ΕΥΦΗΜΕΣ ΜΝΕΙΕΣ

Γράφει ο
Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης






Βαγγέλης Κακατσάκης

Μια εφτάφωτη λυχνία μνήμης


Με την ευχή “να ξημερώσει η μέρα που η σκιά του πολέμου δεν θα βρίσκει τόπο να σταθεί και τρόπο να σκοτεινιάσει τα όνειρα και τις προσδοκίες των ανθρώπων”, κλείνει προς το παρόν, κατά δήλωσή της η Πηνελόπη Ι. Ντουντουλάκη το “επίπονο αλλά εξαιρετικά ενδιαφέρον οδοιπορικό στον χώρο της βιωματικής μνήμης”, που ξεκίνησε πριν από εφτά (7) χρόνια. Στους εφτά (7) τόμους της σειράς “Η Μνήμη και η Στάχτη” που εξέδωσε η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση (ένα κάθε χρόνο από το 2004 και ύστερα) και στους οποίους εμπεριέχονται περισσότερες από εκατό αφηγήσεις συμπατριωτών μας, για τα που έζησαν τα χρόνια της Κατοχής, από τη Μάχη της Κρήτης μέχρι την Απελευθέρωση, αναφέρομαι. Σε μια μνημειώδη εφτάφωτη λυχνία μνήμης δηλαδή, που άναψε με άκρα τρυφερότητα, με περίσσια επιμέλεια και με πολύ κόπο, αναλώνοντας το ταλέντο της και μη φειδόμενη του χρόνου της, η Πηνελόπη Ι. Ντουντουλάκη. Ένας διακριτά διακριτικός και διακριτικά διακριτός εξεχόντως εξέχων πνευματικός άνθρωπος του τόπου μας, κατά κοινήν ομολογία. “Οι ιστορικές αυτές μαρτυρίες των επιζώντων Μαρτύρων της Ειρήνης, που με αγώνα και αγωνία συνέλεξε (σ.σ. η Πηνελόπη Ντουντουλάκη) μετουσιώνουν την Κρητική λεβεντιά σε περηφάνια, καρτερικότητα, αξιοπρέπεια, ελπίδα και αγάπη για τη Ζωή, την Πατρίδα και τον Άνθρωπο”, έγραψε, μεταξύ των άλλων προλογίζοντας τον πρώτο τόμο (2004) ο τότε νομάρχης Γιώργος Κατσανεβάκης. Υπάρχει κάποιος που δεν το συνυπογράφει;

Αναφορά Λόχου
Όταν ψυχραίνει ο καιρός
κι οι πρώτες βροχές παγώσουν
σμιλεύοντας σε κρύσταλλο
το πρόσωπο του χειμώνα
το απόλυτο λευκό
διαγράφει το περίγραμμα
χώρου και χρόνου
κι αποτυπώνει το σχήμα
της απουσίας.
Τότε, κάποια απρόβλεπτη στιγμή
στην ατέλειωτη έκταση των πάγων
φαίνονται να σαλεύουν ίσκιοι
κι οι άνεμοι μεταφέρουν φωνές:
- Στρατιώτης με ακρωτηριασμό σκελών:
- Παρών!
- Στρατιώτης με κάταγμα κρανίου:
- Παρών!
- Στρατιώτης με τρώση καρδιάς:
- Παρών!
- Στρατιώτης με καθολικά εγκαύματα:
- Παρών!
Ύστερα οι ίσκιοι
παραταγμένοι σε φάλαγγα κατά άνδρα
απομακρύνονται αργά
βαδίζοντας στις κορυφές του Αλβανικού Μετώπου
αργά
όσο να φύγει ο χειμώνας
και οι φωνές ξεψυχούν απαλά
μαζί με το στροβίλισμα του χιονιού:
- Να μας θυμάστε!
Πηνέλοπη Ι. Ντουντουλάκη (“Απών Χρόνος”, 2001)

Σαν ένα μυθιστόρημα...

Διάβασα απνευστί τις προάλλες και τον 7ο τόμο της σειράς “Η Μνήμη και η Στάχτη”, που είχε την καλοσύνη να μου δώσει η Πηνελόπη Ντουντουλάκη. Σαν ένα μυθιστόρημα πατριωτικού περιεχομένου στον χώρο της βιωματικής μνήμης μα και σαν ξεχωριστές προσωπικές αναφορές που στάζουν εκτός από αίμα και δάκρυα, προπάντων ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. Τον πρόλογο, κατ’ αρχήν, του νομάρχη Χανίων Γρηγόρη Αρχοντάκη που κάνει λόγο για “ένα ευλαβικό οδοιπορικό σ’ εκείνες τις μεγάλες στιγμές του τόπου και των ανθρώπων του”, και το λιτό εισαγωγικό σημείωμα της Συγγραφέως, στο οποίο εκτός των άλλων εκφράζει τις ευχαριστίες της: στον Νομάρχη για τη συνεχιζόμενη στήριξη της προσπάθειας, σ’ εκείνους που της “επέτρεψαν να μοιραστεί μαζί τους μνήμες και συναισθήματα”, σ’ εκείνους που της “εμπιστεύτηκαν φωτογραφικό και αρχειακό υλικό”, στην οικογένειά της για “τη συμπαράσταση” και στις εκδόσεις “Κασιμάτης ΑΕ” για “την άψογη διεκπεραίωση της τυπογραφικής διαδικασίας”. Μία προς μία, και κατά σειρά, τις αφηγήσεις του Αποστολάκη Σταματίου του Αποστόλου (του γνωστού τοις πάσι δασκάλου - λαογράφου) απ’ την Αγία Ειρήνη Σελίνου, του Βουράκη Ελευθερίου του Γεωργίου από τον Σκινέ, της Θεοδώρου Βικτωρίας του Ευσταθίου (της διακεκριμένης ποιήτριας) απ’ τα Χανιά, της Κοντογιάννη Μαρίας του Αντωνίου (το γένος Δασκαλάκη) απ’ το Φιλίππου Αποκορώνου, της Κουτσουμπού Ευαγγελίας του Φωτίου από τα Χανιά, του Λιονάκη Κωνσταντίνου του Εμμανουήλ από τα Παλαιά Ρούματα, του Μανιμανάκη Βαρδή του Ιωάννη από τον Δραπανιά, της Μανωλαράκη Αιμιλίας χήρας του Εμμανουήλ (το γένος Μανούσου Βουλγαράκη) από τη Ζούρβα, του Παπαδάκη Αρτεμίου του Εμμανουήλ από το Θέρισο, του Πλατσιδάκη Νικήτα του Μιχαήλ από το Μελιδόνι, του Πολυχρονίδη Πολυχρόνη του Αντωνίου (δημάρχου Κολυμβαρίου) από τη Γλώσσα Κισάμου, του Ρουμελιωτάκη Δημητρίου του Βασιλείου από τον Γαλατά, της Σαριδάκη Ζωής, χήρας Λυκούργου, το γένος Μιχαήλ Πατεράκη, από τον Αστράτηγο του δήμου Κολυμβαρίου, του Τζεκάκη Ναπολέοντα του Γεωργίου από τον Σκινέ, του Χατζάκη Ιωάννη του Ιωάννη από τον Σκινέ, του Χουλιόπουλου Χρήστου του Αθανασίου (για χρόνια προέδρου του Ορειβατικού) από τα Χανιά, του π. Ψαράκη Ιωάννη (εφημέριου σήμερα στον Άγιο Ανδρέα του Ντύσσελντορφ) από τον Καμπανού Σελίνου, του Ψαρού Νικολάου του Σταύρου (γνωστού για τα νεοριζίτικά του κι όχι μόνο) από τ’ Ασκύφου και της Σημανδηράκη Ζαχαρένιας του Στεφάνου, το γένος Χριστουλάκη (προϊσταμένης του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης) στη συνέχεια. Μαζί με τα ενυπάρχονται διανθίζοντα τις αφηγήσεις ποιήματα, νεοριζίτικα και άλλα, της Πηνελόπης Ντουντουλάκη. Φυσικά περιεργαζόμενος τις συνοδεύουσες σχετικές φωτογραφίες... Οποία ευχαρίστησις!