«Θε μου, και δος μου φώτιση, καρδιά σαν το καζάνι, να κάτσω να συλλογιαστώ το Δάσκαλο τον Γιάννη./ Θε μου, και δος μου λογισμό και μπόρεση ν’ αρχίξω/ το Δάσκαλο τον ξακουστό πρικιά να τραγουδήξω./Θε μου και δος μου απομονή και νουν εις το κεφάλι/ ν’ αναθιβάλω και να πω και τω Σφακιώ τα βάλη./ Ήτον ο Μπέης τση Βλαχιάς κι ο Μπέης ‘που τη Μάνη/ κουρφοκουβέντες είχασι με το Δασκαλογιάννη,/ απούτονε ξεχωριστός, σε πλούτη κι αξιωσύνη,/ με την καρδιά του ν’ ήθελε την Κρήτη Ρωμιοσύνη». Οι πρώτοι στίχοι από το τραγούδι για τον Δασκαλογιάνη του Μπάρμπα – Παντζελιού. Να το ακούς, να το τραγουδά ο, και καλός μου φίλος, Σφακιανός λαογράφος Κανάκης Γερωνυμάκης και να ξεσταίνεσαι!
Ο εορτασμός στην Ανώπολη των Σφακίων, προχθές Κυριακή, 18 Ιουνίου. Λαμπρός και πανηγυρικός! Με λειτουργία στον ιερό ναό του Αγίου Γεωργίου της Ανώπολης, με επιμνημόσυνη δέηση στο Ηρώο της πλατείας του χωριού, με χαιρετισμούς των διοργανωτών, με ομιλία από τον πρύτανη του Πολυτεχνείου Βασίλη Διγαλάκη, με κατάθεση στεφάνων, με τήρηση ενός λεπτού σιγής, με ανάκρουση του εθνικού ύμνου και, βέβαια, με πεντοζάλι, όπως γίνεται τα τελευταία χρόνια, από τον μουσικοχορευτικό σύλλογο “ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ”.
«Μνήμη ήρωος, μίμησις ήρωος», συνήθιζε να λέει σε τέτοιες περιπτώσεις ο μακαριστός παπά – Γιώργης Χιωτάκης. Στη φράση του αυτή, γι’ άλλη μια φορά, ο νους μου. Μιμούμαστε, έστω και κατ’ ελάχιστο, τον ήρωα, στην ιδιωτική μας οδό και στο δημόσιο βίο μας; Μας εμπνέει η ανιδιοτέλειά του, μας διδάσκει κάτι το μαρτυρικό τέλος του; Ή μήπως μοιάζουμε, για να χρησιμοποιήσω μια φράση του Νίκου Αγγελή από το βιβλίο του για τον ήρωα (Μπάρμπα Μπαντζελιού – Ν. Αγγελή “Δασκαλογιάννης”), με την αγελάδα του Σαβιολή, που “τση καρφώνει ένα δαχτύλι νήμα και δεν κουνά;».
Ο Ιωάννης Βλάχος που πέρασε στην ιστορία, λόγω της μεγάλης του μόρφωσης, με το όνομα Δασκαλογιάννης, γεννήθηκε στην Ανώπολη Σφακίων το 1722. Ήταν, όπως και ο πατέρας του, καραβονοικοκύρης κι έμπορος, ταξίδευε συχνά κι είχε επαφή με επιφανείς ξένους. Γνώριζε τον Ορλώφ, πιθανολογείται συνάντησή τους πριν από τα γεγονότα του 1770, και τον Παπαζώλη και διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τον Μπέη της Μάνης Μπενάκη. Ήταν γεννημένος “αρχηγός”. Το κίνημά του, η επανάσταση αυτή των Σφακιανών είναι γεμάτο ρομαντισμό και οράματα. Ο θάνατός του, στο Ηράκλειο, στις 17 Ιουνίου 1771, έγινε με τον πιο απάνθρωπο τρόπο. “Εξεδάρη ζων”. «Τον Δάσκαλο εγδάρασι κι άλλους, πολλούς επνίξα/ και τσ’ άλλους σ’ αποδέλοιπους στη φυλακή τσοι ρίξα», μας λέει, ο Μπάρμπα – Μπαντζελιός.
«Με μια τσεκουριά δεν πέφτει ο πρίνος». Θυμούμαι συχνά αυτή τη φράση που είπε, μυθιστορηματική αδεία, κατά τον Νίκο Αγγελή, ο Δασκαλογιάννης στην κόρη του τη Μαρία, όταν της παράγγειλε να κεντήσει την πρώτη σημαία του πρώτου σηκωμού. Ισχύει για όλους τους όπου γης αγώνες για ανθρώπινη αξιοπρέπεια, ο λόγος τούτος. Δεν έχει τέλος ο αγώνας, ο όποιος αγώνας, του καλού ενάντια στο κακό…
Χανιώτικα νέα (20.06.2017)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου