ΕΥΦΗΜΕΣ ΜΝΕΙΕΣ

«Πολλά δεν θέλει ο άνθρωπος να ’ν’ ήμερος να ’ν’ άκακος/ λίγο φαΐ, λίγο κρασί, Χριστούγεννα κι Ανάσταση».
Οι στίχοι αυτοί του Οδυσσέα Ελύτη είχαν κάμει κατοχή στο μυαλό μου εκείνο το πρωί. Ετσι όπως έβλεπα τους Ρεθεμνιώτες να προσέρχονται οικογενειακώς στην εκκλησία, ν’ ασπάζονται την εικόνα των Αγίων τους, όπως και τα λείψανά τους αλλά και το γιαταγάνι με το οποίο σφαγιάστηκαν, πριν ανάψουν το κερί τους, στο μανουάλι.




ΕΥΦΗΜΕΣ ΜΝΕΙΕΣ

Άρωμα τυπογραφίας και όχι μόνο

Άλλη μια ξεχωριστή εκδήλωση στο Μουσείο Τυπογραφίας των 'Χανιώτικων νέων'. Μια ουσιαστική εκδήλωση ευαισθησίας για τους παλιούς τυπογράφους και τους παραδοσιακούς βιβλιοθέτες αλλά και για τους παλιότερους ζαχαροπλάστες.
Μια άρτια δομημένη απ’ την Ελια Κουμή, που είχε και τον ρόλο της συντονίστριας, εκδήλωση συμμετοχής στον κύκλο δράσεων με τίτλο 'Εικόνες από επαγγέλματα και δραστηριότητες που χάνονται ΙΙ' που διοργανώνει η Πολιτιστική Εταιρία Κρήτης και η μηνιαία εφημερίδα 'Πυξίδα της Πόλης' σε συνεργασία με άλλους φορείς. Ιδιαίτερα συν-κινησιακός και άμεσος ο λόγος των παλιών τυπογράφων, του Αντώνη Παπαντωνόπουλου (ήρθε επί τούτου απ’ την Πάτρα) και του δικού μας Γιώργου Μαρουλοσηφάκη, που μοιράστηκαν με το κοινό τις αναμνήσεις και τις εμπειρίες τους. Ηταν δεν ήταν 14 χρονών και οι δυο τους (στα χρόνια της Δικτατορίας ο πρώτος, λίγο μετά τον Πόλεμο ο δεύτερος) όταν γνώρισαν την Τυπογραφία και την... ηράσθησαν σφόδρα για να γίνουν ένα μαζί της στη συνέχεια. Επίσης συν-κινησιακός και άμεσος ο λόγος του... 'μοντέρνου' σήμερα ζαχαροπλάστη, Βασίλη Ταμπακόπουλου που μπήκε στον... γλυκό κόσμο των γλυκών, κι αυτός (τι σύμπτωση) όταν ήταν 14 χρονών, κι έμεινε δέσμιός του.
Πολύ ενδιαφέρον το προσεγμένο μικρό βιντεάκι με πρωταγωνίστρια τη γνωστή Χανιώτισσα βιβλιοδέτη Βίκυ Μιχαηλίδου σε μια επίδειξη της τέχνης της, που προβλήθηκε στη συνέχεια πριν απ’ την ταινία μικρού μήκους του Ανδρέα Σιαδήμα 'Κινητά στοιχεία'. Μια ταινία - ύμνο στο δέσιμο των ανθρώπων με τα πράγματα και που φέρνει δάκρυα στα μάτια όσες φορές κι αν τη δει κανείς. Κι αν πεις για τον αναπάντεχο επίλογο, άλλο πράγμα! Υμνος για τους πρωτοπόρους Κρήτες τυπογράφους το στιχούργημα του Μάρκου Μουσούρου, που γράφτηκε την περίοδο που εκδόθηκε στο Μιλάνο (1476) το πρώτο χρονολογημένο ελληνικό βιβλίο η 'Επιτομή των οκτώ του λόγου μερών' του Κωνσταντίνου Λάσκαρι, και το οποίο διάβασε με τον δικό του τρόπο ο Αντώνης, όπως γράφτηκε αλλά και μεταφρασμένο: «Τι να πρωτοθαυμάσω στων Κρητών το μυαλό; [...] Αφού είναι Κρητικός ο χαράκτης/ και Κρητικός ο αρμολόγος των χάλκινων μητρών/ και Κρητικός που τα σημάδια στίξης έβαλε ένα ένα·/ και ο μολυβδοχύτης Κρητικός/ και Κρητικός ο Νικηφόρος, που την δαπάνη ανέλαβε μ’ επιτυχία./ Και λέει αυτός ο Κρητικός:/ Πρέπει τους Κρήτες να βοηθάει ο Κρης». Και το Μουσείο Τυπογραφίας, το μοναδικό στη λεκάνη της Μεσογείου, ένα ζευγάρι Κρητικών, ο Γιάννης και η Ελένη Γαρεδάκη, το έφτιαξαν, σκέφτηκα...

Των Τεσσάρων Μαρτύρων

Γι άλλη μια, 23η(!) συνεχή χρονιά το πρωί της 28ης Οκτωβρίου στο πανηγύρι που κάνει ο Σύλλογος των Ρεθεμνιωτών που ζουν στην πόλη μας, 'Το Αρκάδι'. Κατ’ αρχήν στο δεξί κλίτος του Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου της Σπλάντζιας, που είναι αφιερωμένο στους Τέσσερις εκ Μελάμπων Ρεθύμνης Μάρτυρες, στην κατανυκτική θεία λειτουργία που τέλεσαν ο παπα-Μανώλης Μπλαζάκης και ο συνεφημέριός του, παπα Δημήτρης Λιόλιος, και στην συνέχεια στον αύλειο χώρο του Ναού, όπου λειτουργήθηκε απ’ τους Ρεθεμνιώτες και τους φίλους τους το ρεθεμνιώτικο 'κοινωνείν'.
«Πολλά δεν θέλει ο άνθρωπος να ’ν’ ήμερος να ’ν’ άκακος/ λίγο φαΐ, λίγο κρασί, Χριστούγεννα κι Ανάσταση».
Οι στίχοι αυτοί του Οδυσσέα Ελύτη είχαν κάμει κατοχή στο μυαλό μου εκείνο το πρωί. Ετσι όπως έβλεπα τους Ρεθεμνιώτες να προσέρχονται οικογενειακώς στην εκκλησία, ν’ ασπάζονται την εικόνα των Αγίων τους, όπως και τα λείψανά τους αλλά και το γιαταγάνι με το οποίο σφαγιάστηκαν, πριν ανάψουν το κερί τους, στο μανουάλι.
Κι έτσι όπως τους έβλεπα πεσίχαρους στην αυλή να πίνουν την τσικουδιά τους, ανταλλάσοντας ευχές. Πράγματι, πολλά δεν θέλει ο άνθρωπος, ο Ελληνας, ο Κρητικός, ο Ρεθεμνιώτης στη συγκεκριμένη περίπτωση, να νιώθει πλήρης! Του φτάνει να γιορτάζει τους Αγίους του, με τον δικό του τρόπο.
Τους Αγίους που είπαν 150 περίπου χρόνια πριν απ’ το Επος του Σαράντα, το δικό τους ΟΧΙ, το ΟΧΙ της αξιοπρέπειας, μην αρνούμενοι την πίστη τους..

Χανιώτικα νέα (05.11.2012)