ΤΑ ΧΕΛΙΔΟΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ

TA XEΛΙΔΟΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ:

ΤΟ ΦΑΣΜΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ

Γράφει η Γεωργία Βαμβουνάκη - Raffan* 

Να είναι καλοτάξιδο επί των αΰλων πτερύγων του διαδικτύου, αλλά και σύντομα να το πάρουμε στα χέρια μας πιο ζωντανό, στην υλική του υπόσταση, η ευχή που κάνω, μόλις ολοκληρώνω την ανάγνωση της ποιητικής συλογής του Βαγγέλη Κακατσάκη «Τα χελιδόνια του μοναχού».

Καθώς γυρίζουν οι σελίδες, βλέπω μπροστά μου έναν Μοναχό Ποιητή να κάνει μια σημαίνουσα σύνθεση: να ζωγραφίζει τους στίχους του με τα χρώματα του "ουρανού και του χώματος", στο συναπάντημα της λύπης με τη χαρά του "αναστάσιμου όρθρου", εναλλάσσοντας το μαύρο ράσο, του παρόντος αιώνος, με το λευκό που ονειρεύεται και προσδοκά να φορέσει (τα "Περιστέρια").

Πρώτα, λοιπόν, αυτός, ο σπουδαίος αγώνας της σύνθεσης.

Δεύτερο, ο αγώνας της "λέξης" που πρέπει να πάρει σάρκα και οστά βαδίζοντας στ' αχνάρια μιας μεγάλης παράδοσης, από την Παραλογή μέχρι τον Καβάφη, τον Ελύτη και τον Σεφέρη, λαϊκής και έντεχνης.

Τέτοιες συνθέσεις φαίνονται έντονα στα "Συναπαντήματα", στους "Προαπελθόντες" και στους "Εναπομείναντες": Οι ζώντες που ενώνονται με τους τεθνεώτες καθώς "καταφθάνουν ντυμένοι τα κυριακάτικά των", ο φίλος που έρχεται από το "Υπερπέραν" και κάθεται να "πιεί κρασί" μαζί με τον ποιητή, τα πάντα λειτουργούν και λειτουργούνται πάνω στον άξονα που ενώνει τα διεστώτα, καταπώς μας το έδειξε Εκείνος πάνω στο σταυρό.

Τριτο, σημαντική είναι η μόνιμη αναγωγή της σκέψης του ποιητή στα επουράνια, και πάλι στοχεύουσα σε μια αρμονική σύνθεση: ο Θεός που παρίσταται στο πανηγύρι "αυτοπροσώπως", οι Άγιοι, γνωστοί και φτωχοί, που "συναθροίζονται" ανάμεσά μας (των Αγίων Πάντων), που περιμένουν ν' ακούσουν από εμάς τα λόγια τους (Διάκος), που θρηνούν για τις "αδικαιολόγητες" παραλείψεις τους (Παντελεήμων), που χαίρονται ν' ακούσουν την αντήχηση του ονόματός τους στη “νίκη των φωνηέντων”  (η Παναγιά της Επιστροφής), που "υπερίπτανται πάνω από την αγαπημένη πόλη" (Εισόδια), που δύνανται ν' ανεβοκατεβαίνουν τη σκάλα που "ενώνει τον ουρανό και τη γη" (των Ειρηναίων).. 

Στα παραπάνω έρχεται να δώσει πιότερη μουσικότητα το ΄αδιαλείπτως' μιας Προσευχής (Ιλασθητί μοι), είτε τη λένε οι γλάροι (Το μοναστήρι των γλάρων), είτε οι 'Τέσσερις Μάρτυρες' στα ριζίτικα, είτε τη διηγούνται τα σύννεφα (Βλασφημία;), είτε Αυτός, ο αεί μοιραζόμενος και πλέον "Αναρχικός Ποιητής" (Λαέ μου).

Στο κλείσιμο, οι 'στέερες' μνήμες της πλεονάζουσας ζωής του ποιητή (trattando l' ombre come cosa salda, όπως θα τόλεγε ο Dante και όπως συχνά το υπομνημάτίζε ο Ζήσιμος Λορεντζάτος), της ζωής που πάλλεται μέσα στο ζωντανό χρόνο, τον κοσμικό και τον λειτουργικό: Χριστούγεννα, Αη Βασίλης, Φώτα, (τη παρουσια του κυρ Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη), Υπαπαντή και Αγίου Πνεύματος, μνήμες που φορούν, όχι μόνο το χιτώνα της νοσταλγίας, αλλά και το ανάλαφρο ρούχο του σήμερα, του εδώ και του τώρα, του "Εχει ο Θεός".

Πιστεύω ότι πολλά από τα ποιήματα του συγκεκριμένου ανθολογίου θα πρέπει να διδάσκονται στα σχολεία μας, διότι με λεπτή συγκίνηση και λιτό λόγο αναδεικνύουν όλο το φάσμα της ανθρώπινης ύπαρξης, από τη γέννηση ως την εκ νεκρών ανάσταση, και, χωρίς να "θεολογούν" ή να γίνονται διδακτικά ('φορτικά'), δίνουν στον αναγνώστη τη δυνατότητα να ψηλαφίσει την ομορφιά της ίδιας του της ζωής, έτσι όπως ήταν, έτσι όπως είναι, και έτσι όπως θα μπορούσε να είναι.

*  φιλόλογος - συγγραφέας