ΣΤΑ ΠΕΤΑΧΤΑ

ΤΟΥΤΗ τη μέρα είχαν ορίσει και οι κτηνοτρόφοι να αφήσουν τα βουνά και να κατεβάσουν τα κοπάδια τους στα χειμαδιά. Για να προφυλάξουν μάλιστα απ’ το κακό μάτι τα ζώα τους τούς έβγαζαν τα μεγάλα κουδούνια και τους έβαζαν μικρά. Να μην ακούγονται πολύ και να προκαλούν τον φθόνο.

ΣΤΑ ΠΕΤΑΧΤΑ
Φίλες και φίλοι, καλημέρα!

ΒΡΕΧΕΙ μια ήσυχη βροχή. 'Σιγά - σιγά ’βρεχεν ο Θιος κι ο Γιάννης ετραγούδιεν'... Ο πρώτος στίχος από ένα άγνωστο στους πολλούς ριζίτικο τραγούδι (βλ.: Σταμάτη Α. Αποστολάκη: 'Ριζίτικα, τα δημοτικά τραγούδια'). Να τον αλλάξω για την περίσταση: 'Σιγά - σιγά ’βρεχεν ο Θιος κι εγώ ’γραφα στην κόλλα'...
ΣΤΟΝ ΑΦΕΝΤΗ Αϊ-Δημήτρη το μικρό κεράκι αρκεί... Του Αγίου Δημητρίου του Μυροβλύτη σήμερα (χρόνια πολλά στις Δήμητρες και στους Δημήτρηδες) και κατ’ αρχάς σ’ έναν στίχο από ένα παλιό ποίημα ο νους μου. Αλλο πράγμα το τι ποιήματα θυμάμαι απ’ το Δημοτικό. Τ’ αποστηθίζαμε, τα μαθαίναμε δηλαδή απέξω, τα ποιήματα, τότε. Μέχρι και τα απολυτίκια των Αγίων.
ΟΡΟΣΗΜΟ στη ζωή των γεωργών και των κτηνοτρόφων η γιορτή του Αγίου Δημητρίου, όπως αυτή του Αγίου Γεωργίου (βλ. βιβλίο της Αικατερίνης Τσοτάκου - Καρβέλη 'Λαογραφικό Ημερολόγιο', εκδ. 'ΠΑΤΑΚΗ'). Σε πολλά μέρη της Ελλάδας σήμερα ανοίγουν τα βαρέλια και δοκιμάζουν τα νέα κρασιά. Πρώτη δουλειά είναι να έρθει ο παπάς ν’ αγιάσει τα βαρέλια ρίχνοντας μέσα λίγο αγιασμό. Υστερα ο νοικοκύρης θα τραβήξει κρασί απ’ τον πείρο και θα προσφέρει πρώτα στον παπά, που θα δώσει τις ευχές του.
ΤΟΥΤΗ τη μέρα είχαν ορίσει και οι κτηνοτρόφοι να αφήσουν τα βουνά και να κατεβάσουν τα κοπάδια τους στα χειμαδιά. Για να προφυλάξουν μάλιστα απ’ το κακό μάτι τα ζώα τους τούς έβγαζαν τα μεγάλα κουδούνια και τους έβαζαν μικρά. Να μην ακούγονται πολύ και να προκαλούν τον φθόνο.
ΤΟΥΤΗ τη μέρα, πριν από 100 χρόνια, απελευθερώθηκε και η πόλη της Θεσσαλονίκης από τους Τούρκους. Ανήμερα της γιορτής του πολιούχου Αγίου της. Και για να μην ξεχνιόμαστε. Αν έλειπε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, που όντας πρωθυπουργός διέταξε τον Κωνσταντίνο να την καταλάβει χωρίς καθυστέρηση, μάλλον οι Βούλγαροι θα την είχαν. Μόλις 4,5 χιλιόμετρα μακριά απ’ το κέντρο της πόλης είχε στρατοπεδεύσει ο βουλγάρικος στρατός.
'ΜΕ ΤΟ ΜΑΧΑΙΡΙ στο λαιμό και με την πλάτη κάτω/ βρισκόμαστε και θέλουνε να κάνουμ’ άσπρο πάτο./ Και να το πιουμ’ ολόκληρο ως κάτω το ποτήρι,/ που μας ποτίζ’ η τρόικα, τουτέστιν... χαρακίρι'. Αντί για μαντινάδα μια μικρή ρίμα απ’ τον Εννιαχωριανό σήμερα. Για να καλύψουμε και την επικαιρότητα...
'ΑΣ ΤΑΞΩ πως επιάστηκα σε μιας γυναίκας τρίχα/ κι έσπασε η τρίχα κι έχασα στον κόσμο ό,τι κι αν είχα'. Απ’ τον 'Ερωτόκριτο' βέβαια αυτοί οι στίχοι, που εγώ εκ παραδρομής χθες τους απέδωσα στον Νίκο Ξυλούρη. Ενα το κρατούμενο. Συν το ό,τι άλλαξα τον πρώτο στίχο γράφοντας: 'εκρέμασα την τύχη μου σε μιας τσιγγάνας τρίχα'. Αναγκαία η διόρθωση.
'ΟΙ ΑΕΡΟΠΑΓΙΤΕΣ της Αθήνας συνήθιζαν να ελέγχουν και να τιμωρούν τους νεαρούς που δε δούλευαν, αλλά έτρωγαν άσκοπα την πατρική τους περιουσία. Κάποτε, προφανώς έπειτα από καταγγελία, κάλεσαν κάποιους νέους που έτρωγαν όλη τη μέρα τους κοντά σε φιλοσόφους και τους ρώτησαν: «Πώς μπορείτε, αν και συνέχεια βρισκόσαστε πλάι στους φιλοσόφους, να ζείτε άνετα και να διατηρείστε σε τόσο καλή κατάσταση;». Απάντησαν τότε αυτοί: «Καλέστε τον τάδε μυλωνά και θα καταλάβετε τους λόγους». Οταν ήρθε ο μυλωνάς - μάρτυρας, είπε στους Αεροπαγίτες: «Οι νέοι αυτοί έρχονται όλες τις νύχτες στο μύλο και βοηθάνε στο άλεσμα με νυχτοκάματο 2 δραχμές». Οι Αεροπαγίτες θαύμασαν τους νεαρούς και τους επιβράβευσαν με 200 δραχμές'. Από το βιβλίο 'Η άλλη όψη της Ιστορίας', εκδ. 'Σαββάλας').

'Στο χωριό μας που δεν είναι κι ομορφότερο στην πλάση/ μας αφήκαν οι γονείς μας μια γερόντισσα εκκλησία./ Δεν της έχομε φτιαγμένο μαρμαρένιο εικονοστάσι,/ τα καντήλια της δεν είναι κρυσταλλένια και χρυσά./ Φτωχικά ντυμένους έχει και τους γέρους της παπάδες,/ ταπεινοί κι οι δυο της ψάλτες είναι πάντα εργατικοί./ Στα μανάλια της μεγάλες δεν ανάβουμε λαμπάδες,/ στον αφέντη Αϊ Δημήτρη το μικρό κεράκι αρκεί'.
Από το ποίημα 'Ο Αϊ-Δημήτρης' του Γεωργίου Αθάνα.

ΧΑΙΡΕΤΩ ΣΑΣ ΚΙ ΑΓΑΠΩ ΣΑΣ!
(petaxta.blogspot.com)

Χανιώτικα νέα (26.10.2012)