ΕΥΦΗΜΕΣ ΜΝΕΙΕΣ

Δέκα χρονών το Ιδρυμα, που λένε 'Βενιζέλo'

Oφειλόμενος φόρος τιμής στη μνήμη του Εθνάρχη η ίδρυσή του. Μα και ηθικό χρέος απέναντι στον τόπο η λειτουργία του. Κατ’ αρχήν. Με τις ευλογίες πάντα του εμπνευστή του, του 'σεβασμιότερου των Ελλήνων' μητροπολίτη, πρώην Κισάμου και Σελίνου Ειρηναίου Γαλανάκη και την καθοδήγηση του κινούντος τα νήματα, γενικού διευθυντή του, Νίκου Παπαδάκη. Ενας χώρος κι ένας τρόπος επιτυχούς άσκησης του ευρύτερου κρητικού εμείς, κάτω απ’ τον ίσκιο της βενιζελικής σημαίας. Στη συνέχεια. Ενα ίδρυμα, δώρο, ευλογία Θεού για τον τόπο, με πανελλήνια καταξίωση και διεθνή ακτινοβολία. Εντέλει! Με τα επόμενα να τιμούν συνεχώς τα προηγούμενά του...
Η πανηγυρική εκδήλωση για τα 10 χρόνια λειτουργίας του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών 'Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος', έχει τελειώσει πριν από λίγο και προσπαθώ να βάλω σε μια τάξη τις σκέψεις μου. Ωστόσο στα 'πηγαδάκια' που έχουν ανοιχτεί στον αύλειο χώρο του Μεγάρου 'Ειρηναίος Γαλανάκης' τα σχόλια δίνουν και παίρνουν.
Με αναφορές στο μήνυμα του Μεγάλου Γέροντα (από παλιότερη ομιλία του) που διαβάστηκε από τον και αντιπρόεδρο του Ιδρύματος μητροπολίτη Κυδωνίας και Αποκορώνου Δαμασκηνό Παπαγιαννάκη εν είδει προλόγου και στη διάχυτη παρουσία του. Στην παρουσία μα στην άκρως βενιζελική ομιλία του προέδρου της Βουλής Φίλιππου Πετσάλνικου. Στο πολύκαρπο και καλύκαρπο έργο του Ιδρύματος έτσι όπως τεκμηριωμένα το παρουσίασαν, κατά τομείς η αρχειονόμος - βιβλιοθηκονόμος Χαρά Αποστολάκη, η ιστορικός - υπεύθυνη Ερευνητικών Προγραμμάτων Αργυρώ Βατσάκη και η διευθύντρια Κέντρου Ερεύνης Νεωτέρου Ελληνισμού Ακαδημίας Αθηνών, επιστημονική σύμβουλος Ελένη Γαρδίκα - Κατσιαδάκη, έχοντας σε ρόλο, συντονιστή τον υποψήφιο διδάκτορα Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Πανεπιστημίου Αθηνών, επιστημονικό συνεργάτη Γιώργο Κουκουράκη.
Στον από καρδιάς γνωστικό χαιρετισμό που απηύθυνε εκ μέρους των ιδρυτικών μελών ο από Κυδωνίας και Αποκορώνου αρχιεπίσκοπος Κρήτης Ειρηναίος Αθανασιάδης.
Στο χθες, στο σήμερα και στο αύριο του Ιδρύματος, έτσι όπως 'με λογισμό και μ’ όνειρο' τα παρουσίασε στην ομιλία του ο γενικός διευθυντής του. Στην απονομή αντιγράφου της χρυσής πένας του Ελευθερίου Βενιζέλου με την οποία υπέγραψε τη Συνθήκη των Σεβρών, στον πρόεδρο της Βουλής (φωτ.). Σε επιμέρους στιγμές και στην όλη περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Στον Βενιζέλο της Ελλάδας και στην Ελλάδα του Βενιζέλου. Στην Κρήτη, που σαν αύριο, 1 Δεκεμβρίου 1913 ήταν, ενώθηκε με τον εθνικό κορμό...
Κάποια στιγμή με πλησιάζει ο γνωστός τοις πάσι μαντιναδολόγος Ηλίας Σταματάκης και μου δίνει ένα χαρτάκι με δύο μαντινάδες. Τις διαβάζω επί τόπου εις επήκοον και άλλων: Δέκα χρονών το Ιδρυμα, που λένε 'Βενιζέλο'/ όλοι το καμαρώνουνε, του βγάζουν το καπέλο. Η πρώτη. Τα χρόνια φεύγουν γρήγορα, σαν το νερό στη βρύση,/ απ’ την καρδιά του εύχομαι να τα εκατοστήσει. Η δεύτερη. Ολοι το καμαρώνουμε κι όλοι ευχόμαστε να τα εκατοστήσει, σκέφτομαι. Εν είδει επιλόγου...

Ωραίος ως Μακεδόνας

Ωραίος ως Μακεδόνας (κατά το 'ωραίος ως Ελληνας' του Νίκου Εγγονόπουλου) ο πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, που ειρήσθω εν παρόδω προήδρευσε σε ειδική συνεδρία των μελών του Δ.Σ. και των ιδρυτικών μελών του Ιδρύματος, ως επίτιμος πρόεδρός του, πριν από την περί ης ο λόγος εκδήλωση, ενώ μένοντας και την επόμενη μέρα στα Χανιά λάμπρυνε με την παρουσία του και τις εκδηλώσεις για τη φετινή, 97η επέτειο της Ενωσης της Κρήτης με την Ελλάδα. Ακρως 'βενιζελική', όπως και στην προηγούμενη 'εύφημη μνεία' έγραψα και βεβαίως ιστορικά τεκμηριωμένη και στέρεα δομημένη, η ομιλία του. Ωστόσο δεν θα μείνω, σ’ αυτήν. Ούτε στις δηλώσεις που έκανε στα ΜΜΕ, στις οποίες τόνιζε πάντα (σ.σ.: του Ελευθερίου Βενιζέλου) τη χαρά του για την επίσκεψή του ως προέδρου, πρώτου Μακεδόνα προέδρου, της Βουλής στην Κρήτη.
Ούτε στη διάθεσή του να στηρίξει, χρησιμοποιώντας τον θεσμικό του ρόλο, το Ιδρυμα. (Θα χρησιμοποιήσω την πένα που μου δώσατε, όχι βέβαια για να υπογράψω συμβάσεις όπως τον Βενιζέλο, αλλά θετικές αποφάσεις για το Ιδρυμα, είπε, στο περίπου τα λόγια του, κατά την απονομή, αφού ευχαρίστησε από τα 'βάθη της καρδιάς' του, για την 'ξεχωριστή τιμή').
Ούτε στο πόσο εντυπωσιασμένος έφυγε απ’ τη διήμερη παραμονή του γενικά και ειδικότερα απ’ τις επισκέψεις του τόσο στο Ιδρυμα όσο και στο Ινστιτούτο Επαρχιακού Τύπου... Κι αυτό γιατί ο χώρος που απόμεινε φτάνει δεν φτάνει για να γράψω σχετικά με την επίσκεψή του στον Παππού, στο φτωχικό του, στη Δρομονέρου της Χαλέπας...

Μια ξεχωριστή επίσκεψη

Ιδιαίτερα φορτισμένη συγκινησιακά ήταν η επίσκεψη του προέδρου της Βουλής, στον και πρόεδρο του Ιδρύματος, μητροπολίτη Ειρηναίο Γαλανάκη, το απόγευμα της Τετάρτης 1 Δεκεμβρίου, καθώς η γνωριμία τους χρονολογείται από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, στη Γερμανία. Οντας νεαρός μεταπτυχιακός φοιτητής Νομικής στη Βόννη ο κ. Πετσάλνικος είχε αναπτύξει τότε στενό φιλικό δεσμό με τον Παππού, τον 'Κόκκινο Δεσπότη', όπως τον έλεγαν οι εγκάθετοι της Χούντας, που ήταν εκείνη την εποχή μητροπολίτης Γερμανίας.
Ο πρόεδρος της Βουλής, τον οποίο συνόδευαν ο μητροπολίτης Κυδωνίας και Αποκορώνου Δαμασκηνός Παπαγιαννάκης, οι βουλευτές Ευτύχης Δαμιανάκης και Μανώλης Σκουλάκης, ο γενικός διευθυντής του Ιδρύματος Νίκος Παπαδάκης και ο νομαρχιακός σύμβουλος Ευτύχης Κονταξάκης, είχε την ευκαιρία να θυμηθεί πολλά χαρακτηριστικά περιστατικά και να σταθεί στις μακρές συζητήσεις τους για τη δημοκρατία, στη διάρκεια των περιπάτων τους στην τότε γερμανική πρωτεύουσα. Εκείνα τα δύσκολα χρόνια ο Ειρηναίος, που όπως σημείωσε βρισκόταν στο στόχαστρο του δικτατορικού καθεστώτος των Αθηνών, με το οποίο είχε συγκρουστεί απ’ την πρώτη στιγμή, ήταν μια παρηγοριά, μια ανάσα ελευθερίας...