ΕΥΦΗΜΕΣ ΜΝΕΙΕΣ

Μια παράσταση... κουζουλαμός (1)

Αλλη μια εντυπωσιακή παράσταση από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κ., που επιμένει να έχει ψηλά τον πήχη της ποιότητας, παρά τη δύσκολη οικονομική περίοδο που διανύουμε. Αλλη μια σπουδαία παραγωγή από το θέατρό μας, απ’ την οποία πολλά έχουν να ζηλέψουν κάποιες πολυδιαφημισμένες αθηναϊκές παραγωγές. Αλλη μία ξεχωριστή παρουσία του θεατρικού μας εμείς, με συντονιστή πάντα τον Μιχάλη Αεράκη, στο πολιτισμικό γίγνεσθαι του τόπου μας. Ενας ακόμα κρίκος στην αλυσίδα μιας χρυσής θεατρικά εποχής, που ευχόμαστε να μην τελειώσει ποτέ. Για το θεατρικό έργο «Δον Κριστόμπαλ - Δόνα Ροζίτα» του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, οι παραστάσεις του οποίου συνεχίζονται στο Βενιζέλειο Ωδείο Χανίων, ο λόγος. Εξεστάθηκα! Μόνο αυτό το ρήμα της κρητικής διαλέκτου μπορεί να εκφράσει το που ένιωσα παρακολουθώντας το την περασμένη Παρασκευή. Ανοίγω παρένθεση. Ξεστένομαι, σύμφωνα με το «Λεξικό του δυτικοκρητικού γλωσσικού ιδιώματος» του Αντώνη Ξανθινάκη σημαίνει εξανίσταμαι, εκπλήττομαι σφόδρα. «Κουζουλαμός είναι τα προυκιά που παίρνει... Εξεστάθηκα να τα ντηρώ». Κλείνω την παρένθεση. Καμιά αμφιβολία δεν έχω ότι κάπως έτσι ένιωσαν όλοι όσοι το έχουν δει και ότι κάπως έτσι θα νιώσουν όλοι όσοι θα το δουν. Εν αρχή ην, βέβαια, το θεατρικό κείμενο, το έργο του Λόρκα. Ενα έργο εμπνευσμένο από την Κομέντια ντελ Αρτε που, όπως είπε στη συνέντευξη Τύπου που δόθηκε και η έχουσα την ευθύνη της θεατρικής διασκευής και της σκηνοθεσίας Ανθή Βασιλοπούλου, «αφήνει την ελευθερία στον σκηνοθέτη και στους ηθοποιούς να αυτοσχεδιάσουν και να καταθέσουν την προσωπική τους γραφή». Ενα έργο που ξεκινά σαν κωμωδία και φτάνει μέχρι το δράμα καθώς ο πατέρας της Ροζίτα, που έχει χάσει όλα του τα χρήματα και θέλει να τα ξαναποκτήσει, θέλει να την παντρέψει με τον Δον Κριστομπίτα, άνθρωπο βίαιο, βάρβαρο, άσχημο και γελοίο, πλην όμως πλούσιο, ενώ εκείνη αγαπά τον φτωχό, αλλά τίμιο και όμορφο Κοκολίκο. Ενα έργο που δίνει τη δυνατότητα, αν πέσει σε καλά χέρια, να γίνει μια παράσταση... κουζουλαμός.

Μια παράσταση... κουζουλαμός (2)

Εκαστος (και εκάστη) εφ ω ετάχθη. Η Ανθή Βασιλοπούλου στη θεατρική διασκευή και στην σκηνοθεσία. Ο Κωνσταντίνος Κυριακού στη μετάφραση. Ο Αντώνης Χαλκιάς στα σκηνικά και στους φωτισμούς, η Ξανθή Κόντου στα κουστούμια, ο Γιώργος Κομπογιάννης στη μουσική, η Ελένη Κυρμιζάκη στις χορογραφίες και στην επιμέλεια κίνησης, η Μάρα Βλαχάκη στους ρόλους της Ροζίτα, του Παλληκαριού και της Κούκλας, ο Δημήτρης Δρόσος στους ρόλους του Πατέρα, του Τζαγκάρη και του Ταβερνιάρη, ο Γιάννης Κουκουράκης στους ρόλους του Κοκολίκου και του Φίγκαρο, ο Κωνσταντίνος Κυριακού στους ρόλους του Κουνούπη, του υπηρέτη και του Κουρίτο και ο Λάμπρος Παπαγεωργίου στους ρόλους του Κριστόμπαλ και του θαμώνα ταβέρνας. Από που ν’ αρχίσω και τι να πρωτοπώ! Ολοι και όλες, ο καθένας και η κάθε μια στο πόστο του (της), τέλειοι. Σε μια πανδαισία φαντασίας, κίνησης, χορού, ζωντανής μουσικής, εικόνων και φωτός, σε μια ατμόσφαιρα εορταστική που σε καθηλώνει στη θέση σου, σ’ ένα ρεσιτάλ ηθοποιίας, σε μια παράσταση συμμετοχής που παρακαλάς να μην τελειώσει ποτέ. Είναι όλα μια ομορφιά, μου είπε μια φίλη μετά το τέλος της παράστασης, που στάθηκε, ωστόσο, ιδιαίτερα στα σκηνικά. Δικαίως ξεπερνά κάθε φαντασία ο τρόπος που ενώ είναι τα ίδια, αλλάζουν πολλές φορές και μάλιστα σε μηδενικό χρόνο για να καλύπτουν τη ροή του έργου. Πιστεύω πάντως ότι τα παιδιά των Νηπιαγωγείων, των Δημοτικών και των Γυμνασίων, αλλά και οι ενήλικοι, που είδαν ή θα δουν την παράσταση, δεν έμειναν και δεν θα μείνουν μόνο σ’ αυτά. Την όλη ομορφιά της, έτσι όπως «ατένισαν» η «θ’ ατενίσουν» θα κρατήσουν σαν ακριβή εικόνα στο μυαλό τους...

Ενας πραγματικός ευπατρίδης

Πάππου προς πάππου βενιζελικός ο 85χρονος, γνωστός για την όλη του προσφορά στα κοινά, συμπολίτης μας Ιωάννης Εμμανουήλ Σκαλίδης, που αναγορεύθηκε, εταίρος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» στο τέλος της φετινής εκδήλωσης για την επέτειο της Ενωσης της Κρήτης με την Ελλάδα. Βενιζελικός... μέχρι μυελού οστέων, βέβαια και ο ίδιος κι ένας απ’ τους πρώτους δωρητές του Ιδρύματος. Τιμή του και καμάρι του η υπηρεσία του ως αστυνομικού στη Βουλή των Ελλήνων στην Ασφάλεια του Πρωθυπουργού - Στρατηγού Νικολάου Πλαστήρα, τον οποίο εξακολουθεί να έχει σαν πρότυπο. Εργο της ζωής του, με πολύ κόπο, τεράστια έξοδα, πίστη και θέληση, η δημιουργία αρχείου - μουσείου του προπάππου του, αρχηγού των κρητικών επαναστάσεων και βουλευτή της Κρητικής Πολιτείας Αναγνώστη Σκαλίδη, στα Περβόλια Κισάμου, όπως και η ανάδειξη - ανάπλαση του τάφου του. Δεν σεμνύνεται, ωστόσο, μόνο γι’ αυτό ο ευπατρίδης Γιάννης Σκαλίδης καθώς είναι αυτός που με συνεχείς προσπάθειες και πολλούς αγώνες, μαζί με άλλους συγγενείς των εκτελεσθέντων, κατόρθωσε να γίνει το μνημείο εκτελέσεων στην Αγιά κι αυτός, σύμφωνα με το βιογραφικό του, που διάβασε ο γενικός διευθυντής του Ιδρύματος Νίκος Παπαδάκης, που έδωσε την ιστορική ονομασία «Ο Γολγοθάς της Κρήτης». Χώρια όλα τ’ άλλα που έχουν να κάνουν με τη συμμετοχή του στον αγώνα της επαναφοράς του Ειρηναίου Γαλανάκη στη Μητρόπολη Κισάμου και Σελίνου, την ομολογημένη, γραπτά και προφορικά, βοήθεια που παρείχε σε πολλούς ανθρώπους την περίοδο του Εμφυλίου, την προσήλωσή του στην παράδοση, την παροιμιώδη φιλοξενία του... «Εχθρούς δεν έχω στη ζωή κι αν έχω δεν τους ξέρω/ γιατί εγώ γεννήθηκα αγάπη να προσφέρω». Η μαντινάδα με την οποία έκλεισε την αντιφώνησή του (τη διάβασε ο υπεύθυνος Δημοσίων Σχέσεων της Αντιπεριφέρειας Χανίων Σήφης Μαρκάκης) ο τιμώμενος. Τα λόγια του John F. Kennedy θυμήθηκα, έτσι όπως την άκουγα: «Μη ρωτάς τι κάνει η πατρίδα σου για σένα, αλλά τι κάνεις εσύ για την πατρίδα σου».

Χανιώτικα νέα (12.12.2011)