ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΔΩ ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΚΕΙ

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙ

 

«Σας καλωσορίζουμε εδώ, στο Άγιο Πνεύμα, όπου εμείς οι εναπομείναντες, ο Αντώνης, ο Μανούσος, ο Αγησίλαος κι εγώ, μαζί με τους υπόλοιπους και τον παπα- Μιχάλη, αποφασίσαμε να λιτανέψουμε με μπροστάρη το Άγιο Πνεύμα το “ΕΔΩ ΕΙΜΑΣΤΕ” στους δρόμους της γειτονιάς μας. Ίσα ίσα για ν’ ακουμπήσουμε με τα μάτια μας τις καντουνάδες των παλαιών μας και ν’ ακούσομε στο σίσυλο της μέρας κάτω απ’ τις κρεβατίνες που εκείνοι φύτεψαν το “καλά πορπατείτε”. Με την έννοια ότι παράδοση δεν είναι μόνο ό,τι μας παραδίδεται, αλλά προπάντων ό,τι εμείς δημιουργούμε με βάση τα παλιά και παραδίδουμε στα παιδιά μας». Απόσπασμα από ομιλία μου στις διήμερες εκδηλώσεις στις Κατούνες του Νίππου (2 και 3 Ιουνίου 1996) για το πανηγύρι του Αγίου Πνεύματος.

«Εδώ στον Νίππο, στο Άγιο Πνεύμα, για δυο ημέρες, λοιπόν. Εδώ όπου οι αξεδιάλυτες φωνές των θρύλων συναντιούνται με τα βαριά αντρίστικα βήματα της ιστορίας. Εδώ κάτω απ’ τον ίσκιο της Μαδάρας και της παλαιϊκιάς μας ματωμένης σημαίας (φώτ. από παλιότερο πανηγύρι). Μιας σημαίας που την ύφανε τραγουδώντας τραγούδια της αγάπης μια μακρινή γιαγιά, και που την ακουμπούσε στην εικόνα του Γείτονα Αγίου για ευλογία, πριν κινήσει για τον πόλεμο μαζί με τα παλληκάρια του, ένας παππούς καπετάνιος. Εδώ όπου πρώτοι κάθε χρόνο τέτοιες μέρες καταφτάνουν και προσέρχονται για ν’ ανάψουν ένα κερί στη Χάρη του, προσκομίζοντας τα πρόσφορα τους οι πεθαμένοι μας. Ντυμένοι τα κυριακάτικα τους, έχοντας αφήσει γι’ αυτήν την ημέρα τις σκαλίδες, τα δραπάνια και τα βοσκοράβδια τους. Εδώ, όπου και φέτος αξιωθήκαμε ν’ ανάψουμε την Αγία Φωτιά, για να στείλουμε τα χαιρετίσματα μας στ’ άλλα Άγια Πνεύματα της Μαδάρας, στον Μπούμπουλο και στις Χώσες. Εδώ, όπου κι εφέτος η ευωδιά της αιώνιας δάφνης, των κεριών και του άρτου, έτσι όπως ενώνεται με τις πλεξούδες του θυμιάματος, ακαταπαύστως αναθρώσκει. Εδώ, όπου το θριαμβευτικό “Ευλογητός ει, Χριστέ, ο Θεός ημών…”, κρατά το ίσο στα ξεπεταρούδια πουλιά που μαθαίνουν τα πρώτα νηπαβουγαδή τους από έναν γέρο κότσυφα, πρωτοψάλτη στη δεξιά τζανεριά. Εδώ, όπου λιτανεύουμε στους δρόμους της γειτονιάς μας κι ακουμπάμε με τα μάτια μας τις καντουνάδες των παλαιών μας. Εδώ στον Νίππο, στο Άγιο Πνεύμα, για δυο ημέρες, λοιπόν». Ένα απ’ το “Ακροθιγώς” μου στη στήλη “Αυτός ο τόπος ο μικρός ο μέγας” που είχαμε με την Ευδοκία για πολλά χρόνια στα “Χανιώτικα νέα” (Τετάρτη 2 Ιουνίου 1999).

«Λαμπερή κι αστραφτερή, μα και δροσερή κι αεράτη, σαν αλκυονίδα μέρα ξημερώνει η Δευτέρα. Ό,τι πρέπει για τους προσκυνητές να συρρέουν απ’ όλα τα γυρόχωρα, μα κι απ’ τα Χανιά και να φτάσουν μέχρι την εικόνα της Χάρης του. Τους βλέπω απ’ το ψαλτήρι, ποτάμι ατέλειωτο να κατευθύνονται στην εικόνα του και χαίρομαι. Όχι δεν προλαβαίνω να σκεφτώ πως ήταν μια φορά η γιορτή Του, πώς μπορεί να είναι αύριο. Ούτε τι πόνο κουβαλά μια μικρομάνα, που τρέχουν κουτσουνάρι τα δάκρυα της. Εξάλλου είναι η ώρα να συνοδεύσω τους τρεις απ’ τους έξι ιερείς που ιερουργούν για την ευλογία των προβάτων. Μια ματιά όμως, έστω και φευγαλέα στη μάνα μου, την ώρα που ανάβει τόσα κεριά όσα τα παιδιά, οι νύφες, οι γαμπροί και τα εγγόνια της δεν μπορώ να την αποφύγω. Ούτε τη συνακόλουθη σκέψη ότι χθες άναψε πιο πολλά, γιατί πάντα οι νεκροί περισσεύουν. Ούτε την ευχή να την έχει ο Θεός γερή. Είναι η στιγμή που ούτως ή άλλως παρατηρώ τα γιγνόμενα ψέλνοντας»… Από κείμενο μου στη στήλη “Αυτός ο τόπος ο μικρός ο μέγας” στα “Χανιώτικα νέα” (28 Ιουνίου 2000).

Στον απόηχο της Μεγάλης του Αγίου Πνεύματος φετινής Γιορτής που πανηγύρισε γι’ άλλη μια χρόνια το ιστορικό εκκλησάκι στις Πάνω Κατούνες του Νίππου, κοντά στο πατρικό μου σπίτι, οι σημερινές “Στάσεις” που αναφέρονται σε παλαιότερους εορτασμούς. Προαποφασισμένο, δεν προλάβαινα να κάνω κάτι άλλο. Αύριο, Τετάρτη 7 Ιουνίου, ώρα 7 μ.μ. στην ιστορική αίθουσα “Μιχαήλας Αβέρωφ” της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών θα γίνει η απονομή του φετινού βραβείου της “Μάρκος Αυγέρης” από κοινού στον γράφοντα για τη συλλογή διηγημάτων “Πότες θα κάμει ξεστεριά” και στην Άννα Φιλιώτου για το μυθιστόρημα της “Το ξετύλιγμα της δαντέλας”.

 

Χανιώτικα νέα (Τρίτη, 6.6.2023)