ΞΕΣΤΕΡΙΑ

“ΠΟΤΕΣ ΘΑ ΚΑΜΕΙ ΞΕΣΤΕΡΙΑ”: ENA BIBΛΙΟ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ

Γράφει η Μαρία Μαράκη*

 

 Αγαπητική και εμπεριστατωμένη η παρουσίαση της" Ξεστεριάς" μου στην εφ. ¨Χανιώτικα νέα". στη στήλη της ΟΨΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΨΕΙΣ, από την ξεχωριστή φιλόλογο - αρθρογράφο Μαρία Μαράκη. Και βέβαια τιμητική και ενδιαφέρουσα η πρότασή της να "μπει" στα σχολεία. Από καρδιάς το ευχαριστώ μου, Μαρία)

ΜΙΑ ΑΚΟΜΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑΣ

Ο απολογισμός του εορτασμού των 200 χρόνων από την επανάσταση του 1821 αποτελεί τις μέρες αυτές αντικείμενο ποικίλων σχολιασμών σχετικά με την επιτυχία ή μη των μεγαλόπνοων αρχικών στόχων των διοργανωτών, κυρίως ως προς τον κοινωνικό, πολιτιστικό και πολιτικό αντίκτυπο που προσδοκούσαν να έχει αυτός στη χώρα μας και στο εξωτερικό.

Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη σημαντική πνευματική παρακαταθήκη που αφήνει ο εορτασμός αυτός στις επόμενες γενιές με τις ποικίλες επετειακές εκδόσεις, τα λευκώματα και τα βιβλία που είδαν το φως της δημοσιότητας ή πρόκειται να δουν το επόμενο διάστημα με αφορμή το μεγάλο ξεσηκωμό του γένους μας.

Σε αυτή την πανελλήνια “εκδοτική Άνοιξη” συμμετείχε, όπως ήταν αναμενόμενο, εξαιτίας της μεγάλης προσφοράς του στην ιστορία και στον πολιτισμό της πόλης μας και το Μουσείο Τυπογραφίας της Ελένης και του Γιάννη Γαρεδάκη καθώς και η εφημερίδα “Χανιώτικα Νέα” με την έκδοση του βιβλίου του Βαγγέλη Θ. Κακατσάκη “Πότες θα κάμει ξεστεριά...Διηγήματα”

Πρόκειται για επτά ιστορικά διηγήματα-αυτός είναι νομίζω ο χαρακτηρισμός που τους ταιριάζει- που αναφέρονται σε σημαντικές στιγμές της ιστορίας της Τουρκοκρατούμενης Κρήτης, σκιαγραφούν αριστοτεχνικά τις διάφορες όψεις της κοινωνίας της, προβάλλουν την καθημερινότητα της εποχής, τις πράξεις και τις συμπεριφορές των ανθρώπων, αναδεικνύουν τη ψυχοσύνθεση των Κρητικών και υμνούν τη λεβεντιά και την ασίγαστη επιθυμία τους για την κατάκτηση της πολυπόθητης ελευθερίας.

ΣΤΙΣ ΚΡΗΤΙΚΕΣ ΡΙΖΕΣ

Η λογοτεχνική ματιά του δημιουργού εστιάζει αυτή τη φορά στη μικροϊστορία και σε συγκεκριμένα ιστορικά γεγονότα της τοπικής ιστορίας μας τα οποία αναπτύσσει στη μικρή εκ των πραγμάτων έκταση του λογοτεχνικού είδους του διηγήματος με το οποίο επιλέγει να εκφρασθεί αυτή τη φορά. Μέσα στις μικρές αυτές ιστορίες του κατορθώνει με την αριστοτεχνική πένα του και τον περιεκτικό του λόγο να χωρέσει ολάκερη την Κρήτη και να προβάλλει σε όλη τους την έκταση τις διαχρονικές αξίες της.

Όμοια λοιπόν, με επτά μεγαλόπρεπα αγέρωχα πολυχρονίτικα δέντρα της Κρητικής γης τα διηγήματα αυτά, φιλοξενούν κάτω από το βαθύ αειθαλή ίσκιο τους με όλο το μεγαλείο που τους ταιριάζει την Ιστορία, την Παράδοση και τη Λαογραφία της Κρήτης.

Με άλλα λόγια ο Βαγγέλης Κακατσάκης με όπλα την αναμφισβήτητη ιστορική του επάρκεια, την άνεση με την οποία κινείται στο χώρο της παράδοσης της Κρήτης και τη συναρπαστική λογοτεχνική αφήγησή του, αντιμάχεται τη λήθη μιας άγνωστης σε πολλούς ιστορικής πραγματικότητας της Τουρκοκρατίας στην Κρήτη καθώς εντάσσει τα διηγήματά του με όσο το δυνατό μεγαλυτερη πιστότητα και ακρίβεια στο ιστορικό πλαίσιο της εποχής.

Ακόμα ο συγγραφέας , αξιοποιεί στην πλοκή των διηγημάτων του, όπως ο ίδιος ομολογεί στο εισαγωγικό σημείωμα του βιβλίου του, μνήμες και παλιές ιστορίες που άκουσε από τη γιαγιά του τη Στυλιανίτσα στα παιδικά του χρόνια, γεγονός που κάνει τη αναδιήγηση του και το ταξίδι στο παρελθόν ιδιαίτερα γοητευτικό.

Μοναδικό εργαλείο για την αποτύπωση στο χαρτί όλων αυτών των ιστοριών αποτελεί ο μεστός, καλοδουλεμένος λόγος του που εμλουτίζεται με εκπληκτικά σχήματα λόγου, με πρωτότυπες περιγραφές της φύσης και την αφηγηματική ζωντάνια της κρητικής διαλέκτου.όπου απαιτείται η χρήση αυτής.

Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΙ Η ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΠΟΛΑΥΣΗ

Το ευτυχές συναπάντημα της καλλιτεχνικής αλήθειας με την ιστορική στις σελίδες του βιβλίου σε συνδυασμό με το αφηγηματικό ταλέντο του διηγηματογράφου χαρίζουν απλόχερα στον αναγνώστη τη μοναδική αισθητική απόλαυση που μόνο τα καλά βιβλία μπορούν να σου δώσουν με τα χαρίσματά και τα πλουμίδια τους. Αυτή την αισθητική απόλαυση έρχεται μάλιστα να ενισχύσει και η καλαίσθητη έκδοση του βιβλίου, μέσα από το ταιριαστό εξώφυλλο και τα σκίτσα που το κοσμούν ενδιάμεσα, τα οποία φιλοτέχνησε το ταλαντούχο χέρι του γνωστού καλλιτέχνη Νίκου Μπλαζάκη. Το τελικό αισθητικό αποτέλεσμα μάλιστα θυμίζει τα παλιά καλαίσθητα αναγνωστικά του Δημοτικού που εκπαίδευσαν γενιές Ελλήνων.

Και μια περί Παιδείας ο λόγος και περί Εκπαιδεύσεως των Ελληνοπαίδων, βιβλία σαν αυτά αναμφίβολα θα μπορούσαν να συντελέσουν στην προσέγγιση της τοπικής μας ιστορίας, που τόσο λείπει από τα σχολεία μας, με ένα τρόπο ευχάριστο και απολαυστικό για τους νέους μέσα από την ευαίσθητη ματιά ενός λογοτέχνη.

Η ποιοτική αυτή λογοτεχνική αναπαράσταση του ιστορικού παρελθόντος ενισχύει την ιστορική γνώση και ενσυναίσθηση και ταιριάζει καλύτερα, με τη συναισθηματική εμπλοκή που προκαλεί, στον ψυχικό κόσμο των παιδιών. Άλλωστε η επιστράτευση της λογοτεχνίας, ως επιπλέον μέσο κατανόησης του ιστορικού παρελθόντος, υπηρετεί εκτός των άλλων τη ζητούμενη στις μέρες μας διαθεματική και διεπιστημονική προσέγγιση της σχολικής γνώσης, που εξασφαλίζει την όσο το δυνατόν ολιστική και αξιόπιστη κατάκτηση αυτής και απομακρύνει τη διδακτική διαδικασία του μαθήματος της Ιστορίας από παραδοσιακές και αναποτελεσματικές πρακτικές.

Φιλόλογος*

Χανιώτικα νέα (Τετάρτη, 22. 12. 2021)  

https://www.haniotika-nea.gr/v-kakatsaki-potes-tha-kamei-xesteria/

 https://www.facebook.com/kakatsakes/posts/10220587916464057

 

 (  Το βιβλίο, διατίθεται από τα γραφεία της εφ. “Χανιώτικα νέα” (Καραϊσκάκη 49, Χανιά, τηλ. 2821070563 και https:\\shop.haniotika-nea.gr  )