Kουβέντα μ’ έναν εθελοντή της Μάχης του Βαφέ
«Πώς το φεγγάρι έπιασα μόνο και μόνο φίλο/ μια καλησπέρα με αυτό εχθές για να της στείλω. Άγνωστέ μου εθελοντή της Μάχης του Βαφέ». Η κουβέντα μας ξεκίνησε ήδη με τη δική σου “καλησπέρα”. Το πού ακριβώς θα τελειώσει δεν μπορώ να το ξέρω αυτή τη στιγμή. Το μόνο που ξέρω είναι ότι εγώ, ένας ταπεινός λογάς της επαρχίας των Αποκορώνων, είμαι χρεωμένος να μιλήσω μαζί σου. Οντας εντός της φλεγόμενης βάτου και κατοπτεύοντας τα πέριξ, θ’ αναθιβάλω, λοιπόν, τα γεγονότα των φοβερών εκείνων ημερών τ’ Οκτώβρη του 1866. Τότε που εσύ, μαζί με κάποιους άλλους ολίγους στάθηκες όρθιος, στο διάσελο της Ιστορίας, στο Μετερίζι της Ελευθερίας στον Βαφέ του Αποκόρωνα […]
Από την τρίτη κιόλας μέρα που φτάσατε στον Βαφέ, κατάλαβες ότι τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά. Οι Τούρκοι ρήμαζαν, έσφαζαν κι έκαιγαν. Ενας τρομερός πασάς, παλιός γνώριμος της Κρήτης, ο γερο-Μουσταφά Ναϊλή πασάς δεν άφηνε πέτρα πάνω στην πέτρα. Το Νίππος, ο Φρες, η Κάινα και τ’ άλλα γυρόχωρα ήταν κάθε μέρα στις φλόγες. Ο Βάμος, το κεντρικό χωριό της επαρχίας, έπρεπε να καταληφθεί. Αν ήμαστε τρεις ή τουλάχιστον δύο χιλιάδες!.. Αλλά πού… Οι μέρες περνούσαν και οι πολλοί από τους κοντινούς και μακρινούς επαναστάτες δεν έρχονταν. Ακουγες να λένε ότι γνοιάζονταν τις οικογένειές τους, που τις φυγάδευαν στα βουνά. Οταν όμως θα άρχιζε ο καυγάς (έτσι έλεγαν οι ντόπιοι τη μάχη) δεν θα έλειπε κανείς… Λόγια; […]
Το ξημέρωμα της 12ης Οκτωβρίου 1866 σε βρήκε ακριβώς μπροστά από τον Βαφέ, μαζί με άλλους εθελοντές και Βαφιανούς από τα Ξεριζώματα και πάνω, πίσω από τους φράχτες και τους τροχάλους. Είχε επικρατήσει τελικά ο ενθουσιασμός σας, μα και η θέληση των ντόπιων που ήθελαν να εμποδίσουν τους Τούρκους να μπουν στο χωριό. Δίπλα σας, ανάμεσα στον Βαφέ και στο Μπρόσνερο και παραπέρα στον Αλίκαμπο, στην Κεφάλα, οι οπλαρχηγοί με τους δικούς τους, ο Κωσταρός, ο Κριάρης και οι αποδέλοιποι. Ο Μουσταφά είχε ήδη φθάσει στις Βρύσες και οι πολλοί επαναστάτες που υπόσχονταν οι οπλαρχηγοί ότι θα έρχονταν δεν φαίνονταν πουθενά. Μόνοι, λοιπόν, εσείς, ενώπιον της ιστορίας. Οι 300 εθελοντές, το “πειναλέον” του Ζυμβρακάκη σώμα με ένα πυροβόλον το οποίον μετεφέρετο επί των ώμων ενός ανδρός και οι 280 επαναστάτες […]
Όταν φτάσατε στην κορφή οι εχθροί ήταν πάλι εκεί και σας περίμεναν. Είστε περικυκλωμένοι απ’ όλες τις πλευρές κι αν δεν ερχόταν ο Κριάρης να συνδράμει τον Κωσταρό και τον Μπομπολάκη, που πάσχιζαν να σας σώσουν, δεν θα γλύτωνε κανένας σας. Προπάντων εσύ, που ένιωσε ξαφνικά το δεξί σου πόδι να βαραίνει και να χάνει ολότελα τη δύναμή του. Αν έλειπαν δυο ντόπιοι που σε πήραν στους ώμους, θα έμενες εκεί… Το βράδυ της ίδιας μέρας φτάσατε στο Ασκύφου. Εδώ άκουσες το πρώτο προσκλητήριο των νεκρών… […]
”Γνήσια της Ελλάδος τέκνα”,/ Ψυχαί που επέσατε εις τον αγώνα ανδρείως,/ Τάγμα εκλεκτών Ηρώων,/ καύχημα νέον. Για εκείνους, σκεφτόσουν, που τους “ήρπασιν η τύχη/ την νικητήριον δάφνην,/ και από μυρτιάν τους έπλεξεν/ και πένθιμον κυπάρισσον/ Στέφανον άλλον”. Οταν συνειδητοποίησες ότι οι τελευταίες σου σκέψεις δεν ήταν τίποτα άλλο παρά αυτούσιοι οι στίχοι του Κάλβου, από το ποίημά του “Εις τον Ιερόν Λόχον”, τότε σήκωσες το βλέμμα σου και έκπληκτος διάβασες, την αμέσως επόμενη στροφή του ποιήματος, γραμμένη με μεγάλα γράμματα, στα μάτια των συμπολεμιστών σου. Ως επίλογος των φοβερών εκείνων ημερών και ως πρόλογο εκείνων των επίσης φοβερών που θα ακολουθούσαν: “Αλλ’ αν τις αποθάνη/ Διά την πατρίδα,/ η μύρτος είναι φύλλον ατίμητον/ και καλά τα κλαδιά της Κυπαρίσσου” […]
Σημείωση: Αποσπάσματα από παλιότερο κείμενό μου με τίτλο «Κουβέντα μ’ έναν εθελοντή της Μάχης ή κουβέντα που αρχίζει με μια “καλησπέρα”» που αποτέλεσε το κύριο σώμα μιας ομιλίας μου με θέμα τη Μάχη του Βαφέ (12.10.1866) που έγινε στον Βαφέ για την επέτειο των 130 χρόνων από τη Μεγάλη Κρητική Επανάσταση του 1866. Με αφορμή τη συμπλήρωση 150 χρόνων.
Χανιώτικα νέα (18.10.2016)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου