Iδιαίτερα ενδιαφέρουσα και εξόχως συναρπαστική η περιδιάβαση στις σελίδες του πρωτότυπου ημερολογίου για το 2017 του 9ου Δημ. Σχ. Χανίων, που έχει σαν τίτλο “Πηνελόπη Gandhi Αποστολή” και σαν υπότιτλο τη φράση «Το νήμα μας ενώνει με την παράδοση, με τη φύση, με τον εαυτό μας, ενώνει τις γενιές μεταξύ τους και τους ανθρώπους όλου του κόσμου», το οποίο έφτασε στον Παιδότοπο.
Πρωτοπόρος δράση του Πανεπιστημίου των Ορέων, ιδρυτής και πρόεδρος του οποίου είναι ο καθηγητής Ιωάννης Παλλήκαρης, η “Αποστολή Πηνελόπη Γκάντι”, εμπνεύστρια και συντονίστρια της οποίας είναι η Βαρβάρα Τερζάκη – Παλλήκαρη, πληροφορούμαστε απ’ τις πρώτες σελίδες του Ημερολογίου που “παρουσιάζουν” κάθε μήνα τα παιδιά ενός τμήματος, μαζί με το διανθισμένο με ανάλογη εικονογράφηση, σχετικό με την “Αποστολή» ή την υφαντική τέχνη, πεζό ή ποιητικό κείμενο. Χαρά μου η φιλοξενία κάποιων απ’ αυτών (πού να χωρέσουν όλα!) σ’ αυτήν τη σελίδα, με πρώτο ένα απόσπασμα από κείμενο του μακαριστού μητροπολίτη Ειρηναίου Γαλανάκη για τις “ανυφαντούδες” της Κρήτης, συνοδευόμενο από την φωτογραφία της πατανίας που κοσμούσε το επισκοπικό του γραφείο.
Εκ βαθέων τα συγχαρητήριά μου, τόσο στους δασκάλους του Σχολείου (ιδιαίτερα στην διευθύντρια Τριανταφυλλιά Γιαννουλάκη που είχε την ευθύνη της επιμέλειας, της σχεδίασης και της οργάνωσης του υλικού) όσο και στα μέλη του Δ.Σ. του Συλλόγου Γονέων και στους άλλους γονείς!
Πραγματικά γίνονται θαύματα όταν λειτουργεί το τρίγωνο της συνεργασίας δασκάλων – γονέων – μαθητών!
Σας χαιρετώ με αγάπη όλους!
Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης,
Δάσκαλος
Η ονομασία Πηνελόπη Gandhi
Η Πηνελόπη είναι η κατεξοχήν υφάντρα της αρχαιότητας, που έζησε όλη τη ζωή της μέσα από ένα υφαντικό εργαστήρι. Μέσα από εκεί έδειξε την πίστη της, την αγάπη της και τις πολύπλευρες και πολυμήχανες σκέψεις της. Εκεί ξεδίπλωσε τις πράξεις και τα συναισθήματά της, αναμένοντας καρτερικά τον Οδυσσέα.
Ο Mahatma Gandhi, υπήρξε μεγάλος θρησκευτικός και πολιτικός ηγέτης. Η αγάπη του μεγάλου Ινδού και η προσωπική του εμπλοκή και ενασχόληση με την Υφαντική, υποδηλώνει μία κοινωνική στάση ενάντια στην ομοιομορφία και την αποξένωση από το πρώτο αγαθό που τυλίγει τον εαυτό μας, το ύφασμα…
Με την επιμονή του να φτιάχνει μόνος του τα ενδύματά του, έγινε παράδειγμα προς μίμηση του ανθρώπου που αντιστέκεται στις δυσκολίες και αγωνίζεται για το καλύτερο αύριο.
Η Αποστολή Πηνελόπη Gandhi συνδέει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον των ανθρώπων.
Σ’ ανιστορούμαι Γυναίκα της Κρήτης, να κλώθεις το σπιτικό μαλλί και το λινάρι, να το κάνεις φάδια και στημόνια, να το περνάς στον αργαλειό σου και να υφαίνεις τα προυκιά και τα φορέματά σου. Να υφαίνεις πατανίες, κιλίμια, συντζαντέδες, πετσέτες, τραπεζομάντηλα για το σπίτι σου και “βημόθυρα”και καλύμματα για τις Εκκλησίες του χωριού σου. Να υφαίνεις, να κτυπάς το πέταλο και να τραγουδάς, νέα κοπέλα το νιο που περιμένεις στο γάμο σου, ή τον άνδρα και τον αδελφό σου, που ’λειπε στον πόλεμο, στην ξενητειά ή στη Μαδάρα.
Μακαριστός Μητροπολίτης πρώην Κισάμου & Σελίνου Ειρηναίος Γαλανάκης, 1995, “Γυναίκες της Κρήτης”, εκδ. Μιχάλης Γεωρβασάκης (σελ. 73-74)
Η ιερή τέχνη της υφαντικής
Η Υφαντική είναι Ιερή Τέχνη στην υπηρεσία του ανθρώπου, γνωστή από την αρχαιότητα. Είναι από τις πρώτες τέχνες στην ιστορία του ανθρώπου. Η υφαντική περιλαμβάνει το γνέσιμο του νήματος (κλωστικά εργαλεία η ρόκα, το αδράχτι, το σφοντύλι), τη βαφή του νήματος και την ύφανση στον αργαλειό.
Ομηρική εποχή: Οι βασίλισσες ύφαιναν και μάλιστα όρθιες! Ηταν τιμή γι’ αυτές να φροντίζουν την οικογένειά τους. Η Πηνελόπη ύφαινε περιμένοντας τον Οδυσσέα («Τρανό αργαλειό στο ανώι της έστησε και κίνησε να υφαίνει», λέει ο Όμηρος).
Μυθολογία: Ο μύθος της Αράχνης και η μονομαχία της με τη θεά Αθηνά, που είχε ως αποτέλεσμα τη μεταμόρφωσή της στο γνωστό μας έντομο, που υφαίνει αδιάκοπα ιστό.
Ιστορία: Στη γιορτή “Παναθήναια”, οι υφάντρες αφιέρωναν τα ομορφότερα υφαντά τους στη θεά Αθηνά, που με τη σοφία της χάρισε την υφαντική Τέχνη στους ανθρώπους.
Η Πηνελόπη Gandhi ξεκινώντας από την Κρήτη στηρίζει την αναβίωση της Υφαντικής Τέχνης σε ολόκληρο τον κόσμο.
Λαϊκό παραμύθι
Μια φορά κι έναν καιρό ήταν μια φτωχή μητέρα που είχε τέσσερα παιδιά. Ο χειμώνας ήταν βαρύς και το μικρότερο αδερφάκι, κρύωνε με ένα σκέτο πουκαμισάκι που φορούσε.
Στο δρόμο που πήγαινε βοήθησε ένα πουλάκι που έπεσε από τη φωλιά του και μία αράχνη που παραμέρισε μην της χαλάσει τον ιστό. Ομως σε λίγο σκόνταψε σε έναν θάμνο και το μοναδικό του πουκάμισο. Παγωμένο το παιδάκι άρχισε να κλαίει.
Τότε ένα αρνάκι έδωσε το μαλλί του, στριφογυρίζοντας γύρω από τον αγκαθωτό θάμνο. Το πουλάκι με τη μυτούλα του έγνεσε το μαλλί και η αράχνη πήρε ύφανε το νήμα και έφτιαξε ένα ωραίο μάλλινο ύφασμα. Το παιδί τους ευχαρίστησε όλους και πήγε το ύφασμα στη μητέρα του. Εκείνη έφτιαξε μάλλινα ρουχαλάκια για το χειμώνα.
(διασκευή από τη συλλογή Γ.Α. Μέγα)
Τραγούδια
Αχ αυτό, αχ αυτό το αργαλειό σου
με τρελαίνει πω, πω, πω…
Εκτέλεση: Νίκος Ξυλούρης, Κώστας Μουντάκης, Χαράλαμπος Γαργανουράκης
«Σαν θέλεις να ’μουν όμορφη
ξανθή και μαυρομάτα
να πάρεις κόρη από σειρά
κι από μεγάλο σπίτι
να ξέρει ρόκα κι αργαλειό,
να ξέρει να υφαίνει».
Δημοτικό τραγούδι
Ολη ’ναι η θάλασσα αργαλειός!
Κι η Κρήτη κάθεται και υφαίνει.
Νίκος Καζαντζάκης
Στου πέρα Μαχαλούδι
…Χίλιες φορές την ώρα
περνούσα να σε δω
κι η μάνα σου σε κρύβει
που πίσ’ στον αργαλειό…
Παραδοσιακό τραγούδι
Μαντινάδες
Στον αργαλειό
τση σκέψης μου
φαίνω τα όνειρά μου
με τση ελπίδας χρώματα
νήμα τα βάσανά μου.
Να είναι η ζωή σας αργαλειός
μόνο χαρές να υφαίνει
υγεία να ’ναι το πέταλο
κι αγάπη να ‘ναι το χτένι!!!
Το κέντημα είναι γλέντημα
κι η ρόκα είναι σεργιάνι
μα ο αργαλειός είναι σκλαβιά
σκλαβιά πολύ μεγάλη.
Μαλαματένιο τ’ αργαλειό
και φίλντισι το χτένι
και μια κοπέλα λυγερή
που τραγουδάει και φαίνει.
Τιμή μεγάλη και τρανή
που ’ναι ο αργαλειός στο σπίτι
το κάθε δόντι τ’ αργαλειού
αξίζει μαργαρίνη.
Χανιώτικα νέα (28.01.2017)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου