΑΧΤΑ

ΔΙΑΚΟΝΙΣΕΤΕ το Νότο το Χρυσό το Μπαρμπαρότο 
να μη σπάσει τα σπαρτά σας και τα σταροκρίθαρά σας
και πεινάσουν τα παιδιά σας


Φίλες και φίλοι, καλημέρα!

ΑΝΟΙΞΕΤΕ ΤΟΝ ΚΛΗΔΟΝΑ, στ' Αϊ-Γιαννιού τη χάρη/ να 'βγει το πρώτο ριζικό, το πρώτο ριζικάρι! Οι φωτιές του Αϊ-Γιάννη, τα 'φουντανάκια' απόψε, το άνοιγμα, το 'ξεκλείδωμα' του Κλήδονα αύριο.
ΠΡΟΣ ΣΤ' ΟΛΟΤΕΛΑ καλή κι η Παναγιώταινα, στις μέρες μας! Για τις αναβιώσεις του Κλήδονα που είναι στις περισσότερες περιπτώσεις απογυμνωμένος από την όλη τελετουργία, το γράφω.
ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΟΤΙ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΟΥΜΕ να βρισκόμαστε είναι πολύ, μου είπε σε σχετική κουβέντα που κάναμε ο φίλος μου ο γερω-δάσκαλος. Θα προτιμούσε κι αυτός να μην χωρίζονται οι συμμετέχοντες σε πρωταγωνιστές και θεατές, αλλά να ήταν όλοι πρωταγωνιστές. Οπως τον παλιό καλό καιρό. Ομως, στην αναβροχιά καλό και το χαλάζι…
ΚΑΙ ΚΑΛΑ Ο ΚΛΗΔΟΝΑΣ κρατιέται όπως κρατιέται, σε αντίθεση με τα 'κάλαντρα' (έτσι μου τα 'παν κι έτσι τα λέω) της Νοτιάς, που τα έλεγαν στον Αποκόρωνα (μόνο;) και που τα 'φαγε η… μαρμάγκα. Δεν τα 'χα ακουστά μέχρι τις προάλλες ούτε εγώ, όταν… Ας τα πάρουμε, ωστόσο, τα πράγματα με τη σειρά.
ΕΝΑΝ ΜΗΝΑ ΠΕΡΙΠΟΥ μ' έψαχνε για να με βρει και να μου πει λέει τα 'κάλαντρα της Νοτιάς' ο και λεγόμενος Αναγνώστης Αντώνης Καπαδουκάκης απ' την Ξώπολη. Με πέτυχε, λοιπόν, τις προάλλες στο Νίππος, στο καφενείο του Γιάννη του Κοτσιφού (γεια σου ΦΙΛΕ, με κεφαλαία όλα τα γράμματα!) κι όχι μόνο μου τα 'πε, αλλά μ' έβαλε και να τ' ακούσω απ' το κινητό του, έτσι όπως του τα 'παν και τα 'χε ηχογραφήσει η Αννα Ξενάκη, το γένος Ανδρουλιδάκη (γεν. 1917) απ' τ' Αργυρομούρι, η Γεωργία Μπερεδάκη, το γένος Σαγανάκη (γεν. 1924) επίσης απ' τ' Αργυρομούρι και ο Βασίλης Κουρινάκης (68 ετών σήμερα) απ' τον Αλίκαμπο.
ΕΛΕΗΣΕΤΕ (ή ΔΙΑΚΟΝΙΣΕΤΕ) το Νότο το Χρυσό το Μπαρμπαρότο/ να μη σπάσει τα σπαρτά σας (ή τα κουκιά σας) και τα σταροκρίθαρά σας/ και πεινάσουν τα παιδιά σας… τα 'χετε ξανακουστά;
ΤΑ ΛΕΓΑΝΕ, ΛΕΕΙ, όντεν εφύσουνε η νοθιά (κι ανέ φυσά στο Δυτικό Αποκόρωνα!). Ολόκληρη ιεροτελεστία! Επαιρναν παρέες - παρέες τα πάνιστρα που πανίζανε τους φούρνους (κάθε σπίτι κι ο φούρνος του τότε!) και πηαίνανε από σπίτι σε σπίτι και τα κουνούσανε στα κατώφιλια, μέχρι που έβγαινε από μέσα ένας και τα λαντούρουνε (τα έβρεχε με νερό). Τέτοια πράγματα για να σταματήσει η νοθιά!
ΕΦΥΣΗΞΕΝΕ Ο ΝΟΤΟΣ, ο φτωχός ο Βουρβουλίτης… Αλλιώς είχε ακουστά, λέει, την αρχή ντωνε ο Γιάννης ο Κοτσιφός, που δεν έδειξε να παραξενεύεται. Το ίδιο και η γυναίκα του η Μαρία, μα και ο γιος τους ο Αντώνης, που αν και είναι, αν δεν κάνω λάθος, μόλις 33 χρονών, έχει θησαυρισμένη στο μυαλό του τη λαϊκή σοφία πολλών αιώνων.
ΓΙΑΝΝΗ Ν. ΚΟΤΣΙΦΟ, ΝΙΠΠΟΣ: Θα κάμω τ’ αδύνατα δυνατά να ξωμείνω απόψε στο χωριό, φίλε! Κι αν δεν ανάψουμε φουντανάκια, θα τα θυμηθούμε μπάρε μου...
«ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ΠΑΡΘΕΝΟΣ αγνή, ει δυνατόν Μαρία, εις την πηγήν ή το φρέαρ μετά λαγήνου κενού και παραγγέλλεται αυστηρώς να μην ομιλήση ουδενί καθ' οδόν πηγαίνουσα, αντλούσα και επιστρέφουσα, ούτε να χαιρετίσει τινά». Ο Παύλος Βλαστός για το 'αμίλητο νερό' του Κλήδονα.

«Μα εσύ που γνώρισες τη χάρη της πέτρας πάνω στο θαλασσόδαρτο βράχο/ το βράδυ που έπεσε η γαλήνη/ άκουσες από μακριά την ανθρώπινη φωνή της μοναξιάς και της σιωπής/ μέσα στο κορμί σου/ τη νύχτα εκείνη του Αϊ-Γιάννη/ όταν έσβησαν όλες οι φωτιές/ και μελέτησες τη στάχτη κάτω απ' τ' αστέρια».
Από το ποίημα του Γιώργου Σεφέρη «Φωτιές του Αϊ-Γιάννη».

ΧΑΙΡΕΤΩ ΣΑΣ ΚΙ ΑΓΑΠΩ ΣΑΣ!

Χανιώτικα νέα (23.06.2012)