ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΔΩ, ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΕΚΕΙ

Ο ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗΣ ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

«Κάναμε βόλτες με την αδελφή μου στο αμπέλι και μαζεύαμε τις στερνές ρώγες που κρέμουνταν ακόμα στα κλήματα. Άξαφνα βουή ακούστηκε στο δρόμο, φωνές και γκαρίσματα, τσούρμο περνούσε με τα γαϊδουράκια φορτωμένα, σκάφες, τεντζερέδες και χανούμισσες. Άνδρες έτρεχαν πίσω, άλλοι ξυπόλυτοι, άλλοι με ξεπατωμένα στιβάνια, με σαρίκια στο κεφάλι, δε μιλούσαν, μούγκριζαν κι έτρεχαν κατά το Κάστρο. Τσαλαβουτούσαν στις λάσπες, η κάψα είχε κορώσει, χοχλάκιζε ο αγέρας. “Οι Τούρκοι, τα σκυλιά” γόγγυξε η μητέρα, μας άρπαξε παραμάσκαλα και μας έμπασε στο σπίτι. Αγκάλιασα τα γόνατάτης. “Γιατί τρέχουν, μητέρα;” ρώτησα “τι θένε; Γιατί τρέμεις;” Χάδεψε τα μαλλιά μου. “Θε μου, και τι μέλεται να δουν τα μάτια σου, παιδί μου! Βαρύ πράμα να γεννηθείς Κρητικός”». Από το κεφάλαιο “Σφαγή” του βιβλίου του Νίκου Καζαντζάκη “Αναφορά στον Γκρέκο” (εκδ. Ελένη Καζαντζάκη, Αθήνα 1961) που δημοσιεύεται μαζί με άλλα κείμενα στο τελευταίο, το με Νο. 48 (Δεκ. 2021) τεύχος της ετήσιας επιθεώρησης που εκδίδει η Διεθνής Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη – Δ.Ε.Φ.Ν.Κ. Εν είδει προλόγου στη σημερινή στάση.

Η Δ.Ε.Φ.Ν.Κ. είναι ένα διεθνές ανεξάρτητο πολιτιστικό σωματείο, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που ιδρύθηκε το 1988 στη Γενεύη με τη συμμετοχή της Ελένης Καζαντζάκη και του Γιώργου Ανεμογιάννη, ιδρυτή του Μουσείου Νίκου Καζαντζάκη στην Κρήτη. Ο κύριος σκοπός της είναι η προώθηση του έργου και της σκέψης του μεγάλου συγγραφέα και ποιητή Νίκου Καζαντζάκη (1883-1957) με διαλέξεις, συνέδρια, ημερίδες μελέτης, λογοτεχνικά καφενεία, κινηματογράφο, θέατρο, ποίηση, εκθέσεις, ταξίδια, μουσική, οπτικοακουστικό υλικό, διαγωνισμούς (λογοτεχνικούς και εικαστικών τεχνών). Έδρα της η Γενεύη. Είναι οργανωμένη σε Τμήματα και διοικείται από μία συντονιστική επιτροπή, πρόεδρος της οποίας είναι ο και ιδρυτής της συγγραφέας Γιώργος Στασινάκης, που έχει ως έργο ζωής τη διάδοση του έργου και της σκέψης του Καζαντζάκη σε όλο τον κόσμο. Και μέσω των εκδόσεών της, όπως η προαναφερθείσα που γράφεται στα γαλλικά, στα ελληνικά, στα αγγλικά και στα ιταλικά. “Η κρητική ματιά” ο τίτλος της, για να τον γράψω μόνο στα ελληνικά. Να ’ναι καλά ο γνωστός τοις πάσι και ως πνευματικός δημιουργός πρώην βουλευτής, πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος και μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής της Δ.Ε.Φ.Ν.Κ. Σήφης Μιχελογιάννης, όπως και η επίσης τοις πάσι γνωστή φιλόλογος – συγγραφέας, πρόεδρος της τοπικής επιτροπής Ρούλα Βουράκη για το ακριβό δώρο τους. Μακράν ο μεγαλύτερος για μένα Έλληνας πάσης Οικουμένης συγγραφέας, Νίκος Καζαντζάκης της Κρητικής Ματιάς. Ευλογία η πρώτη γνωριμία μαζί του, μέσω του “Χριστός ξανασταυρώνεται”, όταν πήγαινα Γ’ Γυμνασίου…

«Πέθαινες κάθε μέρα, γεννιόσουν κάθε μέρα,/ αρνιόσουν ό,τι είχες κάθε μέρα./ Δεν ζύγιζες, δεν μετρούσες, δεν βολευόσουν,/ ακολουθούσες το δικό σου χτυποκάρδι./ Κοίταζες τον φόβο κατάματα/ κι αυτός φοβόταν κι έφευγε./ Παρατηρούσες τον κόσμο με κρητική ματιά/ και παράγγελνες ν’ αγαπά ο άνθρωπος την ευθύνη./ Χρέος τού καθενός να σώσει τη γης,/ δικό του το φταίξιμο, αν δεν την σώσει, έλεγες.// Παραπέρα,/ παρακαλούσες τον Χριστό να κάμει/ τις κάμπιες της καρδιάς πεταλούδες,/ ενώ έλεγες ότι Θεός δεν υπάρχει,/ αφού υπάρχουν παιδιά που πεινούν/ και ζητούσες από την αμυγδαλιά/ να σου μιλά για τον Θεό/ για να την βλέπεις ν’ ανθίζει./ Ένθεος άθεος και άθεος ένθεος/ ο Αετός της αβύσσου». Το ποίημά μου “Αναφορά στον Νίκο Καζαντζάκη” (“Τα χελιδόνια του μοναχού”, Χανιά 2020)

ΚΑΙ... ΣΤΑ ΠΕΤΑΧΤΑ

ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΕΣ ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ  - ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΗΜΟΥ ΜΑΛΕΒΥΖΙΟΥ 

Ανοιξιάτικες και οι τρεις σημερινές μαντινάδες της Νεκταρίας Θεοδωρογλάκη. «Η φύση κάθε άνοιξη σαν κόρη στολισμένη/ σε περιβόλια και αγρούς όλους μας περιμένει», μας λέει στην πρώτη. «Με χρώματα κι αρώματα την άνοιξη η φύση/ εμπνέει τον καθένα μας για να την ζωγραφίσει», μας λέει στη δεύτερη. Για να κλείσει με τον μεθαυριανό ερχομό του Απρίλη στην τρίτη «Εφόρεσε η άνοιξη πολύχρωμο μαντήλι/ μεθαύριο υποδέχεται τον γελαστό Απρίλη». Καλώς να τον δεχτούμε και να ευχηθούμε, για να θυμηθούμε τον Διονύσιο Σολωμό, να τον βλέπουμε “να χορεύει και να γελά” με τον έρωτα, έχοντας, ωστόσο, διώξει τον πόλεμο…

Ένας συλλεκτικός τόμος – λεύκωμα 240 σελίδων με τίτλο “Των αντρειωμένων τ’ άρματα” και υπότιτλο “Όπλα και εφόδια των Κρητικών στην Επανάσταση του 1821” με συγγραφέα τον Ευτύχη Τζιρτζιλάκη κι ένα καλαίσθητο βιβλίο 260 σελίδων με τίτλο “Το Μαλεβίζι στην Επανάσταση του 1821”, και τα δυο εκδόσεις του Δήμου Μαλεβιζίου με την υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης, έφτασαν τις προάλλες στα χέρια μου. «Η ιστορία είναι το μέγιστο συλλογικό μάθημα ενός λαού. Δεν είναι μόνο καταγραφή γεγονότων και κριτική προσώπων και πράξεων. Είναι κυρίως μάθημα ζωής και συνείδηση εθνικής αυτογνωσίας. Είναι, όπως είπαν, του παρελθόντος κριτής, του παρόντος οδηγός και του μέλλοντος ασφαλής διδάσκαλος». Τα που γράφει, προλογίζοντας το δεύτερο, που περιέχει οκτώ επιμέρους έρευνες (πρώτη του Νίκου Ψιλάκη με τίτλο “Κάθε που περιδιαβαίνω το Μαλεβίζι”) ο καθηγητής – ιστορικός Θεοχάρης Δετοράκης. Κι αν έχει να γράψει κάποιος γι’ αυτά τα δυο βιβλία!

Χανιώτικα νέα (Τρίτη, 29,3.2022) 

https://www.haniotika-nea.gr/977514-2/